0OPĆENITO


00   Prolegomena. Teorija znanja i kulture. Propedeutika

002   Dokumentacija

Vidi br.: HA18-00922

004   Računalna znanost i tehnologija. Računalstvo. Obrada podataka

AVŞAR Aydin, Emine
A preliminary study for early breast cancer detection with microwaves [Elektronička građa] / Emine Avşar Aydin. - Ilustr.
Bibliografija: 18 jed. - Abstract. - Breast cancer is the most common type of cancer in female all over the world. Early detection and treatment gives a chance to overcome this cancer. In breast cancer detection, there are many methods such as X-ray mammography, Magnetic Resonance Imaging, and Ultrasound Imaging. However, existing these methods have limitations such as X-rays, disturbing pressure on the breast, and high cost of devices, etc. Because of all the reasons mentioned, microwave breast imaging has the potential to overcome from some of the limitations of conventional breast cancer screening systems. The physical basis breast cancer detection by microwaves depends on the difference between the dielectric properties of normal and malignant breast tissue. Microwave breast cancer imaging is also a noninvasive method and it has low cost. Therefore, microwave imaging technology for breast cancer detection has attracted much attention by many researchers in these days. By using Computer Simulation Technology Microwave Studio and Antenna Magus Software, breast model with tumor and antennas were generated in this study. The presence of the tumor was investigated using a receiver and a transmitting antenna. While the transmitting antenna was stationary, the receiving antenna was moved to different positions. S11 (return loss) results were evaluated. This study is a preliminary study to determine the location and characteristic features of the tumor. Furthermore, this study will show that scanning methods will determine the location and size of the tumor at higher accuracy and the reconstruction of the reflected waves will allow to clearly determining the location of the tumor.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 2 ; str. 109-112   Elektronička verzija članka
Tehnologija računalne simulacije -- Rak dojke -- Mikrovalovi -- Dielektrična svojstva -- Rano otkrivanje karcinoma
004
616
HA18-00616

KAYA Keleş, Mümine
Distance education with Moodle in engineering education [Elektronička građa] : online programming assignments compilation / Mümine Kaya Keleş, Abdullah Emre Keleş. - Ilustr.
Bibliografija: 18 jed. - Abstract. - The concept of distance education systems is a concept that applies to all levels of education, including universities. The use of distance education systems has increased considerably in universities today. M any faculties in many universities use distance education systems for their courses. The purpose of this paper is to design and develop a system that can be used to upload lecture notes and assignments online via the Internet, to do online exams, to provide a compilation control of all the assignments written, especially in the C programming language, by instructors who are primarily in the Engineering Department, then all instructors in the universities using the Moodle platform. Moreover, the aim of this paper is to design and develop a system in which the students primarily in the Engineering Department using the Moodle platform and then students in all the universities can follow the course contents, upload the assignments, and discuss their questions about the course with their instructors and their friends. As a result of this paper, a scheme is provided to easily compile, run and grade the programming assignments (source codes) given in the Programming courses using the Moodle website collected in a single place.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 1 ; str. 27-33   Elektronička verzija članka
Obrazovanje na daljinu -- Inženjeri -- Programski jezici
004
HA18-00617

NEZIRAJ, Emin Qerim
The impact of information technology in decision making process of companies in Kosovo [Elektronička građa] / Emin Qerim Neziraj, Aferdita Berisha Shaqiri. - Ilustr.
Bibliografske bilješke na kraju teksta. - Sažetak ; Abstract. - Donositelji odluka postavljaju mnogo veće zahtjeve u donošenju odluka nego ikada prije zbog okoline donositelja odluka podložnih promjenama pod utjecajem napretka i razvoja novih tehnologija, umrežavanja pojedinca ili organizacije, unutarnjeg i vanjskog okruženja te modernih sredstava komunikacije koja omogućuju kontinuirani ulaz, protok i razmjenu podataka i informacija. U tim suvremenim uvjetima nije pojednostavljen proces prikupljanja, analize, odabira podataka i informacija radi donošenja informiranih odluka u kontekstu mogućih ograničenja i raspoloživih opcija te konačno donošenja odluka kao osnova za buduće poslovanje ili ponašanje. Korištenje novih tehnologija u procesu donošenja odluka pružilo je brojne mogućnosti olakšavanja odabira odluka. Međutim, donositelj odluka i dalje moraju moći razlikovati koja znanja treba koristiti za donošenje odluka i koje modele, metode, alate, sustave i postupke koji će se koristiti u određenim situacijama, s ciljem uspješnog odabira odluka. U ovom radu ćemo ispitati proces donošenja odluka tijekom poslovnog procesa u tvrtkama na Kosovu. - Before the decision makers set much higher requirements in the decision-making than ever before due to the environment of decision-makers subject to change under the influence of progress and development of new technologies, networking individual or organization inside and the outside environment, and modern means of communication enabling continuous inflow, flow and sharing of data and information. In these modern conditions the process of collecting, analyzing, selecting data and information to make informed decisions in the context of possible restrictions and the available options, and ultimately making decisions as the basis for future business or behavior, is not simplified. The use of new technologies in the decision-making process provided numerous opportunities to facilitate decisions selection. However, the decision maker should still be able to differentiate which knowledge should be used to serve in decision making, and which models, methods, tools, systems, and procedures to be used in certain situations, with the purpose of successful decision selection. In this paper, we will examine the decision making process during the business process of the companies in Kosovo.
U: Informatologia (Online). - ISSN 1848-7793. - 51 (2018), 1/2 ; str. 13-23   Elektronička verzija članka
Poduzeća -- Informacijske tehnologije -- Donošenje odluka
004
65
HA18-00618

LEGOVIĆ, Sebastijan
Informatizacija arhivskih evidencija u Državnom arhivu u Pazinu [Elektronička građa] / Sebastijan Legović. - Ilustr., graf. prikazi.
Bibliografske bilješke uz tekst. - Sažetak ; Summary ; Riassunto. - DAPA u okviru svojih djelatnosti obavlja sve stručne poslove vezane uz arhivsko gradivo. Jedan od navedenih poslova je vođenje arhivskih evidencija. Uvidom u evidencije dobivaju se sve informacije vezane uz arhivsko gradivo koje se čuva u DAPA. S poslovima vođenja evidencija započinje se još u šezdesetim godinama prošlog stoljeća. Evidencije su se vodile u konvencionalnom obliku, odnosno ručnim unosom podataka u knjige. Pojavom osobnih računala i njihovom sve većom uporabom, već se u devedesetima pokušalo uvesti informatizirani način vođenja evidencija. Gledalo se iskoristiti prednosti informatizacije budući da se uporabom računalnih tehnologija brže dolazilo do traženih informacija i stvaralo puno manje papirologije. Novim Zakonom o arhivskom gradivu i arhivima iz 1997. i Pravilnikom o evidencijama u arhivima iz 2002. godine (i njihovim kasnijim izmjenama i dopunama) propisano je vođenje svih službenih evidencija u arhivu, a po prvi puta je propisan i način vođenja evidencija u elektroničkom obliku. Zbog više objektivnih razloga, poslovi vođenja evidencija u DAPA u skladu s novim propisima započinju tek 2004. godine. Uz evidencije koje su se i dalje vodile u konvencionalnom obliku, pokušalo se iskoristiti sve podatke koji su se radom na različitim poslovima evidentiranja već nalazili u elektroničkom obliku. Narednih godina su se skoro sve evidencije vodile u elektroničkom obliku. Godine 2011. započinje razvoj aplikacije »EVIDiS« za centralizirano vođenje svih evidencija. Odlučeno je da se aplikacija izradi na način da podaci u evidencijama budu dostupni preko mrežnih stranica budući da djelatnici DAPA rade u više zgrada. Odabir otvorenih tehnologija pri izradi aplikacije pružio je niz prednosti, a smanjili su troškove izrade i kasnijeg održavanja. Aplikacija »EVIDiS« omogućava vođenje svih evidencija u skladu s trenutnom zakonskom regulativom. - In the course of its activities, DAPA performs all professional services related to archival material. One of such tasks is keeping archive records. All information related to archival material kept in DAPA can be obtained by inspecting these records. The records keeping services were introduced as early as in the 1960s. Records were kept conventionally, based on manual entry of data into books. Folloing the appearance of personal computers and their increasing use, attempts towards a computerized way of keeping records were made in the 1990s. Endeavours were made to take advantage of the benefits of computerization, as using computer technology provided a faster way to access required information and created much less paperwork. The new 1997 Archives and Archival Institutions Act and the 2002 Ordinance on Record Keeping in Archives (and their subsequent amendments) prescribed the keeping of all official records in the archives, and for the first time the keeping of records in electronic form was laid down. Due to several objective reasons, DAPA started records keeping operations in accordance with the new regulations only in 2004. Along with records keeping that continued to be in the conventional form, endeavourse were made to use all the information that was already made in electronic form as part of different recording. In subsequent years, almost all records were kept in electronic form. The year 2011 saw the commencement of development of the “EVIDiS” application for the centralized keeping of all records. It was decided that the application should be made so that data about the records can be accessed through the web pages considering that DAPA employees work in multiple buildings. The choice of open technologies in designing the application has provided a number of benefits, reducing the cost of production and subsequent maintenance. The “EVIDiS” application allows to keep all records in accordance with current legal regulations.
U: Vjesnik Istarskog arhiva (Online). - ISSN 1849-1472. - 25 (2018) ; str. 37-48   Elektronička verzija članka
Arhivi -- Arhivske evidencije -- Propisi -- Informatizacija -- Baze podataka
Državni arhiv u Pazinu
004
930
HA18-00619

VUSIĆ, Damir
Instructional design in game based learning and applications used in educational systems [Elektronička građa] / Damir Vusić, Andrija Bernik, Robert Geček. - Ilustr.
Bibliografija: 25 jed. - Abstract. - The paper examines literature on the subject of instructional design and game based learning with the aim of identifying its positive effects and impact on users. Special attention was given to learning, encouragement and development of skills acquired through the use of game based learning. Game based learning is considered to be a complex system that requires instructional support geared towards stimulating cognitive processes. Several empirical research papers which provide insight into this field of interest have been chosen. The second set of papers provides confirmation accompanied with an analysis of instructional support as a function of the learning support. Also included were recent works which indicated the need for further research and the heterogeneity of the existing research. Other works complemented the unit and are mutually interconnected by a methodological approach providing insight into the issues that should be investigated in the future.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 1 ; str. 11-17   Elektronička verzija članka
Učenje -- Kognitivne sposobnosti -- Digitalne igre -- Učenje kroz igru
004
37
HA18-00620

LONČARIĆ, Nataša
Matrices in computer graphics [Elektronička građa] / Nataša Lončarić, Damira Keček, Marko Kraljić. - Ilustr.
Bibliografija: 11 jed. - Abstract. - In this article, the usage of matrices and matrix operations in computer graphics is shown. A brief overview of geometric transformations in computer graphics is given. The "Matrix - Computer Graphics" application software is created for the representation and easier understanding of relations between geometric transformations and matrix calculus.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 2 ; str. 120-123   Elektronička verzija članka
Računalna grafika -- Matrice -- Aplikacijski softver
004
HA18-00621

BERNIK, Andrija
Remote rendering control using Python scripts and Dropbox technology [Elektronička građa] / Andrija Bernik, Dinko Galetic. - Ilustr.
Bibliografija: 11 jed. - Abstract. - The process of rendering a 3D animation often takes a very long time to complete. In situations where it would take several hours or even many days, it is inconvenient to spend that time near the rendering computer in order to control and oversee the process. Through the work with 3D computer graphic technologies, the authors realized that there is no simple solution on the market that facilitates the monitoring of the remote computer that is running the rendering process. This paper deals with developing a system to enable those tasks to be done from a remote computer or any mobile device. The developed proof-of-concept system consists of two Python programs communicating over the Dropbox service and a computer that is running the Autodesk Maya software.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 2 ; str. 62-67   Elektronička verzija članka
3D računalna grafika -- 3D animacija -- Python program -- Dropbox tehnologija -- Daljinsko upravljanje
004
HA18-00622

Vidi br.: HA18-00652

Vidi br.: HA18-00849

Vidi br.: HA18-00846

Vidi br.: HA18-00727

Vidi br.: HA18-00796

Vidi br.: HA18-00848

Vidi br.: HA18-00865

Vidi br.: HA18-00724

005   Menadžment

PODRUG, Najla
Autonomija međunarodnih podružnica u inovativnoj farmaceutskoj industriji u Republici Hrvatskoj [Elektronička građa] / Najla Podrug, Davor Filipović, Marija Bošnjak. - Ilustr.
Bibliografija: str. 22-23. - Sažetak ; Abstract. - U radu je istražen odnos međunarodnih podružnica inovativne farmaceutske industrije u Republici Hrvatskoj i njihovih matičnih poduzeća. Cilj je bio utvrditi autonomiju međunarodnih podružnica i identificirati njihovo samoinicijativno djelovanje na lokalnoj i međunarodnoj razini. U istraživanju je sudjelovalo 17 međunarodnih podružnica inovativne farmaceutske industrije u Republici Hrvatskoj od ukupno 23 međunarodne podružnice inovativne farmaceutske industrije. Rezultati su pokazali značajnu ovisnost poslovanja međunarodnih podružnica o strategijama matičnog poduzeća te njihovu visoku prilagodbu lokalnom tržištu. Međunarodne podružnice pokazale su afinitet za provođenje vlastitih inicijativa, koje ovise o podršci matičnih poduzeća. Odnosi s matičnim poduzećem variraju među podružnicama, no može se zaključiti kako je stupanj autonomije međunarodnih podružnica u Republici Hrvatskoj ograničen. - The paper represents a research on the relationship between international subsidiaries in the Innovative Pharmaceutical Industry and their parent companies. The aim was to determine the autonomy of international subsidiaries and to identify their self-initiative activities on both local and global level. The research included 17 international subsidiaries in the Innovative Pharmaceutical Industry in the Republic of Croatia of overall 23 international subsidiaries in the Innovative Pharmaceutical Industry. The results showed a significant dependence of management of international subsidiaries on strategies of a parent company and also their high adaptation to the local market. International subsidiaries showed the affinity to conduct their own initiatives, which depend on the support of the parent companies. The relationships with parent company vary from one international subsidiary to another, but it can be concluded that there is a limited level of autonomy of the international subsidiaries in the Republic of Croatia.
U: Notitia. - ISSN 1849-9066. - (2018), 4 ; str. 9-23   Elektronička verzija članka
Farmaceutska industrija -- Inovativnost -- Međunarodne podružnice -- Multinacionalne korporacije
005
615
HA18-00623

06   Organizacije. Udruge. Nagrade

Vidi br.: HA18-00695

070   Novine. Tisak. Novinarstvo

LAKUŠ, Jelena
Medijska slika hrvatske žene s kraja 19. stoljeća na primjerima reprezentativnih listova / Jelena Lakuš. - Ilustr.
Znanstveni simpozij s međunarodnim sudjelovanjem Uloga riječi i slike u doba vizualnih medija, Skradin, 27.-29.5. 2011. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 1 str. - Summary.
U: Riječ i slika u doba vizualnih medija. - ISSN . - str. 175-202
Žene -- Mediji -- Tisak
070
HA18-00624

JERGOVIĆ, Blanka
Uloga i imidž znanstvenika u medijskom komuniciranju znanosti : analiza citata i fotografije u hrvatskim dnevnim novinama / Blanka Jergović, Ifigenija Račić.
Znanstveni simpozij s međunarodnim sudjelovanjem Uloga riječi i slike u doba vizualnih medija, Skradin, 27.-29.5. 2011. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 2 str. - Summary.
U: Riječ i slika u doba vizualnih medija. - ISSN . - str. 315-344
Znanastvena komunikacija -- Hrvatske dnevne novine -- Citat i fotografija
070
HA18-00625

Vidi br.: HA18-00653

09   Rukopisi. Rijetka i posebno značajna djela

VISINTIN, Denis
Descrizione di Momiano e suo territorio [Elektronička građa] / Denis Visintin.
Bibliografske bilješke uz tekst. - Riassunto ; Summary ; Sažetak. - Nel testo viene esaminato il documento “Descrizione di Momiano e suo territorio”, rinvenuto a suo tempo da Jakov Jelinčić e Ljiljana Radaljac, e pubblicato successivamente dal Jelinčić. In quest’occasione si offre un commento dettagliato in materia sotto l’aspetto storico, etnografico, sociale ed ambientale. Una fonte importante per la descrizione e la conoscenza storica di un dato territorio è fornita dagli scritti di viaggio e dalle descrizioni lasciatici dagli ecclesiastici ed altri viaggiatori. Lo hanno fatto in epoca moderna Ermanno Olmo, Niccolo Manzuoli, Giacomo Filippo Tommasini, Prospero Petronio. Argomento del testo che segue è l’esame di un manoscritto dedicato a Momiano ed al suo territorio, descritto in passato anche da altri studiosi. Il testo è stato scritto probabilmente negli anni Quaranta del XVII secolo, forse tra il 1641 – 47, e stando al Jelinčić, è da atrribuirlo al vescovo Giacomo Filippo Tommasini, data l’estrema somiglianza tra esso quanto scritto nei Commentari storici-geografici della Provincia dell’Istria. - The text examines the document “Description of Momjan and its Territory”, discovered some time ago by Jakov Jelinčić and Ljiljana Radaljac, and later published by Jelinčić. On this occasion, a detailed comment on the subject under the historical, ethnographic, social and environmental aspects is provided. An important source for the description and historical knowledge of a territory is provided by the travel writings and descriptions left by the ecclesiastics and other travellers. In the modern period, this was done by Ermanno Olmo, Niccolo Manzuoli, Giacomo Filippo Tommasini, Prospero Petronio. The topic of the text that follows is the examination of a manuscript dedicated to Momjan and its territory, described in the past also by other scholars. The text was probably written in the 1640s, perhaps between 1641 and 1647, and according to Jelinčić, it is to be attributed to Bishop Giacomo Filippo Tommasini, given the extreme resemblance between it and what is written in the Commentari storici-geografici della Provincia dell’Istria (Historical and Geographical Commentaries of the Province of Istria). - U radu se proučava dokument „Opis Momjana i njegova područja“ kojeg su svojevremeno otkrili Jakov Jelinčić i Ljiljana Radaljac, a kojeg je kasnije objavio Jelinčić. S njime u vezi nudi se detaljni komentar s povijesnog, etnografskog, društvenog aspekta te aspekta okoliša. Važan izvor za opis i povijesno upoznavanje određenog područja predstavljaju putopisi i opisi koje su nam ostavili crkvenjaci i ostali putnici. To su u moderno doba učinili Ermanno Olmo, Niccolo Manzuoli, Giacomo Filippo Tommasini, Prospero Petronio. Tema rada koji slijedi je proučavanje rukopisa posvećenog Momjanu i njegovu području, a kojeg su u prošlosti opisivali i drugi znanstvenici. Rad je vjerojatno napisan četrdesetih godina XVII stoljeća, možda između 1641. i 47. godine te je, prema Jelinčiću, djelo biskupa Giacoma Filippa Tommasinija, s obzirom na veliku sličnost s onim napisanim u Commentari storici-geografici della Provincia dell’Istria.
U: Vjesnik Istarskog arhiva (Online). - ISSN 1849-1472. - 25 (2018) ; str. 103-134   Elektronička verzija članka
Rukopisi -- Studije područja -- Putopisi
09
908
930.85(497.5)
HA18-00626

1FILOZOFIJA. PSIHOLOGIJA


13   Filozofija uma i filozofija duha. Metafizika duhovnog života. Paranormalno. Okultno

MLADENOVSKA-TEŠIJA, Julijana
Ranjivost identiteta i pamćenja [Elektronička građa] : Jasenovac, Ricoeur i smrt Boga / Julijana Mladenovska-Tešija, Luka Đukić.
Bibliografija: 17 jed. - Sažetak ; Summary. - Ovaj je rad nastao kao rezultat diskusija koje su se vodile sa studentima Visokoga evanđeoskoga teološkog učilišta u Osijeku, u okviru kolegija Uvod u filozofiju. U radu su korišteni dijelovi eseja studenta Luke Đukića “Memorijalni centri: uloga pamćenja” koji su, u cilju dijaloga o ulozi pamćenja, umetnuti unutar teksta J. Mladenovske-Tešije. Cilj je rada ukazati na relevantnost Ricoeurova razmišljanja o pamćenju za evanđeoske kršćane, posebice imajući u vidu Kristovu smrti na Golgoti kao protunarativ. - This paper was created as a result of discussions with students from the Evangelical Theological Seminary in Osijek, as part of the Introduction into Philosophy course. In the paper we used parts of Luka Đukić’s essay, “Memorial Centers: The Role of Memory,” which have, as part of dialogue regarding the role of memory, been inserted into the text by J. Mladenovska-Tešija. The purpose of the paper is to emphasize the relevance of Ricoeur’s reflections about memory for Evangelical Christians, especially considering Christ’s death on Calvary as an anti-narrative.
U: Kairos (Hrvatsko izd. Online). - ISSN 1848-2503. - 12 (2018), 1 ; str. 63-74   Elektronička verzija članka
Identitet -- Pamćenje -- Trauma -- Uskrsnuće
Isus Krist -- Ricoeur, Paul
13
27
HA18-00627

MLADENOVSKA-TEŠIJA, Julijana
Vulnerability of identity and memory [Elektronička građa] : Jasenovac, Ricoeur, and the death of God / Julijana Mladenovska-Tešija, Luka Đukić ; translated from Croatian by Davor Edelinski.
Bibliografija: 17 jed. - Summary ; Sažetak. - This paper was created as a result of discussions with the students from the Evangelical Theological Seminary in Osijek, as part of the Introduction into Philosophy course. In the paper we used parts of Luka Đukić’s essay, “Memorial Centers: The Role of Memory,” which have, as part of dialogue regarding the role of memory, been inserted into the text by J. Mladenovska-Tešija. The purpose of the paper is to emphasize the relevance of Ricoeur’s reflections about memory for Evangelical Christians, especially considering Christ’s death on Calvary as an anti-narrative. - Ovaj je rad nastao kao rezultat diskusija koje su se vodile sa studentima Visokoga evanđeoskoga teološkog učilišta u Osijeku, u okviru kolegija Uvod u filozofiju. U radu su korišteni dijelovi eseja studenta Luke Đukića “Memorijalni centri: uloga pamćenja” koji su, u cilju dijaloga o ulozi pamćenja, umetnuti unutar teksta J. Mladenovske-Tešije. Cilj je rada ukazati na relevantnost Ricoeurova razmišljanja o pamćenju za evanđeoske kršćane, posebice imajući u vidu Kristovu smrti na Golgoti kao protunarativ.
U: Kairos (English ed. Online). - ISSN 1848-2511. - 12 (2018), 1 ; str. 67-79   Elektronička verzija članka
Identitet -- Pamćenje -- Trauma -- Uskrsnuće
Isus Krist -- Ricoeur, Paul
13
27
HA18-00628

14   Filozofski sustavi i gledišta

Vidi br.: HA18-00897

2RELIGIJA. TEOLOGIJA


21/29   Religijski sustavi. Religije i vjere

SIMON, Benjamin
"Fake news" and Christian freedom [Elektronička građa] : the necessity for A dialogue / Benjamin Simon.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: 19 jed. - Summary ; Sažetak. - Politics and media development in our days is terrifying. Manipulation is dominating the social space. The so-called Overton window concept show us how, by way of "fake news" in a particular setting, certain completely unacceptable opinions slowly become part of the social consensus. Without understanding this change, people become deprived of their freedom and begin to feel more and more helpless. Five hundred years ago, theologian Martin Luther (1483-1546) rose against such attempts, defending his theological beliefs form estranged and twisted interpretations. In his essay, On Christian Freedom (1520), he took a firm position. Using a twofold thesis - that the Christian is both a free man and master of everything so he is not subjected to anyone, and that the Christian is also a humble servant to everyone and that he is subjected to everyone - he clarified that faith and love lead the Christian in all his activities and works. Luther clarified that in faith and love a fullness of the relationship between God and His loved ones - the mankind - is achieved, thus being humble does not mean giving up on our freedom; instead, it means to have the strength and courage to achieve it! Based on the four dimensions of freedom - political, social, identity, and dialogue - Luther provides an insight into his own understanding of freedom, which is still applicable in today’s social climate and the challenges of this age. These four dimensions helps the believer to take a clear stance against targeted attempts at deception which are immersed in "fake news.". - Politički i medijski razvitak našega doba je zastrašujući. Manipulacije gospodare društvenim prostorom. Koncept takozvanog Overtonova prozora pokazuje kako u određenoj sredini putem "lažnih vijesti", određena, potpuno neprihvatljiva mišljenja postupno postaju dijelom društvenoga konsenzusa. Ne shvaćajući tu mijenu, ljudi su lišeni slobode, osjećajući se sve više bespomoćnima. Prije 500 godina teolog Martin Luther (1483. – 1546.) ustao je protiv takvog pokušaja, braneći svoja teološka uvjerenja od otuđenih i iskrivljenih interpretacija. U svom eseju "O slobodi kršćana" (1520.) zauzeo je čvrst stav. Dvostrukom tezom – da je kršćanin slobodan čovjek i gospodar svega i nikome podređen te da je ujedno i ponizni sluga svima i svakome podređen, razjasnio je kako vjera i ljubav kršćanina vode u svim njegovim aktivnostima i djelima. U vjeri i ljubavi, razjasnio je Luther, ostvaruje se punoća odnosa između Boga i njegovih bližnjih, ljudskoga roda, pa biti ponizan sluga ne znači odustajati od slobode, već imati snage i hrabrosti ostvariti je! Na temelju četiri dimenzije ideje o slobodi – političke, socijalne, identitetske i dijaloške, Luther daje uvid u svoje razumijevanje slobode koje je primjenjivo i na današnju društvenu situaciju i izazove ovoga doba. Te četiri dimenzije pomažu vjerniku zauzeti jasnu poziciju protiv ciljanih pokušaja obmane prožetih "lažnim vijestima".
U: Kairos (English ed. Online). - ISSN 1848-2511. - 12 (2018), 1 ; str. 93-106   Elektronička verzija članka
Kršćanska sloboda -- Reformacija
Luther, Martin
27
342
HA18-00629

SIMON, Benjamin
"Lažna vijest" i kršćanska sloboda [Elektronička građa] : nužnost dijaloga / Benjamin Simon ; preveo s njemačkog Branko Sekulić.
Festival alternative i ljevice u Šibeniku, 8.9.2017. - Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: 19 jed. - Sažetak ; Zusammenfassung. - Politički i medijski razvitak našega doba je zastrašujući. Manipulacije gospodare društvenim prostorom. Koncept takozvanog Overtonova prozora pokazuje kako u određenoj sredini putem „lažnih vijesti“, određena, potpuno neprihvatljiva mišljenja postupno postaju dijelom društvenoga konsenzusa. Ne shvaćajući tu mijenu, ljudi su lišeni slobode, osjećajući se sve više bespomoćnima. Prije 500 godina teolog Martin Luther (1483. – 1546.) ustao je protiv takvog pokušaja, braneći svoja teološka uvjerenja od otuđenih i iskrivljenih interpretacija. U svom eseju „O slobodi kršćana“ (1520.) zauzeo je čvrst stav. Dvostrukom tezom – da je kršćanin slobodan čovjek i gospodar svega i nikome podređen te da je ujedno i ponizni sluga svima i svakome podređen, razjasnio je kako vjera i ljubav kršćanina vode u svim njegovim aktivnostima i djelima. U vjeri i ljubavi, razjasnio je Luther, ostvaruje se punoća odnosa između Boga i njegovih bližnjih, ljudskoga roda, pa biti ponizan sluga ne znači odustajati od slobode, već imati snage i hrabrosti ostvariti je! Na temelju četiri dimenzije ideje o slobodi – političke, socijalne, identitetske i dijaloške, Luther daje uvid u svoje razumijevanje slobode koje je primjenjivo i na današnju društvenu situaciju i izazove ovoga doba. Te četiri dimenzije pomažu vjerniku zauzeti jasnu poziciju protiv ciljanih pokušaja obmane prožetih “lažnim vijestima“. - Die politischen und medialen Entwicklungen unserer Zeit sind erschreckend. Viel Manipulation beherrscht die Gesellschaften. Die Methodik des »Overton- Fensters« zeigt auf, wie in einer Gesellschaft durch »Fake News« unvorstellbare Meinungen konsensfähig gemacht werden. Menschen werden ihrer Freiheit beraubt ohne es selber zu realisieren bzw. fühlen sich machtlos. Vor 500 Jahren hat der Theologe Martin Luther sich ebenfalls gegen ein fremddiktiertes Verstehen seiner theologischen Überzeugungen gewendet. In seiner Schrift von 1520 »Von der Freiheit eines Christenmenschen« hat er klar Position ergriffen. Mit der Doppelthese, dass ein Christenmensch zugleich ein freier Herr über alle Dinge und niemand Untertan ist wie auch dass ein Christenmensch ein dienstbarer Knecht aller Dinge und jedermann Untertan ist, hat er verdeutlicht, dass Glaube und Liebe den christlichen Menschen in all seinem Tun und Handeln leiten. Im Glauben verdeutlicht sich die Beziehung zu Gott und in der Liebe die Beziehung zu seinen Mitmenschen. So wird die »Dienstbarkeit « nicht zu einem Aufgeben der Freiheit, sondern vielmehr zu ihrer Verwirklichung! In vier Dimensionen des Freiheitsgedankens lassen sich sein Freiheitsverständnis für die gesellschaftlichen Situationen und Herausforderung unserer Zeit anwenden: Die politische, die soziale, die identitätsstiftende und die dialogische Dimension. Diese vier Dimensionen helfen uns deutlich Position zu ergreifen.
U: Kairos (Hrvatsko izd. Online). - ISSN 1848-2503. - 12 (2018), 1 ; str. 85-97   Elektronička verzija članka
Kršćanska sloboda -- Reformacija
Luther, Martin
27
342
HA18-00630

ČASNI, Danijel
Balthasar Hubmaier and his eighteen articles [Elektronička građa] / Danijel Časni ; translated from Croatian by Davor Edelinski. - Ilustr.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: str. 63-65. - Abstract ; Sažetak. - The paper talks about the renowned Anabaptist reformer, Balthasar Hubmaier, whose works were a significant contribution to the development of the early Anabaptist movement. In 2018 we mark the 490th anniversary of his death of being burned at the stake for his religious beliefs. In the paper, we see an outline of Hubmaier’s biography and an overview of his creative work. Special attention is given to his first work from June 1524, which contains 18 articles, and is called, “Achtzehn schluß rede so betreffende ein gantz Cristlich leben.” The articles show Hubmaier’s view on theology, ecclesiology, and pastorology at the beginning of his reformation work. - U radu se govori o istaknutom anabaptističkom reformatoru Balthasaru Hubmaieru koji je svojim djelima dao značajan doprinos razvoju ranoga anabaptističkog pokreta. 2018. godine se prisjećamo 490. godišnjice njegove smrti spaljivanjem na lomači zbog vjerskih uvjerenja. U radu se predstavlja Hubmaierova biografija i daje pregled njegova stvaralaštva. Posebna pažnja posvećuje se njegovu prvom radu koji sadrži 18 teza, iz lipnja 1524., pod nazivom “Achtzehn schluß rede so betreffende ein gantz Cristlich leben“. U tezama je vidljiv Hubmaierov pogled na teologiju, ekleziologiju i pastorologiju na početku njegova reformacijskog djelovanja.
U: Kairos (English ed. Online). - ISSN 1848-2511. - 12 (2018), 1 ; str. 45-65   Elektronička verzija članka
Anabaptisti -- Teze -- Reformacija
Hubmaier, Balthasar -- Zwingli, Ulrich
27
HA18-00631

ČASNI, Danijel
Balthasar Hubmaier i njegovih osamnaest teza [Elektronička građa] / Danijel Časni. - Ilustr.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: str. 60-61. - Sažetak ; Abstract. - U radu se govori o istaknutom anabaptističkom reformatoru Balthasaru Hubmaieru koji je svojim djelima dao značajan doprinos razvoju ranoga anabaptističkog pokreta. 2018. godine se prisjećamo 490. godišnjice njegove smrti spaljivanjem na lomači zbog vjerskih uvjerenja. U radu se predstavlja Hubmaierova biografija i daje pregled njegova stvaralaštva. Posebna pažnja posvećuje se njegovu prvom radu koji sadrži 18 teza, iz lipnja 1524., pod nazivom “Achtzehn schluß rede so betreffende ein gantz Cristlich leben“. U tezama je vidljiv Hubmaierov pogled na teologiju, ekleziologiju i pastorologiju na početku njegova reformacijskog djelovanja. - The paper talks about the renowned Anabaptist reformer, Balthasar Hubmaier, whose works were a significant contribution to the development of the early Anabaptist movement. In 2018 we mark the 490th anniversary of his death of being burned at the stake for his religious beliefs. In the paper, we see an outline of Hubmaier’s biography and an overview of his creative work. Special attention is given to his first work from June 1524, which contains 18 articles, and is called, “Achtzehn schluß rede so betreffende ein gantz Cristlich leben.” The articles show Hubmaier’s view on theology, ecclesiology, and pastorology at the beginning of his reformation work.
U: Kairos (Hrvatsko izd. Online). - ISSN 1848-2503. - 12 (2018), 1 ; str. 43-62   Elektronička verzija članka
Anabaptisti -- Teze -- Reformacija
Hubmaier, Balthasar -- Zwingli, Ulrich
27
HA18-00632

MATIJEVIĆ, Dalia
Božja pravednost [Elektronička građa] : sposobnost življenja u svetosti / Dalia Matijević.
Bilješke uz tekst. - Bibliografija: 21 jed. - Sažetak ; Abstract. - Svrha ovoga članka jest pružiti uvid u to do koje mjere naše poimanje koncepta dikaiosyne theou oblikuje način na koji sebe poimamo kao kršćane, koji predstavljaju Tijelo Kristovo i žive u svetosti. Pod snažnim utjecajem Poslanice Rimljanima razumijemo svetost kao življenje u pravilnom odnosu s Bogom, a pravednost kao praktičnu posljedicu tog odnosa. Svetost, kao unutarnja Božja priroda, očituje se kao Božja pravednost, koja se pak ostvaruje kroz Božje spasiteljsko djelovanje. Međutim, u svjetlu Krista i Njegove žrtvene smrti te uskrsnuća, relacijske i eshatološke dimenzije koncepta dikaiosyne theou nameću se kao presudne. Ovaj koncept stoji u samom središtu Pavlova evanđelja i pretpostavlja više slojeva značenja, a prije svega Božje otkupiteljsko i spasiteljsko djelovanje, ali također i Božju zavjetnu vjernost te restorativnu pravdu koja je dostupna svakome. Šira se perspektiva koncepta dikaiosyne theou otvara putem Isusove odanosti i poslušnosti Ocu pri ispunjavanju konačne svrhe spasenja. Za nas to znači život koji podrazumijeva trajnu transformaciju na sliku Boga i samoostvarenje kroz odnos s Njim te s bližnjima u eshatološkoj perspektivi. Kršćanska je etika duboko ukorijenjena u konceptu dikaiosyne theou, a kršćanski način života predstavlja njegov nezaobilazni praktični izričaj. Ljudi koji žive u autentičnoj kršćanskoj zajednici obilježeni su Božjom pravednošću koja se izražava kao kolektivna agape, pri čemu su progresivno preobražavani prisutnošću i djelovanjem Duha Svetoga te svjesno uranjaju u kontinuirani proces otkrivanja uvijek novih mogućnosti afirmiranja Božje pravednosti. Stoga, kršćanska je vjerska zajednica po svojoj naravi nužno inkluzivna. - The purpose of this article is to provide insight to what extent our conceptualization of the dikaiosyne theou shapes our way of understanding ourselves as Christians being the Body of Christ and living holy lives. Strongly influenced by the epistle to the Romans, we perceive holiness as being in right relation to God and righteousness being a practical consequence of this relationship. Holiness as the inner nature of God brings fruits of His righteousness, which is God’s saving activity. However, in the light of Christ and his sacrificial death and resurrection, relational, and eschatological perspectives of the dikaiosyne theou concept become crucial. This concept stands at the heart of Paul’s gospel and anticipates several layers of meaning, primarily God’s redeeming and saving activity, but also covenantal faithfulness and restorative justice brought by God and made available for all. Wider perspective is provided through the faithfulness of Jesus and his obedience to the Father in fulfilling salvific purposes. For us, it means a transformational and relational way of living in an eschatological perspective. Christian ethics are deeply grounded in the concept of dikaiosyne theou, and Christian conduct represents its practical and necessary expression. People living in genuine Christian community are marked by the righteousness of God expressed as agape and progressively transformed by the presence and involvement of his Holy Spirit. Such people involve themselves in a continuous process of discovering new opportunities to affirm God’s righteousness. Thus, the Christian community of faith needs to be inclusive in its nature.
U: Kairos (Hrvatsko izd. Online). - ISSN 1848-2503. - 12 (2018), 2 ; str. 201-219   Elektronička verzija članka
Božja pravednost -- Spasenje -- Svetost -- Eshatologija -- Kršćanska zajednica -- Agape
27
HA18-00633

BERKOVIĆ, Danijel, teolog
Brak i bračne razmirice u Starom zavjetu [Elektronička građa] / Danijel Berković.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: 17 jed. - Sažetak ; Abstract. - U uvodnom dijelu ovoga rada autor naglašava vrijednost i važnost narativnosti teksta Staroga zavjeta, prije svega da se istakne neposrednost i otvorenost u starozavjetnoj narativnosti, gdje se u obliku pripovijesti bez zadrške i sasvim otvoreno progovara o realnim životnim problemima. Slijedom toga otvaraju se pitanja i poimanja braka i bračne zajednice u starozavjetnom tekstu i kontekstu. Analizira se vokabular i pojmovnik. U drugom dijelu rada autor se usredotočuje na probleme bračnih i obiteljskih zajednica, bračnih razmirica onako kako to nalazimo u starozavjetnim tekstovima, uzimajući za primjer nekoliko biblijskih brakova i njihovih bračnih izazova. - In the introduction, the author emphasizes the significance and the importance of the narrative nature of the Old Testament text. This is with the purpose of emphasizing the directness and openness of the Old Testament narrative, where realistic life issues are openly and unapologetically discussed in the form of a story. Consequently, this raises the issues of understanding marriage and the marital union in the text and context of the Old Testament. The vocabulary and the language are analyzed. In the second part of the paper, the author focuses on the problems pertaining to marital and family communities; to marital disputes as we see them in the OT, using several Biblical marriages and the challenges they faced as examples.
U: Kairos (Hrvatsko izd. Online). - ISSN 1848-2503. - 12 (2018), 2 ; str. 181-200   Elektronička verzija članka
Brak -- Bračne razmirice
27
HA18-00634

JELINČIĆ, Jakov
Dnevnik rada popisivanja gradiva crkvenih arhiva Porečke i Pulske biskupije te Pazinske apostolske administrature (18. prosinca 1970. - 28. listopada 1980.) [Elektronička građa] / Jakov Jelinčić.
Bibliografske bilješke uz tekst. - Sažetak ; Summary ; Riassunto. - Tko se god bavi lokalnom poviješću zna da su crkveni arhivi bogat i nenadomjestiv izvor za proučavanje mjesta u kojem je gradivo nastalo. Treba znati da su crkveni arhivi strogo zaštićeni kanonskim propisima Katoličke crkve. Često se događa da su upravo crkveni dokumenti jedini izvor za lokalnu povijest, u slučajevima kada su arhivi nastali djelovanjem državnih i inih civilnih organa uništeni. Godine 1970., dogovorom između Historijskoga arhiva u Pazinu (danas: Državni arhiv u Pazinu – DAPA) i Porečke i Pulske biskupije i Pazinske apostolske administrature, započelo je popisivanje svih crkvenih arhiva na području navedenih crkvenih organizacija. Dvojica su arhivskih djelatnika, jedan imenovan s crkvene strane (svećenik Ivan Grah), a drugi sa strane Arhiva (profesor Jakov Jelinčić, arhivist), u vrijeme sređivanja i popisivanja navedenih crkvenih arhiva vodili Dnevnik koji je predmet ovoga rada. Vremenski je raspon Dnevnika od 18. prosinca 1970. do 28. listopada 1980. godine. Jakov Jelinčić prepisao je Dnevnik sa svim pogreškama i osobitostima te je priredio i »Kazalo« sjedišta u kojima su se u vrijeme njihova rada nalazili crkveni arhivski fondovi, s naznakom dana kada je fond bio u obradi, sati utrošenih za sređivanje i popisivanje svakoga pojedinog djelatnika, potom rednoga broja pojedinoga mjesta i stranice Dnevnika na kojoj se izvješće o radu nalazi. Zaključno je poglavlje ovoga rada napisao mr. sc. Ilija Jakovljević. Jakov Jelinčić u »Uvodu«, pored isticanja uloge velečasnoga Graha, posebno naglašava zasluge blagopokojnoga porečkog i pulskog biskupa dr. Dragutina Nežića, zatim tadašnjega direktora Arhiva Hrvatske (danas: Hrvatski državni arhiv) Bernarda Stullija i tadašnjega direktora Historijskog arhiva u Pazinu (danas: Državni arhiv u Pazinu) profesora Dražena Vlahova. Ilija Jakovljević u zaključnom poglavlju govori o Grahovim i Jelinčićevim zaslugama, naglašavajući posebno ulogu mons. - Whoever deals with local history knows that church archives are abundant and irreplaceable sources for studying the place where the archival material was created. It should be noted that the church archives are strictly protected by the canonical regulations of the Catholic Church. It is often the case that church documents are the only source for local history, in cases where archives created by the activity of state and other civilian organisations were destroyed. In 1970, following the agreement made between the Historical Archives in Pazin (today: the Pazin State Archives - DAPA) and the Diocese of Poreč and Pula and the Pazin Apostolic Administration, the listing of all church archives in the area of the two church organizations commenced. Two archival workers, one named by the Church (Ivan Grah, priest), and the other by the Archives (Jakov Jelinčić, archivist), during the time they were active organising and listing the church archives maintained the Logbook, which is the subject of this paper. The time span of the Logbook ranges from 18 December 1970 to 28 October 1980. Jakov Jelinčić copied the Logbook with all the mistakes and peculiarities and prepared the “Index” of the offices where, at the time of their work, church archival fonds were housed, with the indication of the day the fonds was being processed, the hours spent arranging and listing by every employee, followed by the number of individual places and pages of the Logbook where an activity report is located. The closing chapter of this paper was written by Ilija Jakovljević. In the “Introduction”, in addition to emphasizing the role of Reverend Grah, Jakov Jelinčić underlines the merits of the late Bishop of Poreč and Pula Dragutin Nežić, of the then manager of the Archives of Croatia (now Croatian State Archives) Bernard Stulli and the then manager of the Croatian Historical Archives in Pazin (today: The State Archives in Pazin) Dražen Vlahov. - Chiunque si occupi della storia locale sa che gli archivi ecclesiastici sono una fonte ricca e insostituibile per lo studio del luogo in cui è stato prodotto il materiale. Bisogna sapere che gli archivi ecclesiastici sono rigorosamente protetti dalle norme canoniche della Chiesa cattolica. Succede spesso che proprio i documenti ecclesiastici siano la fonte unica per la storia locale, nei casi in cui gli archivi vengono distrutti tramite l’azione di autorità statali e civili. Nell’anno 1970, con l’accordo tra l’Archivio storico di Pisino (oggi: Archivio di Stato di Pisino – DAPA/ASP) e la Diocesi di Parenzo e Pola e l’Amministrazione apostolica di Pisino, è iniziata la registrazione di tutti gli archivi ecclesiastici sul territorio delle citate organizzazioni ecclesiali. Due operatori archivistici, uno nominato da parte della chiesa (il sacerdote Ivan Grah), e l’altro da parte dell’Archivio (il professore Jakov Jelinčić, archivista), durante l’ordinamento e la registrazione dei citati archivi ecclesiastici, hanno redatto il Registro, oggetto del presente testo. L’arco temporale del Registro va dal 18 dicembre del 1970 al 28 ottobre del 1980. Jakov Jelinčić ha trascritto il Registro con tutti gli errori e particolarità ed ha inoltre redatto l’ “Indice“ delle sedi in cui si trovavano i fondi archivistici ecclesiastici nel periodo del loro lavoro con l’indicazione del giorno in cui il fondo era in elaborazione, delle ore impiegate da parte di ogni operatore per l’ordinamento e la registrazione, poi del numero d’ordine di ogni parte e di pagina del Registro sulla quale si trova il rapporto sul lavoro. Il capitolo finale di questo testo è stato scritto da Dott. Ilija Jakovljević.
U: Vjesnik Istarskog arhiva (Online). - ISSN 1849-1472. - 25 (2018) ; str. 49-99   Elektronička verzija članka
Crkveni arhivi -- Dnevnik rada -- Arhivsko gradivo
Porečka i Pulska biskupija -- Pazinska apostolska administratura
272
930
HA18-00635

BUDISELIĆ, Ervin
Isus iz evanđelja i Isus danas [Elektronička građa] / Ervin Budiselić. - Graf. prikazi.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: 7 jed. - Sažetak ; Abstract. - Započevši navođenjem suvremenih prevladavajućih vrijednosti tolerancije, dijaloga i političke korektnosti, članak analizira Isusov govor i učenja u sinoptičkim evanđeljima u svjetlu navedenih vrijednosti. Prvo, članak analizira Isusov govor o ljubavi, a nakon toga usmjerava se na njegov oštar govor i učenje. Potom, članak analizira reakcije različitih pojedinaca i grupa ljudi na Isusov govor i učenje. Na temelju poduzete analize, u posljednjem dijelu članka uspoređuje se Isus iz sinoptičkih evanđelja s iskrivljenom slikom Isusa koja je ponekad prisutna u suvremenom kršćanstvu. Zaključuje se kako je suvremena zapadna kultura izopačila Isusovu sliku iz evanđelja, stvorivši suvremenog Isusa koji u svojem govoru i učenju odražava današnje prevladavajuće vrijednosti. Međutim, Isus je isti jučer, danas i zauvijek, i trebamo biti pažljivi da ne slijedimo nekakvog suvremenog Isusa, već onoga iz evanđelja. - Starting from the contemporary dominant values of tolerance, dialogue and political correctness, this article analyses Jesus’ speech and teachings in the synoptic gospels in the light of these values. First, the article analyses Jesus’ speech about love, and then the focus is on Jesus’ harsh language and teaching. After that the article analyses reactions of different people and groups on his language and teaching. Based on this analysis, in the final section the article compares Jesus’ of the gospels with distorted portray of Jesus that is sometimes present in contemporary Christianity. The conclusion that is made is that contemporary Western culture has distorted the image of Jesus from the gospels, and has created a modern Jesus which in his speech and teachings reflects today’s dominant values. However, Jesus is the same yesterday, today and forever, and we should be very careful to follow not some “contemporary Jesus”, but Jesus of the gospels.
U: Kairos (Hrvatsko izd. Online). - ISSN 1848-2503. - 12 (2018), 1 ; str. 7-21   Elektronička verzija članka
Evanđelje -- Božja ljubav -- Grijeh -- Politička korektnost -- Postmodernizam
Isus Krist
27
HA18-00636

BUDISELIĆ, Ervin
Jesus of the gospels, and Jesus of today [Elektronička građa] / Ervin Budiselić ; translated from Croatian by Davor Edelinski. - Graf. prikazi.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: 7 jed. - Abstract ; Sažetak. - Starting from the contemporary dominant values of tolerance, dialogue, and political correctness, this article analyses Jesus’ speech and teachings in the synoptic gospels in the light of these values. First, the article analyses Jesus’ speech about love, and then the focus is on Jesus’ harsh language and teaching. After that the article analyses reactions of different people and groups on his language and teaching. Based on this analysis, in the final section the article compares Jesus of the gospels with the distorted portray of Jesus that is sometimes present in contemporary Christianity. The conclusion that is made is that contemporary Western culture has distorted the image of Jesus from the gospels and has created modern Jesus which in his speech and teachings reflects today’s dominant values. However, Jesus is the same yesterday, today and forever, and we should be very careful to follow not some “contemporary Jesus,” but Jesus of the gospels. - Započevši navođenjem suvremenih prevladavajućih vrijednosti tolerancije, dijaloga i političke korektnosti, članak analizira Isusov govor i učenja u sinoptičkim evanđeljima u svjetlu navedenih vrijednosti. Prvo, članak analizira Isusov govor o ljubavi, a nakon toga usmjerava se na njegov oštar govor i učenje. Potom, članak analizira reakcije različitih pojedinaca i grupa ljudi na Isusov govor i učenje. Na temelju poduzete analize, u posljednjem dijelu članka uspoređuje se Isus iz sinoptičkih evanđelja s iskrivljenom slikom Isusa koja je ponekad prisutna u suvremenom kršćanstvu. Zaključuje se kako je suvremena zapadna kultura izopačila Isusovu sliku iz evanđelja, stvorivši suvremenog Isusa koji u svojem govoru i učenju odražava današnje prevladavajuće vrijednosti. Međutim, Isus je isti jučer, danas i zauvijek, i trebamo biti pažljivi da ne slijedimo nekakvog suvremenog Isusa, već onoga iz evanđelja.
U: Kairos (English ed. Online). - ISSN 1848-2511. - 12 (2018), 1 ; str. 7-21   Elektronička verzija članka
Evanđelje -- Božja ljubav -- Grijeh -- Politička korektnost -- Postmodernizam
Isus Krist
27
HA18-00637

VEGEL, Zoltan
Liberation theology [Elektronička građa] : a critical analysis / Zoltan Vegel ; translated from Serbian by Davor Edelinski.
Bibliografija: 10 jed. - Summary ; Sažetak. - In this paper, we will explore liberation theology as defined by Gustavo Gutierrez, who is considered to be its founder. We will use it as an example to show how secular philosophy, and Marxism in particular, can influence Christianity and create new theological directions and movements. Also, we will see if there are some of its principles which we can freely accept as Christians, and which of them do we need to take with a grain of salt. - Ovim radom istražićemo šta je teologija oslobođenja onako kako ju definira Gustavo Guttierez koji se smatra njenim osnivačem. Na njenom primeru ćemo pokazati kako sekularna filozofija, konkretno marksizam, može vršiti uticaj na kršćanstvo i stvarati nove teološke pravce i pokrete. Također, videt ćemo koja njena načela kao kršćani možemo slobodno prihvatiti, a koja treba uzeti sa zdravom dozom rezerve.
U: Kairos (English ed. Online). - ISSN 1848-2511. - 12 (2018), 1 ; str. 81-91   Elektronička verzija članka
Teologija oslobođenja -- Siromaštvo -- Marksizam -- Crkva
Guttierez, Gustavo
27
HA18-00638

BERKOVIĆ, Danijel, teolog
Marriage and marital disputes in the Old Testament [Elektronička građa] / Danijel Berković ; translated from Croatian to English by Davor Edelinski.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: 17 jed. - Abstract ; Sažetak. - In the introduction, the author emphasizes the significance and the importance of the narrative nature of the Old Testament text. This is with the purpose of emphasizing the directness and openness of the Old Testament narrative, where realistic life issues are openly and unapologetically discussed in the form of a story. Consequently, this raises the issues of understanding marriage and the marital union in the text and context of the Old Testament. The vocabulary and the language are analyzed. In the second part of the paper, the author focuses on the problems pertaining to marital and family communities; to marital disputes as we see them in the OT, using several Biblical marriages and the challenges they faced as examples. - U uvodnom dijelu ovoga rada autor naglašava vrijednost i važnost narativnosti teksta Staroga zavjeta, prije svega da se istakne neposrednost i otvorenost u starozavjetnoj narativnosti, gdje se u obliku pripovijesti bez zadrške i sasvim otvoreno progovara o realnim životnim problemima. Slijedom toga otvaraju se pitanja i poimanja braka i bračne zajednice u starozavjetnom tekstu i kontekstu. Analizira se vokabular i pojmovnik. U drugom dijelu rada autor se usredotočuje na probleme bračnih i obiteljskih zajednica, bračnih razmirica onako kako to nalazimo u starozavjetnim tekstovima, uzimajući za primjer nekoliko biblijskih brakova i njihovih bračnih izazova.
U: Kairos (English ed. Online). - ISSN 1848-2511. - 12 (2018), 2 ; str. 173-193   Elektronička verzija članka
Brak -- Bračne razmirice
27
HA18-00639

BECK, Boris
Narativ i moralni diskurs o braku u Knjizi o Tobiji [Elektronička građa] / Boris Beck.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: 19 jed. - Sažetak ; Abstract. - Knjiga o Tobiji napisana je oko 3. st. pr. Kr. Kanonskom je smatraju katolici i pravoslavni, a protestanti i Židovi ne. Pripovijest nije historijska, nego fiktivna, vrlo dinamične fabule, pri čemu sadrži brojne pouke u starozavjetnom duhu, napose deuteronomističke teologije. Brak joj je središnja tema, a ideal braka predstavlja tjelesna čistoća, borba protiv požude, vjernost, monogamnost i trajnost ženidbenog saveza. Na više mjesta prikazuje se kako su ljubav, privrženost i obzirnost nužni za uspješan brak. Važan je uvjet i endogamnost ženidbe, kako bi supružnici lakše sačuvali i prakticirali vjeru. Na koncu se molitva – kao izraz povjerenja u Boga – postavlja kao temelj braka čija svrha nadilazi erotsku i prokreativnu funkciju, a ističe se važnost posvećivanja. Knjiga o Tobiji tako u zabavnom obliku čitatelju nudi moralnu pouku koja se nadovezuje na biblijski moral. - Tobit was written around the third century B.C. It is considered canonical by the Catholics and the Orthodox believers, but not by Protestants and the Jews. The story is not historical but fictional, with a very dynamic narrative, containing numerous lessons in the spirit of the OT, particularly those relating to Deuteronomy theology. The central theme of the book is marriage and the ideal marriage is portrayed in terms of physical purity, struggling against lust, faithfulness, monogamy, and the permanence of the marriage covenant. It is pointed out in many places that love, fondness, and consideration are necessary for a successful marriage. Another important condition is the endogamy of marriage, so that the spouses would be able to keep and practice their faith more easily. And finally, prayer as the expression of trust in God is posited as the foundation of a marriage which purpose transcends the erotic and procreative functions and emphasis is also placed on the importance of consecration. So in a fun way, Tobit offers a moral lesson which ties in with Biblical morality.
U: Kairos (Hrvatsko izd. Online). - ISSN 1848-2503. - 12 (2018), 2 ; str. 169-180   Elektronička verzija članka
Brak -- Bog -- Ljubav -- Moral -- Privrženost
27
HA18-00640

BECK, Boris
The narrative and moral discourse regarding marriage in Tobit [Elektronička građa] / Boris Beck ; translated from Croatian to English by Davor Edelinski.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: 19 jed. - Abstract ; Sažetak. - Tobit was written around the third century B.C. It is considered canonical by the Catholics and the Orthodox believers, but not by Protestants and the Jews. The story is not historical but fictional, with a very dynamic narrative, containing numerous lessons in the spirit of the OT, particularly those relating to Deuteronomy theology. The central theme of the book is marriage and the ideal marriage is portrayed in terms of physical purity, struggling against lust, faithfulness, monogamy, and the permanence of the marriage covenant. It is pointed out in many places that love, fondness, and consideration are necessary for a successful marriage. Another important condition is the endogamy of marriage, so that the spouses would be able to keep and practice their faith more easily. And finally, prayer as the expression of trust in God is posited as the foundation of a marriage whose purpose transcends the erotic and procreative functions and emphasis is also placed on the importance of consecration. So in a fun way, Tobit offers a moral lesson which ties in with Biblical morality. - Knjiga o Tobiji napisana je oko 3. st. pr. Kr. Kanonskom je smatraju katolici i pravoslavni, a protestanti i Židovi ne. Pripovijest nije historijska, nego fiktivna, vrlo dinamične fabule, pri čemu sadrži brojne pouke u starozavjetnom duhu, napose deuteronomističke teologije. Brak joj je središnja tema, a ideal braka predstavlja tjelesna čistoća, borba protiv požude, vjernost, monogamnost i trajnost ženidbenog saveza. Na više mjesta prikazuje se kako su ljubav, privrženost i obzirnost nužni za uspješan brak. Važan je uvjet i endogamnost ženidbe, kako bi supružnici lakše sačuvali i prakticirali vjeru. Na koncu se molitva – kao izraz povjerenja u Boga – postavlja kao temelj braka čija svrha nadilazi erotsku i prokreativnu funkciju, a ističe se važnost posvećivanja. Knjiga o Tobiji tako u zabavnom obliku čitatelju nudi moralnu pouku koja se nadovezuje na biblijski moral.
U: Kairos (English ed. Online). - ISSN 1848-2511. - 12 (2018), 2 ; str. 159-171   Elektronička verzija članka
Brak -- Bog -- Ljubav -- Moral -- Privrženost
27
HA18-00641

BALINT-FEUDVARSKI, Miroslav
Posvećenje kroz spoznaju i oponašanje u Poslanici Filipljanima [Elektronička građa] / Miroslav Balint-Feudvarski.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: str. 40-41. - Sažetak ; Abstract. - Kroz cijeli Novi zavjet nalazimo poticaje da oponašamo ili slijedimo primjer Krista, Pavla, pa čak i nekih drugih pobožnih ljudi. U Poslanici Filipljanima nalazimo taj poticaj da oponašamo, pripojen Pavlovoj teologiji progresivnog posvećenja. Posvećenje je u Filipljanima prikazano kao suobličavanje Kristu kroz spoznaju Njega, koja dolazi kroz trojni način Božje riječi (apostolskog učenja), unutarnjeg djelovanja Božjega Duha i oponašanja Krista, apostola Pavla i drugih pobožnih primjera. Pokušat ćemo oblikovati biblijsku teologiju posvećenja kroz oponašanje, ograničeni u svojoj analizi na Poslanicu Filipljanima. Prvi dio ovoga članka osvrće se na učenje o posvećenju u Filipljanima, s naglaskom na odlomke gdje Pavao izravno postavlja to pitanje: Filipljanima 1,9-11. 27-29; 2,12-16; 3,1-15. Drugi nas dio članka uvodi u biblijsko učenje o oponašanju, a zatim se osvrće na silaznu spiralu oponašanja: oponašanje Krista (Fil 2,5), oponašanje Pavla (Fil 3.17a; 4,9) i oponašanje Pavlovih vjernih oponašatelja (Fil 3,17b). U zaključku ćemo vidjeti da su oponašanje Krista i Njegovih vjernih oponašatelja sredstvo progresivnog posvećenja, sredstvo koje je i važno i često zanemareno, kako od onih koji bi trebali služiti kao primarni primjeri pobožnosti (duhovni vođe) tako i od onih koji bi se trebali učiti oponašanju. - Throughout the New Testament, we find exhortations to imitate or follow in the steps of Christ, Paul and even some other godly people. In the Epistle to the Philippians, we find this exhortation to imitate incorporated into a Pauline theology of progressive sanctification. Sanctification in Philippians is portrayed as a conforming to Christ through the knowledge of Him, which comes through tripartite means of the Word of God (the Apostolic teaching), the internal work of God’s Spirit and the imitation of Christ, the Apostle Paul and other godly examples. We will aim at forming a biblical theology of sanctification through imitation restricted in our analysis to the Epistle of Philippians. First part of the article reviews the teaching of sanctification in Philippians, with an emphasis on passages where Paul directly addresses this issue: Philippians 1:9-11, 27-29; 2:12-16; 3:1-15. Second part of the article introduces us to biblical teaching on imitation, and then it reviews a downward spiral of imitation: imitating Christ (Phil. 2:5), imitating Paul (Phil. 3:17a; 4:9) and imitating Paul’s faithful imitators (Phil. 3:17b). In the conclusion, we will see that imitation of Christ and His faithful imitators is a means of progressive sanctification that is both important and often neglected, both by those who should serve as primary examples of godliness (spiritual leaders) and those who need to learn by imitating.
U: Kairos (Hrvatsko izd. Online). - ISSN 1848-2503. - 12 (2018), 1 ; str. 23-42   Elektronička verzija članka
Posvećenje -- Sveto pismo -- Biblijska teologija
27
HA18-00642

MATIJEVIĆ, Dalia
Righteousness of God [Elektronička građa] : ability to live Christian holiness / Dalia Matijević.
Bilješke uz tekst. - Bibliografija: 21 jed. - Abstract ; Sažetak. - The purpose of this article is to provide insight to what extent our conceptualization of the dikaiosyne theou shapes our way of understanding ourselves as Christians being the Body of Christ and living holy lives. Strongly influenced by the epistle to the Romans, we perceive holiness as being in right relation to God and righteousness being a practical consequence of this relationship. Holiness as the inner nature of God brings fruits of His righteousness, which is God’s saving activity. However, in the light of Christ and his sacrificial death and resurrection, relational, and eschatological perspectives of the dikaiosyne theou concept become crucial. This concept stands at the heart of Paul’s gospel and anticipates several layers of meaning, primarily God’s redeeming and saving activity, but also covenantal faithfulness and restorative justice brought by God and made available for all. Wider perspective is provided through the faithfulness of Jesus and his obedience to the Father in fulfilling salvific purposes. For us, it means a transformational and relational way of living in an eschatological perspective. Christian ethics are deeply grounded in the concept of dikaiosyne theou, and Christian conduct represents its practical and necessary expression. People living in genuine Christian community are marked by the righteousness of God expressed as agape and progressively transformed by the presence and involvement of his Holy Spirit. Such people involve themselves in a continuous process of discovering new opportunities to affirm God’s righteousness. Thus, the Christian community of faith needs to be inclusive in its nature. - Svrha ovoga članka jest pružiti uvid do koje mjere naše poimanje dikaiosyne theou oblikuje način na koji sami sebe vidimo kao kršćane koji predstavljaju Tijelo Kristovo i žive svetim životom. Pod utjecajem Poslanice Rimljanima, razumijemo svetost kao življenje u pravilnom odnosu s Bogom, a pravednost kao praktičnu posljedicu tog odnosa. Svetost kao unutarnja Božja priroda očituje se kao Božja pravednost, koja se pak ostvaruje kroz Božje spasiteljsko djelovanje. Međutim, u svjetlu Krista i njegove žrtvene smrti i uskrsnuća, relacijske i eshatološke dimenzije koncepta dikaiosyne theou se nameću kao presudne. Rečeni koncept stoji u samom središtu Pavlova evanđelja i pretpostavlja više slojeva značenja, prvenstveno Božje otkupiteljsko i spasiteljsko djelovanje, ali također i Božju zavjetnu vjernost te ponovno uspostavljenu pravednost koja je dostupna svakome. Šira perspektiva dikaiosyne theou se otvara kroz Isusovu odanost i poslušnost Ocu u ispunjavanju svrhe spasenja. Za nas to znači život koji podrazumijeva trajnu transformaciju na sliku Boga i samoostvarenje kroz odnos s Bogom i bližnjima u eshatološkoj perspektivi. Kršćanska je etika duboko ukorijenjena u konceptu dikaiosyne theou, a kršćanski način života predstavlja njegov nužni praktični izričaj. Ljudi koji žive u autentičnoj kršćanskoj zajednici obilježeni su Božjom pravednošću koja se izražava kao kolektivna agape, pri čemu bivaju progresivno preobražavani prisutnošću i djelovanjem Duga Svetoga. Takvi ljudi uranjaju u kontinuirani proces otkrivanja uvijek novih mogućnosti afirmiranja Božje pravednosti. Stoga kršćanska vjerska zajednica treba po svojoj naravi biti uključujuća.
U: Kairos (English ed. Online). - ISSN 1848-2511. - 12 (2018), 2 ; str. 173-193   Elektronička verzija članka
Božja pravednost -- Spasenje -- Svetost -- Eshatologija -- Kršćanska zajednica -- Agape
27
HA18-00643

DA-DON, Kotel
Role of the wife in the Jewish marriage in Old Testament Scripture, in Jewish law, and in Rabbinic literature [Elektronička građa] / Kotel DaDon.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija i izvori: 18 jed. - Abstract. - The article is divided into three main sections: the first section analyzes the wife’s role in the Jewish marriage, as well as various questions which are inseparable from her status in Judaism, such as social life, equality, and polygamy. The second section deals with the institution of marriage in Judaism, the very wedding ceremony, and various practical questions which may arise during the wedding and later. These include issues such as the ketubah and divorce. In the last section of this article, the author seeks to present the Judaistic stance toward violence against women, especially towards beating up and raping, and he ends with the Judaistic view on how we should treat our wives. The author analyzes the aforementioned topics from the Old Testament Scripture, the Jewish law, and the Rabbinic literature from the days of Talmud until today. The author breaks down these questions based on a series of sources from the Rabbinic literature, from the days of Talmud, through the Middle Ages, all the way to the modern Rabbis, and the literature which has been translated into Croatian for the first time. The texts have been translated from Hebrew and Aramaic by the author himself.
U: Kairos (English ed. Online). - ISSN 1848-2511. - 12 (2018), 2 ; str. 129-158   Elektronička verzija članka
Žena -- Brak -- Židovstvo
21/29
HA18-00644

BALINT-FEUDVARSKI, Miroslav
Sanctification through knowledge and imitation in Philippians [Elektronička građa] / Miroslav Balint-Feudvarski.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: str. 40-42. - Abstract ; Sažetak. - Throughout the New Testament, we find exhortations to imitate or follow in the steps of Christ, Paul and even some other godly people. In the Epistle to the Philippians, we find this exhortation to imitate incorporated into a Pauline theology of progressive sanctification. Sanctification in Philippians is portrayed as a conforming to Christ through the knowledge of Him, which comes through tripartite means of the Word of God (the Apostolic teaching), the internal work of God’s Spirit and the imitation of Christ, the Apostle Paul and other godly examples. We will aim at forming a biblical theology of sanctification through imitation restricted in our analysis to the Epistle of Philippians. First part of the article reviews the teaching of sanctification in Philippians, with an emphasis on passages where Paul directly addresses this issue: Philippians 1:9-11, 27-29; 2:12-16; 3:1-15. Second part of the article introduces us to biblical teaching on imitation, and then it reviews a downward spiral of imitation: imitating Christ (Phil. 2:5), imitating Paul (Phil. 3:17a; 4:9) and imitating Paul’s faithful imitators (Phil. 3:17b). In the conclusion, we will see that imitation of Christ and His faithful imitators is a means of progressive sanctification that is both important and often neglected, both by those who should serve as primary examples of godliness (spiritual leaders) and those who need to learn by imitating. - Kroz cijeli Novi zavjet nalazimo poticaje da oponašamo ili slijedimo primjer Krista, Pavla, pa čak i nekih drugih pobožnih ljudi. U Poslanici Filipljanima nalazimo taj poticaj da oponašamo, pripojen Pavlovoj teologiji progresivnog posvećenja. Posvećenje je u Filipljanima prikazano kao suobličavanje Kristu kroz spoznaju Njega, koja dolazi kroz trojni način Božje riječi (apostolskog učenja), unutarnjeg djelovanja Božjega Duha i oponašanja Krista, apostola Pavla i drugih pobožnih primjera. Pokušat ćemo oblikovati biblijsku teologiju posvećenja kroz oponašanje, ograničeni u svojoj analizi na Poslanicu Filipljanima. Prvi dio ovoga članka osvrće se na učenje o posvećenju u Filipljanima, s naglaskom na odlomke gdje Pavao izravno postavlja to pitanje: Filipljanima 1,9-11. 27-29; 2,12-16; 3,1- 15. Drugi nas dio članka uvodi u biblijsko učenje o oponašanju, a zatim se osvrće na silaznu spiralu oponašanja: oponašanje Krista (Fil 2,5), oponašanje Pavla (Fil 3.17a; 4,9) i oponašanje Pavlovih vjernih oponašatelja (Fil 3,17b). U zaključku ćemo vidjeti da su oponašanje Krista i Njegovih vjernih oponašatelja sredstvo progresivnog posvećenja, sredstvo koje je i važno i često zanemareno, kako od onih koji bi trebali služiti kao primarni primjeri pobožnosti (duhovni vođe) tako i od onih koji bi se trebali učiti oponašanju.
U: Kairos (English ed. Online). - ISSN 1848-2511. - 12 (2018), 1 ; str. 23-43   Elektronička verzija članka
Posvećenje -- Sveto pismo -- Biblijska teologija
27
HA18-00645

NEAGOE, Alexandru
Success through failure [Elektronička građa] : Luke's paradoxical view of the Christian mission to the Jews / Alexandru Neagoe.
Bibliografija: 22 jed. - Abstract ; Sažetak. - The present article sets out to analyze Luke's view of the Christian mission to the Jews. Specific attention is paid to the question of whether in any sense this mission may be considered as being successful or it may be regarded as having a future. A key distinction is introduced between Luke’s representation of the Christian mission to the Jews and his interpretation of it. Thus, the first section looks primarily at how Luke represents the Jewish response to the mission, while the second section explores the way in which he interprets this response. The conclusion of the study is that Luke's concern is neither to show that the mission to the Jews has failed because of a negative response, nor that it has succeeded because of a positive response, but rather that it has achieved its goal and it has a future despite a predominantly negative response. - U ovom se članku analizira Lukino viđenje kršćanskog poslanja Židovima. Posebna se pozornost posvećuje pitanju može li se u bilo kojem smislu to poslanje smatrati uspješnim te treba li ga nastaviti u budućnosti. Predstavlja se ključna razlika između Lukina prikaza kršćanskog poslanja Židovima te Lukina tumačenja toga poslanja. Stoga se prvi dio članka prije svega bavi pitanjem kako Luka prikazuje reakciju Židova na kršćansko poslanje, dok se u drugom dijelu istražuje način na koji Luka tumači njihovu reakciju. Zaključak ove studije jest da Lukina namjera nije bila pokazati da je poslanje Židovima bilo neuspješno zbog njihove negativne reakcije, kao ni da je bilo uspješno zbog njihove pozitivne reakcije, već da je ono postiglo svoj cilj i ima svoju budućnost, unatoč pretežno negativnoj reakciji Židova.
U: Kairos (English ed. Online). - ISSN 1848-2511. - 12 (2018), 2 ; str. 213-221   Elektronička verzija članka
Evanđelje -- Kršćanstvo -- Uspjeh -- Neuspjeh
27
HA18-00646

VEGEL, Zoltan
Teologija oslobođenja [Elektronička građa] : kritička analiza / Zoltan Vegel.
Bibliografija: 10 jed. - Sažetak ; Summary. - Ovim radom istražićemo šta je teologija oslobođenja onako kako ju definira Gustavo Guttierez koji se smatra njenim osnivačem. Na njenom primeru ćemo pokazati kako sekularna filozofija, konkretno marksizam, može vršiti uticaj na kršćanstvo i stvarati nove teološke pravce i pokrete. Također, videt ćemo koja njena načela kao kršćani možemo slobodno prihvatiti a koja treba uzeti sa zdravom dozom rezerve. - In this paper, we’ll explore liberation theology as defined by Gustavo Guttierez, who is considered to be its founder. We’ll use it as an example to show how secular philosophy, and Marxism in particular, can influence Christianity and create new theological directions and movements. Also, we’ll see if there are some of its principles which we can freely accept as Christians, and which of them do we need to take with a grain of salt.
U: Kairos (Hrvatsko izd. Online). - ISSN 1848-2503. - 12 (2018), 1 ; str. 75-84   Elektronička verzija članka
Teologija oslobođenja -- Siromaštvo -- Marksizam -- Crkva
Guttierez, Gustavo
27
HA18-00647

DA-DON, Kotel
Uloga žene u židovskom braku u starozavjetnim spisima Biblije, u židovskome pravu i u rabinskoj literaturi [Elektronička građa] / Kotel DaDon.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija i izvori: 18 jed. - Sažetak ; Summary. - Članak je podijeljen u tri glavna dijela: prvi analizira ulogu žene u židovskom braku i razna pitanja koja su nerazdvojno vezana uz njezin status u judaizmu, kao što je društveni život, jednakost i poligamija. Drugi dio bavi se institucijom braka u judaizmu, samom ceremonijom sklapanja braka te raznim praktičnim pitanjima koja mogu izniknuti tijekom sklapanja braka i kasnije, primjerice ketubom i razvodom. U posljednjem dijelu ovoga članka autor nastoji prikazati stav judaizma prema nasilju nad ženama, posebno prema premlaćivanju i silovanju, te završava pogledom judaizma na to kako bismo trebali postupati sa suprugama i kako su se poznati rabini ponašali prema svojim ženama. Autor analizira navedene teme u starozavjetnim spisima Biblije, u židovskome pravu i rabinskoj literaturi od talmudskih vremena do danas. Ova pitanja autor raščlanjuje na temelju niza izvora iz rabinske literature, od talmudskih vremena preko srednjega vijeka sve do suveremenih rabina, literature koja je sada prvi put prevedena na hrvatski jezik. Tekstove je s hebrejskog i aramejskog preveo sam autor. - The article is divided into three main sections: the first section analyzes the wife’s role in the Jewish marriage, as well as various questions which are inseparable from her status in Judaism, such as social life, equality, and polygamy. The second section deals with the institution of marriage in Judaism, the very wedding ceremony, and various practical questions which may arise during the wedding and later. These include issues such as the ketubah and divorce. In the last section of this article, the author seeks to present the Judaistic stance toward violence against women, especially towards beating up and raping, and he ends with the Judaistic view on how we should treat our wives. The author analyzes the aforementioned topics from the Old Testament Scripture, the Jewish law, and the Rabbinic literature from the days of Talmud until today. The author breaks down these questions based on a series of sources from the Rabbinic literature, from the days of Talmud, through the Middle Ages, all the way to the modern Rabbis, and the literature which has been translated into Croatian for the first time. The texts have been translated from Hebrew and Aramaic by the author himself.
U: Kairos (Hrvatsko izd. Online). - ISSN 1848-2503. - 12 (2018), 2 ; str. 141-167   Elektronička verzija članka
Žena -- Brak -- Židovstvo
21/29
HA18-00648

NEAGOE, Alexandru
Uspjeh kroz neuspjeh [Elektronička građa] : Lukin paradoksalni pogled na kršćansko poslanje Židovima / Alexandru Neagoe ; prevela s engleskog Dalia Matijević.
Bibliografija: 22 jed. - Sažetak ; Abstract. - U ovom se članku analizira Lukino viđenje kršćanskog poslanja Židovima. Posebna se pozornost posvećuje pitanju može li se u bilo kojem smislu to poslanje smatrati uspješnim te treba li ga nastaviti u budućnosti. Predstavlja se ključna razlika između Lukina prikaza kršćanskog poslanja Židovima te Lukina tumačenja toga poslanja. Stoga se prvi dio članka prije svega bavi pitanjem kako Luka prikazuje reakciju Židova na kršćansko poslanje, dok se u drugom dijelu istražuje način na koji Luka tumači njihovu reakciju. Zaključak ove studije jest da Lukina namjera nije bila pokazati da je poslanje Židovima bilo neuspješno zbog njihove negativne reakcije, kao ni da je bilo uspješno zbog njihove pozitivne reakcije, već da je ono postiglo svoj cilj i ima svoju budućnost, unatoč pretežno negativnoj reakciji Židova. - The present article sets out to analyze Luke’s view of the Christian mission to the Jews. Specific attention is paid to the question of whether in any sense this mission may be considered as being successful or it may be regarded as having a future. A key distinction is introduced between Luke’s representation of the Christian mission to the Jews and his interpretation if it. Thus, the first section looks primarily at how Luke represents the Jewish response to the mission, while the second section explores the way in which he interprets this response. The conclusion of the study is that Luke’s concern is neither to show that the mission to the Jews has failed because of a negative response, nor that it has succeeded because of a positive response, but rather that it has achieved its goal and it has a future despite a predominantly negative response.
U: Kairos (Hrvatsko izd. Online). - ISSN 1848-2503. - 12 (2018), 2 ; str. 221-229   Elektronička verzija članka
Evanđelje -- Kršćanstvo -- Uspjeh -- Neuspjeh
27
HA18-00649

Vidi br.: HA18-00627

Vidi br.: HA18-00628

27   Kršćanstvo

272   Rimokatolička crkva

3DRUŠTVENE ZNANOSTI


304   Društvena pitanja. Društvena praksa. Kulturna praksa

Vidi br.: HA18-00920

314   Demografija

ŽIVIĆ, Dražen
Demografski razvoj naselja uz Bosut u Republici Hrvatskoj između 1857. i 2011. godine / Dražen Živić.
Znanstveni skup Rijeka Bosut i Pobosuće u prošlosti, sadašnjosti i budućnosti, Vinkovci, 2014. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 15 jed. - Summary.
U: Rijeka Bosut i Pobosuće u prošlosti, sadašnjosti i budućnosti. - ISSN . - str. 47-74
Depopulacija
314
HA18-00650

316   Sociologija

ĆOSIĆ, Andrea
"What are you studying, my boy?!" [Elektronička građa] : experience of studying social pedagogy in perspective of male students / Andrea Ćosić. - Ilustr.
Bibliografija: str. 250-251. - Abstract ; Sažetak. - Considering the ratio of male and female professionals in social pedagogy, a smaller number of male professionals is no‑ ticeable. In an effort to expand the understanding of this social phenomenon, research has been conducted that is inspired by the deliberations on the characteristics of men who choose to become social pedagogues and how they feel about studying and working in a profession where women are the majority. An additional significance of this topic is that it is mostly unexplored in the context of social pedagogy. The aim of the paper was to explore the experience of studying social pedagogy from the perspective of male students. A qualitative approach was used in the research in which the data was collected by using the focus group method. Focus groups included thirteen male students of undergraduate and graduate studies of Social Pedagogy enrolled during the academic year 2015/2016. The results indicated that male students who enrolled in the study of Social Pedagogy are motivated by their interest in criminology and penology subjects and the uniqueness of social pedagogical work. Participants noticed positive discrimination towards male social pedagogues in employment and work. The results also pointed to student satisfaction with the study programme and their experience of increasing personal awareness during the study. Since Social Pedagogy is focused on taking care of individuals/groups, it is important to consider the impact of professionals’ gender roles in their everyday work. Accordingly, the paper focuses on the professional and personal perspective of male social pedagogues and thus contributes to the development of new topics related to gender roles and professional identity of social pedagogues. - Sagledavajući brojnost muških i ženskih socijalnih pedagoga, vidljiva je veća zastupljenost žena socijalnih pedagoginja. U nastojanju da se proširi razumijevanje toga društvenog fenomena provedeno je istraživanje koje je potaknuto promišljanjima o obilježjima muškaraca koji odabiru postati socijalnim pedagozima te vidjeti kako oni gledaju na studiranje i rad u profesiji u kojoj je veća zastupljenost žena. Dodatni značaj bavljenja ovom temom predstavlja njezina neistraženost u kontekstu socijalne pedagogije. Cilj je rada istražiti doživljaj studiranja socijalne pedagogije iz perspektive muških studenata. U istraživanju je korišten kvalitativni pristup unutar kojega su se podatci prikupljali metodom fokusne grupe. Fokusnim grupama obuhvaćeno je trinaest muških studenata preddiplomskoga i diplomskog studija Socijalne pedagogije upisanih tijekom 2015./2016. akademske godine. Rezultati govore o tome da muške studente za upisivanje studija Socijalne pedagogije motivira interes za kriminološko-penološke teme i doživljaj jedinstvenosti posla socijalnih pedagoga. Sudionici primjećuju pojavnost pozitivne diskriminacije prema muškim socijalnim pedagozima tijekom zapošljavanja i rada u praksi. Rezultati upućuju na zadovoljstvo studijem i doživljaj povećanja osobne osviještenosti tijekom studiranja. Budući da je područje socijalne pedagogije usmjereno na brigu o pojedincima/grupama važno je razmatrati utjecaj rodnih uloga stručnjaka u svakodnevnom radu. U skladu s tim, rad u središte pozornosti stavlja profesionalnu i osobnu perspektivu muških pomagača i time pridonosi razvoju novih pitanja vezanih uz rodne uloge i razvoj profesionalnog identiteta socijalnih pedagoga.
U: Kriminologija & socijalna integracija (Online). - ISSN 1848-7963. - 26 (2018), 2 ; str. 230-252   Elektronička verzija članka
Socijalna pedagogija -- Studij -- Spol -- Profesionalni identitet
316
37
HA18-00651

VUKANOVIĆ, Zvezdan
The influence of ICT megatrends on global megatrends [Elektronička građa] / Zvezdan Vukanović. - Ilustr.
Bibliografske bilješke na kraju teksta. - Sažetak ; Abstract. - Autor u ovom radu analizira značajan utjecaj informatičkih na globalne megatrendove. Od pet vodećih globalnih megatrendova, dva se nalaze u području ICT, digitalnih medija i novih tehnologija. Glavni razlozi utjecaja informatičkih megatrendova su dvojaki: (1) Digitalna konvergencija medija, ICT-a i telekomunikacijske industrije, (2) Eksponencijalni porast informacija, kompjutacijske moći i brzine prijenosa podataka. Digitalna konvergencija će značajno doprinijeti promjeni poslovnih modela. U aplikativnom smislu, autor smatra posebno značajnim koncepte Industry 4.0 - The Fourth Industrial Revolution (4IR) koja čini paradigmatsku promjenu informacijske, konceptualne i procesualne transformacije ekosistema podataka i usluga u domenu: robotike, the Internet of Things (IoT), Internet of Services, autonomous vehicles, 3D printing, Smart Cloud, quantum computing, nanotechnology, Big Data (Analytics), cloud computing, edge and fog computing, artificial intelligence, collaborative robots (cobots), industrial robots, augmented reality i virtual reality. U poslovnom i strateškom smislu, poslovni modeli digitalnih medija će se, pod utjecajem digitalne konvergencije, kretati prema multi-platformskom, komplementarnom, interoperabilnom i umreženom medijskom i ICT ekosistemu, sa posebnim fokusom na proizvodnju i distribuciju medijskih proizvoda, usluga i aplikacija u okviru korisničkog interfejsa, hipermedijalnosti, imerzivnosti, masovne kastomizacije/personalizacije, augmentacije i ambijentalizacije medijskog poslovnog prostora i okruženja. - In this paper, the author analyses the significant influence of IT on global megatrends. Of the five leading global megatrends, two are in the field of ICT, digital media and new technologies. The main reasons for the impact of IT megatrends are twofold: (1) the digital convergence of the media, ICT and telecommunications industries, (2)the exponential increase in information, computing power and internet transfer data. Digital convergence will significantly contribute to changing business models. In an applicative sense, the author considers the concepts of Industry 4.0 - The Fourth Industrial Revolution (4IR), to be the most significant as it marks the paradigmatic change of information, the conceptual and processual transformation of data and services ecosystems in the domains of robotics, the Internet of Things (IoT), Internet of Services, Automated Intelligence, Collaborative Robots (Cobots), Industrial Robots, Augmented Reality, and Virtual Reality. In business and strategic terms, digital media business models will transition, under the influence of digital convergence, to a multi-platform, complementary, interoperable and networked media and ICT ecosystem with a specific focus on the production and distribution of media products, services and applications within the user interface, hypermedia, immersion, mass customization, personalized, augmented and ambient media business space and environment.
U: Informatologia (Online). - ISSN 1848-7793. - 51 (2018), 1/2 ; str. 43-52   Elektronička verzija članka
Informatički megatrendovi -- Globalni megatrendovi -- Informacijske tehnologije
316
658
004
HA18-00652

CIBOCI, Lana
Slika međuvršnjačkog nasilja u hrvatskim dnevnim novinama / Lana Ciboci, Danijel Labaš.
Znanstveni simpozij s međunarodnim sudjelovanjem Uloga riječi i slike u doba vizualnih medija, Skradin, 27.-29.5. 2011. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 11 jed. - Summary.
U: Riječ i slika u doba vizualnih medija. - ISSN . - str. 23-52
Dnevne novine -- Djeca -- Međuvršnjačko nasilje
316
070
HA18-00653

32   Politika

KOČAN Šalamon, Kristina
Public response to 9/11 in politics [Elektronička građa] : patriotism, fear and language issue / Kristina Kočan Šalamon.
Bibliografske bilješke na kraju teksta ; bibliografija: 7 jed. - Sažetak ; Abstract. - Rad s naslovom "Javni odgovor na 9/11 u politici: patriotizam, strah i jezični problemi" istražuje neposredne reakcije koje su se pojavile u američkoj političkoj administraciji nakon terorističkih napada 11. rujna 2001. u New Yorku i Washingtonu. U članku se analizira govor "Vidjeli smo stanje naše zajednice" koji je pred Kongresom 20. rujna 2001. godine dao bivši američki predsjednik George H.W. Bush, koji pokazuje prevladavajući način retorike tadašnje vladine administracije. U potrazi za objašnjavanjem retorike političara nakon 11. rujna, analiza istražuje nekoliko parametara. Ova vrsta retorike govorila je o pitanjima vezanim za 11. rujna, a koristila je mnogo riječi povezanih sa patriotizmom, kao i jezik koji bi mogao potaknuti strah i paranoju kod Amerikanaca i u njihovoj kulturi. - The paper with the title “Public Response to 9/11 in Politics: Patriotism, Fear and Language Issues” examines the immediate responses that emerged in American political administration after the terrorist attacks on 11 September, 2001 in New York City and Washington, D.C. Moreover, the paper analyzes the speech “We Have Seen the State of Our Union” given before the Congress on September 20, 2001, by the former U.S. President George H. W. Bush, showing the prevalent manner of the rhetoric of the then current government administration. Seeking to explain the rhetoric of the politicians after 9/11, the analysis explores several parameters. This kind of rhetoric addressed the issues connected to 9/11, and employed a great deal of patriotism-related words as well as a language that could help instigate fear and paranoia in Americans and their culture.
U: Informatologia (Online). - ISSN 1848-7793. - 51 (2018), 1/2 ; str. 34-42   Elektronička verzija članka
Politika -- Mediji -- Kriza -- Teroristički napadi -- Javna odgovornost
32
659
HA18-00654

327   Međunarodni odnosi. Svjetska politika. Međunarodni poslovi. Vanjska politika

Vidi br.: HA18-00659

328   Parlamenti. Narodna predstavništva. Vlade

BARIĆ, Sanja
Pravna regulacija položaja lobista u Sjedinjenim Američkim Državama [Elektronička građa] / Sanja Barić, Ana Acinger.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: str. 916-918. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - Polazeći od prepoznavanja važnosti lobiranja u suvremenim demokratskim zemljama i njegovoj nezaobilaznosti u procesu donošenja odluka od nižih (lokalnih) do najviših razina vlasti, autorice prikazuju lobiranje u Sjedinjenim Američkim Državama. Upravo je ondje zarana prepoznata važnost lobiranja, a osobito njegove regulacije radi postizanja transparentnosti. Autorice se osvrću na relevantne propise kojima je reguliran pravni položaj lobista, i to od samih začetaka do današnjih dana, prateći i analizirajući njihove prednosti i nedostatke, a osobito u kontekstu društvene zbilje kao poticaja za donošenje daljnjeg zakonodavstva. Ujedno se osvrću na odnos politike prema regulaciji lobiranja, kao i odnos lobiranja i temeljnih ljudskih prava zajamčenih Prvim amandmanom Ustava SAD-a. - Recognizing the importance of lobbying in modern democratic countries and its inevitability in the decisions-making process from the lower - local, to the highest levels of authority, the authors display lobbying in the United States, starting from the fact that United States have early recognized the importance of lobbying and its regulation, aiming to decrease transparency. In this way, the authors go through relevant provisions of legal acts regulating the legal position of the lobbyist from the very beginnings to the present day, following and analyzing their advantages and disadvantages, and in particular the context of social reality as an impetus for further legislation. In this context, there is also a relationship between politics and lobbying, as well as the relationship of lobbying and fundamental human rights contained in the First Amendment of the US Constitution.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 2 ; str. 897-920   Elektronička verzija članka
Lobiranje -- Ustavno pravo -- Transparentnost -- Ljudska prava
328
342
HA18-00655

33   Ekonomija. Ekonomske znanosti

Vidi br.: HA18-00668

Vidi br.: HA18-00662

Vidi br.: HA18-00663

Vidi br.: HA18-00669

Vidi br.: HA18-00661

331   Rad. Zaposlenost. Posao. Ekonomika rada. Organizacija rada

CHISTOKLETOV, Nikolay
Safety management system of machine-building production [Elektronička građa] / Nikolay Chistokletov, Yaroslav Vavilin. - Ilustr.
Bibliografija: 17 jed. - Abstract. - The article is devoted to the problem of fulfilling the Customs Union technical regulations requirements. The authors have proposed a model of the safety management system of machinebuilding production. The authors offered hierarchical model of documentary information. Programs of safety was developed on various stages of product lifecycle. The rating scale of risk level was offered. The important task was solved of improvement of quality of machine-building products based on providing the requirements to its safety containing in technical regulations.
U: Engineering review (Online). - ISSN 1849-0433. - 38 (2018), 2 ; str. 226-231   Elektronička verzija članka
Sigurnost na radu -- Strojna proizvodnja -- Tehnička regulativa
331
621
HA18-00656

Vidi br.: HA18-00800

Vidi br.: HA18-00725

Vidi br.: HA18-00713

334   Oblici organizacije i suradnje u gospodarstvu

ĐURKIN, Jelena
Zadruge kao organizacijski oblici za održivi razvoj turizma u ruralnim područjima [Elektronička građa] / Jelena Đurkin Badurina, Jelena Kljaić Šebrek. - Ilustr.
Bibliografija: str. 47-48. - Sažetak ; Abstract. - Zadruge su rasprostranjene diljem svijeta i prepoznate su kao održivi oblik organiziranja, koji uspješno kombinira ekonomsku i društvenu održivost. Ruralna područja, zbog svojih specifičnih obilježja, često pate od depopulacije i stagnacije u ekonomskom i društvenom razvoju, no suvremeni turistički trendovi ukazuju na porast interesa za integralnim turističkim doživljajima u ruralnom okruženju, što tim područjima pruža značajne razvojne mogućnosti. Cilj ovog rada je prikazati ključne prednosti zadruga kao specifičnih organizacijskih oblika u održivom razvoju turističke ponude u ruralnim područjima, te komentirati mogućnosti razvoja turističkih zadruga u hrvatskim ruralnim područjima. Rezultati istraživanja literature potvrđuju komparativne prednosti zadruga kao održivih organizacijskih oblika, ali analiza broja zadruga u Hrvatskoj ukazuje na neprepoznavanje tih prednosti, posebno u kontekstu zadružnog povezivanja za potrebe turizma. - Cooperatives are spread all over the world and are recognized as a viable form of organization that successfully combines economic and social sustainability. Rural areas, due to their specific characteristics, often suffer from depopulation and stagnation of economic and social development, but contemporary tourism trends show the increase of the interest for integral rural tourism experiences, which provides significant development opportunities for these areas. The aim of this paper is to present the key advantages of cooperatives as specific organizational forms in the sustainable development of tourism offer in rural areas and to comment on the possibilities of development of tourism cooperatives in Croatian rural areas. Literature research results confirm the comparative advantages of cooperatives as sustainable organizational forms, but the analysis of the number of cooperatives in Croatia points to the lack of recognition of these advantages, especially in the context of cooperatives in tourism.
U: Notitia. - ISSN 1849-9066. - (2018), 4 ; str. 39-48   Elektronička verzija članka
Zadruge -- Turističke zadruge -- Ruralni turizam
334
338
502/504
HA18-00657

336   Financije. Bankarstvo. Novac

ŽUNIĆ Kovačević, Nataša
Prethodni sporazum o transfernim cijenama [Elektronička građa] : stari izazovi ili nova era u poreznoj praksi / Nataša Žunić-Kovačević.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: 24 jed. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - U radu se daje analiza najvažnijih pravnih aspekata zaključenja sporazuma o transfernim cijenama. Kratko se prikazuje poreznopravni okvir u kojem nastaje predmetni institut, a to su ponajprije, obvezujuća mišljenja, kao viši pojam odnosno institut poreznog prava. Tome prethodi analiza pojma i značaja transfernih cijena, s posebnim osvrtom na važnost koju imaju transferne cijene za porezne obveznike, ali i na učinke u odnosu na porezne vlasti. Prethodni sporazumi o transfernim cijenama kroz svoju kratku povijest mijenjaju svrhu, pa se u radu prikazuje taj trend kretanja od instrumenta zaštite prava poreznih obveznika do pretvaranja u instrument borbe poreznih vlasti i jurisdikcija protiv globalno neželjene pojave, utaje poreza. Najveći dio rada prikaz je nacionalnoga zakonodavnog i provedbenoga normativnog okvira postupka zaključenja sporazuma o transfernim cijenama. Prikazani postupak pokazuje se složenim, skupim i relativno dugotrajnim. Poredbena iskustva primjene obvezujućih mišljenja i sporazuma o transfernim cijenama potvrđuju potrebu promjene pristupa ovom institutu. - This paper gives an analysis of the most important legal aspects of the advance pricing agreements (APA). The tax law framework as procedural one is briefly presented, with emphasis on review of advance rulings above all, as this binding opinions, present a superior and higher term of APA. It is preceded by an analysis of the concept and importance of transfer pricing, with particular reference to the importance of transfer pricing for taxpayers but also to the effects on tax authorities and their efficiency. APA are analysed through short history change of the purpose they have and thus shows the trend of movement from the instrument of protection of taxpayers' rights to conversion into a tax-fighting instrument of tax jurisdictions against a globally undesirable phenomenon, a tax avoidance and aggressive tax planning. A huge part of the paper however, represents an overview of the national normative framework of APA concluding procedure. The analysed procedural framework seems like complex, expensive and relatively long-lasting. The comparative experience of applying advance rulings and APA’s confirms the prerequisite of APA procedure legal framework adjustment.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 1 ; str. 457-476   Elektronička verzija članka
Transferne cijene -- Pravni aspekti
336
HA18-00658

Vidi br.: HA18-00849

338   Gospodarsko stanje. Gospodarska politika. Gospodarsko planiranje. Proizvodnja. Usluge. Cijene

JURČIĆ, Ljubo
Determinante, trendovi i implikacije suvremenih migracija / Ljubo Jurčić, Antea Barišić. - Ilustr.
Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.", Opatija, 7., 8. i 9. studenoga 2018. - Bibliografija: 34 jed. - Abstract.
U: Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.". - ISSN . - str. 117-143
Međunarodne migracije -- Doznake iz inozemstva -- Globalizacija
338
327
HA18-00659

TICA, Josip
Ekonomski modeli i adaptivno prognoziranje : analiza uspješnosti / Josip Tica, Viktor Viljevac. - Ilustr.
Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.", Opatija, 7., 8. i 9. studenoga 2018. - Bibliografija: 14 jed. - Abstract.
U: Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.". - ISSN . - str. 91-116
Prognoziranje BDP-a -- Naivne projekcije -- Ekonomsko modeliranje
338
HA18-00660

KOCIJAN, Samanta
Emocije u fokusu potrošnje / Samanta Kocijan, Dijana Vuković, Anica Hunjet. - Ilustr.
Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.", Opatija, 7., 8. i 9. studenoga 2018. - Bibliografija: 25 jed. - Abstract.
U: Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.". - ISSN . - str. 314-346
Emocije -- Stavovi -- Motivi -- Oglašavanje -- Potrošač
338
33
HA18-00661

LOKIN, Branimir
Fenomenologija novca / Branimir Lokin.
Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.", Opatija, 7., 8. i 9. studenoga 2018.
U: Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.". - ISSN . - str. 257-268
Novac -- Robe i usluge
338
33
HA18-00662

ZMIJANOVIĆ, Ljiljana
Financiranje procesa prilagodbe klimatskim promjenama / Ljiljana Zmijanović. - Ilustr.
Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.", Opatija, 7., 8. i 9. studenoga 2018. - Bibliografija: 39 jed. - Abstract.
U: Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.". - ISSN . - str. 269-291
Financijski instrumenti -- Klimatske promjene -- Otpornost ekosustava -- Prilagodba
338
33
502/504
HA18-00663

BUTURAC, Goran
Hrvatska nakon 5 godina članstva u EU : jesmo li se približili zemljama EU? / Goran Buturac. - Ilustr.
Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.", Opatija, 7., 8. i 9. studenoga 2018. - Bibliografija: 30 jed. - Abstract.
U: Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.". - ISSN . - str. 27-61
Gospodarski rast -- Makroekonomska konvergencija -- Konkurentnost
338
HA18-00664

BLAŽEVIĆ, Branko, ekonomist
Humaniziranje ekonomije / Branko Blažević.
Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.", Opatija, 7., 8. i 9. studenoga 2018. - Bibliografija: 33 jed. - Abstract.
U: Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.". - ISSN . - str. 62-90
Humanizacija ekonomije -- Makroekonomski ciljevi -- Ekonomske teorije -- Vrijednosne paradigme
338
HA18-00665

RONČEVIĆ, Ante, ekonomist
Industrija 4.0 : sadašnjost ili budućnost u Hrvatskoj / Ante Rončević, Nedeljko Matejak.
Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.", Opatija, 7., 8. i 9. studenoga 2018. - Bibliografija: 11 jed.; bibliografske bilješke. - Abstract.
U: Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.". - ISSN . - str. 241-256
Industrija 4.0 -- Pametna tvornica -- Internet
338
654
HA18-00666

GRUBIŠIĆ, Mihaela
Ocjena opravdanosti i posljedica primjene modela prooriteta namirenja za nagodbu vjerovnika Agrokor grupe / Mihaela Grubišić Šeba. - Ilustr.
Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.", Opatija, 7., 8. i 9. studenoga 2018. - Bibliografija: 10 jed. - Abstract.
U: Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.". - ISSN . - str. 185-240
Agrokor -- Namirenje -- Stečaj -- Jamstva -- Zaštita dioničara i vjerovnika
338
HA18-00667

BORŠĆAK, Andreja
Perspektive razvoja kontinentalnog turizma Varaždinske županije / Andreja Boršćak, Dijana Vuković, Anica Hunjet. - Ilustr.
Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.", Opatija, 7., 8. i 9. studenoga 2018. - Bibliografija: 15 jed. - Abstract.
U: Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.". - ISSN . - str. 292-313
Turistička destinacija -- Turistički proizvod -- Kontinentalni turizam -- Održivi razvoj
338
33
338.48
HA18-00668

KELEBUH, Ivan
Pregled kretanja pokazatelja u hrvatskom gospodarstvu / Ivan Kelebuh. - Ilustr.
Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.", Opatija, 7., 8. i 9. studenoga 2018. - Abstract.
U: Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.". - ISSN . - str. 347-440
Pokazatelji -- Hrvatsko gospodarstvo -- Indeksi
338
33
HA18-00669

JURČIĆ, Ljubo
Quo vadis Croatia : nakon pet godina članstva u Europskoj uniji? / Ljubo Jurčić. - Ilustr.
Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.", Opatija, 7., 8. i 9. studenoga 2018. - Bibliografija: 5 jed. - Abstract.
U: Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.". - ISSN . - str. 1-26
Ekonomska politika -- Gospodarstvo
338
HA18-00670

SEKULIĆ, Gordana
Sirova nafta u 21. stoljeću --- više od energije / Gordana Sekulić, Vladislav Veselica, Damir Vrbić, Dragan Kovačević, Dominik Kovačević. - Ilustr.
Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.", Opatija, 7., 8. i 9. studenoga 2018. - Bibliografija: 23 jed. - Abstract.
U: Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.". - ISSN . - str. 144-165
Nafta -- Proizvodnja nafte -- Naftovod -- Sigurnost opskrbe
338
662
HA18-00671

BAČIĆ, Katarina
Ulaganja poduzeća u sektoru turizma u Hrvatskoj / Katarina Bačić, Nenad Cvitan. - Ilustr.
Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.", Opatija, 7., 8. i 9. studenoga 2018. - Bibliografija: 18 jed. - Abstract.
U: Tradicionalno savjetovanje "Ekonomska politika Hrvatske u 2019.". - ISSN . - str. 166-184
Turistička poduzeća -- Ulaganja -- Razvoj -- Investicije
338
338.48
HA18-00672

Vidi br.: HA18-00774

Vidi br.: HA18-00657

338.48   Turizam

Vidi br.: HA18-00668

Vidi br.: HA18-00672

339   Trgovina. Međunarodni gospodarski odnosi. Svjetsko gospodarstvo

SKOKO, Branimir
Sustainability of Bosnia and Herzegovina’s international trade flows [Elektronička građa] / Branimir Skoko, Pero Zovko. - Ilustr.
Bibliografija: str. 7-8. - Abstract ; Sažetak. - The aim of this research is to examine the sustainability of international trade flows of Bosnia and Herzegovina with the rest of the world. The data sample consists of quarterly data from the first quarter of 2008 to the last quarter of 2016. Johansen tests of cointegration indicated that exports and imports are cointegrated in the case of Bosnia and Herzegovina and Vector Error Correction Model (VECM) is estimated and tested. Research results revealed a bidirectional weakly sustainable relationship between exports and imports pointing out the need to improve external competitiveness of Bosnia and Herzegovina’s economy. - Cilj ovog istraživanja je istražiti održivost međunarodnih trgovinskih tokova Bosne i Hercegovine s ostatkom svijeta. Uzorak se sastoji od kvartalnih podataka od prvog kvartala 2008. do posljednjeg kvartala 2016. Testovi kointegracije potvrdili su dugoročnu ravnotežu te postojanje zajedničkog stohastičkog trenda između izvoza i uvoza Bosne i Hercegovine. Procijenjeni model korekcije pogrešaka (VECM) ukazuje na postojanje obostranih međusobnih utjecaja između uvoza i izvoza. Rezultati istraživanja pokazali su slabu održivost međunarodnih trgovinskih tokova te posljedično potrebu unaprijeđenja vanjske konkurentnosti bosansko-hercegovačkog gospodarstva.
U: Notitia. - ISSN 1849-9066. - (2018), 4 ; str. 1-8   Elektronička verzija članka
Trgovinski tokovi -- Vektorski modeli -- Korekcije pogrešaka -- Uvoz -- Izvoz
339
HA18-00673

34   Pravo. Pravna znanost. Pomoćne pravne znanosti

BARTULOVIĆ, Željko
Dr. Viktor Ružić (1893.-1976.) kao sudionik državnopravnih zbivanja [Elektronička građa] / Željko Bartulović.
Bibliografija: 36 jed. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - Dr. Viktor Ružić član je ugledne riječke/sušačke hrvatske obitelji čiji su članovi pobornici pravaštva. Temelj istraživanja je Ružićev tekst "Moje uspomene" nastao 1968. koji doprinosi stvaranju slike o njegovoj osobi i političkim događajima u kojima je uzeo učešća. Njegovu mladost obilježava borba protiv mađarizacije, dolazak Frana Supila, Riječka deklaracija 1905. i nastanak Hrvatsko-srpske koalicije. U politiku se uključuje 1918. ulazeći u narodno vijeće Slovenaca, Hrvata i Srba. Tijekom talijanske okupacije Rijeke i Sušaka (1918.-1923./1924.) upozorava na postupke iredentista te probleme pri uspostavi vlasti Kraljevstva SHS, osobito na uvođenje oblasti što je izazivalo sukobe između hrvatskih političara i centralističkog režima u Beogradu. Važni su podatci o izborima u Sušaku tijekom dvadesetih godina 20. stoljeća. Politički zenit dr. Ružić doživljava tridesetih godina 20. stoljeća kada je obnašao dužnost bana Banovine Savske i ministra pravde u vladi dr. Milana Stojadinovića. Nakon vojnog poraza Kraljevine Jugoslavije 1941., tijekom talijanske okupacije/aneksije dr. Ružić je interniran u Italiji, a u doba njemačke vojne uprave od 1943. do 1945. sa skupinom građanskih političara pomaže stanovništvu, ali se ne pridružuje antifašističkom pokretu na čelu s komunistima. Zato su 1945. protivnici višestranačkog sustava i pluralizma mišljenja "montiranim" sudskim postupkom isključili dr. Ružića iz javnog života. - PhD. Viktor Ružić was a member of distinguish Croatian family from Rijeka/Sušak who were supporters of The Croatian Party of Rights. Fundament of research is Ružić’s text My memories he wrote down in 1968 and which contributes to make picture upon his person, state and legal events he participated. His adolescence was marked out by struggle against "hungarisation", arrival of Frano Supilo, The Rijeka Declaration in 1905 and emergence of The Croato-Serbian Coalition. He joined politics in 1918 becoming member of The National Council of Slovenians, Croats and Serbs. During Italian occupation of Rijeka and Sušak (1918-1923/1924) he was warning upon acts of Italian irredenta and problems of establishing administration of The Kingdom of SHS, particularly implementation of districts that erased collision between Croatian politicians and centralised regime in Belgrade. Notes about election in Sušak during third decade of 20th century are important. PhD Ružić passed through his political zenith during fourth decade of century when je hold governor’s position (ban) of The Banovina Savska and minister of justice in government of PhD Milan Stojadinović. After military defeat of The Kingdom of Yugoslavia 1941, during the Italian occupation/annexion Ružić has been internmented in Italy and during German military government 1943-1945 he was helping inhabitants of Sušak with group of civil politicians, but he hadn’t joined anti fasict movement leaded by communists. Therefore, opponents of polyparty system and pluralism of opinion eliminated PhD Ružić from public life in a show trial 1945.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 2 ; str. 921-948   Elektronička verzija članka
Državnopravna povijest -- Pravaštvo -- Politika
Ružić, Viktor
34
HA18-00674

JURIĆ, Dionis
Neovisnost zakonskog revizora u odnosu na subjekte revizije prema Zakonu o reviziji iz 2017. godine [Elektronička građa] / Dionis Jurić.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: 11 jed. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - Zakon o reviziji iz 2017. godine uvodi opće zahtjeve za obavljanje zakonskih revizija u svim obveznicima zakonske revizije te posebne zahtjeve koji se primjenjuju na zakonske revizije u subjektima od javnog interesa. Cilj je tih odredbi jačanje neovisnosti i objektivnosti zakonskih revizora u odnosu na subjekte revizije, uzimajući u obzir nedostatke u poslovnoj praksi revizora u razdoblju od 2007. godine do danas. Također se jača javni nadzor Ministarstva financija nad radom ovlaštenih revizora i revizorskih društava. Zakon je usklađen s odredbama Direktive o zakonskim revizijama iz 2014. godine te upućuje na izravnu primjenu odredbi Uredbe o zakonskim revizijama u subjektima od javnog interesa iz 2014. godine. - Audit Act from 2017 sets general requirements for statutory audits in all audited entities and special requirements for statutory audits in public interest entities. Aim of these provisions is strengthening of independence and objectivity of statutory auditors towards audited entities. It also strengthens public oversight of the audit profession by the Ministry of Finance. The Act is harmonized with provisions of the Directive 2014/56/EU on statutory audits and refers to direct application of provisions of the Regulation No 537/2014 on specific requirements regarding statutory audit of public interest entities.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 1 ; str. 127-156   Elektronička verzija članka
Revizija -- Zakonske revizije -- Neovisnost -- Subjekti revizije
Europska unija
34
657
HA18-00675

PETRANOVIĆ, Anamari
Ugovorne obveze u Lastovskom statutu [Elektronička građa] / Anamari Petranović.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: 36 jed. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - Analizom odredbi Lastovskog statuta (1310. godina) u radu se podastiru pojedine značajke ugovornih obveza, posebice s obzirom na statuirane detalje (prepoznate/potvrđene recentnijim uredbama) koji postaju pokazateljima konkretnih onovremenih naglasaka gospodarskih i životnih prioriteta Lastova. Elementi raščlambe odnose se na restrikcije pravnog prometa (status ugovaratelja, ograničenja i zabrane trgovanja sa strancima, osobitosti trgovanja određenom robom, maksimiranje cijena…), kao i na pojedina pravna rješenja odstupanja od načela konsenzualnosti – javno oglašavanje prodaje, status notarske isprave, upis u komunalnu kancelarijsku knjigu, odnosno sklapanje ugovora „per aptago“. Rad notira statutarnu stilizaciju definiranja pretpostavki valjanosti ugovora koja uključuje i kaznenopravne elemente, budući da posljedicu ništetnosti može pratiti i sankcioniranje nepoštovanja statuiranog načina sklapanja određenih (obvezno)pravnih poslova, upućuje na pojedine odrednice u problematici zaštite prava ovlaštenika na otkup (odnosno prvokup) putem u interesu otočana osmišljenih rokova javne objave, dotiče pitanje javnog nadmetanja kao i režim nevaljanosti potajne i/ili prikrivene prodaje kao dodatnog ograničenja raspolaganja/otuđivanja nekretnina. - Analyzing the provisions of the Statute of Lastovo (a. 1310), the Author presents some features of the contractual obligations particularly emphasizing the statutory details (identified / confirmed by more recent regulation) as indicators of concrete contemporary accents of the economic circumstances and life priorities of Lastovo. The elements of analysis relate to the restrictions of legal commerce (status of contractor, restraints considering the position of foreigners, particularities referring goods / trade items, price restrictions as well as certain legal solutions in deviations from the consensual aspect (elements of publicity, sale proclamation, status of notarial document, data in communal / chancellor records) conclusion of the contract “per aptago”. The Paper offers notes of prerequisites of contractual validity (frame involving stated criminal law elements since the consequence of nullity might also be associated with the pattern of sanctions for non-observance of mandatory requirements of legal transactions). Further, the Paper refers to certain determinants regarding protection of the rights of authorized parties (priorities in res acquiring - right of pre-emption/redemption) by standards of sale announcement (available intervals appropriate for the inhabitants / residents of the island), the issue of open bidding as well as the regime of the invalidity of hidden/concealed sales as an additional limitation implying disposition of immovables.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 2 ; str. 753-771   Elektronička verzija članka
Pravna povijest -- Rimsko pravo -- Srednjovjekovno pravo -- Ugovori
34
94(497.5)
HA18-00676

Vidi br.: HA18-00725

341   Međunarodno pravo

LAZIĆ, Vesna
Enforcing annulled arbitral awards [Elektronička građa] : a comparison of approaches in the United States and in the Netherlands / Vesna Lazić-Smoljanić.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: 15 jed. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - U članku se analiziraju procesnopravni aspekti priznanja i izvršenja arbitražnih odluka koje su poništene u državi gdje su donesene. Rad se koncentrira na relativno nedavno odlučene slučajeve u SAD i Nizozemskoj, u kojima su sudovi primijenili ponešto drugačiji pristup od onoga koji je primijenila sudska praksa u Francuskoj prije više godina. Pravno rezoniranje francuske sudske prakse kod priznanja poništenih arbitražnih odluka temelji se na primjeni domaćega prava o priznanju i izvršenju arbitražnih odluka. Naime, domaće pravo Francuske povoljnije je od režima priznanja prema Newyorškoj konvenciji o priznanju i izvršenju stranih arbitražnih odluka iz 1958. Sudovi u SAD i Nizozemskoj nedavno su primijenili drugačiji pristup prilikom priznanja i izvršenja poništenih odluka. Sudovi u ovim državama preispitivali su sudske presude kojima su poništene arbitražne odluke te odlučili kako se u određenim okolnostima može otkloniti učinkovitost takvih presuda i priznati odnosno izvršiti poništena arbitražna odluka unatoč odluke o poništenju koju je donio nadležni sud u državi sjedišta arbitraže. Iako pristupi sudova u SAD i Nizozemskoj imaju nekih sličnosti, ipak se pravno rezoniranje sudova u ove dvije jurisdikcije bitno razlikuje. U svojoj odluci iz studenoga 2017. Vrhovni sud Nizozemske (pre)naglašava iznimni karakter okolnosti koje bi opravdale priznanje i izvršenje poništene arbitražne odluke, tako da bi se na prvi pogled mogao steći utisak kako je ponešto ublažena razlika ovoga pristupa sa pravnim rezoniranjem sudova u SAD. Međutim, detaljna analiza ova dva pristupa ukazuje da suštinske razlike ostaju. U članku se iznosi kritika općenito priznanja ili ovrhe poništenih arbitražnih odluka. - This contribution examines the procedural aspects of the enforcement of arbitral awards that were set aside in the jurisdiction where they were rendered. It focuses on recent cases in the United States and the Netherlands, which adopted a different line of reasoning than the approach taken by French judiciary many years ago. According to the latter, an arbitral award set aside in the ‘country of origin’ may be enforced in France in reliance on national law. Namely, French law on enforcement is more favourable than the 1958 New York Convention on the Recognition and Enforcement of Foreign Arbitral. The courts in the United States and in the Netherlands in recent cases have taken a different approach. They examine the judgment setting aside the award and ignore the effects of the annulment in certain circumstances. Even though there are some common denominators, there are substantial differences between the line of reasoning of the courts in the US and the Netherlands. They remain distinct although a more recent decision of the Dutch Supreme Court emphasises an exceptional nature of such enforcement so that the difference between the two approaches may seem somewhat mitigated. However, a closer look reveals that substantial discrepancies between the courts in these two jurisdictions have remained. The article provides for a critical view on the enforcement of annulled arbitral awards in general. In particular, it points to drawbacks of variety of unilateral approaches amongst various jurisdictions. Additionally, it suggests the development of internationally accepted standards for the sake of legal certainty and predictability of arbitration, should the acceptance of the enforcement of annulled arbitral appear a majority view amongst academics and arbitration practitioners.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 1 ; str. 215-240   Elektronička verzija članka
Arbitraža -- Međunarodno procesno pravno -- Poništenje arbitražnih odluka
341
HA18-00677

JUG, Jadranko
Odgovornost za štetu i naknada štete počinjene ratnim zločinom [Elektronička građa] / Jadranko Jug.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: 8 jed. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - Ratni zločini su najteža kaznena djela koja su u svojim obilježjima vezani za kršenje pravila međunarodnog prava tijekom rata, oružanog sukoba i okupacije. Jedna od posljedica počinjenja kaznenih djela ratnih zločina su imovinske i neimovinske štete počinjene u pravilu većem broju osoba. Stoga je odgovornost za naknadu štete i naknada štete žrtvama kaznenih djela ratnih zločina jednako važna kao i kazneni progon samih počinitelja. Na području Republike Hrvatske i susjedne Bosne i Hercegovine u bližoj povijesti vodio se rat i oružani sukobi te je dolazilo do počinjenja kaznenih djela ratnih zločina, a sve do danas se vode kazneni postupci i postupci radi naknade štete protiv počinitelja i odgovornih osoba. Kod odgovornosti za naknadu štete počinjene ratnim zločinima često će se uz štetnika kao odgovorna osoba pojaviti i država, a slijedom toga će se postaviti pitanje zastare potraživanja naknade štete prema državi. Također je bitno razlikovanje ratne štete i terorističkog akta od eventualnog kaznenog djela ratnog zločina, a kod naknade štete žrtvama kaznenih djela ratnih zločina potrebno je provesti brz i učinkoviti postupak obeštećenja. Predmet je ovog rada analiza pravne regulative i sudske prakse u svezi s odgovornosti za štetu i naknadu štete počinjene ratnim zločinom. U radu se prvotno iznosi pojam i razlike ratnog zločina, ratne štete i terorističkog akta, a zatim se obrađuje odgovornost za štetu počinjenu ratnim zločinima i naknada štete. - War crimes are the most serious criminal offences, which in terms of their characteristics are related to violations of the rules of international law during a war, armed conflict and occupation. One of the consequences of the commission of war crimes is material and non-material harm, caused as a rule to a large number of people. Therefore liability for damages and reparation of the harm caused to the victims of war crimes is equally as important as the criminal prosecution of the perpetrators themselves. In the territory of the Republic of Croatia and neighbouring Bosnia and Herzegovina, wars and armed conflicts were waged in recent history, and war crimes were committed. Still today criminal proceedings and proceedings for payment of damages and reparation for the harm that was caused are being conducted against the perpetrators and the responsible persons. Regarding liability for damages for the war crimes committed, the state will very often appear alongside the wrongdoer as the responsible person, and as a result the question will arise of the expiration of the statute of limitations for reparation towards a state. It is also important to differentiate war damage and acts of terrorism from a possible war crime and, regarding payment of damages to victims of war crimes, it is necessary to conduct rapid and efficient compensation proceedings. The subject of this paper is an analysis of the legislation and case law related to liability for damages and the harm caused by war crimes. The paper first explains the terminology and the differences between a war crime, war damage and an act of terrorism, and then liability is discussed for the harm caused by war crimes and reparation of that harm.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 1 ; str. 601-628   Elektronička verzija članka
Ratni zločini -- Ratna šteta -- Teroristički akt -- Odgovornost za štetu -- Zastara -- Naknada štete
341
HA18-00678

KUNDA, Ivana
Pravo mjerodavno za povrede prava tržišnog natjecanja [Elektronička građa] / Ivana Kunda.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: 68 jed. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - Brojna su i složena pitanja koja se postavljaju u okviru teme prava mjerodavnog za povrede pravila tržišnog natjecanja. To nije promijenilo niti usklađivanje nacionalnih pravila nedavno usvojenom Direktivom o naknadi štete za kršenje odredba prava tržišnog natjecanja. U ovom radu obrađuju se neka od tih pitanja, poglavito tumačenje pojmova iz odredbe članka 6. stavka 3. Uredbe Rim II o pravu mjerodavnom za izvanugovorne obveze te s time povezani aspekti interakcije prava tržišnog natjecanja EU-a i nacionalnog prava tržišnog natjecanja. Počevši od polja primjene ratione materiae navedene posebne kolizijske odredbe, preko definiranja “tržišta” kao bitne komponente poveznice lex mercati, pa do funkcioniranja općih odredbi kojima se štite javni interesi suprotstavljaju se oprečna stajališta u doktrini i ukazuje se na moguća načela koja bi trebala biti uzeta u obzir u analizi. Dodatni naglasak je na problematičnim pitanjima proizašlima iz pogrešnog prijevoda relevantnih propisa EU-a na hrvatski jezik. - Issues arising in the context of determining the law governing competition law breaches are numerous and complex. The situation is no different following the harmonisation of the national rules as a result of the recently adopted Directive on damages for infringements of the competition law provisions. This paper is aimed at scrutinising various such issues, in particular it deals with interpretation of the concepts found in Article 6(3) of the Rome II Regulation on the law applicable to non-contractual obligations and the related aspects of interaction between EU and national competition laws. From the scope of application ratione materiae of the mentioned conflict-of-law provision and defining the “market” as an essential component of the connecting factor lex mercati, to the functioning of the general provisions aimed at protecting public interests, the author presents the opposing views expressed in legal theory and points out the principles which should be taken into account in the course of the analysis. Additional emphasis is put on the thorny questions which originate from erroneous translation of the EU legislation into the Croatian language.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 1 ; str. 183-214   Elektronička verzija članka
Međunarodno privatno pravo -- Trgovačko pravo -- Naknada štete -- Privatnopravna provedba
Europska unija
341
347.7
HA18-00679

TRGOVAC, Sanja
Ustavnosudski pogled na izvršenje presuda Europskog suda za ljudska prava [Elektronička građa] / Sanja Trgovac, Sidonija Grbavac, Sandra Marković.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: 19 jed. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - U radu se navode nadzorni mehanizmi, ustanovljeni radi jamstva izvršenja presuda Europskog suda za ljudska prava i odluka o uvjetima prijateljskog rješenja spora. Ukazuje se na obveze koje iz tih presuda i odluka proizlaze za odgovorne države stranke te se naglasak stavlja na ustavnosudski aspekt ove značajne teme u okviru zaštite ljudskih prava i temeljnih sloboda. Naglašava se vrijeme koje je Konvencija za zaštitu ljudskih prava i temeljnih sloboda u primjeni u Republici Hrvatskoj te se ukazuje na važnost interpretativne uloge sudova, s posebnim osvrtom na Ustavni sud Republike Hrvatske i ESLJP-a. Tema se analizira pretežno s ustavnosudskog aspekta, nastavljajući se na temelje koje je u ovom području, u Republici Hrvatskoj, postavila Omejec, uvodeći na velika vrata Europski sud za ljudska prava u ustavne vidike i gradeći, uz sebe, okosnicu stručnjaka, praktičara i osoba kojima je ustavno pravo i ustavno sudovanje poziv, a ne samo profesionalna okupacija. Rezultat je to petnaestak godina analiziranja i stvaranja dijelova ustavnosudskog i ustavnopravnog mozaika ustavnog i konvencijskog prava. Temelje i upoznavanje s izvršenjem presuda ESLJP-a pronalazimo u stalnom štivu na stolu, konvencijskim pravom angažiranog pravnika, knjizi autorice Omejec, kojom je detaljno analiziran strasbourški acquis. Stoga se u ovom radu, upućujući na to nezaobilazno štivo, nastavlja sa stajalištima Ustavnog suda i utjecajem riječi ESLJP-a. - This paper presents the supervisory mechanisms established to guarantee the execution of the judgments of the European Court of Human Rights and decisions on the conditions for amicable dispute resolution. It points to the obligations that stem from these judgments and decisions for the contracting states, and emphasises the Constitutional Court aspect of this significant topic within the framework of protecting human rights and fundamental freedoms. It focuses on the period within which the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms has been applied in Croatia, and underlines the importance of the interpretative role of courts, with special attention given to the Constitutional Court of the Republic of Croatia and to the ECtHR. The topic is analysed mostly from the aspect of the Constitutional Court, building on the foundations that Professor Omejec laid in this field in the Republic of Croatia by firmly and widely embracing the European Court of Human Rights in the constitutional vision, and by drawing around herself a pool of experts, practitioners and persons for whom constitutional law and constitutional adjudication are a vocation, and not just a profession, in the course of fifteen years of analysing and creating pieces of the Constitutional Court and constitutional law mosaic of constitutional and convention law. We have constantly within reach on our desk the foundations and knowledge of the execution of ECtHR judgments in a book by Professor Omejec, a legal expert engaged in convention law, which analyses in detail the Strasbourg acquis. The current paper, by referring to this essential piece of literature, builds on the positions of the Constitutional Court and the influence of the ECtHR.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 1 ; str. 633-663   Elektronička verzija članka
Zaštita ljudskih prava
Ustavni sud Republike Hrvatske -- Europski sud za ljudska prava
341
HA18-00680

342   Javno pravo. Ustavno pravo. Upravno pravo

MAMIĆ Vuković, Ivana
Aktualna upravnosudska praksa iz područja ozakonjenja nezakonito izgrađenih zgrada, gradnje i prostornog uređenja / Ivana Mamić Vuković.
Šesto savjetovanje Novosti u upravnom pravu i upravnosudskoj praksi, Zagreb 7. 12. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst.
U: Novosti u upravnom pravu i upravnosudskoj praksi. - ISSN . - str. 273-304
Legalizacija nekretnina -- Prostorno uređenje-upravnosudska praksa
342
HA18-00681

KOSNICA, Ivan
Definiranje državljanskog korpusa na hrvatsko-slavonskom području u Kraljevini SHS/Jugoslaviji [Elektronička građa] / Ivan Kosnica.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: str. 827-829. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - Predmet rada je, tzv. početno određenje državljanskog korpusa na hrvatskoslavonskom području u Kraljevini SHS/Jugoslaviji. S obzirom na primjetan nedostatak relevantnih istraživanja navedene problematike, autor je proveo vrlo opsežno arhivsko istraživanje odgovarajućih arhivskih fondova dostupnih u Hrvatskom državnom arhivu. Na temelju provedenog istraživanja autor u radu izlaže nekoliko teza. Prva je teza da je odmah po formiranju Kraljevine SHS važio sustav prema kojem su državljani bili svi zavičajnici hrvatsko-slavonskih općina. U nastavku rada autor argumentira tezu da su mirovni ugovori bitno promijenili dotadašnji sustav definiranja državljana na način da su negirali značaj zavičajnosti za utvrđivanje državljanstva ukoliko je stečena nakon 1. siječnja 1910. godine. Autorova je teza da su odredbe mirovnih ugovora kao i restriktivan sustav stjecanja zavičajnosti koji je bio karakterističan za Hrvatsku i Slavoniju u razdoblju do 1918. godine omogućili vlastima Kraljevine SHS provođenje svojevrsnog probira poželjnih državljana te negiranje državljanstva određenom broju doseljenika iz Ugarske. Autor nadalje ocjenjuje da su svojevrsna stabilizacija sustava kao i šire definiranje državljanskog korpusa provedeni tek Zakonom o državljanstvu iz 1928. godine, no uz naglašenu primjenu etničkih kriterija. - The paper deals with initial definition of citizenry on Croatian-Slavonian area in the First Yugoslavia. The research relies in great measure on archival research available in the Croatian National Archive. In the paper, the author elaborates few theses. The first one is about local citizenship as fundamental criteria for determination of citizenship in the first years of the Kingdom of Serbs, Croats and Slovenes. Further, the author elaborates thesis about peace treaties as a crucial moment that negated relevance of local citizenship for determination of national citizenship if acquired after January 1 of 1910. The author argues that this rule as well as initially restrictive rules about local citizenship enabled administrative authorities of the First Yugoslavia to question national citizenship of many persons, especially ones who moved in Croatia-Slavonia from Hungary. According to the author, the authorities significantly widened citizen’s body in 1928 when the law about citizenship of the Kingdom of Serbs, Croats and Slovenes entered into force. This inclusion however in great measure favored ethnic Serbs, Croats and Slovenes.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 2 ; str. 809-832   Elektronička verzija članka
Pravna povijest -- Državljanstvo
342
94(497.5)
HA18-00682

MAGANIĆ, Aleksandra
Mogućnost rješavanja upravnih stvari arbitažom / Aleksandra Maganić, Mihajlo Dika.
Šesto savjetovanje Novosti u upravnom pravu i upravnosudskoj praksi, Zagreb 7. 12. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst.
U: Novosti u upravnom pravu i upravnosudskoj praksi. - ISSN . - str. 1-34
Arbitražno rješavanje upravnih stvari -- Stalno arbitražno sudište
342
HA18-00683

OTOČAN, Sanja
Načelo jednakosti oružja u hrvatskom upravnom sporu / Sanja Otočan.
Šesto savjetovanje Novosti u upravnom pravu i upravnosudskoj praksi, Zagreb 7. 12. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst.
U: Novosti u upravnom pravu i upravnosudskoj praksi. - ISSN . - str. 35-78
Načelo jednakosti oružja -- Upravni spor -- Ustavni sud
342
HA18-00684

ĐERĐA, Dario
Neka rješenja upravnog spora u usporednom pravu [Elektronička građa] : kako unaprijediti hrvatski upravni spor? / Dario Đerđa, David Kryska.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija i izvori: 72 jed. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - The main aim of this paper is to compare several procedural institutes of the administrative dispute in Croatia, Slovenia, Czech Republic and Poland. By comparing equivalent institutes in the mentioned states, we try to determine the extent to which the administrative dispute in Croatia has met the standards of legal protection of the rights and legal interests of individuals. Special attention is given to the organisation of the courts adjudicating administrative disputes, composition of these courts, equality of arms, judicial powers in adjudication and regular legal remedies in administrative disputes. The conclusions in this paper aim to improve the regulation of administrative dispute in Croatia in terms of proposing possible future amendments. - Cilj je ovoga rada usporediti regulaciju nekih postupovnih rješenja upravnoga spora u Hrvatskoj, Sloveniji, Češkoj i Poljskoj. Usporedbom istovrsnih instituta upravnoga spora u ovim državama nastoji se utvrditi koliko je hrvatski spor udovoljio zahtjevima suvremene pravne zaštite prava i pravnih interesa pojedinaca koja može biti povrijeđena odlukama i postupanjem tijela javne uprave. Posebno se razmatra institucionalni ustroj upravnog spora, sastav suda pri rješavanju sporova, osiguranje kontradiktornosti u vođenju upravnoga spora, sudske ovlasti pri donošenju odluke o tužbenom zahtjevu te redoviti pravni lijekovi u upravnom sporu. Zaključci izvedeni u ovome radu smjeraju unaprijediti pravnu regulaciju upravnoga spora u potencijalnom noveliranju ovoga važnog pravnog sredstva.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 1 ; str. 91-126   Elektronička verzija članka
Upravni spor -- Sudsko vijeće -- Usmena rasprava -- Sudske ovlasti -- Žalba
342
HA18-00685

RAJKO, Alen
Ocjenjivanje državnih i lokalnih službenika : upravnosudska perspektiva / Alen Rajko.
Šesto savjetovanje Novosti u upravnom pravu i upravnosudskoj praksi, Zagreb 7. 12. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst.
U: Novosti u upravnom pravu i upravnosudskoj praksi. - ISSN . - str. 211-233
Rješavanje upravnih sporova -- Ocjenjivanje državnih i lokalnih službenika
342
HA18-00686

MIHELČIĆ, Gabrijela
Osiguranje prisilnim založnim pravom na nekretnini temeljem ovršnih isprava iz upravnog postupka / Gabrijela Mihelčić.
Šesto savjetovanje Novosti u upravnom pravu i upravnosudskoj praksi, Zagreb 7. 12. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst.
U: Novosti u upravnom pravu i upravnosudskoj praksi. - ISSN . - str. 125-158
Prisilno založno pravo na nekretnini -- Ovrha -- Pravna praksa
342
HA18-00687

GENNADIEVICH Danilyan, Oleg
Personal information rights and freedoms within the modern society [Elektronička građa] / Oleg Gennadievich Danilyan, Alexander Petrovich Dzeban, Yury Yurievich Kalinovsky, Eduard Anatolievich Kalnytskyi, Svetlana Borisovna Zhdanenko.
Bibliografija: 27 jed. - Sažetak ; Abstract. - Autori utvrđuju povezanost između slobode korištenja informacija i slobode govora i prava na informiranje. Primijenjen je alat za međusobno povezane i komplementarne univerzalne znanstvene i specifične metode svojstvene filozofskom istraživanju. Metodologija istraživanja počiva na načelima sustava i strukturalnofunkcionalne analize. Pojmovi informiranja, slobode, pravde i zakona tijesno su međusobno povezani. Prilikom ostvarivanja slobode, neizbježan je izbor iz raspoloživih mjera, a oslanjajući se na prethodno dobivene informacije. Ljudska prava na informiranje koja su, zauzvrat, dio cjelokupnog pojma zakona, imaju iznimnu ulogu u slobodi informiranja. Daleko od iscrpljenosti slobodom govora i prava na informaciju, sloboda informiranja uključuje i razne druge aspekte. Radi se o cijeloj informacijskoj i komunikacijskoj sferi u cjelini. Sloboda informiranja se ne svodi na određenu vrstu društveno orijentiranih informacija. Pojam prava na informaciju nadilazi pravo na pristup informacijama, dok oboje imaju iste društvene uloge i često su terminološki međusobno zamjenjivi. - The authors ascertain the correlation between the freedom of information use and both the freedom of speech and the right to information. There was applied the entire toolbox of interrelated and complementary universal scientific and specific methods inherent to philosophic research. The research methodology rests on the system and structure-functional analysis principles. The notions of information, freedom, justice and law are closely interlinked. When exercising freedom one inevitably makes his or her choice from among the available actions while relying on the previously obtained information. The human information rights that are, in their turn, a part of the overall notion of the law enjoys an exceptional role within the freedom of information. Far from being exhausted by the freedom of speech and the right to information, the freedom of information also includes various other aspects. It concerns the entire information and communication sphere at large. The freedom of information is not reduced to any certain type of socially-oriented information. The notion of the right to information goes beyond the right to access information while both of them take on the same social roles and are often terminologically interchangeable.
U: Informatologia (Online). - ISSN 1848-7793. - 51 (2018), 1/2 ; str. 24-33   Elektronička verzija članka
Osobni podaci -- Pravo na informacije -- Sloboda govora -- Moderno društvo
342
HA18-00688

KOS, Veseljka
Pitanje izvanbračne zajednice u poreznosudskom postupku / Veseljka Kos.
Šesto savjetovanje Novosti u upravnom pravu i upravnosudskoj praksi, Zagreb 7. 12. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst.
U: Novosti u upravnom pravu i upravnosudskoj praksi. - ISSN . - str. 235-247
Izvanbračna zajednice -- Poreznosudski postupak
342
HA18-00689

ŠIKIĆ, Marko
Pravna zaštita od šutnje uprave i drugih oblika propuštanja uprave u Republici Hrvatskoj / Marko Šikić.
Šesto savjetovanje Novosti u upravnom pravu i upravnosudskoj praksi, Zagreb 7. 12. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 16 jed.
U: Novosti u upravnom pravu i upravnosudskoj praksi. - ISSN . - str. 79-107
Šutnja uprave -- Upravni postupak -- Propuštanje postupanja
342
HA18-00690

VIDOVIĆ, Žanet
Pravno na mirovinu i isplatu mirovine / Žanet Vidović.
Šesto savjetovanje Novosti u upravnom pravu i upravnosudskoj praksi, Zagreb 7. 12. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst.
U: Novosti u upravnom pravu i upravnosudskoj praksi. - ISSN . - str. 249-272
Starosna mirovina -- Prijevremena starosna mirovina -- Invalidska mirovina -- Obiteljska mirovina -- Isplata mirovine
342
HA18-00691

ČOVIĆ, Silvio
Primjena načela ne bis in idem u upravnim stvarima / Silvi Čović, Milan Franić.
Šesto savjetovanje Novosti u upravnom pravu i upravnosudskoj praksi, Zagreb 7. 12. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 3 str.
U: Novosti u upravnom pravu i upravnosudskoj praksi. - ISSN . - str. 191-209
Dvostruko kažnjavanje -- Povreda upravne prirode -- Načelo ne bis in idem
342
HA18-00692

MIHELČIĆ, Gabrijela
Suživot negatorijske zaštite od imisija i prava na život u zdravoj životnoj sredini [Elektronička građa] / Gabrijela Mihelčić, Maša Marochini Zrinski.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: str. 264-266. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - The authors analyse the national protection from emissions, in the first place, a property law component of this regime. Domestic regulation of the protection of property rights from harassment was brought in the perspective of the protection that the European Court of Human Rights provides for the right to live in a healthy environment, primarily through the protection of rights under Art. 8 of the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms (right to respect for private and family life and home). In the context of the latter, the authors have analysed the interpretative methods used by the European Court and explored the following features: the requirement that environmental and environmental impacts and disturbances violate the Convention right, that is, the existence of a specific Convention causal link; the category of minimum level of severity; oscillation of the "quantum" of minimum level of severity within conventional "fluctuations"; and the scope (and type) of protecting the right to live in a healthy environment through the paradigm of the positive / negative obligations of the Contracting States. - Autorice u radu analiziraju nacionalno uređenje zaštite od imisija, u prvom redu, stvarnopravnu komponentu tog uređenja. Domaće uređenje zaštite prava vlasništva od uznemiravanja dovedeno je u perspektivu sa zaštitom koju Europski sud za ljudska prava pruža pravu na život u zdravoj životnoj sredini zaštitom prava iz članka 8. Konvencije za zaštitu ljudskih prava i temeljnih sloboda (pravo na poštovanje privatnog i obiteljskog života i doma). U kontekstu potonjeg, analizirana su načela tumačenja i metode kojim se Europski sud služi u njegovu kreiranju i zaštiti te istražena sljedeća obilježja: zahtjev da utjecaji i smetnje iz okoliša i životne sredine povrjeđuju konvencijsko pravo, tj. postojanje specifične konvencijske uzročne veze; kategoriju minimalnog stupnja ozbiljnosti; osciliranje “kvantuma” minimalnog stupnja ozbiljnosti u okviru konvencijskih “kolebanja” te opseg (i vrsta) zaštite prava na život u zdravoj životnoj sredini kroz paradigmu pozitivnih/negativnih obveza država ugovornica.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 1 ; str. 241-268   Elektronička verzija članka
Pravni propisi -- Imisije -- Zaštita prava vlasništva
Europski sud za ljudska prava
342
348/349
HA18-00693

ORLIĆ-ZANINOVIĆ, Senka
Troškovi upravnog spora nakon novele Zakona o upravnim sporovima 2017. [Elektronička građa] / Senka Orlić-Zaninović.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: 6 jed. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - U ovom radu se razmatraju problemi u primjeni članka 79. Zakona o upravnim sporovima (“Narodne novine”, broj 20/10, 143/12, 152/14, 94/16, 29/17) i članka 3. Zakona o izmjeni i dopuni Zakona o upravnim sporovima (Narodne novine, broj 29/17) koji su se pojavili u praksi upravnih sudova i Visokog upravnog suda Republike Hrvatske. Različita, međusobno suprotstavljena tumačenja ovih odredbi protežu se i na različito poimanje svrhe i cilja upravnog spora u praksi sudova, kao i odnosa upravnog spora pred prvostupanjskim sudovima i žalbenog postupka pred Visokim upravnim sudom Republike Hrvatske. Stoga će se u radu pokušati odgovoriti na dosad otvorena pitanja, prikazati usporedna zakonska rješenja susjednih država i predložiti moguća tumačenja otvorenih dvojbi te time ponukati potrebne izmjene važećega normativnog izričaja. - This paper deals with problems in the application of Article 79 of the Law on Administrative Disputes (Official Gazette 20/10, 143/12, 152/14, 94/16, 29/17) and Article 3 of the Amendments Act to the Administrative Disputes Act (Official Gazette No. 29/17), which appeared in the practice of the Administrative courts and the High Administrative Court of the Republic of Croatia. Different, mutually opposing interpretations of these provisions extend to the different perception of the goal and purpose of the administrative dispute in the practice of the Administrative Courts, as well as the relationship between the administrative dispute at the first instance courts and the appellate proceedings before the High Administrative Court of the Republic of Croatia. Therefore, the paper tries to answer open questions, as well as to present comparative legal solutions of neighboring countries and propose possible interpretations of disputable issues, and thus initiate necessary changes to the normative expression in force.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 1 ; str. 667-683   Elektronička verzija članka
Upravni spor -- Troškovi upravnog spora
342
HA18-00694

ČIZMIĆ, Jozo
Učinak nove EU Uredbe 2016/679 (GDPR) na zaštitu osobnih podataka u Republici Hrvatskoj [Elektronička građa] / Jozo Čizmić, Marija Boban. - Ilustr.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: 57 jed. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - Nakon više od sedam godina od početne inicijative i četiri godine pregovora, novi europski okvir za zaštitu osobnih podataka konačno je usvojen u travnju 2016. godine. Opća EU uredba o zaštiti osobnih podataka 2016/679 ili GDPR (General Data Protection Regulation) zamjenjuje trenutnu EU direktivu i izravno se primjenjuje u svim državama članicama Europske unije. Mogućnost prilagodbe određenih dijelova ipak je ostavljena u nacionalnom zakonodavstvu zaključno s 25. svibnja 2018. kada se GDPR počinje primjenjivati! Ključna pretpostavka razvoja suvremene digitalne ekonomije temelji se na ubrzanom razvoju informacijskih i komunikacijskih tehnologija, istodobno stvarajući nove izazove i ugroze privatnosti i zaštite osobnih podataka. Obrada podataka, osobito obrada osobnih podataka, novi IT alati i digitalno tržište, razvilo je potrebu za povećanjem zaštite privatnosti novih digitalnih proizvoda i usluga. Rješenje je navedeno u novoj reformi EU okviru zaštite osobnih podataka koja unosi velike promjene u načine upravljanja osobnim podacima i izravno se primjenjuje na sve organizacije koje raspolažu osobnim podacima građana Europske unije. Također, GDPR sa sobom donosi bitne promjene u pravilima koja definiraju osobne podatke te uvoodi nove pojmove kao i usklađenost, planiranje, implementaciju, održavanje usklađenosti te procjenu učinka. U nekim slučajevima organizacije će trebati imenovati i kvalificiranog službenika za zaštitu osobnih podataka (DPO – Data Protection Officer) koji će odgovarati izravno Upravi. Ustanove i tvrtke dužne su usklađivanje završiti do 25. svibnja 2018., kada se GDPR počinje primjenjivati u cijeloj Europskoj uniji. U ovom radu autori će predstaviti odredbe i primjenu nove EU Uredbe o zaštiti podataka i odredbama javnog i privatnog sektora u provedbi GDPR-a, s posebnim naglaskom na procjenu učinka koja će osigurati modernizirani okvir za zaštitu podataka u Europi. - After more than seven years from the initial initiative and four years of negotiations, the new EU General Protection Regulation was finally adopted in April 2016. In full name Regulation (EU) 2016/679 of the European parliament and of the Council of 27 April 2016 on the protection of natural persons with regard to the processing of personal data and on the free movement of such data, and repealing Directive 95/46/EC (here and after GDPR) replaces the current EU Directive 95/46/ EZ and comes into force on the date of adoption and is directly applicable in all EU Member States. The ability to adapt certain parts is still left in national legislation as of May 25, 2018, when GDPR starts to apply!The key assumption of the development of the contemporary digital economy is based on the accelerated development of information and communication technologies, at the same time creating new challenges and threats to privacy and the protection of personal data. Data processing, especially personal data processing, new information and communication tools and the digital market, have developed the need to increase privacy protection of new digital products and services. The solution is mentioned in the new EU data protection framework called GDPR. The Regulation introduces major changes in personal data management and applies directly to all organizations that have personal data of EU citizens. Also, GDPR brings significant changes to the rules that define personal information and defines new concepts as well as compliance, planning, implementation and compliance compliance, as well as performance appraisal. In some cases the organization will also need to appoint a qualified Data Protection Officer who will be directly responsible to the Administration. Institutions and companies are required to complete alignment by May 25, 2018 - then the GDPR will come into force throughout the European Union.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 1 ; str. 377-410   Elektronička verzija članka
Osobni podaci -- Zaštita osobnih podataka -- Kazne -- Pseudonimizacija -- Usklađenost
Europska unija
342
06
HA18-00695

ORLIĆ-ZANINOVIĆ, Senka
Zaštita podataka prema novoj uredbi i zlouporaba prava na pristup informacijama / Senka Orlić-Zaninović.
Šesto savjetovanje Novosti u upravnom pravu i upravnosudskoj praksi, Zagreb 7. 12. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 18 jed.
U: Novosti u upravnom pravu i upravnosudskoj praksi. - ISSN . - str. 159-189
Zaštita osobnih podataka -- GPDR -- Pravo na pristup informacijama
342
HA18-00696

Vidi br.: HA18-00629

Vidi br.: HA18-00630

Vidi br.: HA18-00655

343/344   Kazneno pravo (opće i posebno)

CVITANOVIĆ, Leo
Opchinska naredba od zlocsinstavah i njihovih pedepsah iz 1788. kao kaznenopravni izvor u Hrvatskoj i Slavoniji [Elektronička građa] : sustav kazni i pravila o njihovom izricanju / Leo Cvitanović, Dunja Pastović.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: 62 jed. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - Uobičajeni povijesni prikazi razvitka tzv. modernoga hrvatskog kaznenog zakonodavstva, neovisno o užoj tematici kojom se bave, započinju u pravilu raščlambom odredaba austrijskog Kaznenog zakona o zločinstvima, prijestupima i prekršajima iz 1852. te čuvenom Derenčinovom Osnovom iz 1879. Manje je poznato da su za vladavine Josipa II. Hrvatska i Slavonija zakratko imale kodificirano kazneno pravo u obliku Općeg zakona o zločinima i njihovom kažnjavanju iz 1787., koji je 1788. bio preveden na hrvatski jezik kao “Opchinska naredba od zlocsinstvah i njihovih pedepsah”. Cilj je rada prikaz i analiza sustava kazni i pravila o njihovom izricanju sadržanih u Opchinskoj naredbi od zlocsinstvah i njihovih pedepsah. U prvom dijelu rada sadržan je sažeti pregled sustava kazni koje su se primjenjivale u Hrvatskoj i Slavoniji do 18. stoljeća, koji je bio relativno kompatibilan s tadašnjom kaznenopravnom praksom u zapadnom dijelu Habsburške monarhije. U drugom dijelu rada izlažu se osnovna obilježja kaznenog zakonika Josipa II., kao i vrste kazni te pravila o njihovom izricanju. U posljednjem dijelu rada razmatra se pitanje ustavnosti uvođenja kaznenog zakonika Josipa II. u Hrvatsku i Slavoniju te problemi koji su se pojavili pri njegovoj primjeni, a ponajprije su se odnosili na nepostojanje nužnih objektivnih pretpostavki za njegovu provedbu. - Historical reviews of the development of the so-called modern Croatian criminal law usually start with elaboration of the Austrian Criminal Code on Crimes, Transgressions and Misdemeanours of 1852 and of the draft for a Croatian Criminal Code of 1879 (the so-called Derenčin draft) regardless of the narrower topic discussed. What is not widely known is that Croatia and Slavonia had for a short period during the reign of Joseph II codified criminal law in the form of the General Code on Crimes and their Punishment of 1787. This Code was translated into Croatian in 1788. The purpose of this paper is to provide an overview and to analyse the system of penalties and rules of their imposition contained in Croatian translation of the General Code on Crimes and their Punishment. The first part of paper contains a brief overview of the system of penalties that have been used in Croatia and Slavonia until the 18th century. This system of penalties was relatively compatible with the then criminal law practice in the western part of the Habsburg Monarchy. The second part of paper deals with basic characteristics of the Joseph IIʼs Criminal Code, types of penalties and rules of their imposition. The last part of the paper deals with the constitutionality of the introduction of the Joseph IIʼs Criminal Code in Croatia and Slavonia and problems that have arisen in its enforcement, primarily related to the lack of objective requirements necessary for its implementation.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 2 ; str. 857-896   Elektronička verzija članka
Kazneno pravo -- Povijesni prikaz
Josip II.
343/344
HA18-00697

Vidi br.: HA18-00718

347   Građansko pravo

UJČIĆ, Tajana
Dva otoka narodnih dobara [Elektronička građa] : podržavljenje imovine na primjerima otoka Sv. Andrije kraj Rovinja i Brionskog otočja : (1945-1947/1948) / Tajana Ujčić.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija i izvori: 18 jed. - Sažetak ; Summary ; Riassunto. - Rad se bavi poratnim podržavljenjem privatne imovine u Istri od strane nove vlasti na primjeru otoka Sv. Andrija kraj Rovinja i Brionskoga (Brijunskoga) otočja u specifičnoj situaciji u kojoj se našla Istra na kraju Drugoga svjetskog rata. Prateći ova dva slučaju, od ukupno 412 postupaka koji su od početka svibnja 1945. do 28. kolovoza 1946. vođeni na teritoriju Oblasnoga narodnooslobodilačkog odbora (ONOO) odnosno Oblasnoga narodnog odbora (ONO) za Istru, rad pokušava otkriti obrise modela po kojima su se odvijala i druga podržavljenja, način funkcioniranja lokalne narodne vlasti na više razina (oblast, kotar, grad), njena odnosa s republičkim tijelima, odjeljenjima zaštite naroda (OZNA) i vojskom, ali i svakodnevicu ljudi koji su na različite načine bili uključeni u proces podržavljenja. Iako je bilo zamišljeno da nositelj podržavljenja bude Oblasna uprava narodnih dobara (OUND) za Istru, raznolika je situacija na terenu rezultirala kompleksnim i često kaotičnim stanjem u kojemu su ponovno izašli na vidjelo stari antagonizmi između grada i periferije. Cijeli su, ionako složen, proces otežavale ljudska gramzljivost, ali i velika nestašica, koja je u konačnici natjerala one koji su se trebali skrbiti za imovinu da je i sami koriste. Tijela su civilne vlasti željela spriječiti bilo kakav oblik samovolje i prisvajanja stvari bez pravnoga osnova, svjesni da se to odražava na percepciju nove vlasti u narodu i na njenu međunarodnu reputaciju u doba kada sudbina pripadnosti Istre još nije bila u potpunosti razriješena. No, OUND za Istru i njegove ispostave pri KNO-ima, koji su zakasnili s početkom rada, objektivno nisu imali snage uspostaviti autoritet na terenu. Procese na Sv. Andriji mnogo je lakše pratiti jer se radi o otoku, odnosno otočnoj skupini koja se u svibnju 1945. nalazila u vlasništvu obitelji Hütterott. Na Brionskom je otočju vlasnička struktura složenija. - The paper examines the nationalisation of private property in Istria by the new government on the examples of Sveti Andrija Island near Rovinj and the Brijuni Islands, in a specific situation which came upon Istria at the end of the Second World War. By following these two cases, out of a total of 412 proceedings conducted between May 1945 and 28th August 1946 on the territory of the District National Liberation Committee (ONOO) or the District National Committee (ONO) for Istria, the paper tries to reveal the contours of models applied to other nationalisation processes, the manner of functioning of the local national administration at various levels (district, town), its relations with state authorities, Department for People’s Protection (OZNA) and the army, but also the everyday life of people who have been involved in the process of nationalisation in one way or another. Although it was envisaged that the leader of nationalisation would be the District Administration of Public Goods (OUND) for Istria, a confused situation in the field resulted in a complex and often chaotic situation in which the old antagonisms between town and periphery emerged again. The entire process, however complex, was made even more difficult by human greed, and also by the great penury, which ultimately led those, supposed to care for the property to use it themselves. The civilian authorities wanted to prevent any form of unruliness and appropriation of things without a legal basis, aware that this would reflect on the perception of the new government among the people and on its international reputation at a time when the fate of the Istrian belonging had not yet been fully resolved. However, the OUND for Istria and its branch offices with the District National Committees started functioning late and did not objectively have the power to establish authority on the ground. - Il testo parla della nazionalizzazione di proprietà privata in Istria nel dopoguerra da parte delle nuove autorità sull’esempio dell’isola di Sant’Andrea vicino a Rovigno e delle isole di Brioni (Brijuni) nella situazione specifica in cui si è trovata l’Istria alla fine della seconda guerra mondiale. Seguendo questi due casi, dai 412 procedimenti che dall’inizio di maggio del 1945 al 28 agosto del 1946 furono avviati nel territorio del Comitato distrettuale popolare di liberazione (CDPL) ossia del Comitato distrettuale popolare (CDP) per l’Istria, il testo cerca di scoprire i contorni del modello secondo il quale venivano effettuate altre nazionalizzazioni, le modalità di funzionamento delle autorità locali popolari su vari livelli (distretto, circoscrizione, città), la sua relazione con le autorità della repubblica, con i dipartimenti per la protezione del popolo (OZNA) e l’esercito, ma anche la vita quotidiana delle persone che, in modi diversi, erano coinvolti nel processo di nazionalizzazione. Nonostante fosse stato previsto che il titolare della nazionalizzazione sarebbe stata l’Amministrazione distrettuale dei beni nazionali per l’Istria, la situazione disomogenea sul terreno ha prodotto uno stato complesso e spesso caotico in cui nuovamente sono emersi i vecchi antagonismi tra città e periferia. L’intero processo, già di per sé complesso, era ostacolato dall’avidità umana, la grande miseria che in fine ha costretto quelli che dovevano prendersi cura della proprietà di usarla. Le autorità civili volevano impedire qualsiasi forma di abuso e appropriazione di oggetti senza un fondamento giuridico, consapevoli che ciò avrebbe ripercosso negativamente sulla percezione della nuova autorità tra il popolo e avrebbe inciso sulla sua reputazione internazionale nel periodo in cui la sorte d’appartenenza dell’Istria non fu completamente risolta.
U: Vjesnik Istarskog arhiva (Online). - ISSN 1849-1472. - 25 (2018) ; str. 159-181   Elektronička verzija članka
Imovinsko pravo -- Narodno dobro -- Privatno vlasništvo -- Nacionalizacija -- Narodnooslobodilački odbori
347
HA18-00698

KNOL Radoja, Katarina
Naknada štete prouzročene cijepljenjem [Elektronička građa] / Katarina Knol Radoja.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: 80 jed. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - Preporuka većine medicinskih stručnjaka je redovita preventivna zaštita od zaraznih bolesti, ponajprije putem cijepljenja. Ipak, kao i svaki drugi medicinski postupak i ovaj sa sobom nosi određene rizike, koji ponekad mogu biti i fatalni. U tom slučaju oštećeni pojedinac i/ili članovi njegove obitelji, pod određenim uvjetima, mogu imati pravo na naknadu štete. Međutim, kada do obeštećenja pokušaju doći sudskim putem, suočavaju se s dugotrajnim i skupim postupkom dokazivanja uzročne veze između štete u obliku bolesti ili smrti i primljenog cjepiva. Osim nepogodnosti za oštećenu stranu, ovi sudski postupci često imaju negativni publicitet i veliki financijski teret tuženoj strani zbog čega je dolazilo i do zastoja u opskrbi cjepivima. Zbog toga su u nizu država osmišljeni programi naknade štete za teške ozljede ili smrt zbog nuspojava cijepljenja. Cilj je istraživanja stoga analiza i preporuka programa naknade štete zbog nuspojava cijepljenja i u odnosu na često dugotrajnu i skupu građansku parnicu, alternativnog načina obeštećenja. Osim zbog racionalizacije troškova i smanjenja opterećenosti sudova, uvođenje programa naknade štete zbog nuspojava cijepljenja u Republici Hrvatskoj posebno je preporučljivo i jer je u njoj cijepljenje zakonski propisano kao obvezatno. Drugim riječima, iako pacijenti u Republici Hrvatskoj imaju opće pravo na informirani pristanak prije medicinskog zahvata, kada je u pitanju preventivni zahvat cijepljenja nemaju pravo izbora. Nadalje, pri oformljivanju tijela koje vodi program valja ostati oprezan te ga sastaviti od stručnjaka s različitih područja zanimanja, kako bi mogli objektivno sagledati štetni događaj iz svih perspektiva, a ne samo pogodujući jednoj strani. - The recommendation of the majority of medical experts is regular preventive protection from infectious diseases, primarily through vaccination. However, like any other medical procedure and this entails certain risks, which sometimes can be fatal. In this case, the damaged individual and/or his family members, under certain conditions, may be entitled to compensation. However, when the compensation is claimed by a court, injured parties face a long-lasting judicial proceedings and expensive process of proving the causal connection between damage in the form of illness or death and received vaccine. Apart from inconvenience to the injured party, these court proceedings often represent negative publicity and a huge financial burden to the defendant, which is why there were delays in the supply of vaccines. Therefore a number of states have designed compensation programmes for serious injury or death due to the side effects of vaccination. The aim of the research is therefore focused on the analysis and recommendation of the programme of compensation for damage due to side effects of vaccination as an alternative dispute resolution opposed to the long-lasting and expensive civil litigation, except for rationalization of costs and reductions of the workload of the courts. The introduction of a vaccine injury compensation programme in the Republic of Croatia is especially advisable because vaccination is legally mandatory. In other words, although patients in the Republic of Croatia have general right to an informed consent before a medical intervention, when it comes to preventive vaccination, they have no choice. Furthermore, by forming the body conducting the programme we should remain careful and compile it with professionals from different areas of interest so that they can objectively examine adverse event from all perspectives, without favoring one side.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 1 ; str. 507-531   Elektronička verzija članka
Cijepljenje -- Nuspojave cijepljenja -- Naknada štete -- Alternativno rješavanje sporova -- Medicinski sporovi
347
614
HA18-00699

GRBIĆ, Sanja
Neka pitanja problematike razumnog roka u stečajnom postupku [Elektronička građa] / Sanja Grbić, Dejan Bodul, Jelena Čuveljak.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: 75 jed. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - Aldo Radović još je 2008. u radu “Zaštita prava na suđenje u razumnom roku - Realna mogućnost, (pre)skupa avantura ili utopija?” naznačio u prvoj rečenici kako se radi o jednoj “od najvažnijih i najzanimljivijih pravnih tema”. Deset godina poslije, problematika razumnog roka još se uvijek nalazi na samom vrhu liste pravno-političkih prioriteta reforme pravosuđa. U radu se analiziraju dvije teme koje su argumentacijom povezane u jedinstvenu cjelinu. Naime, ako predmet nije riješen u roku koji je odredio predsjednik suda na temelju osnovanosti zahtjeva za zaštitu prava na suđenje u razumnom roku, neposredno višem sudu može se podnijeti zahtjev za isplatu primjerene naknade zbog povrede prava na suđenje u razumnom roku. S druge strane, Europski sud za ljudska prava naznačio je kako je primjenjivost članka 6., stavka 1. Europske konvencije za zaštitu ljudskih prava i temeljnih sloboda, dakle i standarda razumnog roka, na stečajni postupak neupitna. U navedenom kontekstu autori preispituju hoće li višegodišnje trajanje stečajnog postupka za radnika rezultirati povredom prava na suđenje u razumnom roku odnosno pravom na isplatu primjerene naknade zbog povrede trajanja razumnog roka stečajnog postupka. Iako su na raspolaganju različiti metodološki pristupi za izučavanje ovoga složenog pitanja, autori su analizirali praksu Europskog suda za ljudska prava u postupcima uz članak 6. (Pravo na pošteno suđenje) jer polaze od pretpostavke da saznanja o ovome mogu biti ključna za razumijevanje problematike rada. - Professor Aldo Radolović, Ph. D., in the Collected Papers of the Law Faculty of the University of Rijeka, in 2008 published an article titled "Protecting the Right to a Trial within the Reasonable Time - Real Opportunity, Overwhelming Adventure or Utopia?" pointing out already in the first sentence that it is one of the "most important and most interesting legal issues". Almost ten years after the issues of a reasonable time are still at the very top of the list of legal-political priorities of judicial reform. In this paper the authors are dealing with the analysis of two issues that we have connected in a single entity through the argumentation. Namely, in the event that the case has not been resolved within the time limit set by the President of the Court on the basis of the request for protection of the right to a trial within a reasonable time, a claim may be submitted to higher court seeking the payment of just compensation for violation of the right to a trial within a reasonable time. On the other hand, the European Court for Human Rights stated that the applicability of Article 6, paragraph 1 of the European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, and therefore of a reasonable time standard, on bankruptcy proceedings are unquestioned. In this context, the authors re-examine whether the long-term duration of the bankruptcy proceedings for a worker would result in a violation of the right to a trial within a reasonable time, especially regarding the right to just compensation for violation of the reasonable time of bankruptcy proceedings.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 1 ; str. 479-503   Elektronička verzija članka
Stečajni postupak -- Radnik kao vjerovnik -- Razumni rok -- Novčana naknada
347
347.7
HA18-00700

RADOLOVIĆ, Aldo
Neke nove refleksije o građansko-trgovačkim specifičnostima novčanih obveza [Elektronička građa] / Aldo Radolović, Oliver Radolović.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: 14 jed. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - Novčane obveze posebno su atraktivna pravna kategorija u građanskom i trgovačkom pravu. U ugovorima o kreditu, napose u ugovoru o potrošačkom kreditu to dolazi do posebnog izražaja. Novac ima, međutim, isključivo funkciju vrijednosti i irelevantno je u kojoj će valuti ugovorne strane to izraziti. Pad te vrijednosti zahtijeva potrebu “usklađivanja” koja se vrši na više načina. Vjerovnik nema pravo dobiti natrag veću glavnicu nego što ju je dao, ali ima pravo održati njenu realnu vrijednost. Isto pravo, dakako, ima i dužnik kada novčana kretanja idu prema vjerovniku, tj. kada novac aprecira. - Money obligations are a very attractive legal category in civil and commercial law. In credit agreements, especially in consumer credits, it is extremely important. The sole function of money is to represent value, and therefore it is irrelevant which currency is used by the contracting parties. A fall in the value of money claims an adeguate “matching”, which can be performed in more different ways. A creditor is not entitled to get back a higher total amount of loan compared to the initial value, but anyway he may claim its real value, and, consequently, the same standard is applicable to the debtor when money value experiences appreciation.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 1 ; str. 335-350   Elektronička verzija članka
Građansko pravo -- Trgovačko pravo -- Novčana obveza
347
347.7
HA18-00701

BILIĆ, Antun
Odgovornost članova organa društava u faktičnom koncernu [Elektronička građa] / Antun Bilić, Siniša Petrović.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: str. 747-749. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - U radu se razmatraju najvažnija pitanja odgovornosti članova organa društava koja se nalaze u sastavu faktičnog koncerna. Odgovornost članova organa društava u faktičnom koncernu ultimativno ovisi o opsegu njihovih ovlasti. Da bi se utvrdile te ovlasti prvo se razmatra pojam faktičnog koncerna u kontekstu prava povezanih društava, a potom i učinci koncernskog prava na odnos između vladajućeg i ovisnog društva. Dolazi se do zaključka da, iako to ne bi smjelo, vladajuće društvo redovito može navesti ovisno društvo na određeno postupanje. Zbog toga je prvenstvena svrha pravila o granicama utjecaja vladajućeg društva zaštititi manjinske članove i vjerovnike ovisnoga društva zabranom davanja uputa koje su štetne po ovisno društvo. Vladajuće društvo ovlašteno je davati štetne upute ovisnome društvu, samo iznimno, kada mu ih nadoknadi ili se obveže nadoknaditi do kraja poslovne godine. Takav privilegij vladajućeg društva je uravnotežen pravilima o objektivnoj odgovornosti vladajućeg društva za štetu te pravilima o odgovornosti za štetu njegovih zakonskih zastupnika na temelju pretpostavljene krivnje. Za učinkovitu zaštitu ovisnoga društva ključna je uloga njegove uprave koja je dužna pozornošću urednog i savjesnog gospodarstvenika procijeniti jesu li upute štetne po ovisno društvo te, ako jesu, je li ih vladajuće društvo spremno i u mogućnosti nadoknaditi. - The paper analyses key issues of liability of board members in companies which form a so-called factual group of companies. The liability of board members is a natural consequence of their powers. In order to determine the scope of boards' powers, the paper assesses, first, the notion of a factual group of companies and, second, the relationship between a parent and subsidiary company. It can be concluded that, although it is not allowed, parent company is often in a position to force subsidiary company to undertake certain actions. Therefore, the primary goal of the provisions which limit the influence of a parent company is to protect minority shareholders and creditors of the subsidiary company. Parent company is allowed to give harmful instruction to its subsidiary only exceptionally, when it compensates the harm to the subsidiary before the end of the business year. Such a privilege of the parent company is balanced by the rules on the objective liability of the parent company and the presumed liability of its statutory representatives. The management board of the subsidiary company has a key role in its effective protection because it is has to evaluate, with a care of a diligent businessperson, if the instructions of the parent company are harmful to the subsidiary and if they are, is the parent company ready and able to compensate the harm.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 2 ; str. 727-749   Elektronička verzija članka
Faktični koncern -- Društvo -- Vladajuće društvo -- Ovisno društvo -- Odgovornost -- Uprava
347
HA18-00702

MIĆOVIĆ, Miodrag
Odgovornost za štetu prouzročenu trećim osobama obavljanjem zakonske revizije [Elektronička građa] / Miodrag Mićović, Maja Bukovac Puvača.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija i izvori: 29 jed. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - The authors deal with the issue of possible liability of auditors for damage caused to third parties (shareholders, creditors, potential investors...) by performing a statutory audit. They present some of the comparative solutions to these issues and the changes at the European jurisdiction caused by major financial scandals at the beginning of this century. The main objective of Directive 2014/56 / EU is to strengthen the public-law supervision of auditors and their services, which should enhance the quality of their services and the confidence of third parties in their work. There are a number of rules of auditor’s professional standards and ethical rules, raised to the level of regulation. The professional skepticism and independence of auditors, the underlying assumption that the auditor’s opinion is not misleading, are particularly pronounced. The professional skepticism and independence of auditors are particularly pronounced, the underlying assumption that the auditor’s opinion is not misleading. However, the responsibility for providing financial information is at the management of the audited entities, and the auditors only actively question this information, not affirming them. Third parties are often unaware of the limitations of an audit which lead to an expectation gap. In Croatia there are no specific rules on auditors’ liability for damage and according to general rules liability is unlimited, to the audited company and to third parties. - Autori obrađuju pitanje moguće odgovornosti revizora za štetu prema trećim osobama (dioničarima, kreditorima, potencijalnim investitorima…) prouzročenu obavljanjem zakonske revizije. Daju prikaz nekih poredbenopravnih rješenja toga pitanja i promjena do kojih su na europskoj razini doveli veliki financijski skandali početkom ovog stoljeća. Osnovni cilj Direktive 2014/56/EU jačanje je javnopravnog nadzora nad revizorima i njihovom djelatnosti, koji bi trebao pojačati kvalitetu njihovih usluga i povjerenje trećih osoba u njihov rad. Niz je pravila iz revizorskih profesionalnih standarda i etičkih pravila, podignuto na razinu propisa. Posebno su naglašene profesionalna skeptičnost i neovisnost revizora, temeljne pretpostavke da revizorsko mišljenje nije pogrešno. Međutim, odgovornost za pružanje financijskih informacija na upravi je subjekata koji su predmet revizije, revizori te informacije samo aktivno propituju, a ne potvrđuju ih. Treći, često nisu svjesni ograničenja revizije, što dovodi do njihovih nerealnih očekivanja. U Republici Hrvatskoj ne postoje posebna pravila o odgovornosti revizora za štetu, pa se na nju primjenjuju opća pravila o odgovornosti, prema kojima je ona neograničena i prema revidiranom društvu i prema trećima.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 1 ; str. 157-182   Elektronička verzija članka
Revizorske usluge -- Zakonska revizija -- Odgovornost za štetu -- Osiguranje od odgovornosti
347
HA18-00703

DIKA, Mihajlo
Određivanje mjesne nadležnosti od strane viših sudova u parničnom postupku u pojedinim predmetima [Elektronička građa] / Mihajlo Dika.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: 70 jed. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - The paper analyses three legal terms which regulate the determination of jurisdiction by a higher court in civil proceedings: necessary delegation of jurisdiction, purposeful delegation of jurisdiction and ordination of jurisdiction. An attempt is made to determine the meaning of these terms as well as their prerequisites and their legal effects. The paper also points to the potential functional interference between these concepts and thus suggests that there is a need to delimit the scope of their application. Special emphasis is also given to the influence of relatively new changes in the field of organisation and jurisdiction of courts upon the practical application of those concepts. - Predmet rada su tri instituta kojima se uređuje određivanje mjesne nadležnosti od strane viših sudova u parničnom postupku u pojedinim predmetima – institut tzv. nužne delegacije nadležnosti, institut tzv. svrhovite delegacije nadležnosti te institut tzv. ordinacije nadležnosti. Prigodom obrade svakog od navedenih instituta nastoji se odrediti njihov pojam, pretpostavke i pravni učinci njihove primjene. Nastoji se upozoriti i na mogućnost njihove funkcionalne interferencije te potrebu razgraničenja u primjeni. Posebno je istaknut utjecaj relativno recentnih intervencija u uređenje organizacije sudova i njihove nadležnosti na njihovo praktično značenje.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 1 ; str. 1-43   Elektronička verzija članka
Mjesna nadležnost -- Parnični postupak
347
HA18-00704

ČULINOVIĆ-HERC, Edita
Pravno uređenje odnosa članova u zatvorenim (closely held) društvima na primjeru hrvatskog društva s ograničenom odgovornošću [Elektronička građa] / Edita Čulinović-Herc, Sonja Marinac Rumora, Mihaela Braut Filipović.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija i izvori: str. 83-86. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - This article analysis regulation of legal relationship between shareholders in closely held company. Authors define "closely held companies" by functional approach, analyzing specific features which distinguish this type of companies from all other companies, regardless of their legal form. Available data suggests there are a significant number of these companies in Croatia and abroad. There are two basic corporate governance challenges in closely held company concerning the shareholders relations: potential abuse of its position by the majority shareholder, especially when majority shareholder acts as manager and the so-called "deadlock" when shareholders cannot reach agreement on any decision necessary for normal functioning of the company. Personal relations between the shareholders are in the core of these corporate governance issues. The Croatian private limited liability company is a model of closely held company in Croatia. Thus, this article analysis the withdrawal and exclusion of shareholders in Croatian court practice and its significance for solving the conflicts between shareholders in order to preserve the company. Authors advocate for more extensive use of the right to autonomously regulate the relationships between the shareholders in closely held companies. In that regard, authors suggest to use articles of association for more precise regulation of shareholders relationship, to set higher quorum when deciding important decisions in shareholders’ meeting which would empower the minority shareholders, to leave the important decisions on governing the company in the scope of the shareholders’ meeting and other. Also, authors consider that formation of supervisory body could contribute to achieve balance between the shareholders, especially between the majority and minority shareholders. Set of recommendations set in corporate governance codes could be of great use when drafting the articles of association. - U radu su obrađena specifična pravna pitanja odnosa između članova koja se pojavljuju u zatvorenom društvu. Autorice su "zatvorena društva" odredile funkcionalno na način da su obradile značajke ovih društava koje ih razlikuju od drugih društava, bez obzira na to u kojem su pravnom obliku osnovana. Iz dostupnih podataka proizlazi da je u RH prisutan znatni broj ovih društava, što odgovara i komparativnoj slici. U okviru dinamike odnosa između članova zatvorenog društva, ističu se dva specifična korporativnopravna problema: potencijalna zlouporaba položaja većinskog člana, posebice ako je taj član ujedno i član uprave, i tzv. blokada skupštine kada članovi imaju jednaka upravljačka prava/glasove na skupštini, a ne mogu se usuglasiti pri donošenju odluke. U oba slučaja u srcu problema nalaze se osobni odnosi između članova. S obzirom na to da je najčešći predstavnik zatvorenog društva društvo s ograničenom odgovornošću, u RH i komparativno, u radu je analizirana dostupna hrvatska sudska praksa po pitanju istupa i isključenja člana iz društva kao načina rješavanja sukoba interesa između članova d.o.o.-a radi opstanka društva. U radu se predlaže veće korištenje prava autonomnog uređenja odnosa između članova društva. Tako se autorice zalažu da se društvenim ugovorom preciznije urede upravljačka prava članova, da se odrede viši kvorumi za donošenje nekih odluka u skupštini čime se osigurava i važnost glasova manjinskih članova, kao i da se u nadležnosti skupštine društva ostave pitanja kojima članovi mogu u najvećoj mjeri utjecati na vođenje poslova društva. Također, mišljenje autorica je da bi formiranje nadzornog organa moglo pozitivno utjecati na uravnoteženje odnosa snaga između članova društva, posebice većinskog i manjinskih članova.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 1 ; str. 45-90   Elektronička verzija članka
Zatvoreno društvo -- Društvo s ograničenom odgovornošću -- Korporativno upravljanje
347
HA18-00705

PORETTI, Paula
Sudska zaštita prava potrošača [Elektronička građa] : (naj)bolji put? / Paula Poretti.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: str. 658-570. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - Jedno od otvorenih pitanja u raspravama o smjeru razvoja politike zaštite potrošača na EU razini jest pitanje učinkovitosti mehanizama kojima se ostvaruju i štite prava potrošača u nacionalnim pravnim sustavima država članica. Mjere i aktivnosti EU zakonodavca dovele su tako do situacije da su pravozaštitni mehanizmi trenutno gotovo 'konkurirajući', što objektivno otvara potrebu preispitivanja u kojoj se mjeri njihove funkcije preklapaju odnosno, je li moguće detektirati (naj)bolji put ostvarenja zaštite prava potrošača. Analiza u radu polazi od okolnosti da se politika zaštite potrošača razvija(la) u okviru mjera koje služe unaprjeđenju unutrašnjeg tržišta i harmonizaciji prava s jedne, te prepoznate potrebe zaštite potrošača kao društvenopolitičkog cilja, s druge strane. U tom smislu, ključno o čemu rad raspravlja i pokušava zaključiti jest može li se najnoviji razvoj na području zaštite potrošača, uključujući recentne odluke Suda Europske unije interpretirati kao odraz tendencije da se djelotvorna sudska zaštita (individualnih) prava potrošača ipak, odnosno ponovno postavi kao prioritet. U prvom dijelu rada prikazat će se dosadašnji razvoj i primjena mehanizama koji predstavljaju svojevrstan alternativni put ostvarenju pravne zaštite potrošača u odnosu na postupak pred sudom. Potom, u drugom dijelu rada razmatrat će se li sve prisutniji fokus na sudsku zaštitu prava potrošača na EU razini naznaka 'uspjelog eksperimenta koji je rezultirao neočekivanim ishodom'. Potrebna će se argumentacija priskrbiti, između ostalog osvrtanjem na trend 'proceduralizacije' odnosno 'europeizacije' nacionalnoga potrošačkog prava u praksi Suda Europske unije. Osobito će se analizirati utjecaj djelovanja odredbe članka 47. - At EU level, discussions on the future direction of development of consumer protection policy revolve around the open question of efficiency of mechanisms for protection and realisation of consumer rights in national legal systems of EU Member States. Measures and activities of the EU legislator resulted in ‘competing’ mechanisms, which objectively creates a need for examination of the extent to which their functions overlap as well as if it is possible to detect the (most) appropriate way for protection of consumer rights. The analysis in the paper starts from the presumption that the consumer protection policy was developed within the measures aimed at integration of the Single Market and harmonization of consumer laws, on the one side and the recognized need of consumer protection as a social and political goal, on the other side. In this sense, the main point discussed in the paper is whether the recent development in the field of consumer protection, including the recent judgments of the European court could be interpreted as a reflection of the notion that the efficient judicial protection of (individual) consumer rights is (yet) again a priority at EU level. In the first part of the paper the development and application of mechanisms which represent a certain kind of alternative to the judicial consumer protection will be presented. In the second part of the paper, we will consider if the all the more present focus on judicial protection of consumer rights at EU level is an indication of a ‘successful experiment which resulted in unexpected outcome’. The required argumentation will be provided through monitoring of the trend of ‘proceduralization’ or ‘europeanisation’ of the national consumer law in the jurisprudence of the European court.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 1 ; str. 535-570   Elektronička verzija članka
Potrošači -- Zaštita potrošača -- Pravna zaštita -- Potrošački sporovi
Sud Europske unije
347
366
HA18-00706

ŠAGO, Dinka
Uređivanje zemljišnoknjižnog stanja pojedinačnim ispravnim postupkom [Elektronička građa] / Dinka Šago.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija i izvori: 25 jed. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - Pojedinačni ispravni postupak institut je zemljišnoknjižnog prava predviđen za pojedinačno sređivanje nesređenog zemljišnoknjižnog i katastarskog stanja. Osnovna intencija zakonodavca donošenjem novela Zakona o zemljišnim knjigama 2013. i 2017. godine je da se novim i kvalitetnijim zakonskim rješenjima unaprijedi zemljišnoknjižni sustav evidentiranja nekretnina i prava na nekretninama te doprinese sređivanju zemljišnih knjiga, a samim tim i sigurnosti pravnog prometa nekretnina. Cilj je ovog rada prikazati izmjene u provođenju pojedinačnog ispravnog postupka, koje imaju za svrhu pojednostaviti, ubrzati i pojeftiniti ovaj postupak, kako bi se pravnim subjektima olakšalo ažuriranje knjižnog stanja njihovih nekretnina, ali i realizirao javni interes da se zemljišne knjige kao javni registri usklade sa stvarnim stanjem nekretnina. - The paper presents the most important novelties proposed by the Law on Amendments of the Land Registry Act from 2013 and 2017, in particular the novelties in an individual correction procedure. The aim of this paper is to show the process of implementation of the individual correction procedure as an efficient institute to harmonize the land registry with the actual property status. Those changes were supposed to contribute to a simplify, speed up and reduce the cost of the process, in order to allow a wider range of interested entities – private interest of owners to update the status of their property, with the secondary purpose – public interest to harmonize the land registry with the real property situation.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 1 ; str. 575-597   Elektronička verzija članka
Zemljišnoknjižno pravo -- Zemljišne knjige
347
HA18-00707

Vidi br.: HA18-00714

347.7   Trgovačko pravo. Pravo trgovačkih društava

JAKŠIĆ, Tomislav, pravnik
Čvrste pokroviteljske izjave - pravna narav ugovora, predmet i povreda obveze pokrovitelja, stečajni postupak i postupak izvanredne uprave [Elektronička građa] / Tomislav Jakšić.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: str. 802-804. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - Čvrstom pokroviteljskom izjavom pokrovitelj preuzima obvezu pomaganja treće osobe radi njezina urednog ispunjenja osigurane obveze prema primatelju izjave. Takve su izjave redovito rezultat kompromisa kada se pokrovitelj i primatelj izjave ne može dogovoriti o preuzimanju nekoga tradicionalnijeg sredstva osiguranja (npr. jamstva ili garancije). Izdavanjem pokroviteljske izjave nastaje ugovorni odnos koji se redovito kvalificira kao nepravi ugovor u korist trećega. Treća strana (dužnik), iako nije strana predmetnog ugovornog odnosa, redovito je povezana s pokroviteljem (npr. preko sudjelovanja u koncernu ili preko poduzetničkog ugovora) u čemu se nalazi i interes pokrovitelja za preuzimanjem takvog osiguranja. Rad obrađuje pravnu narav obveze pokrovitelja (posebice u usporedbi s jamstvom), pri čemu se dotiče i određenja naravi takvoga jednostranoobvezujućeg ugovora. Zatim se obrađuje sadržaj i opseg pokroviteljeve obveze pomaganja, a potom i mogućnosti zamjene obveze pomaganja treće osobe ispunjenjem osigurane obveze izravno primatelju izjave. Obrađuju se i moguće povrede i nemogućnost ispunjenja obveze pomaganja te zaključno učinci stečajnog postupka i postupka izvanredne uprave na obvezu pokrovitelja. U tom pogledu analiziraju se i pravila o zajmu kojim se nadomješta temeljni kapital. - The issuer of the strong letter of comfort undertakes to provide assistance to a third person aimed at its orderly performance of secured obligation to the recipient of the letter. Such letters are normally issued as a result of a compromise in situations when the third party and the recipient are unable to reach an agreement on provision of other, more traditional, security instrument (e.g. suretyship or guarantee). Through issuance of such a letter a contractual relationship qualified as an atypical contract in favor of the third party is established. Third party (the debtor), although not a party to the contractual relationship between the issuer and the recipient of the letter, is regularly affiliated with the issuer of the letter. In such affiliation (e.g. through the group of companies or the undertaking contract) lies the interest of the recipient to undertake such a security for the third party. The paper elaborates on the legal nature of the issuer’s obligation (especially in relation to the suretyship) whereat it touches upon the nature of such a unilateral contract as well. Thereupon the paper elaborates on the content and the measure of the issuer’s obligation to provide assistance to the third person and then it gives a legal analysis of the possibility to exchange such an obligation with the performance of the secured obligation directly to the recipient of the letter. In addition, the effects of the breach of the issuer’s obligation, its impossibility to perform its obligation and finally the insolvency and the emergency management proceedings are elaborated upon. In that regard rules on loan replacing the share capital are also analyzed.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 2 ; str. 773-807   Elektronička verzija članka
Pokrovitelj -- Osiguranje -- Stečaj -- Izvanredna uprava -- Povezana društva
347.7
HA18-00708

SKORUPAN Wolff, Vesna
Koncept stvarne nadležnosti sudova u plovidbenim sporovima (analiza de lege lata) [Elektronička građa] / Vesna Skorupan Wolff.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija i izvori: 22 jed. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - Cilj je rada pružiti jezično i teleološko tumačenje odredbe članka 34.b stavka 1. t. 6. Zakona o parničnom postupku, koja propisuje da su za postupanje u plovidbenim sporovima stvarno nadležni trgovački sudovi, a primjenom kauzalnoga kriterija određuje koji se sporovi smatraju plovidbenim sporovima. Precizne smjernice (teorijske i praktične) o točnoj primjeni ove odredbe nisu dane u domaćoj literaturi. To je vjerojatno jedan od uzroka čestih sukoba stvarne nadležnosti između općinskih i trgovačkih sudova nastalih u njezinoj primjeni. Osim što je rad usmjeren na obrazloženje koncepta stvarne nadležnosti prema navedenoj odredbi, njegova je zadaća prikaz i komentar relevantne sudske prakse u pomorskim sporovima u kojima se kao sporno pojavilo pitanje koji je sud stvarno nadležan. Nastoje se dati smjernice za točnu interpretaciju sadržaja i domašaja pojedinih komponenti kauzalnoga kriterija: a) sporovi koji se odnose na brodove, b) sporovi koji se odnose na plovidbu morem i c) sporovi na koje se primjenjuje plovidbeno pravo (plovidbeni sporovi), a na temelju toga precizno odrediti za koje su sporove prema članku 34.b stavku 1. t. 6. ZPP-a nadležni trgovački sudovi. - This paper provide linguistic and teleological interpretation of the provision of Article 34b, paragraph 1, item 6 of the Civil Procedure Act, which prescribes that commercial courts have competence ratione materiae to adjudicate in maritime disputes, and applies the competentia ratione cause criterion to define which disputes are deemed to be maritime disputes. Professional literature available does not set out precise guidelines (theoretical and practical) on the proper application of this provision. This is probably one of the causes of frequent conflict of competence ratione materiae between municipal and commercial courts that has arisen from application of this provision. In addition to the paper being focused on explanation of the concept of competence ratione materiae pursuant to the said provision, its task is to describe and comment on the relevant court practice in maritime disputes, where the issue has been raised concerning the court competence ratione materiae. The aim of the paper is to provide guidelines for correct interpretation of the contents of specific components of the competentia ratione cause criterion: (a) disputes relating to ships; (b) disputes relating to navigation on the sea and (c) disputes governed by maritime law (maritime disputes) and, on the basis of that, to define precisely which disputes, in accordance with Article 34b, paragraph 1, item 6 of the Civil Procedure Act, come within the competence of commercial courts.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 2 ; str. 949-987   Elektronička verzija članka
Plovidbeni sporovi -- Plovidbeno pravo
347.7
HA18-00709

GLIHA, Dino
Piracy in light of marine insurance law with a view of ransom payments [Elektronička građa] / Dino Gliha.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: str. 850-853. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - After the 2008 Somali attacks, piracy has gained significant popularity among scholars. However, despite lots of ongoing debates and written papers in the last decade, some crucial issues have been left unresolved, starting from the definition of piracy. When discussing piracy within the context of marine insurance, certain specific characteristics of marine insurance law should be taken into consideration. Namely, international law definition, criminal law definition and other definitions of piracy cannot properly satisfy the need of marine insurance law. After the proper understanding of piracy within marine insurance law is determined, there are some other important issues that need to be discussed. Certainly, one is categorization of piracy as a peril. Question whether piracy is a marine peril or a war peril? Further on, one of the most discussed issue of modern piracy are ransom payments. Can they even be considered legal? If yes, are they recoverable from marine insurers and on which basis? Answers to previously mentioned questions will be given in the following paper. - Nakon napada somalijskih pirata u 2008. godini, piratstvo je steklo značajnu popularnost u znanstvenoj literaturi. Međutim, neovisno o brojnim raspravama i znanstvenim istraživanja koja su se provela na temu piratstva kroz zadnjih desetak godina, neka bitna pitanja ostala su i dalje nerazriješena, počevši od same definicije piratstva. U analizi piratstva iz perspektive pomorskog osiguranja, potrebno je uzeti u obzir određene specifičnosti prava pomorskog osiguranja. Međunarodnopravna, kaznenopravna i druge postojeće definicije piratstva nisu zadovoljavajuće za potrebe prava pomorskog osiguranja. Stoga je prije svega potrebno pronaći prikladno shvaćanje instituta piratstva u kontekstu pomorskog osiguranja. Nakon toga, moguće je prijeći na određena druga sporna pitanja piratstva u pomorskom osiguranju. Jedno od njih svakako je kategorizacija piratstva kao osiguranog rizika tj. smatra li se piratstvo pomorskim osiguranim rizikom ili ratnim osiguranim rizikom. Iako je kroz povijesni razvoj tretman piratstva fluktuirao između jednog i drugog shvaćanja, uzimajući u obzir prirodu piratstva te praksu osiguratelja, piratstvo bi se trebalo smatrati pomorskim osiguranim rizikom. Nadalje, jedno od najviše raspravljanih pitanja u modernog piratstva su otkupnine i mogu li se one uopće smatrati pravno dopuštenima. Analizom sudske prakse i prakse osiguratelja može se zaključiti da se naknađivanje otkupnina iz pomorskih polica osiguranja može ipak smatrati pravno opravdanim pri čemu bi se otkupnina trebala tretirati kao sui generis osigurani slučaj.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 2 ; str. 833-856   Elektronička verzija članka
Pomorsko osiguranje -- Piratstvo -- Otkupnina
347.7
HA18-00710

PRELIČ, Saša
Pravno uređenje kupnje dionica ciljnog društva zaduživanjem (LBO transakcije) [Elektronička građa] / Saša Prelič, Antonija Zubović.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija i izvori: str. 328-331. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - U radu se obrađuju transakcije kod kojih se stjecanje dionica financira zaduživanjem ciljnog društva (LBO transakcije), ukazujući na otvorena pitanja u njihovoj primjeni. Autori se posebno osvrću na primjenu propisa o povezanim društvima te na provođenje statusne promjene pripajanja kod LBO transakcija. Budući da je praksa pokazala da se LBO transakcije često koriste u postupcima preuzimanja, autori u zasebnom poglavlju obrađuju korištenje ovih transkacija u tim postupcima. U radu se analizira europski regulatorni okvir uređenja LBO transakcija te se iznose i uspoređuju rješenja hrvatskoga, slovenskog i talijanskog prava. Uspoređujući rješenja istraženih pravnih poredaka uočeno je da su sva tri istražena pravna poretka različito uredila ove transakcije. Dok su Hrvatska i Italija uredile LBO transakcije na način kako ih uređuje Druga direktiva u pravu društava, slovenski je zakonodavac znatno pooštrio uvjete za korištenje ovih transakcija, odnosno de facto onemogućio njihovo korištenje. Temeljem rezultata provedenoga istraživanja, autori zaključno daju prijedloge rješenja de lege ferenda. - The article analyzes leveraged buyout transactions, pointing out to the open issues in their application. Authors highlight the application of provisions concerning group of companies as well as mergers and acquisitions in LBO transactions. Furthermore, since business practice has shown that LBOs are often used in takeovers, authors analyze the application of LBOs in takeover procedures. In addition, the article analyzes the European regulatory framework for the regulation of LBOs and compares the adopted solutions in Croatian, Slovenian and Italian law. Comparing the solutions of these three legislations, authors conclude that there are significant differences between them. While Croatia and Italy adopted the provisions of Second Company Law Directive, Slovenian legislator significantly tightened the conditions for using LBOs and de facto precluded their application. In conclusion, authors evaluate the consequences of the adopted provisions and looks for appropriate solutions de lege ferenda.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 1 ; str. 301-331   Elektronička verzija članka
LBO transakcije -- Dionička društva -- Dionice -- Pravno uređenje
347.7
HA18-00711

Vidi br.: HA18-00700

Vidi br.: HA18-00701

Vidi br.: HA18-00679

348/349   Crkveno pravo. Posebne grane prava

IVETA, Vladimir, pravnik
Pravno ustrojstvo nogometnih klubova u socijalističkoj Jugoslaviji i Hrvatskoj s osvrtom na radnopravni status profesionalnih nogometaša [Elektronička građa] / Vladimir Iveta.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: str. 1065-1067. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - Nogometni klubovi danas su većinom udruge ili trgovačka društva, a profesionalni nogometaši na globalnoj razini imaju status radnika ili, rjeđe, samostalne sportske djelatnosti. U socijalističkoj Jugoslaviji i Hrvatskoj sport se temeljio na načelima amaterizma i socijalističkog samoupravljanja. Od šezdesetih se godina 20. stoljeća profesionalizam u jugoslavenskom nogometu legalizira, a 1970-tih u potpunosti se afirmirao i prevladao pravne i društveno-političke okvire koji su bili predviđeni za amaterski sport. Klubovi su postali organizacije koje osim sportske obavljaju i gospodarsku djelatnost. Ovim radom prikazuje se pokušaj Nogometnog saveza Jugoslavije i republičkih i pokrajinskih saveza za pronalaskom rješenja kod nastale suprotnosti između profesionalizma i vladajućeg sustava samoupravnog socijalizma i udruženog rada. U radu se daje prikaz pravne regulative i analiziraju prijedlozi koje su davali nogometni savezi i klubovi za promjenom statusa profesionalnih klubova i nogometaša. Pokazuje se kako Nogometni savez nije uspio sam pronaći odgovarajuće rješenje te se za regulaciju statusa igrača kao radnika čekalo donošenje relevantnog zakona. Prilikom pisanja koristila se izvorna građa čiji su stvaratelji bili Nogometni savez Jugoslavije i Nogometni savez Hrvatske te savezni i republički propisi koji su bili relevantni za uređenje naznačene materije. - Today, football clubs are mostly associations or companies, while professional football players usually have the status of a worker or, in rarer cases, the status of an independent contractor. In socialist Yugoslavia and Croatia, sports were grounded in the principles of amateurism and socialist self-management. Professionalism in Yugoslav football was legalised in the 1960s, while, in the 1970s, it managed to fully establish itself and overcome the legal and sociopolitical frameworks that existed for amateur sports. Clubs became organisations that, in addition to sports activities, also conducted economic activities. This paper presents the attempts of the Football Association of Yugoslavia and republic-level and region-level federations at finding solutions to the opposition that had been created between professionalism and the governing system of socialist self-management and collective labour. It outlines the legal regulations that were in force at the time and analyses the proposals for changing the status of professional clubs and football players that were given by football federations and clubs. The paper also explains how the Football Federation failed to achieve an appropriate solution on its own, and how the regulation of the status of football players had to wait until the enactment of a relevant law. In the drafting of this paper, we used original sources created by the Football Association of Yugoslavia and Croatian Football Federation, as well as federal and republican regulations that were of relevance in the government of the stated matters.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 2 ; str. 1039-1069   Elektronička verzija članka
Nogometni klubovi -- Pravni status -- Samoupravljanje
Nogometni savez Jugoslavije
348/349
796/799
HA18-00712

SENČUR Peček, Darja
Ugovor o radu i ugovor o djelu [Elektronička građa] : područje primjene radnoga zakonodavstva / Darja Senčur Peček, Sandra Laleta.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija i izvori: 91 jed. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - Obavljanje nekog rada za drugoga može se zasnivati na različitim pravnim temeljima pa se i pravni položaj osoba koje obavljaju rad razlikuje ovisno o tome rade li na temelju nekog ugovora građanskog prava (primjerice, ugovora o djelu) ili ugovora o radu (kada je osoba u radnome odnosu). Radno pravo jamči zaštitu radnicima koji su zbog podređenosti i ekonomske ovisnosti o poslodavcu slabija strana u radnome odnosu. Zato je važno odrediti pojam radnika i radnog odnosa. U radu se analiziraju rješenja Preporuke MOR-a br. 198, zakonsko uređenje radnog odnosa u Sloveniji i Hrvatskoj, pokazatelji radnoga odnosa, utvrđivanje radnoga odnosa u praksi inspekcije rada i sudskoj praksi, kao i položaj ekonomski ovisnih osoba. - There are different legal grounds on which the work for another person can be performed, whereas the legal status of persons performing work depends on the type of contract involved, namely civil law contract (e.g. contract of service) or contract of employment (when persons are in employment relationships). Labour law guarantees the protection of workers who are, due to their subordination to and economic dependence on the employer, the weaker contracting party in employment relationships. Because of this, identifying the notions of worker and employment relationship is particularly important. The authors analyse the provisions of the ILO Recommendation No. 198; the statutory regulation of the employment relationship in Slovenia and Croatia; indicators of the existence of employment relationship, determination of the existence of an employment relationship in practice by the labour inspection as well as in case-law, and the legal status of economically dependent persons.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 1 ; str. 411-453   Elektronička verzija članka
Ugovor o radu -- Ugovor o djelu -- Radni odnosi -- Radno zakonodavstvo
348/349
331
HA18-00713

ŽAGAR, Antun, pravnik
Zaštita prava vlasništva u postupcima provedbe prostornih planova [Elektronička građa] / Antun Žagar.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija i izvori: str. 707-708. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - Prostorno uređenje je multidisciplinarna djelatnost koja se u pravni život uvodi donošenjem prostornih planova te potom podvođenjem konkretnog pravnog odnosa pod mjerodavnu prostornoplansku normu, odnosno izdavanjem pojedinačnih akata za provedbu prostornih planova: lokacijske odnosno građevinske dozvole, dozvole za promjenu namjene i uporabu građevine, rješenja o utvrđivanju građevne čestice i potvrde parcelacijskog elaborata. U novije su se vrijeme u postupcima provedbe prostornih planova pojavila neka pitanja na koja do tada nije bilo odgovora, odnosno nije bilo odgovora koji bi bili u skladu sa suvremenim poimanjem prava vlasništva i prava na mirno uživanje vlasništva. Predmet je ovoga rada pokušati odgovoriti na pitanje ima li u postupcima provedbe prostornih planova, ponajprije u postupcima izdavanja lokacijskih dozvola radi izgradnje infrastrukturnih objekata, mjesta zaštiti prava i interesa vlasnika zemljišta ili se u tim postupcima mora prihvatiti svaki zahtjev koji je u skladu s prostornoplanskom dokumentacijom. Zaključuje se da se, uvažavajući ciljeve i načela prostornog uređenja te načelo socijalne vezanosti vlasništva, prava i interesi vlasnika štite u određenoj mjeri. - Spatial planning is introduced into legal life through the adoption of spatial plans and then by the issuance of individual acts for the implementation of spatial plans: location or building permits, permits for change of purpose of building and acts for determination of building particle. Recently there have been some questions in the spatial plans implementation process, which did not have any response until then that would be in line with the contemporary understanding of the right of ownership and the right to peaceful enjoyment of ownership. The aim of this paper is to try to answer the question of whether the rights and interests of land owners should be protected in the procedures for the implementation of spatial plans, in the first place in the procedures for issuing location permits for the construction of infrastructure facilities, or any request of the applicant consistent with spatial document documentation must be accepted. It is concluded that, while respecting the goals and principles of spatial planning and the principle of social ownership of the property, the rights and interests of the owner are to a certain extent protected.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 1 ; str. 687-708   Elektronička verzija članka
Pravo vlasništva -- Zaštita prava vlasništva -- Prostorno uređenje -- Prostorni planovi -- Lokacijska dozvola
348/349
347
528
HA18-00714

Vidi br.: HA18-00693

35   Javna uprava. Državni ustroj. Lokalna, regionalna, središnja uprava

MENGER, Mariza
Razvoj shvaćanja "javnosti" organizacija u organizacijskoj teoriji [Elektronička građa] / Mariza Menger.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: 45 jed. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - U radu se razmatra kako se u okviru teorije organizacije konceptualiziraju pojmovi javnog i privatnog. Cilj je rada pokazati kako se s upravnim razvojem mijenjaju i pristupi razlikovanju javnih i privatnih organizacija. Uprava se razvija u smjeru sve većeg približavanja javnog i privatnog sektora. Taj je razvoj uvjetovao i redefiniranje pojmova javne i privatne organizacije. Tradicionalno javne organizacije bile su definirane kao javne, a privatne kao privatne, prema formalnom, pravnom kriteriju vlasništva: organizacije u vlasništvu države smatrane su javnima, organizacije u vlasništvu privatnog aktera, privatnima. Suvremeni razvoj uprave doveo je u pitanje ovu formulu, stoga se danas mogu identificirati četiri pristupa u definiranju „javnosti“ organizacije: najstariji formalni, zatim dimenzionalni, normativni i integrativni. - This paper is concerned with the issue of public – private divide within the theory of organization. The main argument is that with administrative development and change, the definition of public, as opposed to private organization, also changes. Current state of public administration is characterized by the blurring of boundaries between public and private sectors. Due to such development the approach to public – private distinction had change. Traditionally, public organizations were identified as public on the basis of formal, legal criteria of ownership: organizations in the property of the state were considered public, and those in the private ownership, private. Modern public administration challenges this formula. Thus, it is possible to distinguish four approaches in the conceptualization of publicness of an organization: the oldest, formal approach, dimensional, normative and integrative approach.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 2 ; str. 989-1011   Elektronička verzija članka
Teorija organizacije -- Javne službe -- Javna uprava -- Javni sektor -- Javni menadžment
35
HA18-00715

OFAK, Lana
Usklađivanje hrvatskoga zakonodavstva s pravom EU-a u području zaštite voda s posebnim osvrtom na sudjelovanje javnosti i pristup pravosuđu [Elektronička građa] / Lana Ofak. - Ilustr.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija i izvori: str. 294-296. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - Pravna zaštita voda pravno je područje s najviše pokrenutih postupaka protiv država članica Europske unije zbog povreda prava okoliša. Pored toga, u Europskom izvješću o okolišu – Stanje i izgledi 2015., utvrđeno je da su države članice Europske unije daleko od uspostavljanja zdravih vodnih sustava, a cilj ostvarenja dobrog stanja u 2015. postignut je za samo polovinu kopnenih voda. U ovom će se radu analizirati pojedini aspekti pravne zaštite voda koje su države članice Europske unije dužne osigurati temeljem Okvirne direktive o vodama. U radu će se preispitati usklađenost hrvatskoga zakonodavstva s odredbama Okvirne direktive o vodama i Konvencije o pristupu informacijama, sudjelovanju javnosti i pristupu pravosuđu u pitanjima okoliša (Aarhuška konvencija), koje je Sud Europske unije protumačio u presudama C-461/13 Bund für Umwelt und Naturschutz Deutschland (“Weser”) te C-664/15 Protect Natur, Arten-und Landschaftschutz Umweltorganisation. U radu će se također ponuditi rješenja za usklađivanje hrvatskoga zakonodavstva s odredbama Okvirne direktive o vodama i Aarhuške konvencije. - The legal protection of water is a field of law with the highest number of initiated infringement proceedings against EU member states related to violations of environmental law. In addition, the European State of Environment Report – State and Outlook in 2015 determined that EU member states were far from having healthy aquatic ecosystems, and the target of achieving a good status by 2015 was reached by only half of surface water bodies. This paper will analyse certain aspects of legal protection of water which EU Member States are obliged to provide under the Water Framework Directive. This paper will examine the compatibility of Croatian legislation with the provisions of the Water Framework Directive and the Convention on Access to Information, Public Participation and Access to Justice in Environmental Matters (Aarhus Convention), as interpreted by the Court of Justice in Judgments C-461/13 Bund für Umwelt und Naturschutz Deutschland ("Weser") and C-664/15 Protect Natur-, Arten- und Landschaftschutz Umweltorganisation. The paper will also offer some solutions for harmonizing Croatian legislation with the provisions of the Water Framework Directive and the Aarhus Convention.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 1 ; str. 269-300   Elektronička verzija članka
Zaštita voda -- Hrvatsko zakonodavstvo
Sud Europske unije
35
502/504
HA18-00716

351.74   Policija

FRANULOVIĆ, Dalibor
Povjerenstvo za rad po pritužbama u Ministarstvu unutarnjih poslova Republike Hrvatske - od svijetlog primjera civilnog nadzora nad radom policije do nestanka? [Elektronička građa] / Dalibor Franulović, Frane Staničić. - Ilustr.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija i izvori: str. 1034-1036. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - Kontrola nad radom policije iznimno je važna za građane, ali i za policiju jer jedino učinkovita i kvalitetna kontrola može osigurati i efikasan i kvalitetan rad policije. U radu se analizira rad Povjerenstva za rad po pritužbama u Ministarstvu unutarnjih poslova Republike Hrvatske. Pokazati će se da postoji više tipova nadzora nad radom policije, ali da neki nisu efikasni, dok drugi postoje samo na papiru, dok u stvarnosti ne djeluju. Zbog toga je posebno važan rad Povjerenstva za rad po pritužbama u Ministarstvu unutarnjih poslova Republike Hrvatske koji je bio jedini u praksi postojeći oblik civilnog nadzora nad radom policije. Međutim, izmjene i dopune Zakona o policiji iz 2015. godine, koje su provedene radi poboljšavanja rada ovoga Povjerenstva, zapravo su rezultirale njegovim faktičkim nestankom, odnosno do njegovog postojanja samo na papiru. U radu će se analizirati nastanak ovog tijela, njegov rad i dati preporuke za poboljšavanje njegovoga rada. - In the paper the work of the Commission for complaints in the Ministry of Interior of the Republic of Croatia is analyzed. The control over the work of the police is of outmost importance for citizens, but also for the police itself since only efficient and quality control can ensure the efficient and quality work of the police. In the paper it will be shown that there are more types of control over the work of police, but that some are not efficient, other exist only on paper but do not operate in reality. Because of that, the work of the Commission for complaints in the Ministry of interior of the Republic of Croatia is of the outmost importance as it has been the only existent form of civil control over the work of police in practice. However, the amendments of the Police Act in 2015, which were inaugurated in order to improve the work of this Commission, have actually resulted in its factual disappearance, or its existence only on paper. In the paper the forming of this body, its work will be analyzed and recommendations for the improvement of its work will be given.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 2 ; str. 1013-1038   Elektronička verzija članka
Građanski nadzor -- Policija
Povjerenstvo za rad po pritužbama -- Ministarstvo unutarnjih poslova Republike Hrvatske
351.74
HA18-00717

364/365   Socijalna skrb. Sigurnost stanovanja

HAMER Vidmar, Nikica
Potrebe žrtava i zadovoljstvo pruženom podrškom od strane odjela za podršku žrtvama i svjedocima [Elektronička građa] / Nikica Hamer Vidmar, Martina Bajto. - Ilustr.
Bilješke uz tekst. - Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: str. 58-60. - Sažetak. - Odjeli za podršku žrtvama i svjedocima osnovani pri županijskim sudovima pružaju emocionalnu i praktičnu podršku, informacije o pravima i tehničke informacije, te upućuju žrtve, svjedoke, oštećenike i osobe u njihovoj pratnji na druge specijalizirane institucije i organizacije ovisno o njihovim potrebama. Ciljevi istraživanja bili su istražiti način informiranja žrtava i svjedoka o dostupnoj podršci, razloge i motive za traženjem podrške od strane odjela za podršku žrtvama i svjedocima, istražiti kako se žrtve i svjedoci osjećaju prije, tijekom i nakon svjedočenja, dobiti uvid u njihova iskustva svjedočenja na sudu, istražiti njihove potrebe za podrškom i korisnost pružene podrške koju su dobili od strane odjela za podršku žrtvama i svjedocima. Istraživanje je provedeno na prigodnom uzorku (N = 101) žrtava, svjedoka, oštećenika i osoba u pratnji koji su primili podršku od strane odjela za podršku žrtvama i svjedocima. Anketni upitnik, konstruiran za potrebe ovog istraživanja, ispitanici su popunjavali nakon završetka rasprave. Rezultati su pokazali da su žrtve, svjedoci i oštećenici o postojanju odjela za podršku žrtvama i svjedocima najčešće bili informirani putem poziva za sud, međutim većina ih je kontakt sa službenicima odjela ostvarila tek na sudu, kada su im službenici odjela i volonteri sami pristupili. Nakon zaprimanja poziva za sud i prije svjedočenja iskazivali su o osjećajima uznemirenosti, nervoze, straha i zbunjenosti te su naveli da su se za vrijeme svjedo-čenja osjećali uznemireno, kao da ponovno proživljavaju događaj o kojem svjedoče i da jedva čekaju da sve završi. Nakon svjedočenja najčešće su iskazivali o osjećaju olakšanja.
U: Kriminologija & socijalna integracija (Online). - ISSN 1848-7963. - 26 (2018), 1 ; str. 43-60   Elektronička verzija članka
Svjedočenje na sudu -- Žrtve -- Svjedoci -- Podrška žrtvama -- Podrška svjedocima
364/365
343/344
HA18-00718

366   Potrošnja. Zaštita potrošača

KRALIK, Zlata
Consumers’ preferences on usefulness and consumption of enriched products [Elektronička građa] / Zlata Kralik, Andrijana Rebekić. - Ilustr.
Bibliografija: 22 jed. - Summary ; Sažetak. - The aim of this study was to assess the preferences of consumers on usefulness and consumption of enriched and/or functional food products with a focus on table eggs. The survey of consumers' preferences on usefulness and consumption of enriched as well as functional products was conducted on a sample of 132 respondents. Data were collected using a questionnaire survey consisting of 15 questions. The first 7 questions related to socio-demographic characteristics of the respondents (gender, age, education, marital status, occupation, income, etc.). The second part of the questionnaire consisted of 8 questions related to obtaining information on the will to purchase the aforementioned products, the health benefits of functional ingredients in enriched products, validity or scientific confirmation of declarations and the like. More women (60.6%) than men (39.4%) participated in the survey. Overall, the survey was completed by mostly young people, aged 19-29 (53%), highly educated (68.94%) with earnings of over 5001 kn (60.6%). According to respondents’ opinion on the usefulness and correctness of enriched or functional products as well as the willingness to consume omega-3 eggs, most of them did not really have any opinion on these products, which is confirmed with the fact that highest frequency of answers to the asked questions was 4. Considering that the majority of respondents were of a younger age and according to the fact that they did not have defined opinion on enriched products, it is necessary to educate on the importance of these products in the diet. - Cilj rada bio je procijeniti preferencije potrošača o korisnosti i konzumaciji obogaćenih i/ili funkcionalnih prehrambenih proizvoda s naglaskom na konzumna jaja. Istraživanje preferencija potrošača o korisnosti i konzumaciji obogaćenih kao i funkcionalnih proizvoda provedeno je na 132 ispitanika. Podatci su prikupljeni pomoću anketnog upitnika koji se sastojao od 15 pitanja. Prvih 7 pitanja odnosila su se na socio-demografska obilježja ispitanika (spol, dob, obrazovanje, bračni status, zanimanje, prihodi i slično). Drugi dio upitnika sastojao se od 8 pitanja koja su se odnosila na dobivanje informacija o volji za kupovinu navedenih proizvoda, zdravstvenoj koristi funkcionalnih sastojaka u obogaćenim proizvodima, ispravnosti odnosno znanstvenoj potvrdi deklaracija i slično. U anketi je sudjelovalo više žena (60,6%) nego muškaraca (39,4%). Ukupno gledajući anketi je pristupilo najviše mladih u dobi 19-29 godina (53%), visoko obrazovanih (68,94%) s primanjima većim od 5001 kn (60,6%). Prema mišljenju ispitanika o korisnosti i ispravnosti obogaćenih odnosno funkcionalnih proizvoda kao i volji za konzumacijom omega-3 jaja većina ih zapravo nema mišljenje o ovim proizvodima što se pokazuje time da je najveća učestalost odgovora na postavljena pitanja bilo 4. S obzirom da je većina ispitanika bila mlađe dobi, a prema odgovorima u anketi nemaju definirano mišljenje o obogaćenim proizvodima, neophodno je provoditi edukaciju o važnosti ovih proizvoda u prehrani.
U: Krmiva (Online). - ISSN 1848-901X. - 60 (2018), 1 ; str. 17-24   Elektronička verzija članka
Funkcionalna hrana -- Jaja -- Potrošači
366
636/639
HA18-00719

Vidi br.: HA18-00706

368   Osiguranje

VUKOBRAT-BODIROGA, Nada
Osigurani rizik u zdravstvenom osiguranju u svjetlu novih otkrića genetike [Elektronička građa] / Nada Bodiroga-Vukobrat, Loris Belanić. - Ilustr.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija i izvori: 25 jed. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto. - U radu se analizira osigurani rizik u zdravstvenom osiguranju u svjetlu novih otkrića genetike. U uvodnome dijelu rada autori analiziraju pojam i cilj personalizirane medicine te nadalje daju raščlambu važnosti personalizirane medicine za pokriće rizika u privatnom osiguranju te pitanja odnosa personalizirane medicine i individualiziranja rizika u osiguranju. Poseban dio rada predstavlja usporednopravna analiza zaštite informacija i podataka u njemačkome pravu, te pravu Velike Britanije i SAD. Vrši se raščlamba pozitivno pravnih rješenja i daje se kritički osvrt. Autori analiziraju hrvatska pozitivno pravna rješenja i daju prijedloge de lege ferenda, jer ova senzitivna oblast nije uređena u Republici Hrvatskoj. - The paper provides an analysis of insured risk in health insurance in light of new discoveries in the field of genetics. To begin with, the authors analyse the notion and the objective of personalized medicine; furthermore, they look into the significance of personalized medicine for risk coverage in private health insurance as well as into the issues regarding the relationship between personalized medicine and individualized insurance risk. Comparative legal analyses of information and data protection in German, British and US laws makes a special part of the paper, where positive legal solutions are thoroughly analysed and critically reviewed. The authors analyse positive legal solutions in Croatian law and give their proposals de lege ferenda because it is a sensitive area not yet regulated in the Republic of Croatia.
U: Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Online). - ISSN 1846-8314. - 39 (2018), 1 ; str. 353-374   Elektronička verzija članka
Zdravstveno osiguranje -- Osigurani rizik -- Genetika -- Genski testovi -- Zaštita podataka -- Personalizirana medicina
368
575
HA18-00720

37   Obrazovanje

BOGDANIĆ, Spomenka
Načini primjene e-učenja u nastavi engleskog jezika sa studentima kominkologije / Spomenka Bogdanić, Vedrana Vojković Estatiev. - Ilustr.
Znanstveni simpozij s međunarodnim sudjelovanjem Uloga riječi i slike u doba vizualnih medija, Skradin, 27.-29.5. 2011. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 2 str. - Summary.
U: Riječ i slika u doba vizualnih medija. - ISSN . - str. 109-132
E-učenje -- Alati Weba 2.0 -- Nastava engleskog jezika
37
HA18-00721

DÓZSA, Zsolt
Slika kao sredstvo propagande : primjer srednjoškolskih udžbenika iz engleskog jezika u poslijeratnoj Mađarskoj / Zsolt Dózsa. - Ilustr.
Znanstveni simpozij s međunarodnim sudjelovanjem Uloga riječi i slike u doba vizualnih medija, Skradin, 27.-29.5. 2011. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 16 jed. - Summary.
U: Riječ i slika u doba vizualnih medija. - ISSN . - str. 271-292
Školski udžbenici -- Komunizam -- Propaganda
37
HA18-00722

VOLARIĆ-MRŠIĆ, Ana
Važnost doživljaja slike i riječi za uspješnu komunikaciju u nastavnom procesu / Ana Volarić Mršić.
Znanstveni simpozij s međunarodnim sudjelovanjem Uloga riječi i slike u doba vizualnih medija, Skradin, 27.-29.5. 2011. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 15 jed. - Summary.
U: Riječ i slika u doba vizualnih medija. - ISSN . - str. 151-162
Riječ -- Nastava -- Komunikacija
37
HA18-00723

Vidi br.: HA18-00620

Vidi br.: HA18-00651

Vidi br.: HA18-00905

373   Vrste općeobrazovnih škola. Predškolski odgoj

SOMOLANJI Tokić, Ida
Virtualne društvene mreže i ostvarivanje partnerstva obitelji i dječjeg vrtića [Elektronička građa] / Ida Somolanji Tokić, Antonija Vukašinović. - Ilustr.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: 20 jed. - Sažetak ; Summary ; Zusammenfassung. - U ovom radu istražio se pojam partnerstva obitelji i dječjeg vrtića u kontekstu virtualnih društvenih mreža. Partnerstvo kao krajnji cilj pedagoškog odnosa između roditelja/skrbnika i odgajatelja usmjerenog na dobrobit djeteta složeni je konstrukt koji je u praksi ponekad teško ostvariv. Izazovi suvremenog i ubrzanog načina života često onemogućuju kvalitetnu interakciju roditelja i odgajatelja. Zbog toga je potrebno sagledati nove mogućnosti i stvarati novi 'prostor' primjeren današnjem vremenu. Virtualne društvene mreže predstavljaju platformu na kojoj sve više dolazi do izražaja odgojno-obrazovni potencijal. Prepoznajući taj potencijal, odgojno-obrazovni stručnjaci mogu djelovati i putem društvenih mreža prema povezivanju obitelji i odgojno-obrazovnog sustava, prateći pritom suvremenu pedagošku teoriju i praksu. Ovaj rad nastoji se odmaknuti od dosadašnjeg deficitarnog pristupa društvenim mrežama prema afirmativnom pristupu u kojemu je naglasak na pedagoški promišljenom i oblikovanom sadržaju ponuđenom za interakciju s krajnjim korisnikom. Rad prikazuje istraživanje jedne odgojne skupine i njihove Facebook grupe putem koje se nastoji proces učenja i stvaranja znanja učiniti vidljivim prvenstveno roditeljima. Svrha istraživanja ogleda se u propitivanju novih tehnologija u odgojno-obrazovnom djelovanju koje mogu pridonijeti razvoju partnerskog odnosa između obitelji i dječjeg vrtića svakodnevno, ali i tijekom procesa prijelaza djeteta iz vrtića u osnovnu školu. Dobiveni rezultati pokazali su kako je korištenje društvenim mrežama u obrazovne svrhe prepoznato među roditeljima, ocijenjeno kao pozitivan način komunikacije te se reflektira u kvalitetnijoj komunikaciji u svakodnevnom neposrednom odgojno-obrazovnom radu. - This paper explores the concept of partnership between family and kindergarten in the context of virtual social networks. Partnership is considered to be the ultimate goal of the pedagogical relationship between parents and educators. It is focused on the wellbeing of the child. It is a complex construct that sometimes is difficult to attain in practice. Challenges of modern lifestyles often prevent a quality interaction between parents and ECEC educators. It is therefore necessary to explore new opportunities and to create a new 'space' for action. Virtual social networks represent a platform where the educational potential is being increasingly expressed. Recognizing this potential, educational professionals can use virtual social networks in connecting family and the educational system but with great consideration to the contemporary pedagogical theory and practice. This paper provides data on how to use virtual social networks in promoting partnership with parents. A research of a kindergarten group and their Facebook group was conducted. The aim was to make the process of learning and meaning making of children visible to parents in order to encourage partnership. Also, the aim was to examine new technologies in educational process that can contribute to the development of partnership between families and kindergarten on a daily basis, as well as during the process of transitioning children from kindergarten to elementary school. The results showed that the use of virtual social networks for educational purposes was recognized among parents and rated as a positive way of communicating and it reflected on enhancing communication in everyday direct educational practice. - In dieser Arbeit wurde das Konzept der Partnerschaft zwischen Familie und Kindergarten im Kontext sozialer Netzwerke untersucht. Die Partnerschaft als das Endziel der auf das Wohl des Kindes ausgerichteten pädagogischen Beziehung zwischen Eltern/Erziehungsberechtigten und Erziehern ist ein komplexes Konstrukt, das in der Praxis manchmal schwer erreichbar ist. Die zeitgenössischen Herausforderungen der beschleunigten Lebensweise verhindern oft eine hochwertige Interaktion zwischen Eltern und Erziehern. Deshalb ist es notwendig neue Möglichkeiten zu erörtern und einen neuen, der heutigen Zeit entsprechenden „Raum“ zu schaffen. Virtuelle soziale Netzwerke stellen dabei eine Plattform dar, die das Erziehungs- und Bildungspotenzial immer stärker in den Vordergrund bringt. Dieses Potenzial erkennend können die pädagogischen Fachkräfte die sozialen Netzwerke nutzen, um Familie und Erziehungs- und Bildungssystem miteinander zu verbinden, und dabei die gegenwärtige pädagogische Theorie und Praxis zu berücksichtigen. Diese Arbeit versucht, sich von der bisherigen Betrachtung der sozialen Netzwerke als potenziell problematische Form zu entfernen und bietet stattdessen einen positiven Ansatz mit Schwerpunkt auf pädagogisch durchdachten Inhalten, die für die Interaktion mit dem Endnutzer angeboten werden. Die Arbeit zeigt die Forschungsergebnisse einer Kindergartengruppe, die ihre Lernprozesse mittels einer Facebook-Gruppe vor allem für die Eltern sichtbar zu machen versuchte. Zweck der Untersuchung war es, den Einsatz neuer Technologien im Erziehungs- und Bildungsprozess zu erforschen und auf dessen Beitrag zur Förderung der Partnerschaft zwischen Familie und Kindergarten zu überprüfen, und zwar auf täglicher Basis, aber auch im Zeitraum der Vorbereitung auf den Schulwechsel.
U: Život i škola (Online). - ISSN 1849-0972. - 64 (2018), 1 ; str. 105-117   Elektronička verzija članka
Društvene mreže -- Dječji vrtići -- Roditelji -- Partnerstvo -- Dokumentiranje
Facebook
373
004
HA18-00724

378   Visokoškolsko obrazovanje. Sveučilišta. Akademski studij

MIHELJA Žaja, Maja
Attitudes on regulatory framework of student employment : [Elektronička građa] : study upon a student population in Croatia before new legislation / Maja Mihelja Žaja, Saša Jakšić, Karlo Špoljar. - Ilustr.
Bibliografija: str. 37-38. - Abstract ; Sažetak. - Students enter the labour market through a Student Service to have the opportunity to pay for tuition fees or to earn additional income that would allow for the parents or guardian's budget to be disbursed. Although almost 70% of full-time students were working through a student contract in 2016, the Regulation on intermediaries for the employment of full-time students from 1996 was the only legal document that was regulating student employment. Due to improperness of this document and the fact that student employment is not under the Labour Law, in November 2017 the Croatian Government published a proposal for the new Student Employment Act, which was passed in November 2018. Subsequently, the reform of the regulatory framework of student employment is important to the student workforce. According to the Regulation in force, there is no constraint on the maximum weekly working hours or maximum annual earnings. Nevertheless, student income can become taxable under the rules of Personal Income Tax Law if it exceeds the annual limit of 60,600.00 HRK. Consequently, the reform of personal income tax is also significant for students if they do not want to become a taxpayer of personal income tax. Based on this, the main goal of this paper is to analyse attitudes of students towards the regulatory framework of student employment, reform of personal income tax and their work under the mediation of the Student Centre. In order to question student attitudes, the questionnaire was used and the results of the analysis carried out before changes in legislation, in February and March 2018, indicate that students were not satisfied with the existing regulatory framework and the personal income tax reform and that they expect the improvement of working conditions with the implementation of the new Student Employment Act. - Studenti se uključuju na tržište rada preko studentskog servisa kako bi imali priliku platiti školarinu ili zaraditi dodatne prihode s ciljem financijskog rasterećenja roditelja ili staratelja. Iako je gotovo 70% redovnih studenata radilo preko studentskog ugovora u 2016. godini, jedini pravni dokument koji je regulirao zapošljavanje studenata je bio Pravilnik o posredovanju pri zapošljavanju redovitih studenata iz 1996. godine. Zbog neprimjerenosti ovog dokumenta i činjenice da zapošljavanje studenata nije regulirano Zakonom o radu, u studenome 2017. godine Vlada Republike Hrvatske objavila je prijedlog novog Zakona o obavljanju studentskih poslova, koji je izglasan u studenom 2018. godine. Zbog toga, reforma regulatornog okvira zapošljavanja studenata važna je za studentsku radnu snagu. Prema važećem Pravilniku, ne postoji ograničenje maksimalnog tjednog radnog vremena ili maksimalne godišnje zarade. Unatoč tome, dohodak studenata može postati oporeziv prema pravilima Zakona o porezu na dohodak, ako premašuje godišnju granicu od 60.600,00 kuna. Slijedom toga, reforma poreza na dohodak je također značajna za studente ako ne žele postati poreznim obveznikom poreza na dohodak. Na temelju toga, glavni je cilj ovoga rada analizirati stavove studenata prema regulatornom okviru zapošljavanja studenata, reformi poreza na dohodak i njihov rad pod posredovanjem Studentskog centra. Kako bi se ispitali stavovi učenika, korišten je upitnik, a rezultati analize provedeni prije izmjene zakonodavnog okvira, u veljači i ožujku 2018. godine, pokazuju da studenti nisu zadovoljni postojećim regulatornim okvirom i reformom poreza na dohodak, te da očekuju poboljšanje radnih uvjeta stupanjem na snagu novog Zakona o obavljanju studentskih poslova.
U: Notitia. - ISSN 1849-9066. - (2018), 4 ; str. 25-38   Elektronička verzija članka
Studenti -- Prihodi -- Regulatorni okvir -- Porez na dohodak -- Studentski centar
378
331
34
HA18-00725

Vidi br.: HA18-00863

5MATEMATIKA. PRIRODNE ZNANOSTI


502/504   Ekologija. Očuvanje prirodnih resursa. Opasnosti za okoliš. Zaštita okoliša

BOGADI, Antonija
The prospects for ecosystem services provision in fragile states' urban areas [Elektronička građa] / Antonija Bogadi. - Graf. prikazi.
Bibliografija: 27 jed. - Abstract. - In fragile states context of climate change vulnerability, poverty and lack of infrastructure, the ability of ecosystem services to provide for numerous human needs is indispensable. The focus of this paper is describing the prospects for ecosystem services provision in fragile states’ urban areas. This paper presents a distinct approach by analyzing actors with capacity to provide ecosystem services in urban areas: government, international partners and citizens. Using infrastructure investments data from Asian Development Bank, African Development Bank and World Bank, obstacles for ES provision are related to weak and fragmented governments, non-transparency and low access to international funds and insufficient involvement of citizens. The work presented here argues for ecosystem services implementation as a valid part of solution for fragile states’ difficulties and has implications for future studies of governance measures for providing ecosystem services in urban areas.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 1 ; str. 44-49   Elektronička verzija članka
Urbana područja -- Ekosustavi -- Usluge ekosustava -- Klimatske promjene
502/504
HA18-00726

Vidi br.: HA18-00663

Vidi br.: HA18-00657

Vidi br.: HA18-00804

Vidi br.: HA18-00716

51   Matematika

Vidi br.: HA18-00759

Vidi br.: HA18-00763

52   Astronomija. Astrofizika. Svemirska istraživanja

528   Geodezija

ŽUPAN, Robert
Automatic procedural 3D modelling of buildings [Elektronička građa] / Robert Župan, Katarina Župan, Stanislav Frangeš, Adam Vinković. - Ilustr.
Bibliografija: 33 jed. - Abstract. - The problem of modelling, especially of large-scale virtual urban environments such as city areas is today very challenging for cartographers. Cities are difficult to model in detail because of their often complex geometries. This paper describes the applied and tested new procedures for the development of a test three-dimensional urban area model using the Esri CityEngine software, which is based on procedural modelling. This process involves three steps. The first step is to collect the available data, as well as the Digital Model Relief data. The second step is to create a Computer Generated Architecture (CGA) file that contains a set of rules used by the software for an automatic generation of the model. The third step is to create and visualize 3D models in the CityEngine software because it can be programmed, for example, according to the rules of cartographic visualization. The Level of Detail (LOD) 2 was reconstructed. Several potential uses of such 3D visualization are also described.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 3 ; str. 166-173   Elektronička verzija članka
Urbano planiranje -- Modeliranje -- 3D modeliranje -- Programske aplikacije
528
004
HA18-00727

KRANJČIĆ, Nikola
Satellite-based hyperspectral imaging and cartographic visualization of bark beetle forest damage for the City of Čabar [Elektronička građa] / Nikola Kranjčić, Robert Župan, Milan Rezo. - Ilustr.
Bibliografija: 20 jed. - Abstract. - After enormous amount of ice rain during 2014 huge damage was done in forests in Croatia, especially in the city of Čabar area. Damage of forests is reflected in wide spread of bark beetle. Bark beetle damaged forest have different spectral range from healthy forest. Copernicus satellite land monitoring imagery enables distinguishing healthy from unhealthy forest. In this paper, the width of bark beetle infection spread in forests in the city of Čabar area using satellite images and semi-automatic classification will be determined.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 1 ; str. 39-43   Elektronička verzija članka
Kartografska vizualizacija -- Šume -- Ledena kiša -- Vremenske nepogode -- Potkornjaci
528
630
HA18-00728

Vidi br.: HA18-00714

53   Fizika

KOLBAH, Slobodan
Geotermalna energija kao osnova razvoja Pobosuća / Slobodan Kolbah, Malden Škrlec. - ilustr.
Znanstveni skup Rijeka Bosut i Pobosuće u prošlosti, sadašnjosti i budućnosti, Vinkovci, 2014. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 14 jed. - Summary.
U: Rijeka Bosut i Pobosuće u prošlosti, sadašnjosti i budućnosti. - ISSN . - str. 171-190
Energetika -- Hidro-geotermalni resursi -- Razvoj gospodrastva
53
HA18-00729

55   Geologija. Meteorologija. Hidrologija

LAOSUWAN, Teerawong
Application of geo-informatics engineering to estimate above-ground carbon sequestration [Elektronička građa] / Teerawong Laosuwan, Yannawut Uttaruk, Tanutdech Rotjanakusol, Kusuma Arsasana. - Ilustr.
Bibliografija: 25 jed. - Summary. - This research aims to estimate above-ground carbon sequestration of orchards by using the data collected from Landsat 8 OLI. Regression equations are applied to study the relationship between the amount of above-ground carbon sequestration and vegetation indices from Landsat 8 OLI, in which the data was collected in 2015 in 3 methods: 1) Difference Vegetation Index (DVI), 2) Green Vegetation Index (GVI), and 3) Simple Ratio (SR). The results are as follows: 1) By DVI method, it results in the equation y = 0.3184e0.0482x and the coefficient of determination R² = 0.8457. The amount of the above-ground sequestration calcula-tion's result is 213.176 tons per rai. 2) Using the GVI method, it results in the equation y = 0.2619e0.0489x and the coefficient of determination R²=0.8763. The amount of the above-ground sequestration calculation's result is 220.510 tons per rai. 3) Using the SR method, it results in the equation y = 0.8900e0.0469x and the coefficient of determination R² = 0.7748. The amount of the above-ground sequestration calculation's result is 234.229 tons per rai.
U: Engineering review (Online). - ISSN 1849-0433. - 38 (2018), 3 ; str. 303-308   Elektronička verzija članka
Geoinformatički inženjering -- Sekvestracija ugljika -- Globalno zatopljenje
55
631/635
HA18-00730

57   Biološke znanosti. Fizička antropologija. Bioraznolikost

EKOLOŠKO stanje rijeke Bosut-procjena na temelju strukture fitoplanktona / Melita Mihaljević... [et al.]. - ilustr.
Znanstveni skup Rijeka Bosut i Pobosuće u prošlosti, sadašnjosti i budućnosti, Vinkovci, 2014. - Ostali zastupljeni autori: Helana Dujmović, Filip Stević, Dubravka Špoljarić Maronić, Tanja Žuna Pfeiffer. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 3 str. - Summary.
U: Rijeka Bosut i Pobosuće u prošlosti, sadašnjosti i budućnosti. - ISSN . - str. 129-145
Zaštita voda -- Nizinska rijeka -- Potamoplankton
57
HA18-00731

575   Opća genetika. Opća citogenetika

Vidi br.: HA18-00720

6PRIMIJENJENE ZNANOSTI. MEDICINA. TEHNIKA. TEHNOLOGIJA


61   Medicinske znanosti

614   Javno zdravstvo. Prevencija nesreća

Vidi br.: HA18-00699

615   Farmakologija. Terapeutika. Toksikologija

Vidi br.: HA18-00623

616   Patologija. Klinička medicina

Vidi br.: HA18-00616

62   Inženjerstvo. Tehnika. Tehnologija

620   Ispitivanje materijala. Elektrane. Ekonomika energije

SUPRAPTO, Wahyono
Comparation of the analytical and experimental models of 304SS corrosion rate in 0.5 m H2SS4 with bee wax propolis extract [Elektronička građa] / Wahyono Suprapto, Rudy Soenoko, Femina Gapsari. - Ilustr.
Bibliografija: 25 jed. - Abstract. - Corrosion in the reservoir and transport vessel often causes a leak that leads to disaster. Data prediction and experimental corrosion in storage technology is very important to prevent damage and reduce maintenance costs. Theoretically, steel tank corrosion by sulfuric acid working medium can be minimized with the formation of sediments oxide by oxidation-reduction reaction. Behavioral inhibition of bee wax propolis on the 304SS in 0.5 M sulfuric acid was carried by potentiodynamic polarization. Based on the polarization testing the corrosion rate of the 304SS in a solution of 0.5 M H2SO4 is at 0.349 g/m2d with the missing mass amounted 5.21 x10 -9 g/s. In experiments, the inhibitor causing less mass loss is equal to 2.28 x 10 -11 g/s. Mass lost without and with inhibitor in this study is also known by theoretical calculations. The mass losses can be used to determine the inhibition efficiency. The calculation of the efficiency theoretically and experimentally gives the same result.
U: Engineering review (Online). - ISSN 1849-0433. - 38 (2018), 2 ; str. 182-188   Elektronička verzija članka
Transportni brodovi -- Korozija -- Zaštita od korozije -- Polarizacija -- Inhibicija korozije
620
HA18-00732

KURAL, Saim
The effect of biomaterial selection on the static strength of femur prosthesis [Elektronička građa] / Saim Kural, Safiye İpek Ayvaz. - Ilustr.
Bibliografija: 19 jed. - Abstract. - Throughout the history, biomaterials have been widely used for replacing damaged human organs. Biocompatibility is generally defined as the harmony of the biomaterials with human body physically, chemically and biologically. Mechanical strength properties are of great importance in biocompatibility of the biomaterials which are used as orthosis and prosthesis in skeletal system. In this study, static analyses of femur implants which were modelled by using 316 stainless steel and Ti6Al4V titanium alloy, were carried out under three different axial forces (500, 750 and 1000 N). As a result of the analyses made, the effect of material selection on the biomechanical and biocompatibility properties of femoral implants was determined.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 3 ; str. 146-150   Elektronička verzija članka
Biokompatibilnost -- Biomaterijali -- Mehanička svojstva -- Proteze
620
HA18-00733

HORVAT, Marko, inženjer strojarstva
Internal verification of coating quality in conformity with the requirements of the EN 1090 standard [Elektronička građa] / Marko Horvat, Dunja Srpak, Veljko Kondić, Igor Pus. - Graf. prikazi.
Bibliografija: 11 jed. - Abstract. - The requirements for the quality of protection on metal structures in terms of durability, reliability and efficiency require from the manufacturer to define certain procedures and verification of anticorrosion protection activities. Today, the criteria used to evaluate the success of the protection and the general quality of the structure are the criteria listed in the EN 1090 standard and in the compatible standards related to the realization and protection of metal structures. The article briefly describes the basis of the requirements of the standard, the eligibility criteria for the protection of structures and it also gives a practical example of the verification process through preparation, implementation and control.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 4 ; str. 260-264   Elektronička verzija članka
Metalne konstrukcije -- Zaštita metala -- Zaštita od korozije
620
621
HA18-00734

VOLCHUK, Volodymyr
Method of material quality estimation with usage of multifractal formalism [Elektronička građa] / Volodymyr Volchuk, Ievgenii Klymenko, Sergii Kroviakov, Matija Orešković. - Ilustr.
Bibliografija: 12 jed. - Abstract. - Feasibility of application of multifractal theory for evaluation of materials mechanical properties, cast iron in particular, has been considered. The proposed method enables evaluation of mechanical properties of materials based on determination of their sensitivity to dimensions of structure elements from the multifractal Renyi spectrum. Sensitivity of cast iron ultimate strength to informational dimension of carbides, ultimate bending strength to fractal dimension of carbides, impact strength to correlation dimension of carbides and hardness to fractal dimension of graphite have been determined. Fractal prediction models of quality characteristics of cast iron based on the analysis of the following its structure elements (carbides and graphite) have been received.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 2 ; str. 93-97   Elektronička verzija članka
Lijevano željezo -- Grafit -- Mehanička svojstva
620
HA18-00735

Vidi br.: HA18-00757

621   Strojarstvo. Nuklearna tehnika. Strojevi

ÖKSÜZ, Mehmet
Alternative controller design for rotary inverted pendulum [Elektronička građa] / Mehmet Öksüz, Mehmet Burak Önal, Recep Halicioğlu, Lale Canan Dülger. - Ilustr.
Bibliografija: 16 jed. - Abstract. - The inverted pendulum has been considered a classical control problem. Two designs of inverted pendulum are planar and rotary with a nonlinear unstable system characteristic. Inverted pendulum systems are nonlinear. They can be used for testing and studying various observers and controllers. Control of a rotary inverted pendulum is studied here. This paper proposes stabilization of the rotary inverted pendulum at its upright position by using full-state controller. Full-state controllers are designed by using different damping ratios. MATLAB simulation results and the experimental results are taken for 10 degrees step for 5 seconds. The best controller is chosen for SRV02-Rotary inverted pendulum by looking at the simulation and experimental results.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 3 ; str. 139-145   Elektronička verzija članka
Obrnuto rotacijsko njihalo -- Kontroler -- Regulator -- Linearizacija
621
HA18-00736

GAO, Zeng
Friction stir welding of new electronic packaging materials SiCp/Al composite with T-joint [Elektronička građa] / Zeng Gao, Jianguang Feng, Huanyu Yang, Jukka Pakkanen, Jitai Niu. - Ilustr.
Bibliografija: 16 jed. - Abstract. - Using friction stir welding, the electronic container box and lid made from aluminium matrix composites with reinforcement of SiC particle (15 vol% SiCp/Al-MMCs) was welded successfully with T-joint. The temperature distribution of box during the process, mechanical property and microstructure of the joint as well as gas tightness of welded box was investigated. The experimental results indicated that the satisfactory T-joint can be obtained under appropriate friction stir welding parameters. During the welding process, the bottom center, which was used to place the electronic component, reached a quite lower temperature of 100°C. That can ensure safety of components in the box. After the welding process, the microstructure in stir zone was better than in base material due to the refining and homogeneous distribution of the SiC particles. The experimental results showed that the electronic container box after friction stir welding had gas tightness. The He-leakage rate was under 10-8 Pa•m3/s.
U: Engineering review (Online). - ISSN 1849-0433. - 38 (2018), 3 ; str. 352-359   Elektronička verzija članka
Kompozitni materijali -- Metalni kompoziti -- Zavarivanje
621
HA18-00737

KÜTÜK, M. Erkan
Hybrid seven-bar press mechanism [Elektronička građa] : link optimization and kinetostatic analysis / M. Erkan Kütük, Murat Artan, L. Canan Dülger. - Ilustr.
Bibliografija: 16 jed. - Abstract. - An optimization study with kinetostatic analysis is performed on hybrid seven-bar press mechanism. This study is based on previous studies performed on planar hybrid seven-bar linkage. Dimensional synthesis is performed, and optimum link lengths for the mechanism are found. Optimization study is performed by using genetic algorithm (GA). Genetic Algorithm Toolbox is used with Optimization Toolbox in MATLAB®. The design variables and the constraints are used during design optimization. The objective function is determined and eight precision points are used. A seven-bar linkage system with two degrees of freedom is chosen as an example. Metal stamping operation with a dwell is taken as the case study. Having completed optimization, the kinetostatic analysis is performed. All forces on the links and the crank torques are calculated on the hybrid system with the optimized link lengths.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 3 ; str. 181-187   Elektronička verzija članka
Hibridni mehanizam -- Genetski algoritam -- Kinetostatička analiza -- Sinteza mehanizma
621
HA18-00738

BOTAK, Zlatko
The influence of drill point geometry on tool life [Elektronička građa] / Zlatko Botak, Katarina Pisačić, Marko Horvat, Damir Mađerić. - Graf. prikazi.
Bibliografija: 8 jed. - Abstract. - Drilling is a cutting process that uses a rotary cutting tool to cut a cylindrical hole in a solid material. During machining, drill bits are exposed to rapid wear at high temperature. Sometimes, due to an ecological need for dry technology without any lubricant, the use of drill bits with coatings is required, typically titanium nitride (TiN), titanium carbon nitride (TiCN) or titanium aluminium nitride (TiAlN). This paper presents research on drilling done to determine how drill point geometry affects the drill lifetime and finished surface quality. We compared the chip removal ability and surface quality of bored holes in Hardox 500 created with high-speed steel drill bits and drill bits manufactured from hard metals, with and without coatings, under constant processing parameters. A cost/efficiency comparison was also carried out with respect to drill bit fabrication, sharpening, and use. Based on the data obtained on the damage drill points, the most economical drill bit for processing holes was determined.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 1 ; str. 1-4   Elektronička verzija članka
Svrdlo -- Rezni alat -- Bušenje -- Geometrija točke bušenja
621
HA18-00739

KURAL, Saim
Investigation of 3:1 and 2:1 internal resonances in fluid conveying microbeam [Elektronička građa] / Saim Kural. - Ilustr.
Bibliografija: 28 jed. - Abstract. - Microbeams are widely used in micro-electro-mechanical systems (MEMS). These systems are alternatives to piezo-resistive sensors because of their high sensitivity and low power consumption. Unlike with the classical theory of continuous media, in order to see the effects of the system being micro-sized, the effect of micro-structure was added to the system based on the modified couple stress theory (MCST) for fluid conveying microbeam. By using Hamilton’s principle, the nonlinear equations of motion for the fluid conveying micro beam were obtained. Microbeam was investigated under electrical field and resting on an elastic foundation. It is assumed that the fluid velocity changes harmonically around a constant velocity and that the electrical field force changes harmonically with time. Approximate solutions of the system were achieved by using the multiple time scale method. 3:1 and 2:1 internal resonance cases were investigated. Detuning parameter-amplitude variation graphs were obtained, and stability areas were shown.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 1 ; str. 18-26   Elektronička verzija članka
Mikro elektro-mehanički sustavi -- MEMS tehnologija -- Nelinearne vibracije
621
HA18-00740

MRZLJAK, Vedran
Low power steam turbine energy efficiency and losses during the developed power variation [Elektronička građa] / Vedran Mrzljak. - Ilustr.
Bibliografija: 20 jed. - Abstract. - This paper investigates low power marine steam turbine during the variation in its developed power. The turbine is used for the Main Feedwater Pump (MFP) drive. Energy analysis of the Main Feedwater Pump Turbine (MFPT) is based on the measurements performed in nine different operating regimes. The measured operating parameters were steam pressure and temperature at the turbine inlet, steam pressure at the turbine outlet, and a water volume flow through MFP. Turbine energy power losses are most influenced by steam mass flow through the turbine and by steam specific enthalpy at the turbine outlet. An increase in turbine developed power causes a continuous increase in turbine energy efficiency. Analyzed turbine is balanced as most of the other steam system components – maximum energy efficiency will be obtained at the highest load, on which the majority of turbine and system operation can be expected during exploitation.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 3 ; str. 174-180   Elektronička verzija članka
Brodske parne turbine -- Energetska učinkovitost -- Gubitci energije -- Varijacija snage
621
HA18-00741

BASAR, Gokhan
Modeling and optimization of face milling process parameters for AISI 4140 steel [Elektronička građa] / Gokhan Basar, Hediye Kirli Akin, Funda Kahraman, Yusuf Fedai. - Ilustr.
Bibliografija: 26 jed. - Abstract. - In this study, the effect of cutting parameters such as the depth of cut, feed rate, cutting speed and the number of inserts on surface roughness were investigated in the milling of the AISI 4140 steel. The optimal control factors for surface quality were detected by using the Taguchi technique. Experimental trials were designed according to the Taguchi L18 (21x33) orthogonal array. The statistical effects of control factors on surface roughness have been established by using the analysis of variance (ANOVA). Optimal cutting parameters were obtained by using the S/N ratio values. The ANOVA results showed that the effective factors were the number of inserts and the feed rate on surface roughness. However, the depth of cut and the cutting speed showed an insignificant effect. Additionally, the First-order and Second-order regression analysis were conducted to estimate the performance characteristics of the experiment. The acquired regression equation results matched with the surface roughness measurement results. The optimal performance characteristics were obtained as a 0.5 mm depth of cut, 0.08 mm/rev feed rate, 325 m/min cutting speed and 1 number of inserts by using the Taguchi method. Additionally, the confirmation test results indicated that the Taguchi method was very prosperous in the optimization of the machining parameters to obtain the minimum surface roughness in the milling of the AISI 4140 steel.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 1 ; str. 5-10   Elektronička verzija članka
Čelik -- Brušenje čelika -- Hrapavost površine -- Regresijska analiza -- Taguchijeva metoda -- Analiza varijance
621
HA18-00742

BLECICH, Paolo
Numerical investigation of heat and mass transfer inside a wet cooling tower [Elektronička građa] / Paolo Blecich, Tomislav Senčić, Igor Wolf, Igor Bonefačić. - Ilustr.
Bibliografija: 17 jed. - Abstract. - This paper presents a numerical investigation of heat and mass transfer inside a wet cooling tower with forced air draft, which find application in energy process industries and oil refineries. The mathematical model consists of mass, momentum and energy conservation equations, water droplet trajectories and their interaction with the gas phase, the computational domain and boundary conditions. Numerical distributions of air velocity, air temperatures, water vapor fractions and evaporation rates are shown and discussed. The wet cooling tower achieves an efficiency of around 80%, which can be improved by optimizing the value of the water droplet size, nozzle spray angle and water-to-air flow rate ratio. The water droplet size has a dominant effect on the cooling tower efficiency, whereas small droplets improve the efficiency up to 10%. On the other hand, the spray angle and the water-to-air ratio lead to slight improvements, about 2-3% in the best case.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 3 ; str. 131-138   Elektronička verzija članka
Rashladni toranj -- Prijenos topline -- Numeričko modeliranje -- Isparavanje vode
621
HA18-00743

FEDAI, Yusuf
Optimization of machining parameters in face milling using multi-objective Taguchi technique [Elektronička građa] / Yusuf Fedai, Funda Kahraman, Hediye Kirli Akin, Gokhan Basar. - Graf. prikazi.
Bibliografija: 23 jed. - Abstract. - In this research, the effect of machining parameters on the various surface roughness characteristics (arithmetic average roughness (Ra), root mean square average roughness (Rq) and average maximum height of the profile (Rz)) in the milling of AISI 4140 steel were experimentally investigated. Depth of cut, feed rate, cutting speed and the number of insert were considered as control factors; Ra, Rz and Rq were considered as response factors. Experiments were designed considering Taguchi L9 orthogonal array. Multi signal-to-noise ratio was calculated for the response variables simultaneously. Analysis of variance was conducted to detect the significance of control factors on responses. Moreover, the percent contributions of the control factors on the surface roughness were obtained to be the number of insert (71.89 %), feed (19.74 %), cutting speed (5.08%) and depth of cut (3.29 %). Minimum surface roughness values for Ra, Rz and Rq were obtained at 325 m/min cutting speed, 0.08 mm/rev feed rate, 1 number of insert and 1 mm depth of cut by using multi-objective Taguchi technique.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 2 ; str. 104-108   Elektronička verzija članka
Hrapavost površine -- Mljevenje -- Optimizacija -- Taguchijeva metoda
621
HA18-00744

CHEN, Zhiru
Research on the grinding performance of high pressure sintering SiCp/Al matrix composites [Elektronička građa] / Zhiru Chen, Changyun Li, Lei Xu, Guofa Mi, Yukun Hu. - Ilustr.
Bibliografija: 22 jed. - Abstract. - The two-dimensional vertical grinding test equipment was used to grind SiCp/Al composites which were prepared by high pressure sintering method. The SEM observation of grinding morphology showed that grinding damage can be prevented by SiC particles reinforcement, 60% volume fraction of SiC particles of SiCp/Al composite can hinder grinding depth and grinding performance was improved with the sintering pressure and temperature increasing. In addition, some scratches and exfoliated pits of SiC particles were observed on the surface of 60% volume SiCp/Al composite as the increase of grinding grain, while the depth of these scratches was shallower, there was no large area exfoliated pits of SiC reinforcements.
U: Engineering review (Online). - ISSN 1849-0433. - 38 (2018), 2 ; str. 175-181   Elektronička verzija članka
Kompozitni materijali -- Metalni kompoziti -- Silikatni materijali -- Sinteriranje
621
HA18-00745

RISTEVSKI, Matea
Technical aspect of CAD and BIM technology in the engineering environment [Elektronička građa] / Matea Ristevski, Mirko Karakašić, Ivan Grgić, Dubravko Šotola. - Ilustr.
Bibliografija: 7 jed. - Abstract. - The paper presents advantages and disadvantages of CAD and BIM technology in the engineering environment. Specific attributes of these technologies have been compared to gain the sense of what they represent in the design and planning process. Through the practical design of the project of the cogeneration plant block, it was noted that CAD environment is more acceptable in the detailed design process. On the other hand, BIM environment, compared to CAD, is less flexible in the process of detailed design but provides a more complete data model at the level of the entire product development process.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 4 ; str. 271-274   Elektronička verzija članka
CAD -- BIM -- Tehnički aspekt -- Strojarstvo
621
HA18-00746

Vidi br.: HA18-00734

Vidi br.: HA18-00656

621.3   Elektrotehnika

GHIASI, Mohammad
A comparative study on common power flow techniques in the power distribution system of the Tehran metro [Elektronička građa] / Mohammad Ghiasi. - Graf. prikazi.
Bibliografija: 37 jed. - Abstract. - Overall, a power-flow study is a steady-state assessment whose goal is to specify the currents, voltages, and real and reactive flows in a power system under a given load conditions. This paper presents a comparison of common power flow techniques in the Tehran metro power distribution system at the presence of non-linear loads. Moreover, a modelling, simulation and analysis of this power distribution system is implemented with the Electrical Transient Analyser Program (ETAP) software. In this assessment, common power flow techniques including the Newton-Raphson (NR), Fast Decoupled (FD), and Accelerated Gauss-Seidel (AGS) techniques are provided and compared. The obtained results (total generation, loading, demand, system losses, and critical report of the power flow) are analysed. In this paper, we focus on the detailed assessment and monitoring by using the most modern ETAP software, which performs numerical calculations of a large integrated power system with fabulous speed and also generates output reports. The capability and effectiveness of the power flow analysis are demonstrated according to the simulation results obtained with ETAP by applying it to the power distribution system of the Tehran metro. In developing countries such as Iran, off-line modelling and simulation of power grids by a powerful software are beneficial and helpful for the best usage of the electrical energy.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 4 ; str. 244-250   Elektronička verzija članka
Metro -- Protok električne energije -- Elektroenergetski sustav
621.3
656
HA18-00747

ŠUMIGA, Ivan
Application of thermoelectric modules as renewable energy sources [Elektronička građa] / Ivan Šumiga, Dunja Srpak, Živko Kondić. - Ilustr.
Bibliografija: 18 jed. - Abstract. - Thermoelectric modules are used for heating or cooling if an electric current flows through them. If one side of such a module is heated and the other side is cooled, the outputs show a potential difference that creates the current flow through an enclosed circuit. The paper describes briefly the physical basis of the operation of semiconductor thermoelectric modules and their application for generating electricity as thermoelectric generators. The experimental measurements were made with different available modules of thermoelectric generators. The analysis of obtained results has provided the conclusions about the possibility of their application as sources of electricity. Although the efficiency of thermoelectric modules is still quite low, the latest research reveals the possibility of the use of materials that make modules more efficient. Considering the fact that they do not contain moving parts, they are characterized by reliable, long-lasting work and simple operation and maintenance.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 3 ; str. 151-158   Elektronička verzija članka
Obnovljivi izvori energije -- Termoelektrični moduli -- Električna energija
621.3
HA18-00748

RAFF, Rebeka
Comparative analysis of an off-grid PV system for different types of batteries [Elektronička građa] / Rebeka Raff, Velimir Golub, Jurica Perko. - Ilustr.
Bibliografija: 19 jed. - Abstract. - The aim of this paper is to find an optimal size of different components of an off-grid PV system in the HOMER software with different types of batteries (lead-acid batteries and lithium-ion batteries). The proposed model shows the optimal size of the off-grid PV system for a holiday cottage with regard to eligibility criteria for various types of batteries and the net present cost (NPC). The observed off-grid PV system consists of PV modules, a load, a converter and batteries and it is modelled in the HOMER software. The load is modelled with a daily load diagram for the holiday cottage. For lead-acid and lithium-ion batteries the optimal size of different components of an off-grid PV system for five different scenarios (in respect of the price and life-time) is obtained. In addition, the optimal size of the presented model with respect to different values of capacity shortage ranging from 0% to 5% is presented.
U: International journal of electrical and computer engineering systems (Online). - ISSN 1847-7003. - 9 (2018), 1 ; str. 11-19   Elektronička verzija članka
Baterije -- Fotonaponski sustavi -- Izvanmrežni rad
621.3
HA18-00749

MEKHAMER, Said
Design of hybrid power generation systems connected to utility grid and natural gas distribution network [Elektronička građa] : a new contribution / Said Mekhamer, Almoataz Abdelaziz, Mostafa Algabalawy. - Ilustr.
Bibliografija: 20 jed. - Abstract. - Hybrid power generation system (HPGS) is an active research area, which is in need of a continuous improvement. It represents the best solution for the most complex problems facing the world in the last decades. These problems are known as the shortage of energy, or lack of electricity, which logically are the results of the continuous increasing demand. Therefore, the researchers do their best to overcome all expected roadblocks facing the development, where the most applicable solutions to solve these problems are introduced. In this paper, the HPGS includes; wind turbine (WT), photovoltaic (PV), storage battery (SB), gas turbine (GT), and utility grid (UG). The GT of this system is fueled directly from the natural gas distribution network considering all operational conditions of it, which may be affected by fueling the natural gas for the GT. So, the natural gas distribution network is becoming an important component of the HPGS, and it is included in the HPGS for the first time. Multi meta-heuristic optimization techniques are applied to obtain the components sizing of this system, where cuckoo search algorithm (CSA), firefly algorithm (FA), and flower pollination algorithm (FPA) have been applied. Therefore, this paper introduces a new contribution not only to the new configuration of the HPGS, but also in applying the new optimization techniques as solving tools. The output results are compared to show the effectiveness and the superiority of the applied techniques as well as extract a recommendation for the best solving technique.
U: Engineering review (Online). - ISSN 1849-0433. - 38 (2018), 2 ; str. 204-214   Elektronička verzija članka
Hibridni sustavi -- Proizvodnja energije -- Električna energija -- Prirodni plin
621.3
HA18-00750

ZLATEV, Zlatin
Development of an ultrasonic device for quality evaluation of yogurt [Elektronička građa] / Zlatin Zlatev, Tanya Pehlivanova, Antoaneta Dimitrova, Stanka Baycheva, Ira Taneva, Krasimira Keremidchieva. - Ilustr.
Bibliografija: 18 jed. - Abstract. - In this article a possibility of application of the ultrasonic non-contact method for assessing the quality of yogurt was researched. A prediction assessment was made by an ultrasound based on four parameters – pH, conductivity, fat content, and viscosity. An ultrasonic device was developed to determine the parameters of yoghurt by modified ultrasound sensor available commercially. In order to obtain data for post-processing, a software application was designed for recognizing the ultrasonic signal through the image processing and analysis techniques. The developed algorithms and procedures were applied to determine the distance between the object and the sensor, whereby basic physico-chemical parameters of yogurt could be predicted with the lowest relative error. The working distance was 35 cm for the considered system. The survey results show that the parameters fat content, pH, conductivity, and viscosity of yogurt could be predicted by the proposed system for contactless measurement with accuracy of 94-97%.
U: Engineering review (Online). - ISSN 1849-0433. - 38 (2018), 3 ; str. 279-287   Elektronička verzija članka
Ultrazvučni uređaji -- Kvaliteta proizvoda -- Jogurt
621.3
636/639
HA18-00751

FRANK, Domagoj
Estimation of electronic programme guide use behaviour based on the switching cost evaluation [Elektronička građa] / Domagoj Frank, Ivan Budimir, Marin Milković. - Graf. prikazi.
Bibliografija: 15 jed. - Abstract. - In this article we define a new technology acceptance research model which considers the comparison of two technology solutions that an individual can use. The model estimates the usage of the observed solution based on the cost of switching from the reference solution (typically a standard or older solution) to the observed solution, considering the fact that the cost of switching is caused by a difference of facilitating conditions, habit and the intention to use between the reference and observed solutions. For evaluation purposes, we observed the costs of switching from teletext use to the use of the electronic programme guide (EPG on the subset of n = 82 respondents and interpreted 77.2% of the variance, which demonstrates the high quality of the model. Evaluation results indicate that the primary obstacle to switching from teletext to EPG usage arises from the individuals’ perception whether they have more or less of the necessary resources to use the EPG in comparison to the resources they have at their disposition in case of teletext use, and the second ranked switching cost is caused by a difference in habit.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 4 ; str. 204-210   Elektronička verzija članka
Elektronički uređaji -- Daljinski upravljači -- Programiranje
621.3
HA18-00752

MINA Qaisar, Saeed
An event-driven multiple objects surveillance system [Elektronička građa] / Saeed Mina Qaisar, Dija Sidiya, Mohammad Akbar, Abdulhamit Subasi. - Ilustr.
Bibliografija: 50 jed. - Abstract. - Traditional surveillance systems are constrained because of a fixed and preset pattern of monitoring. It can reduce the reliability of the system and cause an increased generation of false alarms. It results in an increased processing activity of the system, which causes an augmented consumption of system resources and power. Within this framework, a human surveillance system is proposed based on the event-driven awakening and self-organization principle. The proposed system overcomes these downsides up to a certain level. It is achieved by intelligently merging an assembly of sensors with two cameras, actuators, a lighting module and cost-effective embedded processors. With the exception of low-power event detectors, all other system modules remain in the sleep mode. These modules are activated only upon detection of an event and as a function of the sensing environment condition. It reduces power consumption and processing activity of the proposed system. An effective combination of a sensor assembly and a robust classifier suppresses generation of false alarms and improves system reliability. An experimental setup is realized in order to verify the functionality of the proposed system. Results confirm proper functionality of the implemented system. A 62.3-fold system memory utilization and bandwidth consumption reduction compared to traditional counterparts is achieved, i.e. a result of the proposed system self-organization and event-driven awakening features. It confirms that the proposed system outperforms its classical counterparts in terms of processing activity, power consumption and usage of resources.
U: International journal of electrical and computer engineering systems (Online). - ISSN 1847-7003. - 9 (2018), 1 ; str. 35-44   Elektronička verzija članka
Nadzorni sustavi -- Prepoznavanje lica
621.3
HA18-00753

GOYAL, Vikas
Improving ultra wideband (UWB) system by modified random combination of pulses [Elektronička građa] / Vikas Goyal, B. S. Dhaliwal. - Ilustr.
Bibliografija: 31 jed. - Abstract. - Ultra-Wideband (UWB) technology uses very narrow pulses of nano-seconds duration to provide very high data rates. The pulses to be used for the UWB are very important and should meet the emission mask regulatory requirements to get good performance when transmitted over the channel. To meet these requirements, a combination of higher order derivatives of Gaussian pulses can be considered to form a combined pulse instead of transmitting them separately. The main aim of this paper is to improve the performance of Ultra Wideband (UWB) multiple access modulation system with a newly Proposed combined pulse, generated using a modified random pulse combining of the first five Gaussian derivative pulses with optimal shaping factors as basic functions. In order to meet the UWB power spectrum regulations, the power spectral utilization of the newly designed pulse is calculated and the bit error rate performance of the pulse position modulation time hopping system using the newly proposed pulse is analyzed in a multi-path channel environment using RAKE receiver. The simulation results carried out in MATLAB software shows that the new proposed combined pulse has higher pulse energy matching the spectral limits of UWB and an improved bit error rate performance as compared to the previous literature results.
U: Engineering review (Online). - ISSN 1849-0433. - 38 (2018), 2 ; str. 189-203   Elektronička verzija članka
UWB tehnologija -- Prijenos podataka -- Pulsno pozicijska modulacija -- Širokopojasne tehnologije
621.3
HA18-00754

TOMIČIĆ, Branko, inženjer elektrotehnike
Influence of strands transposition on current distribution and power losses in windings of AC machines [Elektronička građa] / Branko Tomičić, Ladislav Havaš, Dunja Srpak. - Ilustr.
Bibliografija: 25 jed. - Abstract. - This paper analyses how the type of winding affects the current distribution and power losses in armature winding. Using finite element method, four different types of winding used in large asynchronous motors are analyzed: form-wound concentric, with and without transposition, and form-wound barrel, with and without transposition, for the stationary state. In two cases, the calculation shows clear differences between maximum currents in strands, a shift in their phases, and a resulting increase of AC resistance. In two other cases, minor deviations, smaller phase shift and smaller increase of AC resistance, are detected. It indicates that in certain types of armature winding of large motors the strands transposition leads to significant positive effects in terms of motor power, while in other cases it leads to unnecessary complications making the manufacture of large asynchronous machines more difficult, with relatively small positive effect on the motor power losses.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 2 ; str. 86-92   Elektronička verzija članka
AC strojevi -- Asinkroni motor -- Izmjenična struja -- Armaturni namot -- Metoda konačnih elemenata
621.3
HA18-00755

BADUGU, Jayababu
Investigation of THD analysis in residential distribution systems with different penetration levels of electric vehicles [Elektronička građa] / Jayababu Badugu, Y.P. Obulesu, Ch. Sai Babu. - Ilustr.
Bibliografija: 14 jed. - Abstract. - Electric Vehicles (EVs) are becoming a viable transportation option because they are environmentally friendly and provide solutions to high oil prices. This paper investigates the impacts of electric vehicles on harmonic distortions in urban radial residential distribution systems. The accomplishment of EV innovation relies on the accessibility of EV charging stations. To meet the power demand of growing EVs, utilities are introducing EV charging stations in private and public areas; this led to a change in the residential distribution system infrastructure. In this paper, an urban radial residential distribution system with the integration of an electric vehicle charging facility is considered for investigation. An impact of different EV penetration levels on voltage distortion is analysed. Different penetration levels of EVs into the residential distribution system are considered. Simulation results are presented to validate the work carried out in this paper. An attempt has been made to establish the relationship between the level of penetration of the EVs and voltage distortion in terms of THD (Total Harmonic Distortion).
U: International journal of electrical and computer engineering systems (Online). - ISSN 1847-7003. - 9 (2018), 1 ; str. 21-27   Elektronička verzija članka
Električna vozila -- Distribucijski sustavi -- Punionica za električna vozila -- Harmoničko izobličenje
621.3
629
HA18-00756

IVANOVIĆ, Milan, ekonomist
Measures of the winter package EC and biogas power plants in Croatia [Elektronička građa] / Milan Ivanović, Hrvoje Glavaš. - Ilustr.
Bibliografija: 14 jed. - Abstract. - This paper is based on the revised EU energy policy measures proposed by the European Commission in the so-called Winter Package, with special reference to biogas plants in the Republic of Croatia. The paper gives an overview of biogas power plants built in Croatia, a technological framework for their functioning, the installed power and their contribution to power supply in the country. The paper points to the importance of electricity and heat production from biogas power plants and the possibilities of a framework for the future development of these power plants in the Republic of Croatia.
U: International journal of electrical and computer engineering systems (Online). - ISSN 1847-7003. - 9 (2018), 1 ; str. 29-33   Elektronička verzija članka
Energetska politika -- Bioplin -- Električna energija -- Bioplinske elektrane
621.3
620
HA18-00757

MANDRIĆ, Vanja
Measuring the dielectric constant of paper using a parallel plate capacitor [Elektronička građa] / Vanja Mandrić Radivojević, Slavko Rupčić, Mario Srnović, Goran Benšić. - Ilustr.
Bibliografija: 17 jed. - Abstract. - This article is a result of measuring the dielectric constant of a dielectric used in studying the influence of dielectrics on the antennae reflection coefficients. A paper having a density of 0.797 g/cm3, moisture content of 0% and temperature of 210C, is used as a dielectric. Although the literature provides a lot of data on the dielectric properties of wood and paper, without direct measurement of the dielectric constant it is impossible to know its amount for the dielectric used in the defined frequency range. Dielectric constant measurements are performed in the frequency range from 100 Hz to 100 kHz, while the frequency range of its impact on the aperture antenna reflection coefficients is up to 2 GHz. The frequency range from 100 KHz to 10 GHz is interpolated and fitted by using measurements and available literature data and by respecting physical influences and phenomena and functional changes of the dielectric constant of paper within the given range.
U: International journal of electrical and computer engineering systems (Online). - ISSN 1847-7003. - 9 (2018), 1 ; str. 1-10   Elektronička verzija članka
Dielektrici -- Dielektrična konstanta -- Dielektrični gubitci
621.3
HA18-00758

CAN, Erol
The modeling and analysis of a power transmission line supplied by a solar power plant [Elektronička građa] / Erol Can. - Graf. prikazi.
Bibliografija: 18 jed. - Abstract. - This article deals with the energy transmission line system which feeds from solar energy at the MATLAB Simulink. So, direct voltage is considered to be converted as an alternating voltage by a 35-level inverter after the solar power plant which has the power of 110 MW an produce 360 kV of direct voltage. A line which covers 240 km of distance is preferred to transmit electrical power from the A1 point to an A2 point. Due to this, the required mathematical equations are calculated with a circuit analyzing method for the line modeling in the simulation. Experiments on the model are carried out at the MATLAB Simulink after the creation of an energy transmission line. After that, when measurements are made taking into consideration the A2 node; the capacitor voltage, the transformer current, the A2 node current, and the fault current, values are given according to the converted voltage at the frequencies of 100 Hz, 80 Hz, and 50 Hz. The obtained results demonstrate the success of the proposed line system, while power is distributed with eliminated fault at a long distance at different frequencies.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 3 ; str. 124-130   Elektronička verzija članka
Solarne elektrane -- Dalekovodi -- Simulacijski modeli -- Matematičko modeliranje
621.3
51
HA18-00759

ŠARIC, Mirza
New algorithm for distribution system reconstruction planning based on fuzzy inference and multicriteria decision making [Elektronička građa] / Mirza Šarić, Jasna Hivziefendić, Jasmin Kevrić. - Ilustr.
Bibliografija: 28 jed. - Abstract. - This paper presents a new algorithm for distribution system reconstruction planning based on Mamdani type fuzzy inference and BellmanZadeh multi criteria decision making method. The proposed algorithm takes system attributes as inputs (number of customers served by renewed infrastructure, energy losses, power demand and cost of investment) and returns crisp output values which are used as planning criteria. The aim of this paper is to provide a logical decision making framework which can be used to model, evaluate, and rank projects according to required criteria. The proposed model is flexible and can be extended to include additional planning criteria. The proposed method is tested on a realistic distribution system to demonstrate its relevance. It is expected that this paper will make a contribution toward more effective management of power distribution network planning process and that it will be used by planning engineers in practical problems.
U: Engineering review (Online). - ISSN 1849-0433. - 38 (2018), 2 ; str. 232-241   Elektronička verzija članka
Distribucijski sustavi -- Električna energija -- Upravljanje procesima -- Algoritmi
621.3
HA18-00760

KESILMIŞ, Zehan
Power optimization in partially shaded photovoltaic systems [Elektronička građa] / Zehan Kesilmiş, Halil Erol, Mahmut Uçman. - Graf. prikazi.
Bibliografija: 18 jed. - Abstract. - The Power-Voltage characteristic of a photovoltaic (PV) array exhibits non-linear behaviour when exposed to uniform solar irradiance. Maximum Power Point (MPP) tracking is challenging due to the varying climatic conditions in a solar PV system. Moreover, the tracking algorithm becomes more complicated due to the presence of multiple peaks in the power voltage characteristics under the condition of partial shading. This research is devoted to the Stochastic Beam Search (SBS) based algorithm and Stochastic Hill Climbing (SHC) for a maximum power point tracking (MPPT) at a partial shading condition in the PV system. To give a partial shading effect over the entire array of a PV system, a mast is placed in front of the modules. The modules in the array are connected in such a way that one does not need to rewire the electrical connection during the rearrangement of modules. It is validated that the power generation performance of an array under a moving shading condition is increased. Furthermore, it is observed that the SHC method outperforms the SBS method in the MMP tracking.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 1 ; str. 34-38   Elektronička verzija članka
Fotonaponski sustavi -- Sunčevo zračenje
621.3
HA18-00761

GUO, Xiaotao
Sequential emitter identification method based on D-S evidence theory [Elektronička građa] / Xiaotao Guo, Xing Wang, Dongqing Zhou, Yubing Wang. - Ilustr.
Bibliografija: 18 jed. - Abstract. - This paper proposes a novel sequential identification method for enhancing the anti-jamming performance and for accurate recognition rate of the emitters’ individual identification in the complicated environment. The proposed method integrates the D-S evidence theory and features extraction that can get the utmost out of features of information systems and decrease the influence of uncertain factors in the signal processing. Firstly, selected features are extracted from intercepted signals. Then, the proposed self-adaptive fusing rule based on the decision vector is utilized to fuse the evidences that are transformed by features and the previous fusing information. Finally, recognition results can be obtained by judgment rules. The simulation analysis demonstrates that self-adaptive fusing rule can achieve a great balance between computational efficiency and accurate identifying rate. While comparing with other identifying methods, the proposed sequential identifying method can provide more accurate and stable recognition results, which makes the utmost care and use of existing information.
U: Engineering review (Online). - ISSN 1849-0433. - 38 (2018), 2 ; str. 155-165   Elektronička verzija članka
Identifikacija emitera -- Valne transformacije -- Teorije dokaza
621.3
HA18-00762

ÇERÇI, Kamil Neyfel
Thin layer drying of zucchini in solar dryer located in Osmaniye region [Elektronička građa] / Kamil Neyfel Çerçi, Özge Sufer, Mustafa Söyler, Ertaç Hürdoğan, Coşkun Özalp. - Graf. prikazi.
Bibliografija: 56 jed. - Abstract. - In this study, the dehydration behavior of zucchini using solar assisted drying system was examined according to 22 thin layer drying models available in literature. The correlation coefficient (R2), chi-square (χ2) and root mean square error (RMSE) values were calculated to check the suitability of models by non-linear regression analysis. It was found that Cubic and Modified Midilli-1 models were the most suitable equations and their R2 values were calculated as 0.99963. χ2 and RMSE values of related mathematical expressions were 1.89343×10‒5, 1.91692×10‒5 and 0.01685×10‒3, 0.01721×10‒3 respectively. In addition, heat transfer, mass transfer and diffusion coefficients, which were important parameters in design of drying systems were also determined as 5.18124 W/m2°C, 1.57129×10‒7 m/s and 2.335718×10‒9 m2/s respectively.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 2 ; str. 79-85   Elektronička verzija članka
Solarne sušilice -- Prijenos topline -- Sušenje tikvica -- Matematičko modeliranje
621.3
51
HA18-00763

SLADIĆ, Saša
Towards the new energy storage system for conventional cars [Elektronička građa] / Saša Sladić, Alen Poljak, Neven Bulić. - Ilustr.
Bibliografija: 24 jed. - Abstract. - Lead-acid batteries are widely used in conventional cars. This electric energy storage system (ESS) has to be capable to store enough energy for cranking the conventional car after the weeks without additional charging. After the start of internal combustion engine (ICE) of conventional car synchronous machine usually called alternator start to generate electrical energy. Electric current supplied in this way should be rectified and stored in lead-acid battery for the next start-up. In this article a model of whole process was developed and simulated. Particularly, a supercapacitors were compared with lead-acid batteries and other battery types in sense of mass, reliability and other parameters. Results were confirmed by measurement on conventional car. Furthermore, possibility of replacement of lead-acid batteries with supercapacitors was analyzed.
U: Engineering review (Online). - ISSN 1849-0433. - 38 (2018), 3 ; str. 261-267   Elektronička verzija članka
Automobili -- Baterije -- Skladištenje energije
621.3
HA18-00764

Vidi br.: HA18-00847

624/625   Građevinarstvo. Građevinsko inženjerstvo i tehnika. Gradnja prometnica

CVETKO, Filip
Analiza ponašanja armiranobetonske zgrade u potresu / Filip Cvetko, Mario Uroš, Domagoj Damjanović. - Ilustr.
4. simpozij doktorskog studija građevinarstva, Zagreb, 10.-11. rujna 2018. - Bibliografija: 4 jed. - Abstract.
U: 4. simpozij doktorskog studija građevinarstva. - ISSN . - str. 139-148
Dinamički parametri -- Eksperimentalno mjerenje -- Numeričko modeliranje -- Potres
624/625
HA18-00765

WU, Shunchuan
Analytical solution and numerical verification for the pressure-relief method of a circular tunnel [Elektronička građa] / Shunchuan Wu, Miaofei Xu, Yongtao Gao, Shihuai Zhang, Fan Chen. - Ilustr.
Bibliografija: 30 jed. - Abstract. - This paper presents an elastic analytical solution to a circular tunnel with releasing slots at high stress areas near the hole by using a conformal mapping method and the complex variable theory. Compared to the original stress distribution around the circular hole, the releasing effect on elastic stresses is evaluated. After grooving slots, low stress area is generated where the high stress concentration is located. This is agreeable with what was predicted by the finite difference FLAC2D. Besides, displacements are obtained along the periphery of the released hole and are in accordance with those of FLAC2D. In addition to the intersection of the mapping contour, the influences of the sampling points distribution, series number in mapping function, and slot shape are discussed. It is inevitable that the mapping accuracies for the slot and the circle cannot be satisfied at the same time The mapping effect on the circle has to be considered primarily since the stress distribution around the circle is much more significant than the tunnel stability. The analytical solution can be available and fast method of estimating the releasing effect of the application on the tunnel without rock parameters.
U: Engineering review (Online). - ISSN 1849-0433. - 38 (2018), 3 ; str. 338-351   Elektronička verzija članka
Analitičko modeliranje -- Kružni tuneli -- Naprezanja -- Tlačne sile
624/625
HA18-00766

ANISKIN, Aleksej
Calculation of displacements and stresses in cylindrical shells by the boundary elements method [Elektronička građa] / Aleksej Aniskin, Viktor F. Orobey, Leonid V. Kolomiets, Aleksandr M. Lymarenko. - Ilustr.
Bibliografija: 12 jed. - Abstract. - The application of the boundary element method to the calculation of a closed circular cylindrical shell of step-constant thickness, loaded over the entire surface by a uniform normal pressure, is described. The numerical example is considered. The results of the calculation are compared by two numerical methods – boundary and finite elements.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 4 ; str. 196-203   Elektronička verzija članka
Građevinske konstrukcije -- Metoda konačnih elemenata -- Matlab -- Naprezanje
624/625
HA18-00767

TKALČIĆ, Damir, inženjer građevinarstva
Dinamički parametri u ocjeni stanja mostova / Damir Tkalčić, Ana Mandić Ivanović. - Ilustr.
4. simpozij doktorskog studija građevinarstva, Zagreb, 10.-11. rujna 2018. - Bibliografija: 4 jed. - Abstract.
U: 4. simpozij doktorskog studija građevinarstva. - ISSN . - str. 103-110
Cestovna mreža -- Most -- Sustav održavanja
624/625
HA18-00768

ZENG, Cong
Dual – loop force – displacement mixed control strategy and its application on the quasi – static test [Elektronička građa] / Cong Zeng, Bin Wu, Guoshan Xu, Zhen Wang, Tianlin Pan. - Ilustr.
Bibliografija: 11 jed. - Abstract. - The Quasi-static test is a well-known powerful methodology to evaluate the seismic performance of structural components and systems. One of the most important challenges in the Quasi-static testing is to achieve precise boundary conditions, especially for the axial loading of vertical components. The requirement of synchronized displacement loading and target axial force formed a pair of contradiction. A dual-loop force-displacement mixed control strategy is proposed. The presented approach is successfully verified through the quasi-static testing for a full-scale concrete filled steel tube column. The control targets are achieved with an excellent control performance.
U: Engineering review (Online). - ISSN 1849-0433. - 38 (2018), 3 ; str. 296-302   Elektronička verzija članka
Aksijalno opterećenje -- Građevinski elementi -- Seizmički proračun
624/625
HA18-00769

RENIĆ, Tvrtko
Izravni postupak ispitivanja vlačne čvrstoće betona / Tvrtko Renić, Tomislav Kišiček. - Ilustr.
4. simpozij doktorskog studija građevinarstva, Zagreb, 10.-11. rujna 2018. - Bibliografija: 39 jed. - Abstract.
U: 4. simpozij doktorskog studija građevinarstva. - ISSN . - str. 91-102
Vlačna čvrstoća -- Energija loma -- Metoda ispitivanja -- Mehanika loma
624/625
HA18-00770

BAŠIĆ, Klaudija
Kratkoročna optimizacija rada hidroelektrana u nizu / Klaudija Bašić, Damir Bekić. - Ilustr.
4. simpozij doktorskog studija građevinarstva, Zagreb, 10.-11. rujna 2018. - Bibliografija: 53 jed. - Abstract.
U: 4. simpozij doktorskog studija građevinarstva. - ISSN . - str. 43-54
Hidroelektrane -- Optimizacija -- Obrana od poplava
624/625
HA18-00771

GAŠI, Mergim
Kvantificiranje utjecaja linijskih toplinskih mostova metodom infracrvene termografije / Megim Gaši, Bojan Milovanović. - Ilustr.
4. simpozij doktorskog studija građevinarstva, Zagreb, 10.-11. rujna 2018. - Bibliografija: 17 jed. - Abstract.
U: 4. simpozij doktorskog studija građevinarstva. - ISSN . - str. 119-130
Toplinski mostovi -- Infracrvena termografija -- Toplinski gubitci -- Toplinska izolacija
624/625
HA18-00772

RIZOV, Victor
Lengthwise fracture analyses of functionally graded beams by the Ramberg-Osgood equation [Elektronička građa] / Victor Rizov. - Ilustr.
Bibliografija: 28 jed. - Abstract. - The basic purpose of the present paper is to develop lengthwise fracture analyses of the functionally graded Symmetric Split Beam (SSB) configurations which exhibit non-linear mechanical behavior of the material. The SSB is loaded in pure bending. A lengthwise crack is located symmetrically with respect to the beam's mid-span. The crack is located arbitrary along the width of the beam's cross-section. Thus, the crack arms have different widths. The material is linearly and functionally graded along the height of the beam's cross-section. The material non-linearity is treated by the Ramberg-Osgood equation (this is one of the basic novelties introduced in this paper). The fracture is analyzed in terms of the strain energy release rate by applying three approaches. First, the strain energy release rate is derived by considering the balance of the energy. The strain energy release rate is obtained also by using the complementary strain energy. The fracture is analyzed also by the J-integral. The results obtained by the three approaches are identical which proves the correctness of the lengthwise fracture analyses developed in the present paper. A parametric study is carried-out in order to examine the influences of the material gradient, the lengthwise crack location along the beam's width, and the non-linear mechanical behavior of the functionally graded material on the fracture in the SSB configuration.
U: Engineering review (Online). - ISSN 1849-0433. - 38 (2018), 3 ; str. 309-320   Elektronička verzija članka
Materijalna nelinearnost -- Lom materijala -- Grede
624/625
HA18-00773

SHLAFMAN, Natalya
Modeling for the analysis of the investment potential of the construction sector [Elektronička građa] / Natalya Shlafman, Kateryna Frolina, Lovorka Gotal Dmitrović. - Ilustr.
Bibliografija: 29 jed. - Abstract. - The purpose of the article is to develop a methodology for determining the need for the amount of investment resources needed to build the investment potential (IP) of the construction sector. The methodology is found in economic and mathematical modelling. We developed a model for the analysis of the investment potential of the construction sector (IPCS) by selecting the three-factor Cobb-Douglas production function for the IPCS study and by constructing a functional dependence from the collected statistical information, which allowed us to analyse the effect of changing the value of one of the selected factors on the resulting factor. The paper shows that market participants can use the proposed methodology to determine the factors that influence the improvement of IPCS, the degree of their influence and the determination of the values necessary to achieve a given level of investment potential.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 4 ; str. 236-243   Elektronička verzija članka
Građevinski sektor -- Investicijski potencijal -- Matematičko modeliranje
624/625
338
HA18-00774

PUŠIĆ, Luka
Određivanje nedrenirane čvrstoće pomoću pokusa padajućeg šiljka / Luka Pušić, Danijela Jurić Kaćunić. - Ilustr.
4. simpozij doktorskog studija građevinarstva, Zagreb, 10.-11. rujna 2018. - Bibliografija: 8 jed. - Abstract.
U: 4. simpozij doktorskog studija građevinarstva. - ISSN . - str. 23-32
Nedrenirana čvrstoća -- Pokus padajućeg šiljka -- Indeks tečenja
624/625
HA18-00775

ZHANG, Dan
Performance of low rise concealed truss composite shear walls with external columns [Elektronička građa] / Dan Zhang, Zhong Tao, Lei Zhang. - Ilustr.
Bibliografija: 17 jed. - Abstract. - A review on the previous studies shows that limited analytical or experimental studies on the low-rise concealed truss shear walls with external columns under monotonic loading have already been conducted. The combination of concealed truss was welded to I-shaped steel frame and flat steel support. Two different aspect ratio composite shear walls were tested under static monotonic loading, and the failure mode, bearing capacity, ductility and stiffness were explored. A finite element model was developed and used to simulate the composite shear walls under constant axial load and lateral loading. The comparison of test results confirmed that the finite element model could predict the behavior of composite shear walls accurately. Meanwhile, stress analyses of the specimens were studied to simulate stress distribution of reinforcement, and to analyze the steel of composite shear wall with external columns at different loading stages. Taken together, this study could be a basis for developing an accurately simplified model.
U: Engineering review (Online). - ISSN 1849-0433. - 38 (2018), 2 ; str. 131-143   Elektronička verzija članka
Građevinske konstrukcije -- Pregradni zidovi -- Posmični zidovi
624/625
HA18-00776

KOSTANIĆ Jurić, Karmen
Primjena pepela drve mase u cementinim kompozitima / Karmen Kostanić Jurić, Nina Štirmer.
4. simpozij doktorskog studija građevinarstva, Zagreb, 10.-11. rujna 2018. - Bibliografija: 20 jed. - Abstract.
U: 4. simpozij doktorskog studija građevinarstva. - ISSN . - str. 131-138
Pepeo drvne biomase -- Obnovljivi izvori energije -- Otpad
624/625
HA18-00777

ZENG, Yong
Probabilistic optimization of fatigue maintenance for welded components in steel bridges based on LEFM and LCCM [Elektronička građa] / Yong Zeng, Hongmei Tan, Dahan Chen. - Ilustr.
Bibliografija: 22 jed. - Abstract. - In this paper a probabilistic-based method for fatigue maintenance optimization of steel bridge’s welded joints, combined with linear elastic fracture mechanics (LEFM), the structure reliability, and life cycle cost method(LCCM) is proposed. The probabilistic analysis method can be used with the fatigue maintenance of steel bridges. Weld cracks are classified by its size and maintenance decisions, and are made according to its size classification. Maintenance cost is divided into inspection, repair and failure costs, according to the life cycle cost method. The maintenance optimization strategy is transformed to minimize the expected lifetime total costs with the constraints of the minimum acceptable reliability index to attain the most cost-optimal inspection and repair for the balanced costs between risk and safety. An example concerning the transverse stiffeners of welded components in the main girder of suspension bridge is investigated through the research of some parameters sensitivity. Among all the parameters, the inspection cost is the most remarkable. The optimal time interval of repair will delay based on the increase of the inspection cost. The optimal time interval of repair will advance based on the increase of repair cost. A discount rate can drastically change the value of the total cost, but when the probability of failure is very small, the increase of failure cost has little effect on the optimal time interval of repair. The method presented in this paper can be conducted using the similar maintenance of steel structures.
U: Engineering review (Online). - ISSN 1849-0433. - 38 (2018), 2 ; str. 166-174   Elektronička verzija članka
Ovješeni most -- Zavarivanje -- Čelične konstrukcije -- Zamor materijala
624/625
HA18-00778

POSAVČIĆ, Hana
Pročišćavanje otpadnih voda internih i individualnih sustava odvodnje elektrokemijskim procesima / Hana Posavčić, Ivan Halkijević. - Ilustr.
4. simpozij doktorskog studija građevinarstva, Zagreb, 10.-11. rujna 2018. - Bibliografija: 27 jed. - Abstract.
U: 4. simpozij doktorskog studija građevinarstva. - ISSN . - str. 55-64
Elektrokoagulacija -- Napredni oksidacijski procesi -- Interni sustavi odvodnje -- Elektrokemija
624/625
HA18-00779

LUŠO, Robert
Sidrenje tkaninom armiranih mortova (TRM) i vlaknima armiranih polimera (FRP) pri pojačavanju armiranobetonskih i zidanih elemenata konstrukcija / Robert Lušo, Tomislav Kišiček. - Ilustr.
4. simpozij doktorskog studija građevinarstva, Zagreb, 10.-11. rujna 2018. - Bibliografija: 13 jed. - Abstract.
U: 4. simpozij doktorskog studija građevinarstva. - ISSN . - str. 149-159
TRM -- FRP -- Sidrenje -- Pojačavanje
624/625
HA18-00780

ROSSI, Nicola
Statističke metode u geotehnici / Nicola Rossi, Meho Saša Kovačević. - Ilustr.
4. simpozij doktorskog studija građevinarstva, Zagreb, 10.-11. rujna 2018. - Bibliografija: 10 jed. - Abstract.
U: 4. simpozij doktorskog studija građevinarstva. - ISSN . - str. 33-42
Statističke metode -- Geotehnika -- Analiza pouzdanosti
624/625
HA18-00781

MATIĆ, Stjepan, inženjer građevinarstva
Trodimenzionalna numerička analiza slijeganja temelja zgrada uređaja za pročišćavanje vod grada Rijeke / Stjepan Matić, Meho-Saša Kovačević. - Ilustr.
4. simpozij doktorskog studija građevinarstva, Zagreb, 10.-11. rujna 2018. - Bibliografija: 7 jed. - Abstract.
U: 4. simpozij doktorskog studija građevinarstva. - ISSN . - str. 9-22
624/625
HA18-00782

PERKOVIĆ, Nikola, inženjer građevinarstva
Utjecaj trenja na ponašanje i rad predgotovljenih kompozitnih sustava drvo - nosivo staklo / Nikola Perković, Vlatka Rajčić. - Ilustr.
4. simpozij doktorskog studija građevinarstva, Zagreb, 10.-11. rujna 2018. - Bibliografija: 17 jed. - Abstract.
U: 4. simpozij doktorskog studija građevinarstva. - ISSN . - str. 79-90
Kompoziti -- Drvo -- Nosivo staklo -- Trenje -- FEM analiza
624/625
HA18-00783

TOGUN, Necla
The vibration of nanobeam resting on elastic foundation using modified couple stress theory [Elektronička građa] / Necla Togun, Süleyman M. Bağdatli. - Ilustr.
Bibliografija: 20 jed. - Abstract. - In this paper, the vibration of nanobeams resting on the Winkler foundation is proposed using the modified couple stress theory. Hamilton’s principle is utilized to construct the governing equations. The size effect of the nanobeam cannot be captured by using classical Euler-Bernoulli beam theory, but the modified couple stress theory model can capture it because it includes material length scale parameter that a newly developed model has. Once the material length scale parameter is assumed to be zero, the classical Euler-Bernoulli beam theory equation is obtained. Multiple scale method is employed to obtain the result. Simply supported boundary condition is used to study natural frequencies. The influence of material length scale parameter and the Winkler elastic foundation parameter on the fundamental frequencies of the nanobeam is investigated and tabulated. Also, in the present study, Poisson’s ratio is taken as constant. Nanobeam resting on the Winkler foundation which is simply supported is analyzed to illustrate the size effects on the free vibration. Numerical results for the simply supported nanobeam indicate that the first fundamental frequency calculated by the presented model is higher than the classical one. Moreover, it is obtained that the size influence is more substantial for higher vibration modes. The results indicate that the significant importance of the size influences the analysis of nanobeams. The vibration of nanobeam exhibits a hardening spring behavior, and the newly developed models are the beams stiffer than according to the classical beam theory. Modified couple stress theory tends to be more helpful in describing the size-dependent mechanical properties of nanoelectromechanical systems (NEMS).
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 4 ; str. 221-225   Elektronička verzija članka
Nano tehnologija -- Naprezanje -- Winklerov model
624/625
HA18-00784

MILIĆ, Ivana, inženjerka građevinarstva
Vrednovanje održivosti mostova kao dijela prometne infrastrukture / Ivana Milić, Jelena Bleiziffer.
4. simpozij doktorskog studija građevinarstva, Zagreb, 10.-11. rujna 2018. - Bibliografija: 28 jed. - Abstract.
U: 4. simpozij doktorskog studija građevinarstva. - ISSN . - str. 65-78
Prometna infrastruktura -- Mostovi -- Održivost -- Održivo projektiranje
624/625
HA18-00785

VUKOJA, Hrvoje
Zaostajanje posmika kod čeličnih nosača / Hrvoje Vukoja, Anđelko Vlašić. - Ilustr.
4. simpozij doktorskog studija građevinarstva, Zagreb, 10.-11. rujna 2018. - Bibliografija: 7 jed. - Abstract.
U: 4. simpozij doktorskog studija građevinarstva. - ISSN . - str. 111-118
Čelični nosač -- Posmična deformabilnost -- Zaostajanje posmika
624/625
HA18-00786

Vidi br.: HA18-00845

626/627   Hidrotehnika

ELEZ, Petar
Osnutak vodne zadruge za obranu od poplava rijeke Save i za isušenje bosutskoga područja 1924. godine u kontekstu razvoja vodnoga gospodrastva u Istočnoj Slavoniji i Srijemu / Petar Elez.
Znanstveni skup Rijeka Bosut i Pobosuće u prošlosti, sadašnjosti i budućnosti, Vinkovci, 2014. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 2 str. - Zusammenfassung.
U: Rijeka Bosut i Pobosuće u prošlosti, sadašnjosti i budućnosti. - ISSN . - str. 103-126
Hidroregulacija -- Vodna zadruga -- Poplave
626/627
HA18-00787

SMJERNICE primjene navodnjavanja na području Pobosuća / Franjo Tomić ... [et al.]. - graf. prikazi.
Znanstveni skup Rijeka Bosut i Pobosuće u prošlosti, sadašnjosti i budućnosti, Vinkovci, 2014. - Ostali zastupljeni autori: Ferdo Bašić, Stjepan Husnjak, Ivan Mustać. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 2 str. - Summary.
U: Rijeka Bosut i Pobosuće u prošlosti, sadašnjosti i budućnosti. - ISSN . - str. 191-210.
Poljoprivreda -- Navodnjavanje -- Održivo gospodarenje
626/627
HA18-00788

VIRC, Zlatko
Vodenice i sustav obrane od poplava u Pobosuću od 18. do 20. stoljeća / Zlatko Virc. - ilustr.
Znanstveni skup Rijeka Bosut i Pobosuće u prošlosti, sadašnjosti i budućnosti, Vinkovci, 2014. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 10 jed. - Summary.
U: Rijeka Bosut i Pobosuće u prošlosti, sadašnjosti i budućnosti. - ISSN . - str. 87-101
Poplave -- Engel -- Nasipi
626/627
HA18-00789

628   Tehnika javnog zdravstva. Sanitarna tehnika i uređaji. Rasvjetna tehnika

PROGULNY, Victor
Theoretical and experimental study of mud injection porous drainage in filters with floating loading [Elektronička građa] / Victor Progulny, Mikhail Ryabkov, Krystyna Borysenko, Igor Grachov. - Ilustr.
Bibliografija: 8 jed. - Abstract. - The paper discusses up-flow filters with floating loading that intensify the process of filtering water for drinking purposes by improving filtering parameters and reducing power consumption. It is established that the problematic part of such filters are drainage systems. As a result of the analysis of drainage systems, it was found that the most promising material is porous polymer concrete. The proposed construction of drains is based on porous polymer concrete, which increases the reliability and durability of the filters with floating loading. The drainages based on porous polymer concrete, which intensify reliability and working life of filters, are offered. Mathematical model of the mud injection process of lower polymer concrete drainage with suspended matters, kept in damp water is designed. Experimental studies have shown the validity of the obtained model.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 4 ; str. 231-235   Elektronička verzija članka
Filtriranje vode -- Plutajući filteri -- Drenažni sustav -- Sustav odvodnje -- Polimerni beton
628
HA18-00790

629   Tehnika vozila

AKSU, Umut
A review study on energy harvesting systems for vehicles [Elektronička građa] / Umut Aksu, Recep Halicioglu. - Ilustr.
Bibliografija: 43 jed. - Abstract. - The widespread and increasing consumption of fossil-based fuels as an energy source causes a rapid decrease of these natural sources, as well as an increase of pollution in the atmosphere. Fuel oil, one of the products of fossil fuels, is today the commonly used energy source for transportation. The importance of contributing to the fuel economy and of increasing environmental consciousness have necessitated certain measures in the automotive sector, as well as in other industrial sectors. Therefore, the technological developments recently carried out in the automotive sector aim to reduce the consumption of fossil fuels, for example by recovering waste energy in vehicles. In this direction, efforts have been centered upon the development of energy harvesting systems that provide energy recovery from dynamic parts of the vehicles, such as suspensions. Moreover, the regenerative braking systems that recover some amount of kinetic energy of the vehicles slowing down have been developed and have been in use long since. In this study, research studies on providing the recovery of the vehicles’ waste energy are reviewed with their comparisons.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 4 ; str. 251-259   Elektronička verzija članka
Hibridna vozila -- Električna vozila -- Prikupljanje energije -- Regenerativno kočenje -- Vibracije vozila
629
HA18-00791

KRIKA, Wafa
The modeling of the effect of lubricant viscosity on the vibration of a gear system [Elektronička građa] / Wafa Krika, Azzedine Bouzaouit. - Ilustr.
Bibliografija: 11 jed. - Abstract. - As a part of conditional maintenance, rotating machines are monitored and diagnosed in real time to increase their service life and ensure their availability in the industry. Our work aims to follow the evolution of the vibration for rotating machines through the integration of inverse problems such as degradation of the lubricant quality. Experimental tests were made in order to characterize the influence of quality lubricant (viscosity) on the vibration of a component of a rotating machine. Realized experimental bench is composed of gear device lubricated with lubricants of different viscosity grades and rotated at a variable rotational speed. In each case we measure the value of vibration. Following this experience, a vibration model has been developed depending on the change of state of lubricants, based on the results of planned experience. Further, a correlation analysis on the model obtained was realized and the results show an agreement between theory and experiment.
U: Engineering review (Online). - ISSN 1849-0433. - 38 (2018), 3 ; str. 253-260   Elektronička verzija članka
629
HA18-00792

HAOLIANG, Guo
Research on the influence of virtual modeling and testing–based rubber track system on vibration performance of engineering vehicles [Elektronička građa] / Guo HaoLiang, Mu XiHui, Yang XiaoYong, Lv Kai. - Ilustr.
Bibliografija: 25 jed. - Abstract. - The rubber track system can be quickly swapped on the tyres, exerting a smaller ground pressure while generating a greater adhesion to solve the problem vehicles faced in traversing rough and difficult terrain. This paper will discuss the influence of rubber track system on the ride comfort of engineering vehicles with rigid suspension. First, a multi-body dynamic model of the rubber track system and a mathematical model of contact between the ground and the track are established, and then the macro commands are programmed to add many complex contact forces. Moreover, by using the method of physical prototype obstacle testing, the correctness of the simulation model is validated. The ride comfort of the engineering vehicle when equipped with rubber track system is explored by the method of the multi-body dynamics and real vehicle test. The research shows that a flexible roller wheel system can significantly improve the ride comfort of the engineering vehicle when compared to wheeled vehicles. When the vehicle speed is low, the weighted root-mean-square acceleration of the wheeled vehicle and tracked vehicle is almost the same. At the same time, it is verified that the ride comfort of the steel-chain tracked vehicles is worse than that of rubber tracked vehicles, due to the polygon effect. Through the multi-body dynamics simulation of the virtual prototype, we can predict and evaluate the ride comfort of vehicles, saving the cost of testing and obtaining the actual experimental data, which has great significance for the research and development of vehicles.
U: Engineering review (Online). - ISSN 1849-0433. - 38 (2018), 3 ; str. 288-295   Elektronička verzija članka
Gusjenična vozila -- Virtualna simulacija -- Radna vozila -- Mehanizacija
629
HA18-00793

Vidi br.: HA18-00756

630   Šumarstvo

Vidi br.: HA18-00728

631/635   Upravljanje seoskim poljoprivrednim gospodarstvom. Poljoprivreda. Agronomija. Hortikultura

BRIJAČAK, Ema
Biologija i ekologija bijele lobode (Chenopodium album L.) [Elektronička građa] / Ema Brijačak, Valentina Šoštarčić, Maja Šćepanović. - Ilustr.
Bibliografija i internetski izvori: 65 jed. - Sažetak ; Summary. - Bijela loboda (Chenopodium album L.) jednogodišnji je širokolisni korov iz porodice lobodnjača (Chenopodiaceae). Podnosi vrlo različite klimatske uvjete i različite tipove tala zbog čega se ubraja među pet najrasprostranjenijih korovnih biljaka u svijetu. U Hrvatskoj je treći najučestaliji korov okopavinskih usjeva. Loboda je kozmopolitska vrsta s arealom rasprostranjenosti od 70° sjeverne do 50° južne geografske širine. Sposobna je prilagoditi se različitim klimatskim uvjetima pa biološki temperaturni minimum (Tb), ovisno o klimatu, varira od 2,0 do 6,0°C. Za područje kontinentalne Hrvatske Tb iznosi 3,4°C. Može nicati u uvjetima visokog vodnog stresa kao i u širokom rasponu pH tla vrijednosti od jako kiselih do alkalnih. Svojom prisutnošću u usjevu,ovisno o vremenu nicanja, gustoći i razvojnom stadiju kulture, znatno utječe na prinos okopavinskih kao i povrtlarskih kultura. Važan je korov u oko 40 poljoprivrednih kultura, a najčešće u šećernoj repi, krumpiru, soji, kukuruzu, suncokretu i jarim žitaricama. Glavna štetnost lobode, ogleda se u direktnim štetama. Važne su i indirektne štete kao npr. otežana žetva, kontaminacija uroda i tla sjemenjem, prenošenje virusnih bolesti na kultivirano bilje i dr. Pelud bijele lobode kod osjetljivih ljudi uzrokuje jake alergijske reakcije. - Common lamb's quarters (Chenopodium album L.) is a annual broadleaf weed from the Chenopodiaceae family. This species tolerates very different climatic conditions and types of soils, which is why it is ranked among the five most frequent weeds in the world. In Croatia, it is ranked as the third most common weed in row crops. Common lamb'squarters is a cosmopolitan species with a widespread area from 70° north to 50° south latitude. It is capable of adapting to different climatic conditions therefore the basic temperature varies worlwide from 2.0 to 6.0 °C, while for the continental Croatia it is 3.4 °C. It can sprout under high water stress conditions as well as in a wide range of pH soils from very acid to alkaline soils. Depending on the density, time of emergence and development stage of crop, it significantly affects the reduction of potential yield of row and some vegetable crops. It is troublesome weed in about 40 agricultural crops, and it can be most commonly found in sugar cane, potato, corn and spring cereals. The main damage of common lamb's quarters, as well as in other weeds, is reflected in direct damage or reduced yield of cultivated crops. There are also significant indirect damages caused by lamb's quarters among which are the most significant summer allergic reactions caused by pollen.
U: Agronomski glasnik (Online). - ISSN 1848-8900. - 80 (2018), 1 ; str. 19-34   Elektronička verzija članka
Bijela loboda -- Morfologija -- Biologija -- Ekologija -- Vrijeme nicanja
631/635
HA18-00794

SAĞLAM, Cihangir
Changing of viscosity and thermal properties of olive oil with different harvesting methods and waiting period [Elektronička građa] / Cihangir Sağlam, Fulya Tan, Türkan Aktaş. - Ilustr.
Bibliografija: 9 jed. - Abstract. - The aim of this paper is to determine how different harvesting methods of olives and the waiting period before the extraction of the extra virgin olive oil affect the viscosity and some thermal properties, namely thermal conductivity and thermal resistivity. Olive trees in the Aegean region of the western part of Turkey were harvested by using six different harvesting methods: by hand, harvesting by a beating pole on a synthetic fabric, harvesting by a beating pole on a platform, harvesting by machine on a synthetic fabric, harvesting by machine on a platform and direct collecting of dropped olives by hand. Olive oil samples were obtained in certain intervals between the harvesting and processing that was made by using a laboratory type system. The viscosity values of oil samples were measured by using a vibro-viscometer. The thermal conductivity and thermal resistivity of oil samples were measured simultaneously by using the KD2 Thermal properties analyzer. As a result, viscosity, thermal conductivity and thermal resistivity values changed related to the harvesting method and the waiting period after harvesting to obtain olive oil. While viscosity (dynamic) and thermal conductivity values increased with the increase of the waiting time, thermal resistivity values decreased. The lowest viscosity and thermal conductivity values and the highest resistivity values were found for oils that were obtained from olives harvested by hand.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 1 ; str. 50-54   Elektronička verzija članka
Maslinovo ulje -- Berba -- Toplinska svojstva -- Viskoznost
631/635
HA18-00795

VIJAYALAKSHMI, Subramanian
Crop disease detection and classification based on hybrid information approach [Elektronička građa] / S. [Subramanian] Vijayalakshmi, D. [Dhanushkodi] Murugan. - Ilustr.
Bibliografske bilješke na kraju teksta. - Sažetak ; Abstract. - Cilj ovog rada je identificirati bolesti u listovima svih biljaka. Dijagnoza biljnih bolesti pomaže poboljšati kvalitetu i količinu produktivnosti usjeva. Za otkrivanje bolesti koriste se spektroskopske tehnike. Te tehnike su vrlo skupe i mogu ih koristiti samo obučene osoba. Ovaj rad predlaže pristup za otkrivanje bolesti listova na temelju karakterizacije svojstava teksture, oblika i boja. Otkrivanje bolesti koje se detektiraju uporabom ISRC tehnike. Najprije se primjenjuje GENABC klastering pristup na ulaznu sliku za segmentiranje pogođenog područja. Zatim se ekstrahiraju značajke sa zahvaćene površine pomoću tehnika ekstrakcije značajki. U ovom se radu koristi poboljšana transformirana enkodirana lokalna shema koja se koristi za izdvajanje značajki teksture, poboljšane značajke gradijenata (EGF) za izdvajanje oblika i poboljšane tehnike hektologije boja (ICH) za izdvajanje boje. Zatim se ove značajke daju ISRC klasifikatoru kako bi dobili točnu vrstu bolesti na zahvaćenom lišću. Za analizu izvedbe predložene metode koristimo četiri metrike. To su točnost klasifikacije, stopa pogrešaka, preciznost i vrijednost opoziva. Iz analize eksperimentalnih rezultata ISRC metoda daje bolji rezultat od postojećeg pristupa. - The objective of this paper to identify the diseases in the leaves of the all plants. Plant disease diagnosis helps to improve both the quality and quantity of crop productivity. In existing, to detect the diseases they used the spectroscopic techniques. These techniques are very expensive and can only be utilized by trained persons only. This work proposes an approach for the detection of leaf diseases based on the characterization of texture, shape and color properties. The detection of diseases which are detected using ISRC(improved sparse Representation Classifier) technique. First the GENABC clustering approach is applied to the input image to segment the affected area. Then extract the features from the affected area by using feature extraction techniques. In this paper Improved Transform Encoded Local Pattern used to extract the texture feature, Enhanced Gradient Feature (EGF) to extract the shape and Improved Color Histogram Techniques(ICH) are used to extract the color. And then these features are given to the ISRC classifier to get the exact type of disease on affected leaves. To analyze the performance of the proposed method we use four metrics. They are classification accuracy, error rate, precision value and recall value. From the analysis of experimental results, the ISRC method provides the best result than the existing approach.
U: Informatologia (Online). - ISSN 1848-7793. - 51 (2018), 1/2 ; str. 1-12   Elektronička verzija članka
Informacijske tehnologije -- Spektroskopske tehnike -- Biljne bolesti -- Otkrivanje bolesti -- Klasifikacija bolesti
631/635
004
HA18-00796

PETROVIĆ, Davor, agronom
Different sensor systems for the application of variable rate technology in permanent crops [Elektronička građa] / Davor Petrović, Mladen Jurišić, Vjekoslav Tadić, Ivan Plaščak, Željko Barač. - Ilustr.
Bibliografija: 54 jed. - Abstract. - The paper presents a review of different sensory systems for trees’ characterization and detection in permanent crops and the detection of plant health status in crop conditions for the purpose of applying the variable application rate. The use of new technologies enables the use of variable inputs in production with the aim of increasing the economic profit and reducing the negative impact on the environment. World trends increasingly emphasize the use of various sensor systems to achieve precision agriculture and apply the following: ultrasonic sensors for the detection of permanent crops; LIDAR (optical) sensors for treetop detection and characterization; infrared sensors with similar characteristics of optical sensors, but with very low cost prices and N - sensors for variable nitric fertilization. The daily development of sensor systems applied in agricultural production improves the performance and quality of the machines they are installed on. With a more intensive use of sensors in agricultural mechanization, their price becomes more acceptable for widespread use by achieving high quality work with respect to the ecological principles of sustainable production.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 3 ; str. 188-195   Elektronička verzija članka
Poljoprivredna proizvodnja -- Zaštita usjeva -- Senzori
631/635
HA18-00797

IVIĆ, Dario
Gljive povezane s truleži plodova pitomog kestena, s prvim nalazom Gnomoniopsis smithogilvyi u Hrvatskoj [Elektronička građa] / Dario Ivić, Adrijana Novak. - Ilustr.
Bibliografija: str. 20-22. - Sažetak ; Abstract. - Trulež plodova pitomog kestena uzrokovana parazitskim gljivama može predstavljati značajan problem u plantažnoj proizvodnji te kulture. Tijekom 2018. godine, jaka pojava truleži plodova kestena zabilježena je u mješovitoj plantaži pitomog kestena i oraha u okolici Našica. U nasadu je sakupljeno 78 plodova (sorte Bouche de Betizac, Marsol i Maraval), među kojima su laboratorijskim pregledom u njih 63 utvrđeni simptomi truleži jezgre. Iz svih simptomatičnih plodova izolirane su gljive. Kombiniranom identifikacijom na temelju morfologije i analize sekvenci ITS1-5.8S-ITS2 ribosomske DNA, gljive iz simptomatičnih plodova determinirane su kao Gnomoniopsis smithogilvyi, Neofusicoccum parvum, Botryosphaeria dothidea, Diaporthe eres i Fusarium proliferatum. Vrsta G. smithogilvyi utvrđena je u 47 od 63 ploda (75 %), nakon koje su po zastupljenosti slijedile B. dothidea (11/63 ploda, 17 %), N. parvum (10/63 ploda, 16 %), D. eres (3/63 ploda, 5 %) i Fusarium sp. (1/63 ploda, 1,6 %). U 45 plodova utvrđena je samo jedna vrsta gljive, po dvije vrste nađene su u 11 plodova, a po tri vrste gljive u sedam plodova. Sve gljive utvrđene su na plodovima pitomog kestena u Hrvatskoj po prvi puta. Među njima ističe se prvi nalaz G. smithogilvyi, patogena koji u proteklih nekoliko godina uzrokuje velike štete na plodovima kestena u Europi. - Nut rot caused by pathogenic fungi can represent a significant problem in sweet chestnut production. During 2018, a severe occurrence of nut rot in sweet chestnut was recorded in a mixed chestnut-walnut orchard near Našice in Eastern Croatia. Seventy-eight nuts (cvs. Bouche de Betizac, Marsol and Maraval) were collected and inspected in laboratory. Rot symptoms were detected in 63 nuts. Fungi were isolated from all symptomatic nuts. By combining morphological identification and analysis of ITS1-5.8S-ITS2 ribosomal DNA sequences, fungi were identified as Gnomoniopsis smithogilvyi, Neofusicoccum parvum, Botryosphaeria dothidea, Diaporthe eres and Fusarium proliferatum. Species G. smithogilvyi was found in the highest incidence, in 47 out of 63 nuts (75 %), followed by B. dothidea (11/63 nuts, 17 %), N. parvum (10/63 nuts, 16 %), D. eres (3/63 nuts, 5 %) and Fusarium sp. (1/63 nuts, 1.6 %). A single fungal species was recorded in 45 nuts, while mixed infections of two species or three species were recorded in 11 and seven nuts, respectively. All fungi were found on sweet chestnut for the first time in Croatia. A record of G. smithogilvyi is especially relevant, as this species has been reported to have caused extensive damage in sweet chestnut production in Europe in the last years.
U: Pomologia Croatica (Online). - ISSN 1848-9028. - 22 (2018), 1/2 ; str. 13-22   Elektronička verzija članka
Pitomi kesten -- Castanea sativa Mill. -- Trulež plodova -- Gnomoniopsis smithogilvyi
631/635
HA18-00798

AHMED, Wjdan M.
Impact of fertilizers on chemical analysis, amino acid and fatty acid compositionof Sudanese soybean genotype [Elektronička građa] / Wjdan M. Ahmed, Abdalbasit Adam Mariod, Samia Osman Yagoub, Sit Foon Cheng. - Ilustr.
Bibliografija: 26 jed. - Summary ; Sažetak. - The impact of fertilizer on chemical analysis, amino acid and fatty acid composition of soybean (Glycine max L merril) Sudanese local genotype was studied. A field experiment was conducted for two consecutive seasons (2009-2010 and 2010-2011) on the demonstration farm of the College of Agricultural studies, Sudan University of Science and Technology at Shambat. The experiment was laid out in a randomized complete block design with four replicates. The fertilizer treatments consisted of three types: Urea (180 kg/ha), NP (361kg/ha), compost (1904.76 kg/ha) and then control. The results showed that fertilizer treatments had no significant difference in proximate analysis of soybean seeds except in fibber. In fatty acid, control and nitrogen treatments gave the highest percentage of palmitic acid. NP and compost gave highest effect in linoleic acid and compost gave highest effect in polyunsaturated fatty acids. As general compost treatment gave the lowest effect in all amino acids and the highest effect in minerals. Control gave the highest effect in all amino acids. The application of nitrogen, NP and compost fertilizers for soybean significantly increased number of seeds/plant, weight of seeds\plant and seeds yield. The results also showed that urea fertilizer increased protein and ash content, while NP increased oil and carbohydrate contents. Compost increased all the minerals, but there was no effect on fatty and amino acid composition. - Istraživano je djelovanje umjetnog gnojiva na kemijsku analizu, sastav amino kiselina i masnih kiselina soje (Glycine max L.merril) lokalnog sudanskog genotipa. Proveden je terenski pokus tijekom dvije uzastopne sezone (2009. – 2010. i 2010. -2011.) na oglednoj farmi Visoke poljoprivredne škole Sudanskog Sveučilišta znanosti i tehnologije u Shambatu. Pokus je postavljen u slučajnom potpunom bloku u četiri ponavljanja. Tretmani s umjetnim gnojivom sastojali su se od tri tipa: Urea (180 kg/ha), NP (361 kg/ha) i kompost (1904,76 kg/ha) te kontrola. Rezultati su pokazali da se tretiranje umjetnim gnojivom nije značajno razlikovalo u neposrednoj analizi sjemena soje osim u vlaknu. U masnoj kiselini, kontroli i tretmanu s dušikom dobiven je najviši postotak palminske kiseline. NP i kompost imali su najveći učinak u polunezasićenim masnim kiselinama. Općenito, tretman s kompostom imao je najslabiji učinak u svim aminokiselinama, a najviši učinak u mineralima. Kontrola je pokazala najviši učinak u svim aminokiselinama. Primjena dušika, NP i komposta značajno je povećala broj sjemenki po biljci, težinu sjemenki po biljci i prinos sjemena. Rezultati su također pokazali da je urea kao gnojivo povećala sadržaj dušika i pepela dok je NP povećao sadržaj ulja i ugljikohidrata. Kompost je povećao sve minerale ali nije djelovao na sastav amino i masnih kiselina.
U: Agronomski glasnik (Online). - ISSN 1848-8900. - 80 (2018), 1 ; str. 3-18   Elektronička verzija članka
Aminokiseline -- Masne kiseline -- Umjetno gnojivo -- Genotipovi -- Minerali -- Soja
631/635
HA18-00799

BARAČ, Željko
Operator's whole body vibrations dependent of agrotechnical surface, speed of movement and seat upholstery [Elektronička građa] / Željko Barač, Ivan Planščak, Tomislav Jurić, Mladen Jurišić, Domagoj Zimmer, Ivan Vidaković, Davor Petrović, Vinko Duvnjak, Monika Marković. - Graf. prikazi.
Bibliografija: 14 jed. - Abstract. - The paper presents the recorded vibrations that affect the operator’s body when an agricultural tractor moves along three types of agrotechnical surfaces, i.e. asphalt, an alfalfa field, and a field path, and when seven different tractor seat upholsteries are used. The research was performed in accordance with the HRN ISO 2631-1 and HRN ISO 2631-4 standards. The tractor used in the research was an IMT 560 and the duration of the measurement was 30 minutes, which was repeated three times for every tractor seat upholstery type. The research was exploitative. The measurements were performed using an MMF VM30 meter. The paper reveals a different level of vibrations in dependence with different surfaces and seat upholsteries. The fewest vibrations were produced by asphalt, and the best upholsteries are memory foam and sponge.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 2 ; str. 68-73   Elektronička verzija članka
Traktori -- Vozači traktora -- Vibracije -- Agrotehničke površine -- Presvlake sjedala
631/635
331
HA18-00800

BRUS, Krunoslav
Proizvodnja voćnog i loznog sadnog materijala u 2017. godini u Hrvatskoj [Elektronička građa] / Krunoslav Brus, Kristina Horvat - Budimir. - Graf. prikazi.
Izvori: 17 jed. - Sažetak ; Summary. - Proizvodnju voćnog i loznog poljoprivrednog sadnog materijala u 2017. godini za stručni nadzor Hrvatskom centru za poljoprivredu, hranu i selo, Zavodu za sjemenarstvo i rasadaničarstvo prijavilo je 60 rasadnika voćnih sadnica i 15 rasadnika loznih cijepova. Ukupno je prijavljeno 4.394.442 voćnih sadnica i 3.057.226 loznih cijepova, što predstavlja blagi porast količine proizvodnje voćnog i loznog sadnog materijala. Ukupno su u proizvodnji 31 voćna vrsta i 69 sorti vinove loze. U prijavljenoj strukturi proizvodnje voćnih sadnica najviše su zastupljene jabuke sa 36,01 % i lijeska sa 20,11 %, a zatim masline (6,42 %), kruške (5,76 %), višnje (4,68 %), trešnje (3,82 %), šljive (3,65 %), itd. Od ukupne prijavljene količine voćnih sadnica 15 % su sadnice certificirane kategorije, dok je od ukupne prijavljene količine loznih cijepova certificiranih 54 %. - In the 2017 60 fruit and 15 grape vine nurseries have applied for official inspection of nursery production to Croatian Centre for Agriculture, Food and Rural Affairs, Institute for Seeds and Seedlings. 4.394.442 of fruit plants (33 species), and 3.057.226 of grape vine plants (69 varieties) have entered the sistem of official inspection which represents a minor increasing trend in fruit and vine planting material production. The largest part in production of fruit planting material are apples (36.01 % of total fruit species), followed by hazelnuts (20.11 %), olives (6.42 %), pears (5.76 %), cherries (4.68 %), sweet cherries (3.82 %), plums (3.65 %), etc. 15 % of the fruit plants and 54 % of grape vine plants in the system of official inspection of nursery control were category "certified".
U: Pomologia Croatica (Online). - ISSN 1848-9028. - 22 (2018), 1/2 ; str. 45-56   Elektronička verzija članka
Sadni materijal -- Voćne sadnice -- Lozni cijepovi
631/635
HA18-00801

PLAŠČAK, Ivan
Remote detection of ragweed (Ambrosia artemisiifolia L.) [Elektronička građa] / Ivan Plaščak, Mladen Jurišić, Alen Šiljeg, Lazar Jeftić, Domagoj Zimmer, Željko Barač. - Ilustr.
Bibliografija: 24 jed. - Abstract. - The paper presents the contemporary findings of remote sensing regarding the control of common ragweed on agricultural land. The two-year research was performed in co-operation with the company Ciklonzacija Ltd., Serbia. The remote sensing process starts with the collection of images captured by several types of cameras equipped with special filters. Images are obtained by modified cameras mounted on helicopters, drones, and airplanes. Next, a special software is used to produce maps based on the obtained images that show the level of weed spread on agricultural land, illegal waste dumping areas, and other uncultivated areas, i.e. the areas that are potential sources of ragweed spread. The maps have a considerable economic benefit when mapping agricultural, wood, and other areas. Moreover, they reduce the use of human resources, and increase the capacity of data acquisition as well as the accuracy of the model of weed spread and its control.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 4 ; str. 226-230   Elektronička verzija članka
Ambrozija -- Korov -- GIS -- Daljinsko otkrivanje
631/635
HA18-00802

FRANIN, Kristijan
Resistance of different apple varieties to European red spider mite (Panonychus ulmi Koch) [Elektronička građa] / Kristijan Franin, Barbara Stipčević, Šime Marcelić, Tomislav Kos, Zoran Šikić, Božena Barić. - Graf. prikazi.
Bibliografija: str. 42-44. - Sažetak ; Summary. - Crveni voćni pauk (Panonychus ulmi Koch) je jedan od najznačajnijih štetnika jabuke. Na razvoj crvenog pauka utječu vremenski uvjeti kao i kemijska sredstva za zaštitu bilja. Ovaj štetnik također preferira pojedine kultivare jabuka. Istraživanje je provedeno metodom zimskog pregleda grana na području Zadarske županije (Hrvatska) tijekom tri godine (2016. – 2018.). U 2016. najveći prosječan broj prezimljujućih jaja je pronađen na sortama Gala (338,33), Cripps Pink (241,33) i Red Elstar (247) dok je na sortama Golden Delicious i Summer Red uočeno znatno manje jaja. Tijekom 2017. najveća brojnost je uočena na sortama Cripps Pink (40) i Golden Delicious (24) ali još uvijek niska u odnosu na prethodnu godinu. U 2018. najveći broj prezimljujućih jaja pronađen je na sorti Granny Smith (20). Broj jaja na sortama Golden Delicious i Summer Red je bio podjednak tijekom 2016., 2017. i 2018. Tijekom istraživanja niti na jednom kultivaru nije uočen kritičan broj prezimljujućih jaja. - European red mite (Panonychus ulmi Koch) is one of the most common apple pests. Weather conditions, as well as pesticides, affect red mite development. This mite also shows preferences to particular apple varieties. This research was conducted in Zadar County (Croatia) during three years (2016 - 2018) using the winter control of branches method. In 2016 the highest average number of overwintering eggs was found on Gala (338,33), Cripps Pink (241,33) and Red Elstar (247) until on Golden Delicious and Summer Red lower number was observed. In 2017 the highest abundance was noticed on Cripps Pink (40) and Golden Delicious (24) but still low compared with the previous year. In 2018 the highest number of overwintering eggs was found on Granny Smith (20). Number of overwintering eggs on Golden Delicious and Summer Red was similar in 2016, 2017 and 2018. During this research, no one variety showed a critical number of overwintering eggs.
U: Pomologia Croatica (Online). - ISSN 1848-9028. - 22 (2018), 1/2 ; str. 37-44   Elektronička verzija članka
Jabuka -- Kultivari jabuka -- Crveni voćni pauk -- Prezimljujuća jaja
631/635
HA18-00803

FRANIN, Kristijan
Tradicionalna poljoprivreda u Nacionalnom parku Paklenica [Elektronička građa] / Kristijan Franin, Božena Bušljeta, Šime Marcelić, Branka Maričić, Zoran Šikić. - Ilustr.
Bibliografija: 19 jed. - Sažetak ; Summary. - Na području Nacionalnog parka Paklenica kao i na velikom broju ostalih zaštićenih područja ljudska aktivnost u obliku poljoprivredne proizvodnje je ograničena i mora se odvijati sukladno uvjetima zaštite prirode. Budući da je upravo poljoprivreda jedna od osnovnih djelatnosti vezanih za opstanak stanovništva na takvim je područjima trebalo pronaći model između proizvodnje i očuvanja prirode i okoliša. Tradicionalna, ekološki prihvatljiva poljoprivreda omogućuje proizvodnju namirnica po ekološkim načelima, pridonosi očuvanju biološke raznolikosti, te očuvanju autohtonih kultura i pasmina. U radu su opisane osnovne značajke NP Paklenica (smještaj, geografski položaj, te geološke klimatske i hidrološke značajke). Tijekom ovog istraživanja zabilježen je sveukupno 41 vrt koji se nekada koristio ili se još uvijek koristi za proizvodnju osnovnih poljoprivrednih kultura. Prikazani su najznačajnije biljne i životinjske vrste, te tradicionalan načini proizvodnje. Prikazana je organizacija plodoreda, agrotehnika (obrada, gnojidba i navodnjavanje), te metode njege biljaka. Ovakav način proizvodnje temelji se na ekološki prihvatljivim mjerama čija je svrha smanjiti onečišćenje okoliša i očuvati biološku raznolikost. Premda okarakterizirano kao tradicionalni, neki od navedenih načina proizvodnje predstavljaju okosnicu suvremene ekološke poljoprivrede. Osim toga takva proizvodnja ima izuzetnu vrijednost u etnološkom smislu ali i u obogaćivanju turističke ponude podvelebitskog dijela Zadarske županije. - In the Paklenica national Park as well as in a large number of other protected areas, human activity in the form of agricultural productions is limited and must be conducted in accordance with the nature protection requirements. Since agriculture is one of the basic activities related to the survival of the population in such areas, a model must be found between the production and preservation of nature and environment. Traditional, environmentally friendy agriculture allows the production of food by ecological principles, contributes to the conservation of biodiversity and the preservation of indigenous cultures and breeds. The paper disribes the basic features of NP Paklenica (location, geographical position, as well as geological climatic and hydrological characteristis). Durring this research a total of 41 gardens that were once used or are still used for the production of basic agricultural crops was recorded. The most significant plants, animals and traditional ways of production were presented. Furthermore, the organization of crops, agrotechnics (soil tillage, fertilization and irrigation) and methods of plant protection were also presented. This mode of agricultural productionis based on environmentally friendly measures whose purpose is to reduce environmental pollution and preserve biodiversity. Although characterized as traditional, some of the above mentioned forms of production represent the backbone of modern ecological agriculture. In addition, such production has an exceptional value in the ethnological sense as well as in enriching the tourist offer of below Velebit Riviera (Zadar County).
U: Agronomski glasnik (Online). - ISSN 1848-8900. - 80 (2018), 1 ; str. 49-64   Elektronička verzija članka
Bioraznolikost -- Ekologija -- Poljoprivreda -- Zaštićena područja
631/635
502/504
HA18-00804

ŠIMON, Silvio
Unutarsortna varijabilnost klonskih kandidata višnje Maraske [Elektronička građa] / Silvio Šimon, Darko Vončina, Ivan Pejić, Josip Ražov. - Ilustr.
Bibliografija: 10 jed. - Sažetak ; Abstract. - Kvalitetan i sortno čist sadni materijal preduvjet je uspješne voćarske proizvodnje. Glavna sorta višnje (Prunus cerasus L.) u Dalmaciji je Maraska. S ciljem poboljšanja kvalitete sadnog materijala, pred berbu 2014. godine u najvećem su nasadu višnje Maraske u Republici Hrvatskoj – Vlačine (koji je u vlasništvu tvrtke Maraska d.d.) odabrana stabla s elitnim fenotipskim karakteristikama (n=50) korištenjem metoda masovne klonske selekcije. Uzorci lista i izbojka odabranih stabala testirani na prisutnost svih virusa prema EPPO certifikacijskoj shemi za trešnju i višnju kao i na prisutnost virusa šarke šljive (Plum pox potyvirus). Utvrđeno je da je 11 odabranih stabala slobodno od svih testiranih virusa i neposredno pred berbu 2015. godine stabla su ocijenjena fenotipski, a analizirane su i karakteristike plodova (visina, širina i debljina ploda, duljina peteljke, masa ploda, sadržaj topljive suhe tvari, sadržaj ukupnih kiselina u soku i pH vrijednost soka). Utvrđeno je postojanje velike razine unutarsortne varijabilnosti višnje Maraske koja bi mogla biti iskorištena u programu individualne klonske selekcije. - Good quality planting material is a prerequisite of a successful fruit production. Main sour cherry (Prunus cerasus L.) cultivar in Dalmatia is Maraska. With the aim of improving the quality of planting material, in the year 2014 before harvest in the largest plantation of Maraska in Croatia, selection of trees with elite phenotypic characteristics (n=50) were selected. Samples of leaves and branches from the selected trees were tested on the presence of all viruses compulsory by the EPPO certification sheme as well as Plum pox potyvirus. Out of 50 selected elite trees, 11 were found to be free from all of the tested viruses, and just before harvest in the year 2015 they were evaluated visually and characteristics of fruits (length, height and diameter of fruit, length of the petiole, total soluble solids content, total acidity content, pH value of the juice) were analyzed. High level of intracultivar variability was detected that can be used in an individual clonal selection program.
U: Pomologia Croatica (Online). - ISSN 1848-9028. - 22 (2018), 1/2 ; str. 3-11   Elektronička verzija članka
Višnja -- Maraska -- Klonska selekcija -- Virusi
631/635
HA18-00805

PRESEČKI, Tea
Usporedba priroda i kakvoće plodova jabuke u integriranom i organskom proizvodnom sustavu [Elektronička građa] / Tea Presečki, Marko Dropuljić, Irena Siladi. - Ilustr.
Bibliografijai internetski izvori: str. 32-35. - Sažetak ; Abstract. - Organsko-biološka (ekološka) proizvodnja sve je zastupljenija u poljoprivredi svijeta tako i Hrvatske. Njome se želi postići održivost sustava bez uporabe sintetičkih gnojiva, pesticida, regulatora rasta i genetski modificiranih biljaka. Organska proizvodnja voća u svijetu prostire se na 12,6 milijuna hektara, od čega se jabuka uzgaja na 82 983 hektara. U Europi su najznačajniji proizvođači Italija, Njemačka, Austrija, Nizozemska, Belgija i Francuska. U Republici Hrvatskoj organsko-biološka proizvodnja voća zauzima 8 962 hektara, od čega na proizvodnju jabuka otpada 470 hektara. Prema dosadašnjim istraživanjima, prirodi u organskim proizvodnim sustavima manji su od onih u integriranim proizvodnjama, međutim cijena proizvoda je veća pa se time taj nedostatak može nadomjestiti. Hrana iz organske proizvodnje ime više nutricionistički poželjnih spojeva (vitamini, antioksidansi), a manje nepoželjnih spojeva kao što su teški metali, mikotoksini i ostatci pesticida. Osim toga, jabuke iz organske proizvodnje imaju veću tvrdoću i bolji okus. - Organic production is an increasingly popular term in agriculture around the world as is in Croatia. Organic farming is an agricultural system which seeks to achieve sustainability without the use of synthetic fertilisers and pesticides, growth regulators or genetically modified organisms. Organic fruit production spreads to 12,6 million hectares worldwide, while apple is produced on 82 983 hectares. The largest producing countries in Europe are Italy, Germany, Austria, the Netherlands, Belgium and France. In Croatia organic fruit is produced on 8 962 hectares, of which 470 hectares are for apple production. In fruit production, as in other agricultural branches, the main goals are achieving desired yields and fruit quality. According to previous research, yields in organic production systems are lower in comparison to those in integrated production. However, the price of organic produce is higher, which can compensate for aforementioned shortcomings. Furthermore, there is evidence of organically produced food containing more nutritionally desirable compounds, such as vitamins and antioxidants, while containing lower levels of heavy metals, mycotoxins and pesticide residue. Additionally, organically produced apples are found to have a higher level of hardness and a more appetizing taste, which are important factors in production.
U: Pomologia Croatica (Online). - ISSN 1848-9028. - 22 (2018), 1/2 ; str. 23-36   Elektronička verzija članka
Jabuka -- Kakvoća ploda -- Organska proizvodnja -- Integrirana proizvodnja
631/635
HA18-00806

VRANIĆ, Marina
Utjecaj duljine provenjavanja na hranidbenu vrijednost fermentirane krme poluprirodnog travnjaka [Elektronička građa] / Marina Vranić, Krešimir Bošnjak, Božica Lukšić, Ivana Čačić, Gordan Šebalj. - Ilustr.
Bibliografija: 26 jed. - Sažetak ; Summary. - Cilj istraživanja bio je utvrditi utjecaj duljine provenjavanja krme poluprirodnog travnjaka zajednice Arrhenatheretum medioeuropaeum ruderale na hranidbenu vrijednost fermentirane krme, kvalitetu fermentacije u silosu i biološke parametre hranjivosti fermentirane krme u hranidbi preživača. Prvi otkos biljne mase poluprirodnog travnjaka je provenut na tlu tijekom 0, 3, 6 i 24 sata nakon čega su formirani laboratorijski silosi za svaku duljinu provenjavanja krme odvojeno. Utvrđeno je da se kvaliteta fermentacije u silosu i biološki parametri hranjivosti krme nisu razlikovali između uzoraka fermentirane krme provenute 3 i 6 sati. Provenjavanje krme 24 sata je rezultiralo povećanim udjelom suhe tvari (ST), neutralnih detergent vlakana (NDV), kiselih detergent vlakana (KDV) (P<0,05), pH vrijednosti, sadržajem fermentirajuće metaboličke energije u metaboličkoj energiji (FME/ME) i faktora konzumacije za goveda te smanjenim sadržaj sirovih proteina (SP), metaboličke energije (ME), probavljivosti organske tvari u suhoj tvari (D-vrijednost) i faktora konzumacije za ovce. Zaključeno je da provenjavanje biljne mase poluprirodnog travnjaka prije siliranja tijekom 24 sata za parametre kvalitete fermentacije u silosu i biološke parametre kvalitete fermentirane krme ima značajnih prednosti u odnosu na direktno siliranje biljne mase bez provenjavanja ili provenjavanje prije siliranja tijekom 3 ili 6 sati. - The objective of this paper was to determine the effect of wilting forage originating from semi-natural grassland Arrhenatheretum medioeuropaeum ruderal community, prior to ensiling on the nutritive value, fermentation quality and biological parameters of fermented forage in ruminant nutrition. The first cut of semi-natural grassland was wilted over 0, 3, 6 and 24 hours before ensiled in laboratory siloses that were formed for each wilting lenght separately. The fermentation quality and biological parameters did not differ between fermented forage wilted over 3 and 6 hours prior ensiling. Forage wilting over 24 hours prior to ensiling resulted in increased concentration of dry matter (DM), neutral detergent fibre (NDF), acid detergent fibre (ADF), pH values, fermenting metabolic energy in metabolic energy (FME/ME) and intake factor for cattle and reduced crude protein (CP), metabolic energy (ME), digestibility of organic matter in the dry matter (D-value) and intake factor for sheep. It was concluded that wilting of semi-natural forage over 24 hours prior to ensiling improved fermentation quality in the silo and the biological parameters of fermented forage in comparison with direct ensiling or wilting over 3 or 6 hours prior to ensiling.
U: Krmiva (Online). - ISSN 1848-901X. - 60 (2018), 1 ; str. 43-50   Elektronička verzija članka
Provenjavanje -- Sjenaža -- Hranidbena vrijednost -- Kvaliteta fermentacije
631/635
636/639
HA18-00807

BANAJ, Anamarija
Utjecaj sustava sjetve na prinos zrna kukuruza [Elektronička građa] / Anamarija Banaj, Đuro Banaj, Davor Petrović, Dario Knežević, Vjekoslav Tadić. - Ilustr.
Bibliografija: 14 jed. - Sažetak ; Summary. - U radu su prikazani rezultati istraživanja razlika u sklopu i prinosa zrna kukuruza primjenom dva sustava sjetve: standardna sjetva i sjetva u trake, tj. u udvojene redove (engl. twin row). Za standardnu sjetvu koristila se OLT PSK 4 sijačica, a za sjetvu u trake koristila se sijačica MaterMacc Twin Row 2. Istraživanje je obavljeno na pokušalištu Poljoprivrednog fakulteta u Osijeku, nedaleko od mjesta Klisa, tijekom 2017. godine, koja je karakterizirana kao sušna godina (manje količine oborina i više prosječne temperature od višegodišnjeg prosjeka). Sjetva je obavljena sa hibridom sjemenske kuće Pioneer iz FAO grupe 480 oznake P9911 na međuredni razmak od 70 cm kod standardne sjetve te na razmak udvojenih redova od 22 cm s međurednim razmakom od 48 cm kod sjetve u trake. Koristila su se tri okvirna teorijska sjetvena sklopa za oba sustava sjetve. Obje su sijačice u istraživanju ostvarile vrlo dobru kvalitetu sjetve te nije bilo velikih razlika indeksa kvalitete sjetve (MULT;QFI i MISS) između laboratorijskih i poljskih uvjeta, te između samih sijačica. Ostvareni su visoki QFI indeksi za sve tretmane istraživanja (od 92,04 do 99,51 %) osim u slučaju tretmana MM3P, gdje ovaj indeks iznosi vrlo niskih 82,24 %. Usporedbom razlika u prinosu između sustava sjetvi zaključuje se da sjetva u trake ostvaruje veći prinos za 2,44 % pri prvom teorijskom sklopu, te 7,09 % pri drugom sjetvenom sklopu. Razlike pri trećem teorijskom sjetvenom sklopu nisu toliko izražene jer se pri tretmanu MM3P ostvaruje znatno manji stvarni sjetveni sklop. - This paper presents the results of the study of differences in maize grain yield and set of plants by using two seeding systems: standard seeding and in twin rows. For standard seeding, the OLT PSK 4 seeder was used, and for twin row seeding, the MaterMacc Twin Row 2 seeder was used. Research was carried out at the experimental field of the Agricultural faculty from Osijek, near Klisa during 2017, which was characterized as a dry year (less precipitation and higher average temperatures through a multi-annual average). The seeding was conducted with the Pioneer hybrid (FAO group 480) P9911 at 70 cm spacing between rows at standard seeding and a twin row seeding system using 22 cm spacing between twin rows and 48 cm between main rows. Three theoretical sets of plants in both seeding systems were used. Both of the seeding machines achieved very good seeding quality and there are no major differences in seeding indexes (MULT; QFI and MISS) between laboratory and field conditions, and between seeding machines. High QFI indexes were achieved in all treatments (from 92.04 to 99.51%), except in MM3P treatment, where this index was very low (82.24%). By comparing the yield differences between seeding systems, it is concluded that twin row seeding system achieves higher yield by 2.44% for the first theoretical set of plants, and 7.09% for the second set of plants. Differences in the third theoretical set of plants are not so expressed because MM3P treatment producers a considerably lower set of plants.
U: Agronomski glasnik (Online). - ISSN 1848-8900. - 80 (2018), 1 ; str. 35-47   Elektronička verzija članka
Kukuruz -- Sjetva -- Prinos zrna -- Kvaliteta sjetve
631/635
HA18-00808

UTJECAJ uzgoja ratarskih kultura na onečišćenje voda Biđ-bosutskog polja / Dragutin Petošić... [et al.]. - ilustr.
Znanstveni skup Rijeka Bosut i Pobosuće u prošlosti, sadašnjosti i budućnosti, Vinkovci, 2014. - Ostali zastupljeni autori: Marina Bubalo Kovačić, Vilim Filipović, Dario Knežević, Ivan Mustać. - Bibliografske bilješke uz tekst; Bibliografija: 2 str. - Summary.
U: Rijeka Bosut i Pobosuće u prošlosti, sadašnjosti i budućnosti. - ISSN . - str. 147-170
Poljoprivreda -- Voda -- Onečišćenje
631/635
HA18-00809

Vidi br.: HA18-00730

636/639   Stočarstvo i uzgoj životinja. Proizvodi domaćih životinja i divljači. Pčelarstvo. Držanje i uzgoj kukaca. Lovstvo. Ribarstvo. Ribogojstvo

POLAK, Tomaž
Acceptance of liver pâté with reduced content of salt and sodium [Elektronička građa] / Tomaž Polak, Mateja Lušnic Polak, Blažka Primožić, Lea Demšar. - Ilustr.
Bibliografija: str. 392-393. - Summary ; Sažetak ; Zusammenfassung ; Resumen ; Riassunto. - The aim of this study was to produce liver pâté with reduced salt content that would have acceptable sensorial and textural properties. Sodium content in pâtés was reduced by excluding phosphate mixture (0.15%) and reducing the addition of sea or nitrite curing salts from 1.0% to 1.7%. The content of protein, fat, minerals and water was determined in control liver pâté, produced with 1.4% of curing salts. In all experimental groups of pâtés chemical parameters (content of sodium by ionoselective electrode and NaCl by the Volhard method), instrumentally measured fat and water exudation of the emulsions, colour and texture parameters were determined, along with evaluation of the sensory attributes (descriptive analysis). These pâtés with different types of salt, phosphate and levels of salt significantly differed in their chemical, instrumentally measured colour and texture parameters, and in sensory attributes (colour, saltiness, aroma, texture and overall acceptability). With respect to the colour of liver pâté, it is better to use curing salts, as pâtés have a pinker colour, while pâté with sea salt has a brighter colour. It is also reasonable to use the curing salts for better aroma intensity and overall acceptability. Pâtés with phosphate are less salty, they exclude less fat and water, and are more firm than those without phosphate, but too firm texture of pâté is not desirable. In pâtés salt can be reduced to 1.2% (curing salts) or 1.0% (sea salt), and consequently Na+ content decreased for 11%-27%, depending on type of salt and addition of phosphate mixture. Pâtés with 1.5% of curing salts and pâtés with 1.3%1.5% of curing salts and phosphate most closely match (Linear discriminant analysis) the control group with the best overall acceptability (1.4% of curing salts). - Prihvatljivost jetrene paštete sa smanjenim sadržajem soli i natrija Cilj ovog istraživanja bio je proizvesti jetrenu paštetu sa smanjenim sadržajem soli i prihvatljivim senzorskim svojstvima i prihvatljivom teksturom. Sadržaj natrija u paštetama smanjen je dodavanjem manje količine fosfatnih aditiva (0,15 %) i smanjenjem količine morske ili nitritne soli za salamurenje s 1,7 % na 1,0 %. U kontrolnom uzorku jetrene paštete proizvedene s 1,4 % soli za salamurenje određen je sadržaj bjelančevina, masti, minerala i vode. Osim ocjene senzorskih svojstava (deskriptivna analiza), za sve skupine uzoraka paštete određeni su kemijski parametri (sadržaj natrija utvrđen je ion selektivnim elektrodama, a NaCl-a Volhardovom metodom), dok su razdvajanje masti i vode u emulziji te parametri boje i teksture mjereni instrumentima. Paštete proizvedene uporabom različitih vrsta i količina soli te fosfata značajno su se razlikovale u kemijskom sastavu, parametrima boje i teksture mjerenima instrumentima te senzorskim svojstvima (boja, slanost, aroma, tekstura i ukupna prihvatljivost). S obzirom na boju jetrene paštete, bolje je koristiti sol za salamurenje jer ona pašteti daje ružičastu boju, dok je uz uporabu morske soli boja paštete svjetlija. Sol za salamurenje utječe i na intenzitet arome te ukupne prihvatljivosti. Paštete proizvedene s fosfatima manje su slane, dovode do manjeg razdvajanja masti i vode, a čvršće su od pašteta proizvedenih bez fosfata, iako se prečvrsta tekstura paštete ne smatra poželjnom. Sadržaj soli u pašteti može se smanjiti na 1,2 % (sol za salamurenje) ili 1,0 % (morska sol), pri čemu se, ovisno o vrsti soli i dodatku fosfatnih aditiva, sadržaj Na+ smanjuje za 11 % - 27 %. - Akzeptanz von Leberpastete mit reduziertem Salz- und Natriumgehalt Ziel dieser Untersuchung bestand darin, eine Leberpastete mit einem reduzierten Anteil von Salz, akzeptablen sensorischen Eigenschaften und einer angemessenen Textur herzustellen. Der Anteil von Natrium in den Pasteten wurde durch die Zugabe von geringeren Mengen an Phosphatadditiven (0,15 %) und durch Reduktion der Menge von Meeressalz oder Nitritpökelsalz von 1,7 % auf 1,0% erreicht. In der Kontrollprobe der Leberpastete, hergestellt mit 1,4% Pökelsalz, wurde der Gehalt von Proteinen, Fetten, Mineralstoffen und Wasser festgelegt. Neben der Beurteilung der sensorischen Eigenschaften (deskriptive Analyse), wurden für alle Gruppen der Leberpasteteproben die chemischen Parameter festgelegt (der Gehalt von Natrium wurde anhand von ionenselektiven Elektroden und von NaCl nach der Volhard-Methode festgelegt), während die Trennung von Fetten und Wasser in der Emulsion und die Parameter Farbe und Textur durch Instrumente gemessen wurden. Die Pasteten, die mit diversen Sorten und Anteilen von Salzen und Phosphaten hergestellt wurden, unterschieden sich erheblich in ihrer chemischen Zusammensetzung, in den Farb- und Texturparametern, gemessen mit Instrumenten, und den sensorischen Eigenschaften (Farbe, Salzigkeit, Aroma, Textur und allgemeine Akzeptanz). In Anbetracht der Farbe der Leberpastete empfiehlt es sich, Pökelsalz zu verwenden, weil es der Pastete eine rosige Farbe verleiht, während die Verwendung von Meeressalz eine hellere Farbe der Pastete verursacht. Das Pökelsalz wirkt sich auch auf die Intensität eines besseren Aromas und die Akzeptanz im Allgemeinen aus. Die mit Phosphaten zubereiteten Pasteten sind weniger salzig, verursachen eine geringere Trennung von Fetten und Wasser und sind fester als die Pasteten, die ohne Phosphate hergestellt wurden, obwohl eine zu feste Textur bei Pasteten nicht wünschenswert ist. - Aceptabilidad del paté de hígado con el contenido reducido de la sal y del sodio El fin de este trabajo fue producir el paté de hígado con el contenido de la sal reducido y con las características sensoriales y la textura aceptables. El contenido del sodio en los patés es reducido con añadir menos aditivos de fosfato (0,15 %) y con la cantidad reducida de la sal para salmuera de 1,7 % a 1,0 %. Se determinó el contenido de las proteínas, de las grasas, de los minerales y del agua en la muestra de control del paté de hígado. Además de la calificación de las características sensoriales (por el análisis descriptivo), se determinaron los parámetros químicos para todos los grupos de las muestras del paté (el contenido del sodio fue determinado por los electrodos selectivos de iones y el NaCl por el método de Volhard), mientras la separación de grasas y del agua en la emulsión y los parámetros del color y de la textura fueron medidos con los instrumentos. Los patés producidos con diferentes tipos y cantidades de sal y de los fosfatos difirieron significativamente en su composición química, en los parámetros del color y de textura medidos por los instrumentos y en las características sensorial (el color, la salinidad, el aroma, la textura y la aceptabilidad general). Teniendo en cuenta el color del paté de hígado, es mejor usar la sal para salmuera porque le da el color rosado, mientras la sal marina causa que el color del paté sea más claro. La sal para salmuera afecta también la intensidad del aroma y la aceptabilidad general. Los patés producidos con los fosfatos son menos salados, llevan a la separación reducida de las grasas y del agua y son más firmes que los patés producidos sin el uso de los fosfatos, aunque la textura demasiado firme del paté no es deseable. - Accettabilità del pâté di fegato con minor contenuto di sale e sodio La presente ricerca aveva come obiettivo quello di produrre un pâté di fegato con minor contenuto di sale e con accettabili proprietà sensoriali e di consistenza. Il contenuto di sodio nei pâté è stato ridotto aggiungendo una piccola quantità di additivi fosfatici (0,15 %) e riducendo la quantità del sale e dei nitriti per salamoia dall’1,7% all’1,0%. Nel campione di controllo del pâté, prodotto utilizzando l’1,4% di sale da salamoia, è stato stabilito il contenuto di proteine, grassi, minerali e acqua. A parte la valutazione delle proprietà sensoriali (analisi descrittiva), per tutti i gruppi di campioni di pâté sono stati accertati anche i parametri chimici (il contenuto di sodio è stato accertato mediante elettrodi ionoselettivi, il contenuto di NaCl con il metodo Volhard), mentre la separazione dei grassi e dell’acqua in emulsione e i parametri riguardanti il colore e la consistenza sono stati accertati con misurazione strumentale. I pâté prodotti utilizzando diversi tipi e quantità di sale e fosfati sono risultati significativamente differenti per composizione chimica, parametri del colore e della consistenza accertati con misurazione strumentale e proprietà sensoriali (colore, salinità, aroma, consistenza e accettabilità generale). Circa il colore del pâté di fegato, è meglio utilizzare il sale da salamoia perché conferisce al prodotto un colore rosa, mentre l’uso di sale marino dà al pâté una sfumatura più chiara. Il sale da salamoia incide anche sull’intensità dell’aroma e sull’accettabilità generale del prodotto. I pâté prodotti utilizzando fosfati sono meno salati, si riduce la separazione tra grassi e acqua e hanno una consistenza più compatta dei pâté prodotti non utilizzando fosfati, sebbene la troppa compattezza nei pâté non sia una caratteristica desiderabile.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 5 ; str. 384-395   Elektronička verzija članka
Paštete -- Jetrena pašteta -- Morska sol -- Salamurenje -- Fosfati
636/639
HA18-00810

TKALEC, Kristina
Ambalaža za pakiranje hrane životinjskog podrijetla [Elektronička građa] / Kristina Tkalec, Lidija Kozačinski, Željka Cvrtila.
Bibliografija: str. 71. - Sažetak ; Summary ;Zusammenfassung ; Resumen ; Riassunto. - Ambalaža za pakiranje hrane animalnog podrijetla treba imati zaštitnu, skladišno-transportnu, prodajnu i uporabnu funkciju. Kvalitetna ambalaža štiti hranu od ontaminacije i oštećenja kroz cijeli distribucijski lanac, a pritom čuva izvornu kvalitetu hrane. Izbor ambalažnog materijala utječe na svojstva, kvalitetu i cijenu ambalaže. Vrlo bitan čimbenik u odabiru ambalažnog materijala je njegova ekološka prihvatljivost odnosno njegov utjecaj na okoliš. - Packaging for food of animal origins Packaging for food of animal origin should have a protective, storage-transport, sales and usable function. Quality packaging protects food from contamination and damage through the entire distribution chain, while preserving the original quality of food. The choice of packaging material affects the properties, quality and price of the packaging. A very important factor in the selection of packaging materials is its ecological acceptability, i.e. its environmental impact. - Verpackungen für lebensmittel tierischen Ursprungs Verpackungen für Lebensmittel tierischen Ursprungs müssen über eine Schutz-, Transport-, Lagerungs-, Verkaufs- und Verwendungsfunktion verfügen.. Eine hochwertige Verpackung schützt Lebensmittel vor Kontamination und Beschädigung entlang der ganzen Vertriebskette. Zudem schützt sie die ursprüngliche Qualität der Lebensmittel. Die Wahl der Verpackungsmaterialien beeinflusst die Eigenschaften, Qualität und den Preis der Verpackung. Ein sehr bedeutender Faktor bei der Wahl des Verpackungsmaterials ist seine Umweltschädlichkeit beziehungsweise seine Auswirkung auf die Umwelt. - El embalaje para empaquetar la comida de origen animal El embalaje para empaquetar la comida de origen animal debe tener la función de proteger y facilitar el almacenamiento, el transporte, la venta y el uso. El embalaje de calidad proteje la comida de la contaminación y del daño durante la entera línea de distribución, mientras mantiene la calidad original de la comida. La selección del material influye sobre las características, la calidad y el precio del embalaje. La aceptabilidad ecológica o sea la influencia sobre el medio ambiente es un elemento muy importante en la selección del embalaje. - L’imballaggio per confezionare alimenti d’origine animale L’imballaggio per confezionare alimenti d’origine animale deve proteggere il prodotto, essere adatto all’immagazzinamento, al trasporto e alla vendita del prodotto e avere una funzione utilitaria. Un buon imballaggio protegge l’alimento dalla contaminazione e dal danneggiamento lungo tutta la catena di distribuzione, preservandone, nel contempo, la qualità originaria. Fattore importantissimo nella scelta del materiale per l’imballaggio è la sua ecocompatibilità, ossia il suo impatto sull’ambiente.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 1 ; str. 66-72   Elektronička verzija članka
Hrana životinjskog podrijetla -- Ambalaža -- Hrana -- Ekološka prihvatljivost
636/639
664
HA18-00811

KRIJEŠTORAC, Iman
Detekcija histamina u uzorcima konzervirane i svježe ribe [Elektronička građa] / Iman Kriještorac, Naida Kapo, Ahmed Smajlović. - Ilustr.
Bibliografija: str. 328-329. - Sažetak ; Summary ; Zusammenfassung ; Resumen ; Riassunto. - Histamin (eng. scombrotoxin) nastaje djelovanjem enzima histidin dekarboksilaza, koju proizvode različite bakterije, na aminokiselinu histidin, a otrovanje ljudi se javlja kao rezultat konzumacije hrane s visokom koncentracijom histamina. Komercijalni uzorci konzervirane i svježe ribe analizirani su na prisustvo i količinu histamina ELISA metodom. Dobiveni rezultati potvrđuju potrebu za stalnom kontrolom prisustva histamina u namirnicama koje su bogate proteinima (riba, sir, mlijeko, meso) i vinu,čime se nastoji osigurati prevencija otrovanja ljudi. - Detection of histamine in canned and fresh fish samples Histamine (scombrotoxin) is produced by the action of histidine decarboxylase, enzyme of the certain bacteria, on the amino acid histidine, and poisoning occurs as a result of food consumption which contains histamine in high concentrations. Commercial canned and fresh sea fish samples were analysed for the presence and amount of histamine by ELISA method. The obtained results confirm the need for constant control of the presence of histamine in foods rich in proteins (such as fish, cheese, milk, meat) and wine, with aim to ensure the prevention of consumers poisoning. - Detektion von Histamin in konservierten und frischen Fischproben Histamin (eng. scombrotoxin) entsteht durch die Wirkung des Enzyms Histidin-Decarboxylase, das von diversen Bakterien erzeugt wird, auf die Aminosäure Histidin. Vergiftungen bei Menschen entstehen infolge eines Konsums von Lebensmitteln mit zu hohen Histaminkonzentrationen. Die kommerziellen Proben von konserviertem und frischem Fisch wurden auf die Anwesenheit und den Anteil von Histamin anhand der ELISA Methode untersucht. Die gewonnenen Ergebnisse bestätigen die Notwendigkeit einer kontinuierlichen Kontrolle der Anwesenheit von Histamin in proteinreichen Nahrungsmitteln (Fisch, Käse, Milch, Fleisch) und Wein, wodurch Vergiftungen bei Menschen vorgebeugt werden sollten. - Detección de histamina en muestras de pescado fresco y en conserva La histamina (en. scombrotoxin) es el producto de la descarboxilación del aminoácido histidina catalizado por enzima histidin descaboxilasa, producida por diferentes bacterias y la intoxicación de los humanos es el resultado del consumo de comida con una alta concentración de la histamina. Las muestras comerciales del pescado fresco y en conserva fueron analizados por el método ELISA para determinar la presencia y la cantidad de la histamina. Los resultados confirman la necesidad del control constante de presencia de la histamina en los productos alimenticios ricos en proteina (pescado, queso, leche, carne) y en vino, con lo que se trata de a prevenir la intoxicación de los humanos. - Individuazione dell'istamina nei campioni di pesce in scatola e fresco L'istamina (in inglese: scombrotoxin) deriva dall'azione dell'enzima istidina decarbossilasi, prodotto da vari batteri, sull'aminoacido istidina. L’avvelenamento alimentare nell’uomo si manifesta come risultato della consumazione di cibo con un’alta concentrazione d’istamina. Lo studio s’è occupato di accertare la presenza e la quantità d’istamina in vari campioni in commercio di pesce in scatola e di pesce fresco con il metodo ELISA. I risultati ottenuti confermano la necessità di un continuo controllo circa la presenza dell’istamina nei cibi ricchi di proteine (pesce, formaggio, latte, carne) e nel vino, al fine di garantire un’azione preventiva sul rischio d’avvelenamento dei consumatori.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 4 ; str. 325-330   Elektronička verzija članka
Riba -- Konzervirana riba -- Histamin
636/639
664
HA18-00812

PRIŠENK, Jernej
Economic viability of non-commercial and extensive rabbit breeding [Elektronička građa] : a Slovenian case study / Jernej Prišenk, Ivo Grgić, Jernej Turk, Karmen Pažek, Marjan Janžeković. - Ilustr.
Bibliografija: str. 211. - Summary ; Sažetak ; Zusammenfassung ; Resumen ; Riassunto. - The aim of this study is to present the calculation of technological and economic viability in rabbit meat production. The input data and due results were based on a real case (farm) from Slovenia. The farm primarily produces rabbit meat for self-sufficient consumption, not for commercial purposes. The economic calculations were based on data collected from two production cycles, totalling 221 rabbits. Results show that production is economically justified when the selling price of rabbit meat amounts to at least 8 EUR/kg. Should the selling price of rabbit meat reach 9 EUR/kg, the financial result would increase for approximately 15 %. The analysis of economic viability in rabbit meat production confirms that such production is economically justified. - Ekonomska održivost nekomercijalnog i intenzivnog uzgoja kunića: Studija slučaja iz Slovenije Cilj ovog rada je prikazati tehnološku i ekonomsku održivost proizvodnje mesa kunića. Ulazni podaci i dobiveni rezultati preuzeti su iz poslovanja odabrane farme u Sloveniji. Farma meso kunića prvenstveno proizvodi za vlastite potrebe, a ne u komercijalne svrhe. Izračuni ekonomskih pokazatelja temelje se na podacima prikupljenima tijekom dva proizvodna ciklusa, ukupno 221 kunić. Rezultati pokazuju da je proizvodnja ekonomski opravdana pri prodajnoj cijeni mesa kunića od najmanje 8 EUR/kg. Kada bi se postigla prodajna cijena mesa kuniće od 9 EUR/kg, financijski bi rezultati bili uvećani za otprilike 15 %. Analiza ekonomske održivosti proizvodnje mesa kunića potvrđuje ekonomsku opravdanost njegove proizvodnje. - Wirtschaftliche Nachhaltigkeit einer nicht kommerziellen und intensiven Kaninchenzucht: Fallstudie aus Slowenien Ziel dieser Arbeit ist es, die technologische und wirtschaftliche Nachhaltigkeit der Herstellung von Kaninchenfleisch zu zeigen. Die Eingangsangaben und gewonnenen Ergebnisse wurden aus der geschäftlichen Tätigkeit einer auserwählten Farm aus Slowenien übernommen. Die Farm stellt Kaninchenfleisch in erster Linie für den Eigenbedarf und nicht zu kommerziellen Zwecken her. Die Berechnung der wirtschaftlichen Parameter beruht auf Angaben, die während zwei Herstellungszyklen gesammelt wurden, von insgesamt 221 Kaninchen. Die Ergebnisse zeigen eine wirtschaftliche Produktion bei einem Verkaufspreis für Kaninchenfleisch von mindesten 8 EUR/kg. Bei einem Verkaufspreis für Kaninchenfleisch von 9 EUR/kg, würden die finanziellen Ergebnisse um circa 15% ansteigen. Die Analyse der wirtschaftlichen Nachhaltigkeit der Herstellung von Kaninchenfleisch bestätigt die Wirtschaftlichkeit seiner Herstellung. - La sostenibilidad económica de la cría intensiva no comercial de conejos: Estudio de caso de Slovenia El objetivo de este trabajo fue mostrar la sostenibilidad tecnológica y económica de la producción de carne de conejos. Los datos de entrada y los resultados fueron tomados de una granja elegida de Eslovenia. La granja produce la carne de conejos principalmente para sus propias necesidades y no con el fin comercial. El cálculo de indicadores económicos está basado en datos recogidos de dos ciclos de producción, con 221 conejos en total. Los resultados muestran que la producción tiene la justificación económica con el precio de venta de carne de conejos por lo menos 8 EUR/kg. Si se alcanzaría el precio de venta de carne de conejos de 9 EUR/kg, los resultados financieros aumentarían aproximadamente 15%. El análisis de sostenibilidad económica de la producción de carne de conejos confirma la justificación económica de su producción. - Sostenibilità economica dell’allevamento non commerciale e intensivo del coniglio: caso di studio in Slovenia L’obiettivo di questo studio consiste nell’illustrare la sostenibilità tecnologica ed economica della produzione della carne di coniglio. I dati d’input e i risultati ottenuti sono stati attinti dall’attività di una certa fattoria operante in Slovenia. Questa fattoria produce carne di coniglio prevalentemente per uso proprio; non si tratta, dunque, di un allevamento commerciale. I calcoli degli indicatori economici si basano sui dati raccolti nel corso di due cicli di produzione, per un totale di 221 conigli. I risultati ottenuti ci dicono che tale produzione sarà giustificata dal punto di vista economico se il prezzo di vendita della carne del coniglio sarà pari ad almeno 8 EUR/kg. Se si riuscisse ad ottenere un prezzo di vendita pari a 9 EUR/kg, i risultati finanziari subirebbero un aumento di circa il 15%. L’analisi della sostenibilità economica della produzione della carne di coniglio conferma la giustificazione economica della sua produzione.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 3 ; str. 208-212   Elektronička verzija članka
Kunići -- Uzgoj -- Meso -- Ekonomska analiza
636/639
HA18-00813

POLAK, Tomaž
The effect of technological procedure of making burgers on their physico-chemical parameters and sensory properties [Elektronička građa] / Tomaž Polak, Mateja Lušnic Polak, Gregor Sok, Lea Demšar. - Ilustr.
Bibliografija: str. 128. - Summary ; Sažetak ; Zusammenfassung ; Resumen ; Riassunto. - The aim of this study was to determine how different manufacturing technology (I addition of phosphates to the minced meat and fat materials at the beginning of mixing; II addition of phosphates at the end of mixing; III addition of phosphates half a minute before the addition of water and salt; IV sequential addition of phosphate and salt, mixing and re-grinding coarse ground mass) and different methods of thermal treatment (roasting in oven at air temperature 200 °C and on two-platted grill with temperature of plate 240 °C, till internal temperature (78 °C) was reached) effect on the texture and sensory properties of burgers. The physico-chemical (pH value, proximate chemical composition, phosphate content) and instrumental parameters of texture (Texture Profile Analysis) as well as sensory properties (descriptive analysis method) of burgers were determined. Technological procedure I resulted in a slightly firm, dry and gummy burger, with more expressed chewiness and resilience dominated by distinctive beefy aroma; procedure II resulted also in slightly too firm texture but almost optimal gumminess, other properties are similar. Sensory properties and texture parameters of burgers obtained with procedure III were comparable to procedure I. Burgers produced according to procedure IV resulted in tenderer, less adhesive and chewable texture than texture in burgers, manufactured according to other procedures. From the gastronomical point of view it is better to treat burgers on two-platted grill than to roast them in oven due to better preservation of form, juiciness and aroma. - Utjecaj tehnološkog postupka izrade hamburgera na njihova fizikalnokemijska i senzorska svojstva Cilj ovog istraživanja bio je utvrditi kako različite proizvodne tehnologije (I. dodavanje fosfata mljevenom mesu i masnom tkivu na početku miješanja, II. dodavanje fosfata na kraju miješanja, III. dodavanje fosfata pola minute prije dodavanja vode i soli, IV. sekvencijalno dodavanje fosfata i soli, miješanje i ponovno mljevenje grubo mljevenog mesa) i različite metode toplinske obrade (pečenje u pećnici pri temperaturi zraka od 200 °C i priprema na preklopnom roštilju s temperaturom ploča od 240 °C, do postizanja unutarnje temperature od 78 °C) utječu na teksturu i senzorska svojstva hamburgera. Određena su fizikalno-kemijska svojstva (pH vrijednost, kemijski sastav, sadržaj fosfata), instrumentalni parametri teksture (analiza profila teksture) i senzorska svojstva hamburgera (metoda deskriptivne analize). Tehnološki postupak I. rezultirao je tvrđim, suhim i gumenastim hamburgerom, s izraženom žilavošću i otpornošću te prevladavajućom i prepoznatljivom aromom govedine; postupak II. također je rezultirao malo pretvrdom teksturom, pri čemu je gumenost bila gotovo optimalna, a druga svojstva vrlo slična. Senzorska svojstva i parametri teksture hamburgera dobiveni postupkom III. bili su usporedivi s rezultatima postupka I. Hamburgeri proizvedeni prema postupku IV. rezultirali su mekšim mesom te manje ljepljivom i žilavom teksturom od tekstura hamburgera proizvedenih ostalim postupcima. Radi boljeg očuvanja oblika, sočnosti i arome, s gastronomskog je gledišta hamburgere bolje pripremati na preklopnom roštilju nego peći u pećnici. - Einfluss des technologischen Herstellungsverfahrens von Hamburgern auf ihre physikalisch-chemischen und sensorischen Eigenschaften Ziel dieser Arbeit war es festzustellen, wie unterschiedliche Herstellungstechnologien (I. Phosphatzugabe zum Hackfleisch und Fettgewebe am Beginn der Mischung, II. Phosphatzugabe am Ende der Mischung, III. Phosphatzugabe eine halbe Minute vor der Wasser- und Salzzugabe, IV. sequentielle Zugabe von Phosphaten und Salz, Vermischen und erneutes Hacken von grob gehacktem Fleisch) sowie diverse Methoden der thermischen Behandlung (Braten im Ofen bei einer Lufttemperatur von 200 °C und Zubereitung auf einem Klappgrill mit einer Plattentemperatur von 240 °C, bis zum Erreichen der inneren Temperatur von 78 °C) sich auf die Textur und die sensorischen Eigenschaften von Hamburgern auswirken. Bestimmt wurden die physikalisch-chemischen Eigenschaften (pH-Wert, chemische Zusammensetzung, Phosphat-Gehalt), die instrumentellen Texturparameter (Analyse des Texturprofils) und die sensorischen Eigenschaften von Hamburgern (Methode der deskriptiven Analyse). Beim I. Technologieverfahren war der Hamburger etwas fester, trockener und gummiartig, besonders zäh, mit einem dominanten, typischen Rindfleischaroma; das II. Verfahren ergab auch eine etwas zu harte Textur, wobei die Zähheit fast optimal war, während die anderen Eigenschaften sehr ähnlich waren. Die sensorischen Eigenschaften und Texturparameter des anhand des III. Verfahrens hergestellten Hamburgers waren mit den Ergebnissen des I. Verfahrens vergleichbar. Die nach dem IV. Herstellungsverfahren hergestellten Hamburger ergaben ein zarteres Fleisch, eine weniger klebrige und zähe Textur als bei den Hamburgern, die anhand der anderen Verfahren hergestellt wurden. Vom Aspekt der Formerhaltung, Saftigkeit und des Aromas ist es vom gastronomischen Aspekt her besser die Hamburger auf einem Klappgrill zuzubereiten anstatt sie im Ofen zuzubereiten. - Cómo el procedimiento tecnológico de elaboración de hamburguesas influye en sus propiedades fisicoquímicas y sensoriales El objetivo de este estudio fue determinar cómo las diferentes tecnologías de producción (I. adición de los fosfatos a la carne molida y tejido graso al principio de la mezcla, II. adición de fosfatos al final de la mezcla, III. adición de fosfatos medio minuto antes de la adición de agua y sal, IV. adición secuencial de fosfatos y sal, mezcla y nuevo molido de la carne gruesa) y diferentes métodos de tratamiento térmico (cocción a temperatura de aire de horno de 200°C y preparado en plancha eléctrica con temperatura de placas de 240°C hasta alcanzar la temperatura interna de 78°C) afectan a la textura y propiedades sensoriales de las hamburguesas. Se midieron las propiedades físicas y químicas (pH, composición química, contenido de fosfatos), parámetros de textura instrumentales (análisis de perfil de textura) y las propiedades sensoriales de la hamburguesa (análisis descriptivo). El procedimiento tecnológico I. ha resultado en hamburguesas más duras, secas y gomosas, con la elasticidad y resistencia marcadas y el sabor de carne vacuna reconocible; procedimiento II. también dio como resultado la textura un poco dura, con una gomosidad casi óptima y otras propiedades muy similares. Las propiedades sensoriales y los parámetros de textura de la hamburguesa obtenidos por el procedimiento III. fueron comparables a los resultados del procedimiento I. Las hamburgesas producidas de acuerdo con el procedimiento IV. resultaron en carne más suave y una textura menos pegajosa y elástica que la textura de las hamburguesas producidas por otros métodos. Para una mejor conservación de la forma, la jugosidad y el aroma, desde el punto de vista gastronómico, las hamburguesas están mejor preparadas en la plancha eléctrica que en en el horno. - Incidenza del procedimento tecnologico di produzione degli hamburger sulle loro caratteristiche fisico-chimiche e sensoriali La presente ricerca aveva lo scopo di accertare in che modo differenti procedimenti tecnologici di produzione (1 - aggiunta di fosfati alla carne macinata e al grasso all’inizio della miscelazione; 2 - aggiunta di fosfati alla fine della miscelazione; 3 - aggiunta di fosfati mezzo minuto prima di aggiungere l’acqua e il sale; 4 – aggiunta sequenziale di fosfati e di sale, miscelazione e ulteriore macinazione della carne grossolanamente macinata) e differenti metodi di trattamento termico (cottura al forno a 200 °C e cottura in bistecchiera elettrica di contatto con piastra a 240 °C, sino a raggiungere la temperatura interna di 78 °C) possano incidere sulla texture (consistenza) e sulle caratteristiche sensoriali dell’hamburger. Si è proceduto all’accertamento delle caratteristiche fisico-chimiche (valore pH, composizione chimica, contenuto di fosfati), dei parametri strumentali di texture (analisi del profilo di texture) e delle caratteristiche sensoriali degli hamburger (metodo dell’analisi descrittiva). Il procedimento tecnologico n. 1 ha messo in luce un hamburger più duro, secco e gommoso, con una più marcata fibrosità (tigliosità) e resistenza ed un dominante e riconoscibile aroma di carne bovina; anche il procedimento n. 2 ha messo in luce un hamburger dalla consistenza un po’ troppo dura, con una gommosità pressoché ottimale e le altre caratteristiche molto simili all’hamburger precedentemente esaminato. Le caratteristiche sensoriali e i parametri di texture dell’hamburger prodotto con il procedimento n. 3 erano paragonabili a quelli degli hamburger prodotti con il procedimento n. 1. Gli hamburger prodotti mediante il procedimento n. 4, invece, sono risultati più teneri, con una consistenza meno collosa e tigliosa rispetto a quella degli hamburger prodotti mediante gli altri procedimenti.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 2 ; str. 122-130   Elektronička verzija članka
Govedina -- Tehnološki postupak -- Toplinska obrada -- Parametri teksture
636/639
HA18-00814

LUŠNIC Polak, Mateja
Effects of iodized salt on the physico-chemical parameters and the sensoryproperties of dry-cured pork loin [Elektronička građa] / Mateja Lušnic Polak, Tomaž Polak, Urška Dolhar, Lea Demšar. - Ilustr., graf. prikazi.
Bibliografija: 22 jed. - Summary ; Sažetak ; Zusammenfassung ; Resumen ; Riassunto. - In the meat industry sea salt is usually used for dry-cured meats, for few products iodized salt (or table salt), and for most pasteurized and sterilized meat products nitrite salt is used. The main ingredient of nitrite salt is non-iodized (evaporated) salt. The aim of present study was to examine if the use of sea salt or iodized sea salt instead of non-iodized (evaporated) salt affects the physico-chemical parameters and sensory characteristics of dry-cured meat. For this purpose, three experimental groups of dry-cured pork loins were prepared: group produced from fresh loins with not-iodized sea salt, group produced with iodized sea salt, and group produced with evaporated non-iodized salt, as control. Analyses of dry-cured pork loins included physicochemical analysis of basic composition, measuring lipid oxidation product (the thiobarbituric acid reactive substances and peroxide number), thermodynamic water activity, instrumental analysis of colour with chromometer Minolta CR-200b, as well as sensory analysis using the method of quantitative descriptive analysis. Introducing iodized sea salt (with declared 26 to 39 mg potassium iodide/kg and determined 15 mg of I/kg) showed that iodine cannot accelerate lipid and colour oxidation, but evaluation of sensory attributes indicated perceived rancid odour and flavour compared to control group (evaporated non-iodized salt) of dry-cured pork loins. - Morska sol se u mesnoj industriji najčešće upotrebljava u pripremi suhomesnatih proizvoda, pri čemu se za pasterizaciju i sterilizaciju većine mesnih proizvoda upotrebljava nitritna sol, dok se jodirana (kuhinjska) sol upotrebljava za manji broj proizvoda. Glavni sastojak nitritne soli je nejodirana sol (dobivena isparavanjem). Cilj ovog istraživanja bio je ispitati utječe li uporaba morske ili jodirane morske soli umjesto nejodirane soli (dobivene isparavanjem) na fizikalno-kemijske parametre i senzorska svojstva suhomesnatih proizvoda. U tu smo svrhu uzorke sušenog svinjskog karea podijelili u tri pokusne skupine: skupina uzoraka od svježeg karea pripremljena uporabom nejodirane morske soli, skupina pripremljena uporabom jodirane morske soli i kontrolna skupina pripremljena uporabom nejodirane soli dobivene isparavanjem. Provedene analize sušenog svinjskog karea obuhvaćale su fizikalno- kemijsku analizu osnovnog sastava, mjerenje produkata lipidne oksidacije (reaktivni spojevi tiobarbiturne kiseline i peroksidni broj), određivanje termodinamičke aktivnosti vode, instrumentalnu analizu boje provedenu uporabom kromometra Minolta CR- 200b i senzorsku analizu provedenu primjenom metoda kvantitativne deskriptivne analize. Iako je uvođenje jodirane morske soli (s označenom količinom kalijevog jodida po kg od 26 do 39 mg i njegovom utvrđenom količinom po l/kg od 15 mg) pokazalo da jod ne ubrzava oksidaciju lipida i boje, u senzorskom ocjenjivanju značajki je u usporedbi s kontrolnom skupinom (nejodirana sol dobivena isparavanjem) utvrđeno da jodirana sol uzrokuje neugodan miris i loš okus sušenog svinjskog karea. - Meersalz wird in der Fleischindustrie vorwiegend für die Zubereitung von haltbaren getrockneten Fleischerzeugnissen verwendet, wobei für die Pasteurisierung und Sterilisierung Pökelsalz verwendet wird, während jodhaltiges Speisesalz bei einem geringeren Anteil der Produkte zum Einsatz kommt. Der Hauptbestandteil von Pökelsalz ist nicht jodiertes Salz (das durch Verdampfung gewonnen wird). Ziel dieser Untersuchung war es zu prüfen, ob sich der Einsatz von Meersalz oder jodhaltigem Meersalz anstatt von nicht jodiertem Salz (das durch Verdampfung gewonnen wird) auf die physikalisch-chemischen Parameter und die sensorischen Eigenschaften von haltbaren getrockneten Fleischprodukten auswirkt. Zu diesem Zweck wurden die Proben des getrockneten Schweinekarrees in drei Gruppen eingeteilt: die erste Gruppe umfasste Proben von frischem Karree, das mit nicht jodiertem Meersalz zubereitet wurde, die zweite Gruppe wurde durch Verwendung von jodiertem Meersalz zubereitet und die Kontrollgruppe durch Verwendung von nicht jodiertem Salz, das durch Verdampfung gewonnen wurde. Die durchgeführten Analysen des getrockneten Schweinekarrees umfassten eine physikalisch-chemische Analyse der wichtigsten Inhaltsstoffe, die Messung der Produkte der Lipidoxidation (reaktive Verbindungen der Thiobarbitursäure und die Peroxidzahl), die Bestimmung der thermodynamischen Wasseraktivität, die instrumentelle Farbanalyse anhand des Chronometers Minolta CR-200b und die sensorische Analyse anhand der Methode der quantitativen deskriptiven Analyse. Obwohl sich bei der Einführung von jodhaltigem Meersalz (mit einem ausgewiesenem Anteil von Kaliumjodid von 26 bis 39 mg pro kg und dem festgelegten Anteil von 15 mg pro l/kg) zeigte, dass Jod die Oxidation der Lipide und der Farbe nicht beschleunigt, wurde bei der sensorischen Bewertung der Eigenschaften im Vergleich zu der Kontrollgruppe (nicht jodiertes Salz, das durch Verdampfung gewonnen wurde) festgestellt. - En la industria cárnica la sal marina está usada principalmente en la preparación de los productos crudo-curados, donde la sal de nitrito se usa para la pasteurización y la esterilización de la mayoría de los productos cárnicos, mientras la sal yodada (de la mesa) está utilizada para un menor número de productos. El ingrediente principal de la sal de nitrito es la sal sin yodo (obtenida por evaporación). El objetivo de esta investigación fue examinar si el uso de la sal marina o la sal yodada en vez de la sal sin yodo (obtenida por evaporación) influye sobre los parámetros físico-químicos y sobre las características sensoriales de los productos cárnicos crudo-curados. Con ese fin las muestras de la chuleta de cerdo curada fueron divididas en tres grupos experimentales: el grupo de las muestras de la chuleta fresca preparada con la sal marina sin yodo, el grupo de las muestras preparadas con la sal marina y el grupo de control con las muestras preparadas usando la sal sin yodo obtenida por evaporación. Los análisis de las chuletas de cerdo curadas incluían el análisis físico-químico de la composición básica, la medición de los productos de oxidación de lípidos (compuestos reactivos del ácido tiobarbitúrico y el valor de peróxido), la determinación de la actividad termodinámica del agua, el análisis de color instrumental con el uso del cronómetro Minolta CR-200b y el análisis sensorial hecho por el método del análisis descriptivo cuantitativo. Aunque la introducción de la sal de mar yodada (con la cantidad indicada de yoduro de potasio de 26 a 39 mg por kg y su cantidad determinada de 15 mg por l/kg) mostró que el yodo no acelera la oxidación de los lípidos ni del color, en la evaluación de las características sensoriales en comparación con el grupo de control ( la sal sin yodo obtenida por evaporación) fue determinado que la sal yodada causa el olor y el sabor desagradables de la chuleta de cerdo curada. - Nell’industria alimentare, il sale marino è spesso utilizzato nella preparazione dei prodotti essiccati a base di carne, laddove per la pastorizzazione e la sterilizzazione della maggior parte dei prodotti essiccati a base di carne si usano i nitriti, mentre il sale iodato (sale da cucina) si usa per un minor numero di questi prodotti. L’ingrediente principale dei nitriti è il sale non iodato (ottenuto mediante evaporazione). Questo studio ha cercato di stabilire se l’uso del sale marino o del sale marino iodato al posto del sale non iodato (ottenuto mediante evaporazione) incida o meno sui parametri chimico – fisici e sulle proprietà sensoriali dei prodotti essiccati a base di carne. A questo fine abbiamo suddiviso i campioni di carré di maiale essiccato in tre gruppi: nel gruppo di campioni di carré fresco preparato con sale marino non iodato, nel gruppo di campioni trattati con sale marino iodato e nel gruppo di controllo di prodotti trattati con sale non iodato ottenuto mediante l’evaporazione. Le analisi svolte sui campioni di carré di maiale essiccato hanno compreso l’analisi chimico – fisica della composizione di base, la misurazione dei prodotti dell’ossidazione lipidica (composti reattivi dell’acido tiobarbiturico e numero dei perossidi), la determinazione dell’attività termodinamica dell’acqua, l’analisi strumentale del colore svolta usando il colorimetro Minolta CR-200b e l’analisi sensoriale svolta mediante l’applicazione del metodo dell’analisi quantitativa descrittiva. Sebbene sia stato dimostrato che, a seguito dell’introduzione del sale marino iodato (con un tenore dichiarato di ioduro di potassio da 26 a 39 mg/kg e la sua quantità accertata per l/kg di 15 mg), lo iodio non accelera l’ossidazione dei lipidi e del colore.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 4 ; str. 300-306   Elektronička verzija članka
Suhomesnati proizvodi -- Sušeni svinjski kare -- Oksidacija -- Senzorska svojstva -- Fizikalno-kemijski parametri
636/639
HA18-00815

SENČIĆ, Đuro
Fizikalno-kemijska i senzorska svojstva šunki od crnih slavonskih svinja i križanaca između velikog jorkšira, švedskog landrasa i duroka [Elektronička građa] / Đuro Senčić, Danijela Samac, Josip Novoselec. - Ilustr.
Bibliografija: str. 47-48. - Sažetak ; Summary ; Zusammenfassung ; Resumen ; Riassunto. - Istraživana su fizikalno-kemijska svojstva (pH, aw, boja (L*, a*, b*), NaCl, osnovni kemijski sastav) i senzorska svojstva (izgled presjeka, miris, čvrstoća, okus) slavonskih šunki od crnih slavonskih svinja (n = 10) i od križanaca između velikog jorkšira, švedskog landrasa i duroka (n = 10), tovljenih do 130 kg tjelesne mase. Senzorska svojstva šunki: izgled presjeka (1 - 8 bodova), miris (1 - 10 bodova), čvrstoća (1 - 10 bodova) i okus (1 - 15 bodova) ocjenjivalo je povjerenstvo od pet članova. Meso šunki (m. semimembranaceus) od crnih slavonskih svinja, u odnosu na meso šunki od križanaca, imalo je manji stupanj svjetloće L* (35,50 : 39,35), veći stupanj crvenila a* (18,60 : 17,00), manje sirovih proteina (27,55% : 29,95%), više sirovih masti (10,50% : 7,25%) i više ocjene za senzorna svojstva: miris (9,00 : 8,50), čvrstoću (8,45 : 8,00) i okus (14,00 : 12,00). U pogledu drugih istraživanih pokazatelja (aw, b*, sadržaja vode i pepela) nisu utvrđene značajne razlike između analiziranih skupina. - Physical-chemical and sensory properties of hams of black Slavonian pigs and crossbreds between a big Yorkshire, Swedish Landrace and Duroc Physical-chemical features (pH, aw, colour (L*, a*, b*), NaCl, basic chemical composition) were examined and sensory sensory characteristics (cross section appearance, smell, tenderness, flavour) of Slavonian hams of black Slavonian pigs (n = 10) and of crossbreds between a big Yorkshire, Swedish Landrace and Duroc (n = 10), fattened up to 130 kg of body mass. Sensory ham characteristics: cross-section appearance (1 - 8 points), smell (1 - 10 points), tenderness (1 - 10 points) and flavour (1 - 15 points) were evaluated by a five member jury. Ham (m. semimembranaceus) of black Slavonian pigs, in relation to ham of crossbreds had a lower lightness degree, L* (35,50 : 39,35), higher redness degree a* (18,60 : 17,00), fewer raw proteins (27,55% : 29,95%), more raw fats (10,50% : 7,25%) and higher grades for sensory characteristics: smell (9,00 : 8,50), tenderness (8,45 : 8,00) and flavour (14,00 : 12,00). Regarding other examined indicators (aw, b*, water and ash content) no significant differences were determined between the analysed groups. - Physikalisch-chemische und sensorische Eigenschaften von Schinken von schwarzen slawonischen Schweinen und Kreuzungen zwischen dem großen Yorkshire, der schwedischen Landrasse und dem Duroc-Schwein Es wurden die physikalisch-chemischen Eigenschaften (pH-Wert, aw, Farbe (L*, a*, b*), der Gehalt von Na Cl, die chemische Basiszusammensetzung) und die sensorischen Eigenschaften (Aussehen des Querschnitts, Geruch, Festigkeit, Geschmack) von slawonischen Schinken von schwarzen slawonischen Schweinen (n = 10) und Kreuzungen zwischen dem großen Yorkshire, der schwedischen Landrasse und dem Duroc-Schwein (n = 10) untersucht, die bis zu einem Gewicht von 130 Kilo gezüchtet wurden. Die sensorischen Eigenschaften der Schinken: Aussehen des Querschnitts (1 – 8 Punkte), Geruch (1 – 10 Punkte), Festigkeit (1 - 10 Punkte) und Geschmack (1 - 15 Punkte), wurden durch einen Ausschuss bewertet, der aus fünf Mitgliedern zusammengesetzt war. Das Schinkenfleisch (M. semimembranaceus) der schwarzen slawonischen Schweine hatte im Vergleich zum Schinkenfleisch der Kreuzungen eine geringere Helligkeitsstufe L* (35,50 : 39,35), eine größere Stufe der Rötung a* (18,60 : 17,00), einen geringeren Anteil von Rohproteinen 27,55% : 29,95%), einen größeren Anteil von Fetten (10,50% : 7,25%) und bessere Bewertungen der sensorischen Eigenschaften: Geruch (9,00 : 8,50), Festigkeit (8,45 : 8,00) und Geschmack (14,00 : 12,00). Bei den restlichen untersuchten Parametern (aw, b*, Wasser- und Ascheanteil) wurden keine bedeutenden Unterschiede zwischen den untersuchten Gruppen festgestellt. - Las características físico-químicas y sensoriales de los jamones de los cerdos negros de Eslavonia y de los mestizos entre el Large White, el Landrace Sueco y el Duroc Fueron investigadas las características físico-químicas (pH, aw, el color (L*, a*, b*), NaCl, la composición química básica) y las características sensoriales (la sección, el olor, la firmeza, el sabor) de los jamones de Eslavonia de los cerdos negros de Eslavonia (n = 10) y de los mestizos entre el Large White, el Landrace Sueco y el Duroc (n=10), cebados hasta los 130 kg de la masa corporal. Las características sensoriales de los jamones: la sección (1-8 puntos), el olor (1-10 puntos), la firmeza (1-10 puntos) y el sabor (1-15 puntos) fueron evaluados por la comisión de 5 miembros. La carne de jamones (musculus semimemranosus) de los cerdos negros de Eslavonia, con respecto a la carne de los jamones de los mestizos, tuvo el grado bajo de la claridad de la carne L* (35,50 : 39,35), el grado alto de la rojez a* (18,60 : 17,00), menos proteínas crudas (27,55% : 29,95%), más grasas crudas (10,50% : 7,25%) y obtuvo altos puntos para las características sensoriales: el olor (9,00 : 8,50), la firmeza (8,45 : 8,00) y el sabor (14,00 : 12,00). En cuanto a otros indicadores de la investigación (aw, b*, actividad de agua y ceniza), no fueron determinadas diferencias significantes entre los grupos analizados. - Proprietà fisico – chimiche e sensoriali del prosciutto cotto prodotto con le carni dei maiali neri di Slavonia e con le carni di maiali nati dall’incrocio tra diverse razze suine (Yorkshire o Large white, Landrace svedese e Duroc) Sono state analizzate le proprietà fisico-chimiche (pH, aw, colore [L*, a*, b*], NaCl, composizione chimica di base) e le proprietà sensoriali (aspetto della sezione, odore, consistenza, sapore) del prosciutto cotto prodotto con le carni dei maiali neri di Slavonia (n = 10) e con le carni di maiali nati dall’incrocio tra diverse razze suine (Yorkshire o Large white, Landrace svedese e Duroc) (n = 10), ingrassati sino a 130 kg di massa corporea. Le proprietà sensoriali del prosciutto cotto, ossia l’aspetto della sezione (1 – 8 punti), l’odore (1 – 10 punti), la consistenza (1 – 10 punti) e il sapore (1 – 15 punti), sono state valutate da una commissione di cinque membri. La carne del prosciutto cotto (m. semimembranaceus) proveniente dal maiale nero di Slavonia, rispetto alla carne del prosciutto cotto proveniente dal maiale incrociato, è risultata avere un grado inferiore di luminosità L* (35,50 : 39,35), una grado maggiore di rossore a* (18,60 : 17,00), una quantità inferiore di proteine crude (27,55% : 29,95%), una quantità maggiore di grassi crudi (10,50% : 7,25%) e una migliore valutazione circa le proprietà sensoriali: odore (9,00 : 8,50), consistenza (8,45 : 8,00) e sapore (14,00 : 12,00). Per quanto riguarda gli altri indicatori esaminati (aw, b*, contenuto d’acqua e di cenere), non sono state riscontrate differenze significative tra i gruppi analizzati.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 1 ; str. 45-49   Elektronička verzija članka
Crna slavonska svinja -- Suhomesnati proizvodi -- Fizikalno-kemijska svojstva
636/639
HA18-00816

KRVAVICA, Marina
Hlapivi spojevi arome dalmatinske pečenice proizvedene različitim postupcima dimljenja [Elektronička građa] / Marina Krvavica, Marijana Drinovac Topalović, Sara Bešlija, Jelena Đugum. - Ilustr.
Bibliografija: str. 415-416. - Sažetak ; Summary ; Zusammenfassung ; Resumen ; Riassunto. - Cilj ovog istraživanja bio je utvrditi u kojoj mjeri razlike u načinu dimljenja (otvoreno ložište unutar objekta – objekt A vs. ložište izvan objekta i dovod dima dimovodom – objekt B) utječu na sastav hlapivih spojeva arome dalmatinske pečenice. U navedenu svrhu uzeta su po 2 uzorka dalmatinske pečenice iz dva različita preradbena objekta (A i B) na području Dalmacije, u kojima je pečenica proizvedena na sličan način (osim načina dimljenja). Analizom hlapivih spojeva arome dalmatinske pečenice (mikroekstrakcija na čvrstoj fazi – HS-SPME te analiza hlapivih spojeva plinskom kromatografijom-masenom spektrometrijom – GC-MS) identificirano je 97 kemijskih spojeva od kojih 6 alkohola, 9 aldehida, 14 ketona, 7 estera, 2 amina, 2 kiseline, 5 alkana, 3 alkena, 11 aromatskih ugljikovodika, 2 policiklička aromatska ugljikovodika (PAH), 5 terpen, 7 furana, 13 fenola (od kojih čak 8 metoksifenola), 6 organosulfurnih spojeva i 5 heterocikličkih dušičnih spojeva. Aroma dalmatinske pečenice sadrži visok udio spojeva dima, od kojih je osobito visok udio fenola (46,97%) među kojima su većina iz skupine poželjnih metoksifenola (31,38%), koji zbog vrlo niskog praga detekcije imaju značajan učinak na ukupnu aromu proizvoda. U uzorcima iz objekta A detektirana su 75, a u uzorcima iz objekta B 68 kemijskih spojeva, pri čemu su značajne razlike utvrđene u udjelu alkohola (A vs. B; 0,67% vs. 1,50%; P<0,05), ketona (A vs. B; 11,40% vs. 8,78%; P<0,05), alkana (A vs. B; 0,10% vs. 1,28%; P<0,05), aromatskih ugljikovodika (A vs. B; 10,26% vs. 4,64%; P<0,05), PAH (A vs. B; 0,84% vs. 0,00%; P<0,05), terpena (A vs. B; 2,05% vs. 5,67%; P<0,05), fenola (A vs. B; 40,50% vs. 53,44%; P<0,05) i metoksifenola (A vs. B; 27,47% vs. 35,30%; P<0,05) te organosulfurnih spojeva (A vs. B; 0,29% vs. 2,56%; P<0,01). - Volatile flavour compounds of dalmatian traditional dry-cured loin Dalmatinska pečenica manufactured by different smoking techniques The aim of this study was to determine the extent to which the differences in smoking method (open furnace within facility - A vs. the fireplace outside the building and smoke supply - B) affect the composition of volatile compounds in the aroma of traditional “Dalmatinska pecenica“ (dry-cured pork loin), and especially the proportion of volatile smoke-induced compounds. For this purpose, two samples of “Dalmatinska pecenica“ from two different processing plants in Dalmatia, which were processed in a similar way (except smoking), has been taken. During the first 20 days of the initial drying phase, smoking in facility A was carried out 6 times (6 days), and in facility B 4 times (4 days). The entire processing in both facilities lasted for 48 days. The analysis of volatile compounds in the aroma of “Dalmatinska pecenica“ (solid phase microextraction, HS-SPME, gas-chromatography-mass spectrometry analysis of volatile compounds, GC-MS) helped us to identify 97 chemical compounds, 6 of which were alcohols, 9 aldehydes, 14 ketones, 7 esters, 2 amines, 2 acids, 5 alkanes, 3 alkenes, 11 aromatic hydrocarbons, 2 polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH), 5 terpenes, 7 furans, 13 phenols (including 8 methoxyphenols), 6 organosulfur compounds and 5 heterocyclic nitrogen compounds. The aroma of “Dalmatinska pecenica“ contains a high proportion of smoke compounds, which include a particularly high phenolic content (46.97%), most of which are among the preferred methoxyphenols (31.38%), which, due to the very low detection threshold, have a significant effect on the total aroma of the product. In the samples from facility A, 75 chemical compounds were detected, while the samples from facility B contained 68 chemical compounds. - Flüchtige aromatische Verbindungen im geräucherten dalmatinischen Schweinskarree (dalmatinische pečenica), das mit unterschiedlichen Räucherungsverfahren hergestellt wurde Ziel dieser Untersuchung war es festzulegen, in welchem Umfang sich die Unterschiede beim Räucherungsverfahren (Räucherofen innerhalb oder außerhalb des Betriebs und Rauchzuführung) auf die Zusammensetzung der flüchtigen aromatischen Verbindungen bei der Dalmatinischen pečenica auswirken, insbesondere auf den Anteil von flüchtigen Verbindungen, die aus dem Rauch stammen. Zu diesem Zweck wurde je 1 Probe der Dalmatinischen pečenica aus zwei unterschiedlichen Verarbeitungsbetrieben in Dalmatien entnommen, in welchen die Dalmatinische pečenica auf eine ähnliche Weise hergestellt wird (mit Ausnahme der Räucherung). Die Rohstoffe stammen von demselben Lieferanten und die Bearbeitung ist in den zwei Betrieben sehr ähnlich. Die Pökelung erfolgte in beiden Betrieben durch reines grobkörniges Meersalz in Dauer von 3 Tagen. Die Trocknung und Reifung dauerte in beiden Betrieben 45 Tage. In den ersten 20 Tagen der Trocknungsphase wurde die Räucherung im Betrieb A 6 mal durchgeführt (6 Tage) und im Betrieb B 4 mal (4 Tage), wobei im Betrieb A ein offener Räucherofen in der Räucherkammer verwendet wurde (direkte Räucherung unterhalb des Produkts), während sich der Räucherofen im Betrieb B außerhalb der Räucherkammer befand und der Rauch per Rauchführung zugeführt wurde. Die Rauchtemperatur (gemessen in unmittelbarer Nähe des Fleisches) betrug im Betrieb A <22°C und im Betrieb B <18°C. - Composti volatili dell’aroma del carré di maiale dalmata prodotto con differenti procedimenti di affumicatura L’obiettivo di questo studio è stato quello di stabilire in che misura le differenze nelle metodiche di affumicatura (focolare aperto interno vs. focolare esterno e conduzione del fumo mediante condotta) incidono sulla composizione dei composti volatili dell’aroma del carré di maiale dalmata, in particolare su quella parte di composti volatili che derivano dall’affumicatura. A tal fine è stato prelevato 1 campione di carré di maiale dalmata da due differenti stabilimenti di produzione nel territorio della Dalmazia, nei quali il carré di maiale viene prodotto secondo metodiche simili (ad eccezione delle modalità d’affumicatura). È stato accertato che la materia prima per la produzione del carré di maiale è stata acquistata presso lo stesso fornitore e che il processo di lavorazione del carré di maiale in entrambi gli stabilimenti è molto simile. Per la salatura, che è durata 3 giorni, è stato usato puro sale marino grosso in entrambi gli stabilimenti. L’asciugatura e la stagionatura in entrambi gli stabilimenti sono durate 45 giorni. Nel corso dei primi 20 giorni della fase iniziale dell’asciugatura, nello stabilimento A l’affumicatura è stata effettuata 6 volte (per 6 giorni), nello stabilimento B, invece, 4 volte (4 giorni), fermo restando che nello stabilimento A è stato impiegato il focolare aperto interno (con affumicatura diretta sotto il prodotto), mentre nello stabilimento B è stato impiegato il focolare esterno con conduzione del fumo mediante condotta. La temperatura del fumo, rilevata nelle immediate vicinanze della carne, nello stabilimento A era <22°C, nello stabilimento B <18°C. - Compuestos volátiles aromáticos de carne rostizada de Dalmacia producida por diferentes procesos de ahumado El fin de este estudio fue determinar en qué medida las formas diferentes de ahumado (chimenea abierta dentro de la instalación vs. la chimenea al exterior de la instalación y la tubería de suministro del humo) influyen sobre la composición de los compuestos volátiles aromáticos de carne rostizada de Dalmacia, especialmente sobre el contenido de los compuestos volátiles provenientes del humo. Con el propósito antedicho fue tomada 1 muestra de carne rostizada de Dalmacia de dos diferentes instalaciones de procesamiento en Dalmacia en los cuales la carne rostizada fue producida de maneras similares (excepto el proceso de ahumado). La materia prima para la producción de la carne rostizada fue adquirida del mismo proveedor y el procesamiento fue muy similar en ambas instalaciones. La salazón se hizo con la sal marina granulada en ambas instalaciones por 3 días y la desecación y la maduración duraron 45 días en ambas instalaciones. Durante primeros 20 días de la fase inicial de la desecación, en la instalación A el ahumado se hizo 6 veces (6 días) y en la instalación B 4 veces (4 días), donde la chimenea en la sala para curado (el ahumado directo) fue usada en la instalación A y en la instalación B fue usada la chimenea al exterior con la tubería de suministro del humo. La temperatura del humo (medida en la proximidad de la carne) en la instalación A fue <22°C y en la instalación B <22°C.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 5 ; str. 405- 418   Elektronička verzija članka
Suhomesnati proizvodi -- Dalmatinska pečenica -- Dimljenje -- Hlapivi spojevi arome
636/639
HA18-00817

ALAGIĆ, Damir
Klaoničko iskorištenje i kvaliteta mesa kopuna hibridne linije Hubbard tovljenih hranom obogaćenom glinom [Elektronička građa] / Damir Alagić, Lidija Kozačinski, Tatjana Tušek, Željka Cvrtila, Đurđica Kalember, Jelka Pleadin, Marijana Vrbančić, Marija Meštrović, Dejan Marenčić, Vedran Nervo. - Ilustr.
Bibliografija: 22 jed. - Sažetak ; Zussamenfassung ; Riassunto ; Resumen ; Summary. - U radu je istraživan učinak hrane obogaćene glinom ("GMO free", Fanon d.o.o.) na količinu i kakvoću mesa kopuna. Rezultati istraživanja ukazuju na visok randman i visok udio najvrjednijih dijelova trupa (prsa, batak, zabatak). Kemijskom analizom utvrđen je u uzorcima mesa kopuna udio vode od 71,94%, bjelančevina 19,76%, masti 6,67% i pepela 1,20%, dok su najzastupljenije masne kiseline bile oleinska (40,74%), palmitinska (30,15%) i stearinska (11,30%). - Schlachtwert und Fleischqualität von Kapaunen der Hybridlinie Hubbard, gemästet mit Futtermitteln mit Zugabe von Tonerde In der Arbeit wurden die Auswirkungen von Futtermitteln, welche mit Tonerde angereichert wurden ("GMO free", Fanon d.o.o), auf die Quantität und die Qualität von Kapaunfleisch untersucht. Die Untersuchungsergebnisse weisen auf einen hohen Ertrag und einen hohen Anteil der wertvollsten Rumpfteile (Brust, Ober- und Unterkeule) hin. Bei einer chemischen Analyse wurden in den Kapaunfleischproben folgende Anteile ermittelt: Wasser 71,94 %, Eiweiß 19,76 %, Fette 6,67 % und Asche 1,20 %; Fettsäuren: Oleinsäure (40,74%), Palmitinsäure (30,15%) und Stearinsäure (11,30%). - Rendimento della macellazione e qualità della carne dei capponi della linea ibrida Hubbard alimentati con mangimi da ingrasso arricchiti con argilla verde Nell’articolo è stato esaminato l’impatto dei mangimi arricchiti con argilla verde ("GMO free”, Fanon d.o.o/S.r.l.) sulla quantità e sulla qualità della carne del cappone. I risultati della ricerca hanno evidenziato un alto rendimento e un’elevata percentuale delle migliori parti della carcassa (petto, coscia, sovraccoscia). Nei campioni di carne di cappone sottoposti ad analisi chimica è stata accertata la presenza d’acqua al 71,94 %, di proteine al 19,76 %, di grassi al 6,67 % e di cenere all’1,20 %, mentre tra gli acidi grassi hanno prevalso gli oleici (40,74%), i palmitici (30,15%) e gli stearici (11,30%). - El rendimiento en el matadero y la calidad de la carne de los capones de la línea híbrida Hubbard cebados por el pienso enriquecido en arcilla En este trabajo fue investigada la influencia del pienso enriquecido en arcilla ("GMO free", Fanon d.o.o) en la cantidad y la calidad de la carne de los capones. Los resultados de la investigación muestran un alto rendimiento y el alto contenido de los mejores partes de capón (pechuga de pollo, pierna de pollo, muslo de pollo). Por el análisis química en las muestras de la carne de capón fueron determinados el contenido del agua de 71,94 %, las proteínas 19,76 %, las grasas 6,67 % y las cenizas 1,20 %, mientras los ácidos grasos más comunes fueron el ácido oléico (40,74%), palmítico (30,15%) y esteárico (11,30%). - Effect of clay feed additives on meat yield and quality of Hubbard capons The paper examines the meat yield and quality of Hubbard hybrid line capons fed on diet supplemented with clay (GMO free, Fanon d.o.o.). The research results indicated a high meat yield and large share of the most valuable carcass parts (breast, leg, thigh). The chemical analysis showed that capon meat samples contained 71.94 % water, 19.76 % protein, 6.6 7% fat and 1.20 % ash, while dominant fatty acids included oleic (40.74 %), palmitic (30.15 %) and stearic acid (11.30 %).
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 6 ; str. 503-509   Elektronička verzija članka
Meso -- Meso kopuna -- Klaoničko iskorištenje -- Kemijski sastav -- Kvaliteta mesa -- Masnokiselinski profil -- Glina
636/639
HA18-00818

KUDUMIJA, Nina
Količina dodane vode u mesu peradi s hrvatskog tržišta [Elektronička građa] / Nina Kudumija, Dražen Cerjanec, Lidija Mandić Graonić, Helga Medić, Lidija Dergestin Bačun, Tina Lešić, Jelka Pleadin. - Graf. prikazi.
Bibliografija: 15 jed. - Sažetak ; Summary ; Zusammenfassung ; Resumen ; Riassunto. - U ovom radu prikazani su rezultati istraživanja količine apsorbirane odnosno dodane vode u meso peradi s hrvatskog tržišta. Uzorci svježeg pilećeg i purećeg mesa (n = 36) uzorkovani su tijekom 2016. i 2017. godine s različitih poljoprivrednih gospodarstava, obrta, industrija i trgovačkih lanaca na području Republike Hrvatske. U svakom uzorku računskim putem određen je omjer ukupne vode (WA) i ukupnih bjelančevina (RPA). Određivanje navedenih parametara i interpretacija rezultata provedeni su u skladu s Uredbom Komisije (EZ) br. 543/2008 od 16. lipnja 2008. o utvrđivanju detaljnih pravila za primjenu Uredbe Vijeća (EZ) br. 1234/2007 u pogledu tržišnih standarda za meso peradi. Za određivanje navedenih parametara primijenjene su akreditirane standardne metode za određivanje ukupne vode i ukupnih bjelančevina. Od ukupno 36 analiziranih uzoraka, sedam uzoraka koji čine 19,4 % od analiziranog broja uzoraka, nije udovoljavao obzirom na najveći dopušteni omjer ukupne vode i bjelančevina (W/RP) propisan Uredbom 543/2008 po vrstama komadnog mesa peradi. Dobiveni rezultati upućuju na mogući dodatak vode u procesu proizvodnje svježeg mesa peradi te nužnost sustavne kontrole s ciljem osiguranja kvalitete i pružanja potrošačima nedvosmislene i objektivne informacije o proizvodima koji se nude na prodaju. - The amount of water added in poultry meat from the Croatian market This paper presents the results of amount absorbed or added water in poultry meat from the Croatian market. Samples of fresh chicken and turkey meat (n = 36) were sampled during 2016. and 2017. from various agricultural holdings, crafts, industry and trade chains in Croatia. In each sample, the ratio of total water (WA) and total protein (RPA) is calculated. Determination of above parameters and interpretation of results were in accordance with Commission Regulation (EC) No. 543/2008 of 16 June 2008 laying down detailed rules for the application of Council Regulation (EC) No. 1234/2007 as regards the marketing standards for poultry meat. Accredited standard methods were applied for determination of total water and total proteins. Out of 36 analyzed samples, seven samples which are representing 19.4% of the total number of analyzed samples, was not comply with maximum allowed ratio of total water and protein (W/RP) prescribed by Regulation (EC) No. 543/2008 for poultry meat. The results of this research indicate on the possibility of water addition in the fresh poultry meat producing process and also need for the systematic control with the aim of ensuring quality and providing consumers with objective information of the market products. - Zugesetzte Wassermenge im Geflügelfleisch am kroatischen Markt In der vorliegenden Arbeit sind Ergebnisse der Untersuchung der aufgenommenen bzw. der zugesetzten Wassermenge im Geflügelfleisch am kroatischen Markt dargestellt. Die Proben von frischem Hähnchen- und Putenfleisch (n = 36) wurden im Laufe der Jahre 2016 und 2017 bei unterschiedlichen landwirtschaftlichen Betrieben, Gewerbebetrieben, Industrien und Handelsketten auf dem Gebiet der Republik Kroatien entnommen. Bei jeder entnommenen Probe wurde das Verhältnis vom Gesamtwassergewicht (WA) zum Gesamtproteingewicht (RPA) rechnerisch ermittelt. Die Bestimmung der angegebenen Parameter und Auswertung von Ergebnissen wurden in Übereinstimmung mit der Verordnung (EG) Nr. 543/2008 der Kommission vom 16. Juni 2008 über die Festlegung von Detailregeln für die Anwendung der Verordnung (EG) Nr. 1234/2007 des Rates hinsichtlich der Vermarktungsnormen für Geflügelfleisch durchgeführt. Zur Ermittlung der angegebenen Parameter wurden akkreditierten Standardmethoden für Bestimmung des Gesamtwassergehalts und Gesamtproteingehalts verwendet. Unter den insgesamt 36 analysierten Proben waren sieben Proben, die 19,4 % der analysierten Anzahl von Proben ausmachen, unter Berücksichtigung des in der Verordnung Nr. 543/2008 nach Geflügelteilstücken vorgeschriebenen höchstzulässigen Verhältnisses vom Gesamtwassergewicht zum Proteingewicht (W/RP-Verhältnis) diesbezüglich nicht zufriedenstellend. Die gewonnenen Ergebnisse weisen auf mögliche zugesetzte Wassermenge im Prozess der Herstellung von frischem Geflügelfleisch sowie auf die Notwendigkeit einer systematischer Kontrolle hin mit dem Ziel, Qualität zu sichern wie auch unzweideutige und objektive Informationen über die zum Verkauf angebotenen Produkte an die Verbraucher zu geben. - La cantidad del agua añadida a la carne de aves de corral del mercado croata En este trabajo fueron mostrados los resultados de la investigación de la cantidad del agua absorbida y del agua añadida a la carne de los aves de corral del mercado croata. Las muestras del pollo y de la carne de pavo (n = 36) fueron tomadas durante el 2016 y el 2017 de diferentes granjas familiares, empresas individuales, industrias y cadenas de tiendas en República de Croacia. El peso total del agua (WA) y el peso total de proteínas (RPA) fueron determinados a través del cálculo. La determinación de los parámetros mencionados y la interpretación de los resultados fueron realizadas de acuerdo con el Reglamento (CE) N o 543/2008 de la Comisión de 16 de junio de 2008 por por el que se establecen normas de desarrollo del Reglamento (CE) no 1234/2007 del Consejo en lo que atañe a la comercialización de carne de aves de corral. Para la determinación de los parámetros mencionados fueron aplicados los métodos stándares acreditados para la determinación del peso total del agua y de proteínas. De un total de 36 muestras analizadas, 7 muestras, que son 19,4% de las muestras analizadas, no cumplieron en relación con los parámetros del peso total del agua y de proteínas (W/ RP), regulados por el Reglamento (CE) N o 543/2008 para los tipos de piezas de carne de aves de corral. Los resultados obtenidos indican a la posible añadidura del agua en el proceso de la producción de la carne fresca de aves de corral y a la necesidad de la existencia del sistema de control con el fin de asegurar la calidad y la información inequívoca e imparcial sobre los productos ofrecidos. - Quantità di acqua aggiunta nella carne del pollame proveniente dal mercato croato In questo articolo sono illustrati i risultati di una ricerca che aveva come obiettivo quello di stabilire la quantità di acqua assorbita o aggiunta nella carne del pollame proveniente dal mercato croato. I campioni di carne fresca di pollo e tacchino (n = 36) sono stati prelevati nel corso del biennio 2016-2017 da differenti aziende agricole, aziende artigiane, industrie e catene commerciali operanti sul territorio della Repubblica di Croazia. In ciascun campione è stato calcolato il rapporto di acqua totale (WA) e di proteine totali (RPA). Le operazioni di determinazione dei suddetti parametri e d’interpretazione dei risultati sono state svolte in conformità al Regolamento della Commissione (CE) n. 543/2008 del 16 giugno 2008 recante modalità di applicazione del regolamento (CE) n. 1234/2007 del Consiglio per quanto riguarda le norme di commercializzazione per le carni di pollame. Per determinare i suddetti parametri sono stati applicati i metodi standard accreditati per il calcolo dell’acqua e delle proteine totali. Su un totale di 36 campioni analizzati, sette di essi – ossia il 19,4% del numero complessivo di campioni analizzati – non hanno soddisfatto quanto disposto dal Regolamento n. 543/2008 circa il massimo rapporto consentito tra acqua e proteine totali (W/RP) per tipo di pezzo di carne di pollame. I risultati ottenuti rimandano alla possibilità di un’aggiunta d’acqua nel processo di produzione della carne fresca di pollame e alla necessità di controlli sistematici al fine di garantire la qualità e di fornire ai consumatori informazioni univoche e obiettive sui prodotti in commercio.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 2 ; str. 152-157   Elektronička verzija članka
Meso -- Perad -- Pileće meso -- Pureće meso -- Apsorbirana voda -- Dodana voda
636/639
HA18-00819

KATULIĆ, Daria
Količina šećera u mesnim proizvodima s hrvatskog tržišta [Elektronička građa] / Darja Katulić, Mladenka Malenica Staver, Jadranka Frece, Ksenija Markov, Lidija Kozačinski, Željka Cvrtila, Greta Krešić, Lidija Dergestin Bačun, Tina Lešić, Jelka Pleadin. - Ilustr.
Bibliografija: 14 jed. - Sažetak ; Summary ; Zusammenfassung ; Riassunto ; Resumen. - Šećeri se u proizvodnji mesnih proizvoda koriste s ciljem nastanka mliječne kiseline i postizanja specifičnih senzorskih svojstava, osiguravajući pritom kvalitetu i stabilnost krajnjeg proizvoda. Cilj ovog rada bio je utvrditi razlike u količinama šećera saharoze, glukoze i fruktoze u mesnim proizvodima iz različitih kategorija, dostupnih na hrvatskom tržištu. Ukupno je analizirano 140 uzoraka i to iz kategorije trajnih (n = 41) i toplinski obrađenih (n = 82) kobasica te trajnih suhomesnatih proizvoda (n = 17). Za određivanje razine šećera korištena je validirana enzimatska metoda. Unutar svake od triju ispitivanih kategorija utvrđen je najveći udio saharoze (0,21 - 0,87 %), nakon toga fruktoze (0,10 - 0,39 %) te najmanji glukoze (0,05 - 0,06 %). Ukupni udio šećera, kao suma saharoze, fruktoze i glukoze, iznosio je 1,32 % u kategoriji toplinski obrađenih kobasica, 0,36 % u trajnim kobasicama i 0,47 % u trajnim suhomesnatim proizvodima. Rezultati istraživanja ukazuju na variranje količine dodanih šećera u mesnim proizvodima s hrvatskog tržišta, s ukupnim udjelima u rasponu 1 - 2 %, ovisno o vrsti proizvoda i proizvođačkoj recepturi, ujedno u skladu s literaturnim podacima drugih autora za iste kategorije mesnih proizvoda. - Content of sugar in meat products from the Croatian market Sugars are used in the production of meat products to produce lactic acid and to achieve specific sensory properties, thus ensuring the quality and stability of the final product. The aim of this paper was to determine the differences in sucrose, glucose and fructose sugar levels in meat products from different categories available on the Croatian market. A total of 140 samples were analyzed from the category of fermented (n = 41) and heat treated (n = 82) sausages and dry cured meat products (n = 17). For the determination of the sugar level, a validated enzyme method was used. Within each of the three investigated categories the highest sucrose content (0.21-0.87%) was determined, followed by fructose (0.10-0.39%) and the lowest glucose (0.05-0.06%). The total sugar content, as a sum of sucrose, fructose and glucose, was 1.32% in the category of heat treated sausages, 0.36% in fermented sausages and 0.47% in dry cured meat products. The results of the research indicate the variation in the quantity of added sugar in meat products from the Croatian market, with total shares ranging from 1 to 2%, depending on the type of product and the producer's recipe, according to the literature of other authors for the same category of meat products. - Zuckergehalt in Fleischerzeugnissen vom kroatischen Markt Zucker wird bei der Herstellung von Fleischprodukten zur Bildung von Milchsäure und Sicherstellung bestimmter sensorischer Eigenschaften verwendet, wodurch die Qualität und Stabilität des Endprodukts gewährleistet wird. Das Ziel dieser Arbeit bestand darin, die unterschiedlichen Anteile von Saccharose, Glukose und Fruktose in Fleischprodukten aus unterschiedlichen Kategorien zu ermitteln, die auf dem kroatischen Markt verfügbar sind. Insgesamt wurden 140 Proben aus der Kategorie der Dauerwürste (n = 41) und der thermisch behandelten (n = 82) Würste sowie der trockengepökelten (n = 17) Dauerwürste untersucht. Für die Ermittlung des Zuckeranteils wurde die validierte enzymatische Methode eingesetzt. Bei allen drei untersuchten Kategorien wurde der höchste Anteil an Saccharose (0,21 - 0,87%) ermittelt, gefolgt von Fruktose (0,10 - 0,39%) und Glukose (0,05 - 0,06%). Der Gesamtanteil von Zucker, bzw. von Saccharose, Fruktose und Glukose, betrug 1,32% bei der Kategorie der thermisch behandelten Würste, 0,36% bei den Dauerwürsten und 0,47% bei den trockengepökelten Dauerprodukten. Die Ergebnisse der Untersuchung weisen auf Differenzen bei der Zugabe von Zucker in Fleischprodukten vom kroatischen Markt hin, mit einem Gesamtanteil zwischen 1 - 2%, in Abhängigkeit von der Produktsorte und der Herstellungsrezeptur sowie Literaturangaben anderer Autoren für dieselben Kategorien von Fleischprodukten. - La cantidad del azucar en los productos cárnicos del mercado croata sensoriales específicas, asegurando la calidad y estabilidad del producto final. El fin de este trabajo fue identificar las diferencias en las cantidades de azúcares sacarosa, glucosa y fructosa en los productos cárnicos de diferentes categorías, disponibles en el mercado croata. Fueron analizadas 140 muestras en total de las categorías de los embutidos crudo-curados (n = 41) y embutidos tratados térmicamente (n=82), junto con los productos cárnicos crudo-curados (n=17). Para la determinación del nivel de los azúcares fue usado el método enzimático validado. En cada grupo de los tres fue determinado el nivel más alto de la sacarosa (0,21 - 0,87%), seguido por el nivel de la fructosa (0,10 - 0,39%) y el nivel más bajo de la glucosa (0,05 - 0,06%). El contenido total del azúcar, la suma de los contenidos de la sacarosa, de la fructosa y de la glucosa, fue 1,32% en la categoría de los embutidos tratados térmicamente, 0,36% en los embutidos crudo-curados y 0,47% en los productos cárnicos crudo-curados. Los resultados de la investigación indican que la cantidad de los azúcares añadidos en los productos cárnicos del mercado croata varía, con los contenidos totales entre 1 y 2%, dependiendo del tipo del producto y de la receta de producción, de acuerdo con los datos de la literatura de otros autores para las mismas categorías de productos cárnicos. - La quantità di zuccheri nei prodotti a base di carne provenienti dal mercato croato Nella produzione dei prodotti a base di carne, gli zuccheri sono impiegati per stimolare la produzione di acido lattico e conseguire specifiche proprietà sensoriali, garantendo, nel contempo, la qualità e la stabilità del prodotto finale. Questa ricerca specialistica è stata condotta al fine di accertare le differenze di quantità degli zuccheri saccarosio, glucosio e fruttosio nei prodotti a base di carne, appartenenti a diverse categorie e accessibili sul mercato croato. L’analisi ha riguardato 140 campioni appartenenti a tre diverse categorie: salsicce a lunga conservazione (n = 41), salsicce termicamente trattate (n = 82) e insaccati a lunga conservazione (n = 17). Per determinare il livello di zuccheri presente nei campioni, si è ricorsi al metodo enzimatico convalidato. All’interno di ciascuna categoria analizzata è stata accertata una presenza più elevata di saccarosio (0,21 - 0,87%), seguita dal fruttosio (0,10 - 0,39%) e dal glucosio (0,05 - 0,06%). Nelle salsicce termicamente trattate è stato accertato un apporto complessivo di zuccheri (come somma di saccarosio, fruttosio e glucosio) dell’1,32%, superiore allo 0,36% riscontrato nelle salsicce a lunga conservazione e allo 0,47% rilevato negli insaccati a lunga conservazione. I risultati della ricerca evidenziano il variare delle quantità di zuccheri aggiunti nei prodotti a base di carne provenienti dal mercato croato – con una percentuale complessiva tra l’1 ed il 2%, a seconda della tipologia di prodotto e della ricetta di produzione, risultati comunque in linea con i dati evidenziati in letteratura da altri autori per le stesse categorie di prodotti a base di carne.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 2 ; str. 145-151   Elektronička verzija članka
Mesni proizvodi -- Šećeri -- Bakterije mliječne kiseline -- Senzorska svojstva
636/639
HA18-00820

BILANDŽIĆ, Nina
Koncentracije tetraciklinskih antibiotika u mesu i mesnim proizvodima [Elektronička građa] / Nina Bilandžić, Božica Solomun Kolanović, Ivana Varenina, ines Varga, Marina Krpan, Mirjana Hruškar. - Ilustr.
Bibliografija: str. 226-227. - Sažetak : Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto ; Resumen. - Tetraciklinski antibiotici su najviše korišteni veterinarski lijekovi u životinja koje se koriste za proizvodnju hrane u Hrvatskoj. Cilj ovog rada bio je odrediti koncentracije tetraciklina, klortetraciklina, oksiteraciklina i doksiciklina u svinjskom mesu (n=101), jetri (n=31) i masnom tkivu (n=30), goveđem mesu (n=89) i jetri (n=20), te mesnim proizvodima (kobasice i šunke, n=24). Za određivanje tetraciklina korištena je imunoenzimska ELISA metoda koja je validirana prema kriterijima Odluke Komisije 2002/657/ EZ. Određeni su validacijski parametri za četiri analizirana tetraciklina u rasponu: sposobnost detekcije CCβ 19,3 - 66,7 µg/kg, iskorištenje 64,5 - 102 %, koeficijent varijacije 14,1-28,9 %, granica detekcije LOD 3,62 - 21,0 µg/kg. U ukupno 295 analiziranih uzoraka tetraciklini su izmjereni u rasponima (μg/kg): tetraciklin 10,5 - 92,1, klortetraciklin 2,63 - 28,0, oksiteraciklin 17,5 - 91,3, doksiciklin 1,81 - 14,0. Najviša koncentracija od 92,1 μg/kg određena je za tetraciklin u svinjskom mesu. Najviše srednje vrijednosti određene su za (μg/kg): tetraciklin 23,6 u svinjskom mesu, oksiteraciklin i klortetraciklina 41,7 i 6,41 u goveđem mesu. Srednje vrijednosti doksiciklina za sve vrste analiziranih uzoraka su ispod LOD vrijednosti (3,62 μg/kg). Niti u jednoj vrsti uzoraka nisu utvrđene koncentracije iznad najviših dopuštenih koncentracija za četiri tetraciklina određenih Uredbom Komisije 37/2010/EZ. Utvrđeni rezultati ukazuju da se liječenje primjenom tetraciklina u životinja namijenjenih ishrani propisno provodilo pazeći na propisano vrijeme zadržavnja tetraciklinskih antibiotika te time osigurala zdravstvena sigurnost potrošača. - Concentration of tertracycline antibiotics in meat and meat products Tetracycline antibiotics are the most used veterinary medicines in animals used for food production in Croatia. The aim of this study was to determine the concentrations of tetracycline, chlorothacycline, oxiteracycline and doxycycline in pork meat (n = 101), liver (n = 31) and fatty tissue (n = 30), beef meat (n = 89) and liver (n = 20), and meat products (sausages and ham, n = 24). For the determination of tetracycline an immunoenzyme ELISA method was used which was validated according to the criteria of Commission Decision 2002/657/EC. Validation parameters for four analyzed tetracyclines ranged from: detection capabilities CCβ 19.3 - 66.7 μg/kg, recoveries 64.5-102%, variation coefficients 14.1-28.9%, detection limits LOD 3.62-21.0 μg/kg. In a total of 295 analyzed samples tetracyclines were measured in the ranges (μg/kg): tetracycline 10.5-92.1, chlortetracycline 2.63-28.0, oxiteracycline 17.5-91.3, doxycycline 1.81-14.0. The highest concentration 92.1 μg/kg was determined for tetracycline in pork meat. The highest mean values were determined for (μg/kg): tetracycline 23.6 in pork meat; oxiteracycline and clortetracycline, 41.7 and 6.41 in beef meat. The mean values of doxycycline for all types of analyzed samples are below the LOD value (3.62 μg/kg). Concentrations above maximum permissible concentrations for the four tetracyclines established by Commission Regulation 37/2010/EC have not been measured in all analyzed types of samples. Results confirmed that treatment with tetracycline antibiotic in animals used for food production was properly carried out, taking into account the prescribed withdrawal periods, thereby ensuring consumer health safety. - Konzentrationen von Tetrazyklinen im Fleisch und in Fleischerzeugnissen Tetrazykline sind die am häufigsten verwendeten Arzneimittel für Tiere, die für die Herstellung von Lebensmitteln in Kroatien verwendet werden. Ziel dieser Arbeit war es, die Konzentrationen von Tetrazyklinen, Chlortetrazyklinen, Oxytetrazyklinen und Doxyzyklinen im Schweinefleisch (n=101), in der Leber (n=31), im Fettgewebe (n=30), im Rindsfleisch (n=89) und in der Leber (n=20) sowie in Fleischerzeugnissen festzulegen (Würste und Schinken, n=24). Für die Festlegung der Tetrazykline wurde die immunenzymatische ELISA Methode eingesetzt, die nach den Kriterien der Entscheidung der Kommission 2002/657/EG validiert wurde. Für die vier analysierten Tetrazykline wurden folgende Validierungsparameter festgelegt: Nachweisvermögen CCβ 19,3 - 66,7 μg/kg, Wiederfindung 64,5 - 102 %, Variationskoeffizient 14,1-28,9 %, Nachweisgrenze LOD 3,62 - 21,0 μg/kg. In den insgesamt 295 analysierten Tetrazyklinproben wurden Tetrazykline in folgender Spannweite (μg/kg) festgelegt: Tetrazyklin 10,5 - 92,1, Chlortetrazyklin 2,63 - 28,0, Oxytetrazyklin 17,5 - 91,3, Doxyzyklin 1,81 - 14,0. Die höchste Konzentration von 92,1 μg/kg wurde beim Tetrazyklin im Schweinefleisch ermittelt. Bei der Auswertung wurden die höchsten Mittelwerte wie folgt ermittelt (μg/kg): Tetrazyklin 23,6 im Schweinefleisch, Oxytetrazyklin und Chlortetrazyklin 41,7 und 6,41 im Rindsfleisch. Die mittleren Werte von Doxyzylin bewegen sich bei allen analysierten Probetypen unterhalb der LOD Werte (3,62 μg/kg). In keiner Probe wurden Konzentrationen über den erlaubten Konzentrationen für die vier Tetrazykline festgelegt, die durch die Verordnung 37/2010/EZ vorgeschrieben sind. - Concentrazione degli antibiotici tetracicline nella carne e nei prodotti a base di carne Gli antibiotici tetracicline sono i farmaci veterinari più usati nell’industria della carne in Croazia. Questo studio aveva l’obiettivo di accertare la concentrazione di tetraciclina, clorotetraciclina, ossitetraciclina e doxiciclina nella carne (n=101), nel fegato (n=31) e nel tessuto adiposo (n=30) dei suini, oltre che nella carne (n=89) e nel fegato (n=20) dei bovini e nei prodotti a base di carne (salsicce e prosciutti, n=24). Per stabilire la concentrazione di tetracicline impiegate, è stato adoperato il test immunoenzimatico ELISA convalidato secondo i criteri della Decisione della Commissione 2002/657/CE. Sono stati accertati i parametri di convalida per quattro tetracicline analizzate nell’intervallo di concentrazione: capacità di rilevazione CCβ 19,3 - 66,7 μg/kg, recupero 64,5 - 102%, coefficiente di variazione 14,1-28,9%, limite di rilevazione LOD 3,62 - 21,0 μg/kg. In 295 campioni analizzati complessivamente, sono state rilevate tetracicline nei seguenti intervalli di concentrazione: (μg/kg): tetracicline 10,5 - 92,1, clorotetraciclina 2,63 - 28,0, ossitetraciclina 17,5 - 91,3 e doxiciclina 1,81 - 14,0. La maggior concentrazione di 92,1 μg/kg ha riguardato la tetraciclina ed è stata rilevata nella carne suina. I maggiori valori medi hanno riguardato (μg/kg): la tetraciclina 23,6 nella carne suina, l’ossitetraciclina e la clorotetraciclina (rispettivamente 41,7 e 6,41) nella carne bovina. I valori medi della doxiciclina per ogni genere di campione analizzato sono risultati sotto i valori LOD (3,62 μg/kg). In nessun campione analizzato non è stata rilevata una concentrazione superiore alle concentrazioni massime consentite per le quattro tetracicline indicate dalla Decisione della Commissione 2002/657/CE. - Las concentraciones de antibióticos en carne y productos cárnicos Los antibióticos de tetraciclina son los medicamentos veterinarios más usados en los animales destinados a la producción de carne en Croacia. El fin de este trabajo fue determinar las concentraciones de las tetraciclinas, clortetraciclinas, oxitetraciclinas y doxiciclinas en la carne de cerdo (n=101), hígado (n=31) y en el tejido adiposo (n=30), en la carne bovina (n=89) y en hígado (n=20) y en los productos cáricos (embutidos y jamones, n=24). Para determinar las tetraciclinas fue usado el método inmunoenzimático ELISA, validado según los criterios de la Decisión de la Comisión 2002/657/CE. Fueron determinados los parámetros de validación para cuatro tetraciclinas analizadas: la capacidad de detección CCβ 19,3 – 66,7 μg/kg, la recuperación 64,5 – 102 %, el coeficiente de variación 14,1-28,9 %, el límite de detección LOD 3,62 – 21,0 μg/kg. En 295 muestras en total las tetraciclinas fueron medidas en siguientes concentraciones (μg/kg): la tetraciclina 10,5 – 92,1, la clortetraciclina 2,63 – 28,0, la oxitetraciclina 17,5 – 91,3, la doxiciclina 1,81 – 14,0. La concentración más alta de 92,1 μg/kg fue deterinada para la tetraciclina en la carne de cerdo y para las oxitetraciclina (41,7) y clortetraciclina (6,41) en la carne bovina. Los valores medios de la doxiciclina para todas las muestras analizadas fueron bajo los valores LOD (3,62 μg/kg). En ningún tipo de muestras fueron determinadas las concentraciones superiores a las concentraciones máximas permisibles para todos los cuatro tipos de las tetraciclinas determinadas por el Reglamento (UE) 37/2010 de la Comisión.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 3 ; str. 220-228   Elektronička verzija članka
Meso -- Mesni proizvodi -- Jetra -- Masno tkivo -- Tetraciklini -- Sigurnost hrane
636/639
HA18-00821

IVANKOVIĆ, Maroje
Kvaliteta jaja podrijetlom od nesilica iz slobodnog i kaveznog uzgoja [Elektronička građa] / Maroje Ivanković, Tomislav Mikuš, Željka Cvrtila. - Ilustr.
Bibliografija: 20 jed. - Sažetak ; Summary ; Zusammenfassung ; Riassunto ; Resumen. - Kokošja jaja biološki su visoko vrijedna hrana i ljudski organizam koristi hranjive tvari jajeta u velikom postotku. Cilj je ovoga rada utvrditi kakvoću jaja s obzirom na način držanja kokoši nesilica. Istraživanje je obuhvatilo određivanje kvalitete konzumnih jaja nesilica različite dobi podrijetlom iz slobodnog, podnog i kaveznog uzgoja na ukupno 60 uzoraka. Jaja iz slobodnog uzgoja bila su najteža (mase prosječno 59,35 g) i u odnosu na jaja iz kaveznog (konvencionalnog) sustava imala su veći indeks oblika (75,29 : 74,30) i deblju ljusku (0,44 : 0,43 mm). Količina vode bila je najveća, a količina bjelančevina najmanja u jajima iz slobodnog uzgoja. Jaja su s aspekta njihovih proizvodnih karakteristika i kvalitete u smislu kemijskog sastava bolja u kaveznom u odnosu na slobodno držanje, dok je s aspekta dobrobiti držanje kokoši nesilica bolje u slobodnom uzgoju. - The impact of different housing systems on table eggs quality Chicken eggs are biologically high value foods and the human organism utilises their nutritional value at a high percentage. The aim of this paper is to determine the influence of poultry housing system on egg quality. The study included the determination of egg quality from egg laying hens of different ages, originating from free, floor and cage systems, to a total of 60 samples. Free range eggs weighed the most (averaging 59,35 g) and in comparison to cage raising system, measuring higher egg index (75,29 : 74,30) and a thicker shell (0,44 : 0,43 mm). The water amount was highest, and the protein amount was lowest in free range eggs. Eggs from the aspect of their production characteristics and quality in terms of chemical composition recorded higher values in conventional cages in comparison to free range, while eggs originating from free range and enriched cage systems recorded higher values from a poultry welfare standpoint. - Qualität der Eier von Legehühnern aus der Freiland- und der Käfighaltung Hühnereier sind biologisch hochwertige Nahrungsmittel, deren Nährstoffe vom menschlichen Körper zu einem hohen Prozentsatz ausgenutzt werden. Ziel dieser Arbeit bestand darin, die Qualität der Eier in Anbetracht der Haltungsweise der Legehühner festzulegen. Die Untersuchung umfasste die Bestimmung der Qualität von Konsumeiern, die von Legehühnern unterschiedlichen Alters aus der Freiland-, Boden- und Käfighaltung stammen, mit insgesamt 60 Probemustern. Die Eier aus der Freilandhaltung waren am schwierigsten (Masse durchschnittlich 59,35 g) und hatten im Vergleich zu den Eiern aus der Käfighaltung (konventionelle Haltung) einen größeren Formindex (75,29 : 74,30) und eine dickere Schale (0,44 : 0,43 mm). Die Freilandeier verfügten über den höchsten Anteil von Wasser und den geringsten Anteil von Proteinen. In Bezug auf die Produktionseigenschaften und die Qualität der chemischen Zusammensetzung schnitten die Eier aus der Käfighaltung besser als die Eier aus der Freilandhaltung ab, während vom Aspekt des Tierwohls die Haltung von Legehühnern in der Freilandhaltung besser ist. - La qualità delle uova delle galline ovaiole allevate all’aperto e in gabbie Le uova di gallina, dal punto di vista biologico, sono alimenti altamente nutrienti e l’organismo umano utilizza un’alta percentuale delle sostanze nutritive dell’uovo. L’obiettivo di questo studio consiste nell’accertare la qualità dell’uovo di gallina in base alle tecniche d’allevamento delle galline ovaiole. La ricerca ha riguardato l’accertamento della qualità delle uova da tavola di galline ovaiole di diverse età allevate all’aperto, a terra e in gabbie su un totale di 60 campioni. Le uova delle galline ovaiole allevate all’aperto sono risultate avere maggior massa (massa media 59,35 g) e, rispetto alle uova prodotte dalle galline ovaiole allevate in gabbie (sistema convenzionale), sono risultate avere un indice di forma maggiore (75,29 : 74,30) e un guscio più spesso (0,44 : 0,43 mm). Nelle uova prodotte dalle galline ovaiole allevate all’aperto, la quantità d’acqua è risultata maggiore, mentre la quantità di proteine è risultata minore rispetto alle altre uova. Le uova prodotte dalle galline ovaiole allevate in gabbie, sotto l’aspetto delle loro caratteristiche produttive e della loro qualità, hanno quindi una migliore composizione chimica rispetto alle uova prodotte dalle galline ovaiole allevate all’aperto mentre, dal punto di vista del loro benessere, l’allevamento all’aperto è certamente più favorevole per l’animale. - La calidad de los huevos provenientes de las gallinas ponedoras de la cría libre y en jaula Los huevos de gallina son biológicamente el alimento altamente nutritivo y el organismo humano usa los nutrientes de los huevos en un alto porcentaje. El fin de este trabajo fue determinar la calidad de los huevos teniendo en cuenta la manera de criar las gallinas ponedoras. La investigación incluyó la determinación de la calidad de los huevos de consumo de las gallinas ponedoras de diferentes edades provenientes de la cría libre, en suelo y en jaula con 60 muestras en total. Los huevos de cría libre fueron los más pesados (masa promedia de 59,35 g) y en comparación con los huevos de la cría en jaula (convencional) tenían un mayor índice de forma (75,29 : 74,30) y la cáscara más gruesa (0,44 : 0,43 mm). El contenido del agua más alto y el más bajo contenido de las proteínas tenían los huevos de la cría libre. Desde el punto de vista de las características productivas y de la calidad en sentido de su composición química, los huevos de la cría de jaula son mejores que los de la cría libre, mientras desde la perspectiva del bienestar de las gallinas ponedoras la cría libre es mejor.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 5 ; str. 419-425   Elektronička verzija članka
Kokošja jaja -- Kvaliteta jaja -- Slobodni uzgoj -- Kavezni uzgoj
636/639
HA18-00822

PEINOVIĆ, Lovran
Kvaliteta kobasica s hrvatskog tržišta [Elektronička građa] / Lovran Peinović, Lidija Kozačinski, Jelka Pleadin, Lidija Dergestin Bačun, Željka Cvrtila. - Ilustr.
Bibliografija: str. 232. - Sažetak ; Summary ; Zusammenfassung ; Resumen ; Riassunto. - Cilj ovoga rada bio je utvrditi udio bjelančevina mesa i kolagena kao kriterija kvalitete mesnih proizvoda iz skupina trajnih i toplinski obrađenih kobasica. Udio kolagena odnosno bjelančevina vezivnog tkiva te bjelančevina mesa određen je primjenom standardnih akreditiranih metoda. U radu je analizirano ukupno 77 uzoraka dostupnih na hrvatskom tržištu tijekom 2016. i 2017. godine, od kojih 31 uzorak trajnih kobasica, 7 uzoraka obarenih kobasica, 13 uzoraka polutrajnih kobasica, 17 uzoraka kobasica od mesa u komadima te 9 uzoraka kuhanih kobasica. Od svih analiziranih uzoraka, samo jedan uzorak (1,3%) i to iz skupine obarenih kobasica (parizer), temeljem utvrđene količine bjelančevina mesa od 9,99%, po pitanju kvalitete nije zadovoljio zahtjevima zakonodavstva Republike Hrvatske. Međutim, po vrstama mesnih proizvoda utvrđena je široka varijabilnost analiziranih parametara, općenito upućujući na značajne razlike u njihovoj kvaliteti. - Quality of sausages on the Croatian market The aim of this paper was to determine the meat protein and collagen content in sausages, being the criterion for evaluating the quality of meat products within a group of dry and heat-treated sausages. We have determined the content of collagen, a connective tissue protein, and meat proteins by employing standard accredited methods. This paper analyses a total of 77 samples that were available on the Croatian market during 2016 and 2017, namely, 31 samples of dry sausages, 7 samples of cooked sausages, 13 samples of semi-dry sausages, 17 samples of sausages made from larger chunks of meat and 9 samples of sausages that require cooking. Among analysed samples, only one sample (1.3 %) belonging to the group of cooked sausages (Pariser) did not meet the quality requirements of the Republic of Croatia based on the determined content of meat protein of 9.99 %. Furthermore, various types of meat products demonstrated a wide variability of analysed parameters, generally pointing to significant differences in their quality. - Qualität der Würste vom kroatischen Markt Ziel dieser Arbeit war es, den Anteil von Fleischeiweiß und Kollagen als Kriterium für die Qualität von Fleischprodukten aus der Gruppe der Dauerwürste und thermisch behandelten Würste zu bestimmen. Der Anteil von Kollagen bzw. von Eiweiß im Bindegewebe und im Fleisch wurde anhand von standardisierten akkreditierten Methoden bestimmt. In der Arbeit wurden insgesamt 77 Proben untersucht, die in 2016 und 2017 auf dem kroatischen Markt verfügbar waren; davon 31 Proben von Dauerwürsten, 7 Proben von Brühwursten, 13 Proben von Halbdauerwürsten, 17 Proben von Würsten aus Fleischstücken und 9 Proben von Kochwürsten. Von den analysierten Proben gab es nur eine Probe (1,3%) aus der Gruppe der Brühwürste (Pariser Wurst), die mit einem Fleischeiweißanteil von 9,99 die in der Republik Kroatien gesetzlich festgelegten Qualitätsparameter nicht erfüllt hat. Jedoch wurde bei den verschiedenen Sorten der Fleischprodukte eine breite Variabilität der analysierten Parameter festgestellt, was im Allgemeinen auf relevante Unterschiede in den Qualitätsmerkmalen hinweist. - Calidad de los embutidos del mercado croata El fin de este trabajo fue determinar el contenido de carne y del colágeno como el criterio de calidad de los productos cárnicos de los grupos de los embutidos crudo-curados y térmicamente tratados. El contenido del colágeno o sea de las proteínas del tejido conectivo y de las proteínas de carne fue determinado por los métodos estándares acreditados. Fueron analizadas 77 muestras en total, disponibles en el mercado croata durante los años 2016 y 2017, de los cuales 31 fueron las muestras de los embutidos crudo-curados, 7 muestras de los embutidos pasteurizados, 13 muestras de los embutidos semi-curados, 17 muestras de los embutidos de carne en pedazos y 9 muestras de los embutidos cocidos. De todas las muestras analizadas, sólo una muestra (1,3%), del grupo de los embutidos pasteurizados (‘’parizer’’) no cumplió en términos de calidad con los requisitos de la legislación de la República de Croacia, a base de la cantidad de las proteínas de carne determinadas (9,99%). No obstante, entre todos los tipos de productos cárnicos fue determinada una variabilidad amplia de parámetros analizados, refiriéndose en general a las diferencias significativas en su calidad. - La qualità delle salsicce in commercio sul mercato croato Questo studio aveva come obiettivo l’accertamento della parte di proteine della carne e di collagene come criterio di qualità dei prodotti a base di carne del gruppo delle salsicce a lunga conservazione e di quelle trattate termicamente. La parte di collagene o di proteine dei tessuti connettivi e delle proteine della carne è stata stabilita mediante l’applicazione di metodologie standard accreditate. Complessivamente sono stati analizzati 77 campioni in commercio sul mercato croato durante il biennio 2016-2017, di cui 31 campioni di salsicce a lunga conservazione, 7 campioni di salsicce cotte al vapore, 13 campioni di salsicce a media conservazione, 17 campioni di salsicce di carne a pezzetti e 9 campioni di salsicce cotte. Tra tutti i campioni analizzati, soltanto un campione (1,3%), appartenente al gruppo delle salsicce cotte al vapore (parizer), in base alla quantità di proteine della carne accertata (9,99%) non ha soddisfatto i criteri qualitativi previsti dalla normativa in vigore nella Repubblica di Croazia. Tuttavia, tra le tipologie dei prodotti a base di carne è stata accertata un’ampia variabilità dei parametri analizzati, il che rimanda in generale a una significativa differenza in ordine alla loro qualità.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 3 ; str. 229-233   Elektronička verzija članka
Mesni proizvodi -- Kvaliteta mesa -- Bjelančevine
636/639
HA18-00823

MLAĆO, Merjem
Microbiological quality of fresh chicken meat products from different farms [Elektronička građa] / Merjem Mlaćo, Adis Mukača, Nirves Bulaja, Elvedin Borić, Sanin Tanković. - Graf. prikazi.
Bibliografija: 16 jed. - Summary. - The purpose of this paper was to verify the shelf life of fresh chicken meat and offal (grilled chicken, drumsticks, wings, and liver, hearts and gizzards) by determining the microbiological status and the presence of Salmonella bacteria, and the total number of aerobic mesophilic bacteria, Listeria monocytogenes, Escherichia coli and Enterobacteriaceae during the nine days of storage, as well as to determine the correlation between microbial growth of certain bacteria with respect to the test interval and established pH values. The obtained results served to determine farm's rating and classification in relation to the established microbiological status. All products tested in relation to their microbiological quality maintained their hygienic safety within their 7-day shelf life. Only grilled chicken sample remained within the prescribed microbiological criteria limits on the ninth day after production. We established positive correlation with variable degree of correlation between the total number of bacteria isolated from chicken meat samples originating from all farms and the test interval, as well as the positive and negative correlation with variable degree of correlation, and the complete absence of correlation between the total number of bacteria isolated from samples and resulting pH values. Because the highest counts of certain bacteria on the seventh and ninth day for individual farms that were the subject of the study differed even though we examined the same type of product, we carried out a classification of individual farms. The conditions for keeping, transporting and slaughtering broilers, as well as the adequate storage of related products, have a significant impact on the microbiological status, hygienic safety and shelf life of fresh chicken meat.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 6 ; str. 492-502   Elektronička verzija članka
Pileće meso -- Rok trajanja -- Mikrobiološki status -- Farme
636/639
HA18-00824

MLAĆO, Merjem
Mikrobiološka ispravnost proizvoda od svježeg pilećeg mesa porijeklom s različitih farmi [Elektronička građa] / Merjem Mlaćo, Adis Mukaća, Nirves Bulaja, Elvedin Borić, Sanin Tanković. - Graf. prikazi.
Bibliografija: 16 jed. - Sažetak ; Zusammenfassung ; Resumen ; Riassunto. - Namjera u ovom radu je bila verifikacija roka trajanja svježeg pilećeg mesa i iznutrica ("gril pile", batak, krilca, jetrica sa srcem i želudac), utvrđivanjem mikrobiološkog statusa i prisustva bakterija roda Salmonella, ukupan broj aerobnih mezofilnih bakterija te bakterija Listeria monocytogenes, Escherichia coli i Enterobacteriaceae tijekom devet dana pohrane te utvrđivanje međusobnih korelacija mikrobiološkog rasta pojedinih bakterija u odnosu na interval praćenja i utvrđene pH vrijednosti. Dobiveni rezultati su omogućili ocjenu i klasifikaciju farme u odnosu na utvrđeni mikrobiološki status. Svi ispitivani proizvodi u pogledu mikrobiološke ispravnosti su bili higijenski ispravni unutar sedam dana roka trajanja, dok je jedino uzorak "gril pile" bio u granicama propisanih mikrobioloških kriterija devetog dana od dana proizvodnje. Utvrđena je pozitivna korelacija s različitim stupnjem korelacije između ukupnog broja bakterija koje su tražene u uzorcima pilećeg mesa sa svih farmi u odnosu na interval ispitivanja te pozitivna i negativna korelacija različitog stupnja, kao i potpuna odsutnost korelacije između ukupnog broja bakterija koje su tražene u uzorcima i nađenih pH vrijednosti. Iako se radi o istoj vrsti proizvoda, sedmog i devetog dana ispitivanja najviše nađene vrijednosti pojedinih bakterija bile su različite za pojedine farme koje su bile predmet istraživanja te je u skladu s tim i izvršena klasifikacija pojedinih farmi. Uvjeti držanja, transport i klanje brojlera, kao i adekvatno skladištenje proizvoda znatno utječe na mikrobiološki status i higijensku ispravnost te rok upotrebe svježeg pilećeg mesa. - Mikrobiologischer Status von Produkten aus frischem Geflügelfleisch von diversen Farme Ziel dieser Arbeit war es, das Haltbarkeitsdatum von frischem Geflügelfleisch und Innereien (Grillhähnchen, Keule, Hähnchenflügel, Leber mit Herz und Magen) durch Bestimmung des mikrobiologischen Status und der Anwesenheit von Bakterien der Gattung Salmonellen zu verifizieren, die Gesamtzahl der aeroben mesophilen Bakterien und der Bakterien Listeria monocytogenes, Escherichia coli und Enterobacteriaceae während einer neuntägigen Aufbewahrung zu bestimmen und die gegenseitige Korrelation des mikrobiologischen Wachstums einzelner Bakterien in Bezug auf das Beobachtungsintervall und die bestimmten pH-Werte festzulegen. Die gewonnenen Ergebnisse haben eine Beurteilung und Klassifikation der Farm in Anbetracht des festgelegten mikrobiologischen Status ermöglicht. Alle untersuchten Produkte waren in Anbetracht der mikrobiologischen Sicherheit innerhalb einer Haltbarkeitsdauer von sieben Tagen hygienisch einwandfrei; nur die Probe "Grillhähnchen" bewegte sich am neunten Tag ab Produktion innerhalb der vorgeschriebenen Grenzwerte der mikrobiologischen Kriterien. Es wurde eine positive Korrelation mit einer diversen Korrelationsstufe zwischen der Gesamtzahl der Bakterien, die in den Proben des Geflügelfleischs von allen Farmen gesucht wurden, und dem Untersuchungsintervall sowie eine positive und negative Korrelation diverser Stufen bzw. ein vollständiges Ausbleiben der Korrelation zwischen der Gesamtzahl der Bakterien, die in den Proben gesucht wurden, und der ermittelten pH-Werte festgelegt. Obwohl es sich um dieselbe Art von Produkten handelt, waren am siebten und am neunten Tag der Untersuchung die höchsten ermittelten Werte einzelner Bakterien unterschiedlich für einzelne Farmen, die Gegenstand der Untersuchung waren; dementsprechend wurden die Farmen auch klassifiziert. - Idoneità microbiologica dei prodotti a base di carne di pollo fresca provenienti da differenti aziende avicole L'intento di questo studio consisteva nel verificare la scadenza della carne di pollo fresca e delle sue frattaglie (pollo da fare alla griglia, coscia, ala, fegato con cuore e ventriglio o durello), accertare lo status microbiologico e la presenza di batteri della famiglia Salmonella, il numero complessivo di batteri mesofili anaerobici e dei batteri Listeria monocytogenes, Escherichia coli e Enterobacteriaceae durante nove giorni di conservazione, oltre che accertare le reciproche correlazioni della crescita microbiologica di singoli batteri rispetto all’intervallo di monitoraggio e rispetto al fattore pH accertato. I risultati ottenuti hanno consentito di valutare e di classificare le aziende avicole rispetto allo status microbiologico accertato. Tutti i prodotti esaminati, per quel che riguarda la loro idoneità microbiologica, sono risultati igienicamente idonei entro il termine di scadenza di sette giorni, mentre soltanto il pollo da fare alla griglia, al nono giorno dal giorno di produzione, è risultato idoneo entro i limiti dei criteri microbiologici prescritti. È stata accertata una correlazione positiva, con differenti gradi di correlazione, tra il numero complessivo di batteri cercati sui campioni di carne di pollo provenienti da tutte le aziende avicole rispetto all’intervallo dell’esame, ed una correlazione sia positiva sia negativa di differente grado, ma anche una totale assenza di correlazione tra il numero complessivo di batteri cercati sui campioni e i fattori pH rilevati. Anche se si tratta del medesimo tipo di prodotto, al settimo e al nono giorno d’esame il numero massimo di batteri trovati è risultato differente a seconda dell’azienda avicola presa in esame, il che ha consentito di classificare le singole aziende avicole in oggetto. - Calidad microbiológica de los productos de la carne de pollo fresco de diferentes granjas La intención en este trabajo fue la verificación de la fecha de caducidad de la carne fresca de pollo y de los menudos (pollo "a la parrilla”, muslos de pollo, alitas de pollo, hígado con el corazón y el estómago de pollo), determinando el estado microbiológico y la presencia de las bacterias del género Salmonella, el número total de las bacterias aerobias mesófilas y de las bacterias Listeria monocytogenes, Escherichia coli y Enterobacteriaceae durante nueve días del almacenamiento y la determinación de las correlaciones entre el crecimiento microbiológico de algunas bacterias y el intervalo de monitoreo y el valor pH. Los resultados obtenidos facilitaron la evaluación y la clasificación de la granja en relación con el estado microbiológico determinado. Todos los productos probados en el sentido de la calidad microbiológica fueron de buena calidad sanitaria dentro del período de siete días antes de la fecha de caducidad, mientras la única muestra que cumplió los criterios microbiológicos nueve días después del día de la producción fue la muestra de la carne de pollo "a la parrilla”. Fue determinada la correlación positiva con diferente grado de correlación entre el número total de las bacterias investigadas en las muestras de la carne de pollo de todas las granjas en relación con el intervalo de monitoreo y la correlación negativa de diferente grado junto con la ausencia de correlación entre el número total de las bacterias de las muestras y los valores pH. Aunque se trate del mismo tipo de productos, los niveles más altos de las bacterias al día siete y al día nueve fueron diferentes entre las granjas que fueron el tema de la investigación y de acuerdo con eso fue hecha la clasificación de algunas granjas.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 6 ; str. 480-491   Elektronička verzija članka
Pileće meso -- Rok trajanja -- Mikrobiološki status -- Farme
636/639
HA18-00825

KRALIK, Zlata
Mogućnost korištenja selenom biofortificiranog kukuruza u hrani kokoši nesilica [Elektronička građa] / Zlata Kralik, Irena Išasegi. - Ilustr.
Bibliografija: 24 jed. - Sažetak ; Summary. - Cilj ovog istraživanja bio je utvrditi utjecaj korištenja različitih razina selenom biofortificiranog kukuruza u krmnim smjesama za nesilice na kvalitetu jaja i povećanje sadržaja selena u jajima. Pokusno razdoblje trajalo je 4 mjeseca. U pokusu je korišteno 45 kokoši pasmine hrvatica (crveni soj), a bile su podijeljene u tri skupine (A, C i D). Kokoši skupine A predstavljale su kontrolnu skupinu i konzumirale su krmne smjese komercijalnog sastava, dok su skupine nesilica C i D konzumirale smjese sa selenom biofortificiranim kukuruzom na dvije razine (niža i viša razina selena; 0,2 mg/kg i 0,4 mg/kg krmne smjese). Analizom rezultata utvrđeno je da kukuruz biofortificiran nižom razinom selena u smjesama za nesilice može zamijeniti selen koji se dodaje u premiks. Korištenjem kukuruza biofortificiranog višom razinom selena u hrani kokoši pasmine hrvatica statistički se značajno povećava sadržaj selena u jestivom dijelu jaja (P<0,001), te se pozitivno djeluje na pokazatelje kvalitete jaja (HJ, visinu bjelanjaka, boju žumanjaka, pH bjelanjaka i pH žumanjaka; P<0,05). - The aim of this research was to determine the effect of using corn biofortified with different levels of selenium in mixtures for laying hens on egg quality and increase of selenium content in eggs. The trial period lasted 4 months. The experiment was carried out on 45 hens of Hrvatica breed (red strain), divided into three groups (A, C and D). Hens in group A represented the control group and consumed feed mixtures of commercial composition, while hens in groups C and D consumed feed mixtures in which maize was biofortified with selenium at two levels (lower and higher selenium levels; 0.2 mg/kg and 0.4 mg/kg feed mixtures). Analysis of results has shown that corn biofortified with a lower selenium level in mixtures for hens could replace the selenium that is added to the premix. The use of maize biofortified with higher selenium level in feed of Hrvatica breed hens significantly increases the selenium content in edible part of egg (P <0.001) and positively affects egg quality indicators (HU, albumen height, yolk color, pH values of albumen and yolk; P<0.05).
U: Krmiva (Online). - ISSN 1848-901X. - 60 (2018), 1 ; str. 35-41   Elektronička verzija članka
Nesilice -- Hranidba -- Kukuruz -- Selen -- Biofortifikacija -- Kvaliteta jaja
636/639
HA18-00826

ROBINA, Ana
Nalaz bakterije Escherichia coli u mesnim pripravcima [Elektronička građa] / Ana Robina, Kornelija Jurina, Lidija Kozačinski. - Ilustr.
Bibliografija: 10 jed. - Sažetak ; Zusammenfassung ; Riassunto ; Resumen. - Mesni pripravci mogu biti proizvedeni od jedne ili više vrsta mljevenog mesa i dodanih sastojaka a stavljaju se na tržište najčešće pod nazivima: ćevapčići, pljeskavica ili hamburger. U uvjetima proizvodnje i distribucije takvih proizvoda kontaminacija bakterijom Escherichia coli je uvijek moguća. U ovom radu pretraženo je 50 uzoraka mesnih pripravaka na nalaz bakterije E. coli čiji dokaz ukazuje na fekalno zagađenje hrane. Samo u 8% uzoraka mesnih pripravaka bakterija je dokazana u broju manjem od 500 cfu/g, što govori da su svi analizirani uzorci u ovom istraživanju pokazali zadovoljavajuće rezultate u odnosu na propisane mikrobiološke kriterije za hranu. - Befund der Bakterie Escherichia coli in Fleischzubereitungen Fleischzubereitungen können aus einer oder mehreren Sorten von Hackfleisch und Zugaben hergestellt werden. Auf den Markt werden sie vorwiegend als Cevapčići, Hacksteak oder Hamburger gebracht. Bei der Herstellung und dem Vertrieb solcher Produkte ist die Kontaminierung mit der Bakterie Escherichia coli immer möglich. In dieser Arbeit wurden 50 Proben von Fleischzubereitungen auf die Anwesenheit von E. coli untersucht, was darauf hinweist, dass die Lebensmittel mit Fäkalien kontaminiert sind. Nur bei 8% der Fleischzubereitungen wurde die Bakterie mit einem Anteil von unter 500 cfu/g nachgewiesen, was bedeutet, dass alle analysierten Proben bei dieser Untersuchung zufriedenstellende Ergebnisse in Bezug auf die vorgeschriebenen mikrobiologischen Kriterien für Lebensmittel erreicht haben. - La presenza del batterio Escherichia coli nelle preparazioni di carne Le preparazioni di carne possono contenere uno o più tipi di carne macinata, oltre ad altri ingredienti, e sono commercializzate più frequentemente con nome di: ćevapčići, pljeskavica o hamburger. Nelle condizioni di produzione e distribuzione di questo genere di prodotti, la contaminazione con il batterio Escherichia coli è sempre possibile. Per accertare la presenza del batterio Escherichia coli, che rappresenta un indicatore comune di contaminazione fecale del cibo, il presente studio ha esaminato 50 campioni di preparazioni di carne. La presenza del batterio è stata accertata in un numero inferiore a 500 cfu/g soltanto nell’8% dei campioni di preparazioni di carne, il che significa che tutti i campioni analizzati nell’ambito di questa ricerca hanno dato risultati che soddisfano i criteri microbiologici prescritti per il cibo. - Los resultados de los análisis de Escherichia coli en las preparaciones de carne Las preparaciones de carne son hechas de uno o varios tipos de carne picada y de ingredientes añadidos, y puestas en el mercado generalmente bajo el nombre de ćevapčić, pljeskavica o hamburguesa. La contaminación por la bacteria Escherichia coli siempre es posible en las condiciones de la producción y distribución de este tipo de productos. En este trabajo fueron analizadas 50 muestras de las preparaciones de carne en las que la presencia de la bacteria E. coli demuestra la contaminación fecal de la comida. Sólo en 8% de las muestras de las preparaciones de carne la bacteria fue presente en la cantidad menos de 500 cfu/g, lo que indica que todas las muestras analizadas en este trabajo mostraron los resultados satisfactorios en comparación con los criterios microbiológicos para la comida.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 5 ; str. 396-399   Elektronička verzija članka
Meso -- Mesne prerađevine -- Bakterijska kontaminacija -- Escherichia coli
636/639
HA18-00827

SENČIĆ, Đuro
Nutritivna vrijednost suhih šunki i pršuta [Elektronička građa] / Đuro Senčić, Danijela Samac. - Ilustr.
Bibliografija: str. 142. - Sažetak ; Summary ;Zusammenfassung ; Resumen ; Riassunto. - Zbog visokog sadržaja kuhinjske soli i kolesterola te sastojaka dima, suhomesnati proizvodi su smatrani lošim namirnicama za ljudsko zdravlje jer doprinose aterosklerozi i hipertenziji. Međutim, suhe šunke i pršuti su namirnice animalnog porijekla u prehrani ljudi, bogate s hranjivim tvarima. Značajan su izvor bjelančevina i masti, koje su u djelomično razgrađenom obliku djelovanjem endogenih enzima proteaza i lipaza. Posebice su bogati izvor slobodnih aminokiselina (esencijalnih i neesencijalnih) i masnih kiselina. Sastav slobodnih aminokiselina ovisi o genotipu svinja (enzimatski sastav mišića), tehnologiji prerade i dužini zrenja suhih šunki i pršuta. Sastav slobodnih masnih kiselina najviše ovisi o hranidbi svinja (sastav hrane), sustavu držanja svinja (otvoreni, zatvoreni), ali i o genotipu svinja. Omjer između polinezasićenih (PUFA) i zasićenih (SFA) masnih kiselina najčešće je ispod preporučenih vrijednosti (0,4-1), a omjer između ukupnih n-6 i n-3 masnih kiselina je iznad preporučenih vrijednosti WHO (2003.). Zbog visokog sadržaja kuhinjske soli (natrija), treba biti oprezan u prehrani sa suhom šunkom i pršutom kod ljudi koji boluju od kardiovaskularnih bolesti i hipertenzije. Suhe šunke i pršuti su dobar izvor mineralnih tvari, naročito cinka, željeza i selena kao i vitamina, osobito onih iz skupine B. Zbog visokog sadržaja hranjivih tvari u lako probavljivom i slobodnom obliku, suhe šunke i pršuti su naročito pogodni u prehrani sportaša. - Nutritional value of dry ham and prosciutto Due to the high content of table salt and cholesterol, as well as smoke compounds, dry-cured meat products are considered a type of food which is bad for human health because it contributes to the development of atherosclerosis and hypertension. However, dry ham and prosciutto are considered foods of animal origin for human consumption that are rich in nutrients. They represent an important source of protein and fat, which are partially disintegrated by the action of endogenous enzymes protease and lipase. They are an especially rich source of free amino acids (essential and non-essential) and fatty acids. The composition of free amino acids depends on the genotype of the pig (enzymatic composition of muscles), the processing technology and the length of curing of dry ham and prosciutto. The composition of free fatty acids mainly depends on the method of pig feeding (feed formulation) and pig rearing (open, closed), as well as on the genotype of pigs. The ratio between polyunsaturated (PUFA) and saturated (SFA) fatty acids in dry ham and prosciutto is usually below the recommended values (0.4-1), while the ratio between total n-6 and n-3 fatty acids is often above the WHO recommended values (2003). People suffering from cardiovascular diseases and hypertension need be careful when incorporating dry ham and prosciutto into their diet due to the high content of table salt (sodium). Dry ham and prosciutto are a good source of minerals, especially zinc, iron and selenium, as well as vitamins, especially B-group vitamins. Due to the high content of nutrients in easily digestible and free form, dry ham and prosciutto are particularly suitable for athletes. - Nährwert von Trockenschinken und luftgetrockneten Rohschinken (Pršut) Aufgrund des hohen Gehalts an Speisesalz und Cholesterin sowie Rauchbestandteilen galten getrocknete Fleischprodukte als Nahrungsmittel, die sich auf die menschliche Gesundheit ungünstig auswirken, weil sie zur Entstehung von Arteriosklerose und hohem Blutdruck beitragen. Trockenschinken und lufgetrocknete Rohschinken sind aber Lebensmittel tierischen Ursprungs, die reich an Nährstoffen sind. Sie stellen eine wertvolle Quelle von Proteinen und Fetten dar, die infolge der Wirkung von endogenen Proteasen und Lipasen teilweise abgebaut werden. Sie stellen eine besonders wertvolle Quelle von freien Aminosäuren (essentiellen und nicht essentiellen) und Fettsäuren dar. Die Zusammensetzung der freien Aminosäuren hängt vom Genotyp der Schweine ab (enzymatische Muskelzusammensetzung), der Technologie der Verarbeitung und der Dauer der Reifung von Trockenschinken und luftgetrockneten Rohschinken. Die Zusammensetzung der freien Fettsäuren hängt größtenteils von der Fütterung der Schweine (Futterzusammensetzung), dem Halterungssystem der Schweine (offen, geschlossen), aber auch vom Genotyp der Schweine ab. Das Verhältnis zwischen den mehrfach ungesättigten Fettsäuren (PUFA) und den gesättigten (SFA) Fettsäuren unterschreitet am häufigsten die empfohlenen Grenzwerte (0,4-1), während das Verhältnis zwischen dem Gesamtanteil von n-6 und n-3 Fettsäuren die empfohlenen Werte der WHO übersteigt (2003). Infolge des hohen Anteils an Speisesalz (Natrium) müssen Menschen, die an Herzgefäßkrankheiten und Bluthochdruck leiden, beim Verzehr von Trockenschinken und luftgetrocknetem Rohschinken aufmerksam sein. Trockenschinken und luftgetrocknete Rohschinken sind einer wertvolle Quelle von Mineralstoffen, in erster Linie von Zink, Eisen und Selen sowie von Vitaminen, insbesondere aus der B-Gruppe der Vitamine. - El valor nutricional de jamones secos y jamones Por el contenido alto de la sal común y del colesterol, junto con los contenidos del humo, los productos crudo-curados son considerados comida dañina para la salud humana porque contribuyen a la aterosclerosis y a la hipertensión. Pero los jamones secos y los jamones son alimentos de proveniencia animal en la alimentación humana, ricos en nutrientes. Son una fuente importante de proteínas y grasas, en la forma semi desintegrada por las enzimas endógenas peptidasa y lipasa. Son especialmente ricos en aminoácidos libres (esenciales y no esenciales) y en ácidos grasos. La composición de los aminoácidos libres depende del genotipo de los cerdos (composición enzimática de los músculos), de la tecnología del procesamiento y del período de la maduración de los jamones secos y de los jamones. La composición de los ácidos grasos depende principalmente de la alimentación de los cerdos (composición de la comida), del sistema de la cría (extensivo, intensivo) y también del genotipo de cerdos. La proporción entre los ácidos grasos poliinsaturados (PUFA) y ácidos grasos saturados (SFA) está generalmente debajo de los valores recomendados (0,4-1) y la proporción entre los n-6 y n-3 ácidos grasos en total está por encima de los valores recomendados por la Organización Mundial de la Salud (2003). La gente que padece de las enfermedades cardiovasculares y de la hipertensión debería tener precacuión con el jamón seco y el jamón en su alimentación por su alto contenido de la sal común (el sodio). Los jamones secos y los jamones son buena fuente de los minerales, especialmente de zinc, hiero y selenio y de los vitaminas, especialmente del grupo B. Por el contenido alto de los nutrientes en la forma facilmente digerible y libre, los jamones secos y los jamones son particularmente adecuados para la alimentación de los deportistas. - Valore nutrizionale dei prosciutti cotti essiccati e dei prosciutti crudi Per l’alto contenuto di sale da cucina e di colesterolo e per l’utilizzo del fumo, i prodotti insaccati sono ritenuti alimenti nocivi per la salute dell’uomo perché favoriscono l’insorgere dell’arteriosclerosi e dell’ipertensione. I prosciutti cotti essiccati e i prosciutti crudi, tuttavia, sono alimenti d’origine animale ricchi di sostanze nutritive per l’uomo. Sono una importante fonte di proteine e grassi in forma parzialmente disgregata grazie all’azione degli enzimi endogeni della proteasi (o peptidasi) e della lipasi. Questi insaccati sono particolarmente ricchi di aminoacidi liberi (essenziali e non) e di acidi grassi. La composizione degli aminoacidi liberi dipende dal genotipo del suino (composizione enzimatica dei muscoli), dalla tecnologia di lavorazione delle carni e dalla durata della stagionatura dei prosciutti cotti e dei prosciutti crudi. La composizione degli aminoacidi liberi dipende soprattutto dall’alimentazione del suino (composizione del mangime), dal sistema d’allevamento del suino (a ciclo aperto, a ciclo chiuso) e anche dal genotipo del suino. Il rapporto tra acidi grassi polinsaturi (PUFA) e saturi (SFA) è molto spesso sotto i valori raccomandati (0,4 – 1), mentre il rapporto tra gli acidi grassi n-6 totali e gli acidi grassi n-3 totali supera i valori raccomandati dall’Organizzazione mondiale della sanità (OMS/WHO) nel 2003. Per la forte presenza di sale da cucina (sodio) tanto nel prosciutto cotto essiccato, quanto nel prosciutto crudo, alle persone che soffrono di malattie cardiovascolari e d’ipertensione si raccomanda di farne un uso moderato. I prosciutti cotti essiccati e i prosciutti crudi sono una buona fonte di sostanze minerali, in particolare di zinco, ferro e selenio, come anche di vitamine, in particolare di quelle del gruppo B.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 2 ; str. 138-144   Elektronička verzija članka
Suhomesnati proizvodni -- Nutritivna vrijednost
636/639
HA18-00828

ROBINA, Ana
Occurrence of Escherichia coli in meat preparations [Elektronička građa] / Ana Robina, Kornelija Jurina, Lidija Kozačinski. - Ilustr.
Bibliografija: str. 404. - Abstract. - Meat preparations are produced from one or more types of minced meat with added seasonings or additives, and are usually placed on the market under labels: ćevapčići, meat patty or hamburger/burger. The bacterial contamination of such products with Escherichia coli during production and distribution is invariably possible. In this paper, we have tested 50 samples of meat preparations for bacteria E. coli, whose presence points to the faecal contamination of food. Only 8 % of meat preparation samples had an E. coli count of less than 500 cfu/g, suggesting that all samples tested in this study yielded satisfactory results regarding the prescribed microbiological criteria for food.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 5 ; str. 401-404   Elektronička verzija članka
Meso -- Mesne prerađevine -- Escherichia coli -- Bakterijska kontaminacija
636/639
HA18-00829

DOBEIC, Martin
The potential of cold plasma applications in food safety [Elektronička građa] / Martin Dobeic. - Ilustr.
Bibliografija: str. 217-218. - Summary ; Sažetak ; Zussamenfassung ; Resumen ; Riassunto. - Cold plasma is becoming ever more appealing for use in food hygiene and packaging. It is especially interesting because it involves a dry disinfection process which does not leave any residue in the environment, but at the same time enables the disinfection of food in a way that does not seem to cause significant side effects. The processing of food involving cold plasma and packaging materials treated with cold plasma may improve food safety and prolong shelf life. The fact that various foods have different needs for hygiene and that it is possible to use various forms of plasma generation, further contributes to the convenience of using cold plasma in food processing. Despite promising results of cold plasma applications in food hygiene, it is still necessary to verify the effect of cold plasma on the quality and organoleptic properties of foods. - Mogućnosti primjene hladne plazme u sigurnosti hrane Hladna plazma postaje sve privlačnija za uporabu u području higijene i pakiranja hrane. Posebice je zanimljiva jer podrazumijeva postupak suhe dezinfekcije koji ne ostavlja ostatke u okolišu, a omogućava dezinfekciju hrane bez uzrokovanja značajnijih nuspojava. Obrada i pakiranje hrane primjenom hladne plazme mogli bi omogućiti veću sigurnost hrane, a vjerojatno i dulji rok trajanja. S obzirom na različite higijenske potrebe različitih vrsta hrane, postoji mogućnost uporabe različitih oblika proizvodnje plazme, što dodatno pridonosi praktičnosti uporabe hladne plazme. Unatoč obećavajućim rezultatima istraživanja hladne plazme u higijeni hrane, još je uvijek potrebno provjeriti njene učinke na kvalitetu i organoleptička svojstva hrane. - Möglichkeiten der Anwendung von Kaltplasma im Bereich der Lebensmittelsicherheit Übersichtsarbeit Kaltplasma ist im Bereich der Hygiene und Lebensmittelverpackungen immer gefragter. Sie ist insbesondere interessant, weil sie ein Trockendesinfizierungsverfahren umfasst, das keine Rückstände in der Umwelt hinterlässt und zugleich die Desinfizierung von Lebensmitteln ohne bedeutende Nebenerscheinungen ermöglicht. Die Behandlung und Verpackung von Lebensmitteln durch Anwendung von Kaltplasma könnte nicht nur eine höhere Lebensmittelsicherheit sondern wahrscheinlich auch eine längere Haltbarkeitsdauer sicherstellen. In Anbetracht der diversen hygienischen Anforderungen von unterschiedlichen Lebensmitteln gibt es verschiedene Herstellungsverfahren von Plasma, was zusätzlich zur praktischen Anwendbarkeit von Kaltplasma beiträgt. Trotz der versprechenden Forschungsergebnisse in Bezug auf Kaltplasma im Bereich der Lebensmittelhygiene, ist es immer noch erforderlich, seine Auswirkungen auf die Qualität und die organoleptischen Parameter von Lebensmitteln zu prüfen. - Las posibilidades de la aplicación del plasma frío en el campo de la seguridad de la comida artículo de revisión El plasma frío se está volviendo más atractivo para el uso en la higiene y envasado de la comida. Su característica de desinfección en seco la hace muy interesante porque no perjudica el medio ambiente y en el mismo tiempo facilita la desinfección de comida sin efectos secundarios significativos. La preservación y el envasado de la comida por plasma frío podrían permitir una seguridad más alta de la comida y posiblemente la extensión de las fechas de caducidad. Teniendo en cuenta diferentes requisitos higiénicos de diferentes tipos de comida, existe la posibilidad del uso de diferentes tipos de producción del plasma, lo que añade a la utilidad del uso del plasma frío. A pesar de los resultados prometedores de las investigaciones del plasma frío en el campo de la higiene de la comida, todavía hay que averiguar sus efectos sobre la calidad y sobre las propiedades organolépticas de la comida. - Le possibilità applicative del plasma freddo nel campo della sicurezza alimentare Il trattamento al plasma freddo acquisisce sempre maggior appeal per le sue possibilità applicative nel campo dell’igiene e del confezionamento alimentare. È particolarmente interessante perché sottintende il procedimento della disinfezione a secco che non lascia tracce nell’ambiente e consente una disinfezione senza significative controindicazioni. La lavorazione e il confezionamento degli alimenti con l’applicazione del trattamento al plasma freddo potrebbero garantire maggior sicurezza alimentare e, probabilmente, un termine di scadenza più lungo. In considerazione delle differenti esigenze igieniche dei diversi tipi di cibo, esiste la possibilità di impiegare differenti forme di produzione del plasma, il che aumenterebbe le possibilità d’impiego del trattamento al plasma freddo. Nonostante i buoni risultati ottenuti nella ricerca svolta sul plasma freddo nel campo della sicurezza alimentare, è necessario approfondire le verifiche sui suoi effetti riguardo alla qualità e alle proprietà organolettiche del cibo trattato.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 3 ; str. 213-218   Elektronička verzija članka
Hrana -- Sigurnost hrane -- Hladna plazma -- Higijena
636/639
664
HA18-00830

SENČIĆ, Đuro
Povezanost stresa svinja s kvalitetom njihova mesa [Elektronička građa] / Đuro Senčić, Danijela Samac.
Bibliografija: str. 525-527. - Sažetak ; Summary ;Zusammenfassung ; Riassunto ; Resumen. - Intenzivna i jednostrana selekcija svinja na veću mesnatost uzrokovala je promjenu njihova neuro-hormonalnog stanja, a posljedica je nestabilnost njihove homeostaze, veća sklonost stresnim stanjima i pad kvalitete mesa. Kvaliteta svinjskoga mesa ovisi i o negenetskim čimbenicima. Od negenetskih čimbenika posebno se ističe utjecaj različitih stresora koji dovode do stresa u svinja i, posljedično, do loše kvalitete mesa. Osim toga, životinjama pod stresom ugrožena je dobrobit, a potrošači mesa sve više traže meso od životinja koje su uzgajane, transportirane i zaklane na što humaniji način, sa što manjim stresom. Stres u svinja prije klanja može dovesti do iznenadnih uginuća, točkastih krvarenja u mesu, modrica i oštećenja kože, krvnih podljeva, slomljenih kostiju, razvoja nedostataka kvalitete mesa (blijedo, mekano i vodnjikavo meso, BMV i tamno, čvrsto i suho, TČS meso) i kontaminacije trupova patogenim mikroorganizmima. Pravilnim postupcima sa svinjama prije klanja mogu se negativne posljedice stresa u svinja svesti na što manju mjeru i tako povećati dohodak proizvođača i prerađivača svinjskoga mesa, poboljšati dobrobit životinja i zadovoljiti zahtjeve potrošača. - Relationship between stress and meat quality in pigs An intensive and unilateral selection directed at greater meatiness caused a change in pigs' neurohormonal condition and resulted in the instability of their homeostasis, a greater tendency for stress and a decrease in meat quality. The quality of pork depends on the interaction of genetic and non-genetic factors. The influence of different stressors that cause stress in pigs and, consequently, lead to poor quality meat is considered the most significant among the non-genetic factors. In addition, stress in animals results in their diminished welfare, while meat consumers, at the same time, increasingly search for meat from animals that were bred, transported and slaughtered as humanely as possible, creating the least amount of stress. Stress at slaughter in pigs leads to sudden deaths, blood spots in meat, bruises and skin lesions, haematomas, bone fractures, development of meat quality defects (pale, soft and exudative - PSE and dark, firm and dry - DFD meat) and contamination of carcasses by microbial pathogens. Proper procedures before slaughter can reduce the negative impact of stress on pigs to a minimum and thus increase the income generated by pork producers and processors, as well as improve animal welfare and meet consumer requirements. - Zusammenhang zwischen Schweinestress und Qualität von Schweinefleisch Die intensive und einseitige Selektierung von Schweinen wegen einer größeren Fleischigkeit verursachte eine Änderung ihres neurohormonalen Zustands, was zur Instabilität ihrer Homöostase, zur größeren Anfälligkeit für Stresszustände und zur Herabsetzung der Fleischqualität führte. Die Qualität von Schweinefleisch hängt von der Interaktion zwischen genetischen und nicht genetischen Faktoren ab. Von den nicht genetischen Faktoren ist vor allem der Einfluss diverser Stressfaktoren hervorzuheben, der bei Schweinen Stress und demzufolge auch eine schlechtere Fleischqualität verursacht. Darüber hinaus ist bei gestressten Tieren das Wohl der Tiere gefährdet, wobei die Fleischkonsumenten heutzutage immer mehr Fleisch von Tieren verlangen, die auf eine möglichst humane Art und Weise gezüchtet, transportiert und geschlachtet wurden, mit so wenig Stress wie möglich. Stress führt bei Schweinen vor dem Schlachten zum plötzlichen Tod, zu punktartigen Blutungen im Fleisch, blauen Flecken und Hautschädigungen, Hämatomen, Knochenfrakturen, mangelnder Fleischqualität (PSE und DFD Fleisch) und zur Kontaminierung der Körper durch pathogene Mikroorganismen. Aufgrund einer angemessenen Behandlung der Schweine vor der Schlachtung können die negativen Auswirkungen von Stress bei Schweinen auf ein Mindestmaß herabgesetzt werden; so können die Erträge der Hersteller und Verarbeiter von Schweinefleisch erhöht, das Wohl der Tiere verbessert und die Ansprüche der Verbraucher zufriedengestellt werden. - Nesso tra lo stress dei suini e la qualità delle loro carni La selezione intensa e unilaterale dei suini per una maggiore carnosità ha causato la modificazione del loro stato neuro-ormonale, con conseguente instabilità della loro omeostasi, maggior tendenza agli stati di stress e calo della qualità delle loro carni. La qualità della carne suina dipende dall’interazione di fattori genetici e non genetici. Tra i fattori non genetici, spicca in modo particolare l’impatto di differenti agenti stressanti che comportano lo stress del suino e, di conseguenza, il calo della qualità delle sue carni. Lo stress, inoltre, mette minaccia lo stesso benessere degli animali, e i consumatori di carne sono sempre più orientati all’acquisto di carne di animali allevati, trasportati e macellati con metodi “più umani” e meno stressanti. Lo stress nei suini, prima della loro macellazione, può comportare la morte improvvisa, piccole perdite scure di sangue (spotting), lividi e lesioni cutanee, ematomi, fratture ossee, difetti nella qualità della carne (carne PSE e DFD) e la contaminazione delle carcasse con microrganismi patogeni. Adottando un approccio corretto nei confronti dei suini, prima della loro macellazione, è possibile ridurre ai minimi termini le conseguenze dello stress e, così facendo, migliorare il benessere degli animali e soddisfare le esigenze dei consumatori. - La conexión entre el estrés porcino y la calidad de la carne porcina La selección intensiva y unilateral de los cerdos en cuanto a la carnosidad causó el cambio de su estado neurohormonal y la consecuencia es la inestabilidad de su homeostasis, mayor tendencia a sufrir bajo el estrés y la calidad de carne reducida. La calidad de carne porcina depende de la interacción de factores genéticos y no genéticos. Entre los factores no genéticos se destaca la influencia de diferentes estresantes que llevan al estrés porcino y tienen la calidad de carne baja como la consecuencia. Además, el estrés amenaza el bienestar de los animales y los consumidores demandan cada vez más la carne de los animales criadas, transportadas y degolladas de una manera más humana, con el mínimo estrés. El estrés porcino antes de la degollación resulta con las muertes repentinas, manchas de sangre en la carne, contusiones y daños en la piel, hematomas, fracturas óseas, se desarrollan los defectos en la calidad de la carne (la carne PSE y DFD) y con la contaminación de los torsos por los microorganismos patógenos. Las consecuencias negativas del estrés porcino pueden reducirse al mínimo con los procedimientos adecuados antes de la degollación y de esta manera aumentar el ingreso de los productores y de los procesadores de la carne porcina, mejorar el bienestar de los animales y cumplir con los requisitos de los consumidores.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 6 ; str. 517-528   Elektronička verzija članka
Svinje -- Stres -- Kvaliteta mesa
636/639
HA18-00831

DOBEIC, Martin
Religious slaughter in European union [Elektronička građa] : short review / Martin Dobeic.
Bibliografija: str. 534-536. - Summary ; Sažetak ; Zussamenfassung ; Riassunto ; Resumen. - The aim of this paper was to review current religious slaugtering processes and dillemas in EU. Stunning of animals before slaughter is a legally prescribed requirement in the EU intended to reach animal unconsciousness so that slaughter does not cause anxiety, pain, suffering or distress. In some European Union countries, religious slaughter is exceptionally allowed without stunning. Animals intended for religious slaughter must be healthy and undamaged. In order to meet these requirements, religious slaughtering in the EU is being implemented only in allowed and approved slaughterhouses. Slaughter can only be performed by authorized and educated operators. Regarding religious slaughter, there are many dilemmas in the EU about whether this methods of slaughter causes additional suffering of animals. Insofar as Muslim slaughter in some cases allows some methods of the preslaughter stunning, Jewish slaughter does not allow any stunning. Therefore, it is necessary to take into account the fact that in the future, it will be necessary to examine alternative stunning methods which will ensure the integrity of live animals before bleeding. At the same time, it is necessary to harmonize the guidelines for a harmonized procedures of handling animals before and after slaughtering and certifying of the meat originating from religious slaughter in order not to mislead consumers. - Religijsko klanje u Europskoj uniji - kratki pregled Cilj ovog rada bio je razmotriti trenutne postupke religijskog klanja i dileme s kojima se suočava Europska unija. Omamljivanje životinja prije klanja zakonski je propisan zahtjev u EU kojemu je cilj izazivanje nesvijesti životinja kako klanje kod njih ne bi izazivalo tjeskobu, bol, patnju, ili stres. U nekim državama EU uvjetno je dozvoljeno religijsko klanje bez predhodnog omamljivanja, ili omaljivanjem odmah nakon iskrvanjenja. Životinje namijenjene religijskom klanju moraju biti zdrave i za vrijeme klanja neozlijeđene. Kako bi se ispunili ti zahtjevi, religijsko klanje provodi se isključivo u odobrenim i ovlaštenim klaonicama. Klanje mogu obavljati samo ovlaštene i posebno educirane osobe. U EU postoji mnogo dilema oko religijskog klanja, primjerice, uzorkuju li ove metode klanja dodatnu patnju kod životinja. Iako muslimansko klanje u nekim slučajevima dopušta prethodno omamljivanje s određenim metodama, židovsko klanje nikada ne dopušta nikakav postupak omamljivanja. Stoga je važno nastaviti s ispitivanjem alternativnih načina omamljivanja koji će osigurati integritet živih životinja prije iskrvarenja. Istodobno je nužno uskladiti smjernice i postupke rukovanja sa životinjama prije i poslije klanja kao i certificiranje mesa iz vjerskog klanja kako bi se izbjeglo dovođenje potrošača u zabludu. - Religiöse Schlachtungen in der Europäischen Union – kurze Übersicht Ziel dieser Arbeit war es, die aktuellen Verfahren der religiösen Schlachtung und die Dilemmas in Erwägung zu ziehen, mit welchen die Europäische Union konfrontiert ist. Die Betäubung von Tieren stellt eine in der EU gesetzlich vorgeschriebene Forderung dar, welche sicherstellen sollte, dass das Tier bewusstlos ist, damit die Schlachtung keinen Stress, Schmerzen, Leiden oder Unwohl verursacht. Einige Länder der Europäischen Union lassen ausnahmsweise religiöse Schlachtungen ohne eine vorangehende Betäubung oder die Betäubung unmittelbar nach dem Halsschnitt zu. Die für religiöse Schlachtungen vorgesehenen Tiere müssen gesund und unversehrt sein. Um den Anforderungen gerecht zu werden, dürfen religiöse Schlachtungen ausschließlich in zugelassenen und ermächtigten Schlachthöfen stattfinden und nur durch berechtigte und speziell ausgebildete Personen durchgeführt werden. Die EU setzt sich mit zahlreichen Dilemmas in Zusammenhang mit religiösen Schlachtungen auseinander, z.B. rufen die Verfahren der religiösen Schlachtung ein zusätzliches Leiden bei Tieren hervor. Obwohl religiöse Schlachtungen im Islam den Einsatz bestimmter Betäubungsmethoden in einigen Fällen zulassen, ist im Judentum die Betäubung bei religiösen Schlachtungen keinesfalls zugelassen. Daher müssen alternative Betäubungsverfahren auch weiterhin geprüft werden, um die Integrität der Tiere vor dem Ausbluten sicherzustellen. Zugleich müssen die Richtlinien und Verfahren des Umgangs mit den Tieren vor der Schlachtung und danach sowie das Bescheinigungsverfahren, dass das Fleisch aus religiösen Schlachtungen gewonnen wurde, übereingestimmt werden, damit die Verbraucher nicht irregeführt werden. - Macellazione rituale nell’Unione europea – Articolo di rassegna Lo scopo di quest’articolo consiste nel riflettere sui procedimenti attuali finalizzati alla macellazione rituale e ai dilemmi con i quali si confronta l’Unione europea. Lo stordimento degli animali prima della loro macellazione rappresenta un requisito sancito dalla legge comunitaria il cui scopo è quello di garantire che l’animale, al momento della macellazione, sia privo di sensi affinché la macellazione non provochi in esso stress, dolore, sofferenza o disagio. Alcuni stati dell’Unione europea consentono eccezionalmente la macellazione rituale non preceduta dallo stordimento, oppure con lo stordimento immediatamente successivo allo sgozzamento. Gli animali destinati alla macellazione rituale devono essere sani e privi di ferite. Per soddisfare a detti requisiti, la macellazione rituale viene eseguita soltanto in macellerie abilitate e autorizzate. La macellazione rituale può essere eseguita soltanto da persone autorizzate e all’uopo abilitate. L’UE si confronta con numerosi dilemmi legati alla macellazione rituale, ad esempio se i procedimenti di macellazione rituale causino o meno ulteriore sofferenza negli animali. E mentre la macellazione rituale nella cultura islamica in determinati casi prevede l’utilizzo di alcuni metodi di stordimento preventivo, la macellazione rituale nella cultura giudaica non consente lo stordimento in nessun caso. È perciò importante proseguire nella ricerca di modalità alternative di stordimento che garantiscano l’integrità degli animali vivi prima che muoiano dissanguati. Nel contempo, è necessario armonizzare le direttive e i procedimenti di manipolazione degli animali prima e dopo la macellazione oltre ai certificati che attestano la provenienza della carne da macellazione rituale, al fine di evitare d’indurre il consumatore in errore. - Matanza religiosa en Unión Europea - comunicación corta El fin de este trabajo fue discutir los procedimientos actuales de la matanza religiosa y los dilemas con los que se enfrenta la Unión Europea. El aturdimiento de los animales antes de la matanza es un requisito prescrito por la ley de la UE y su fin es asegurar que el animal sea inconsciente para que la matanza no le cause la ansiedad, el dolor, el sufrimiento o el malestar. Algunos países de la Unión Europea permiten la excepción de la matanza religiosa sin aturdimiento previo o el aturdimiento inmediatamente después de la degollación. Los animales destinados a la matanza religiosa tienen que ser sanas y sin lesiones. Para cumplir con esos requisitos, las matanzas religiosas tienen lugar solamente en los mataderos autorizados y aprobados. La matanza religiosa pueden llevar a cabo únicamente las personas autorizadas y educadas. UE se está enfrentando con muchos dilemas en relación con la matanza religiosa, por ejemplo, si los procedimientos de la matanza religiosa causan el sufrimiento adicional a los animales. Aunque la matanza religiosa en islam permite en ciertos casos el uso de algunos métodos del aturdimiento previo, la matanza religiosa en judaísmo no permite el aturdimiento bajo ninguna circunstancia. Por eso es importante continuar con las investigaciones de las maneras alternativas del aturdimiento que asegurarían la integridad de los animales vivos antes del sangrado. Al mismo tiempo, es necesario armonizar las pautas y los procedimientos del manejo de los animales antes y después de la matanza y del certificado que la carne es de la matanza religiosa para evitar la desinformación de los consumidores.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 6 ; str. 529-537   Elektronička verzija članka
Religijsko klanje -- Omamljivanje životinja
Europska unija
636/639
HA18-00832

MOSLAVAC, Tihomir, inženjer prehrambene tehnologije
Reološka svojstva salatne majoneze s dodatkom pulpe kivija [Elektronička građa] / Tihomir Moslavac, Ante Pazman, Mario Jakobović, Tajana Vukina. - Graf. prikazi.
Bibliografija: str. 135-136. - Sažetak ; Summary ; Zusammenfassung ; Resumen ; Riassunto. - U ovom radu istraživan je utjecaj procesnih parametara homogenizacije i tip sustava rotor/stator na reološka svojstva salatne majoneze s dodatkom pulpe kivija. Također, ispitivan je utjecaj sastava salatne majoneze na promjenu reoloških svojstava. Uljnu fazu salatne majoneze čini mješavina rafiniranog suncokretovog ulja i hladno prešanog bučinog ulja. Od ugljikohidrata korišteni su glukoza, saharoza i maltodekstrin. Mliječnu komponentu salatne majoneze čini punomasno mlijeko, sirutka i kazein. Uzorci salatne majoneze pripremljeni su sa svježim žumanjkom jajeta kokoši. Proces homogenizacije salatne majoneze proveden je kod raznih brzina rotora te vremena izrade majoneze. Mjerenje reoloških svojstava provedeno je na rotacijskom viskozimetru pri temperaturi 25 ˚C. Iz dobivenih rezultata istraživanja izračunati su reološki parametri koeficijent konzistencije, indeks tečenja i prividna viskoznost. Rezultati istraživanja su pokazali da procesni parametri homogenizacije kao i pojedini sastojci salatne majoneze utječu na njena reološka svojstva. Korištenjem sirutke u prahu i šećera saharoze dobivene su veće vrijednosti reoloških parametara koeficijenta konzistencije i prividne viskoznosti, a manji indeks tečenja. - Rheological properties of salad mayonnaise with added kiwi fruit pulp In this paper, we examined the effect exerted by various process parameters of homogenisation and different types of rotor-stator system on the rheological properties of salad mayonnaise with added kiwi fruit pulp. We also examined the effect of salad mayonnaise ingredients on the change in rheological properties. The oil phase of salad mayonnaise was a mixture of refined sunflower and cold pressed pumpkin seed oil. The types of carbohydrates we used included glucose, sucrose and maltodextrin. The dairy component of salad mayonnaise consisted of whole milk, whey and casein. The samples of salad mayonnaise were prepared by adding a fresh chicken egg yolk. The process of salad mayonnaise homogenisation was carried out at various rotor speeds and different durations of making the mayonnaise. The measurement of rheological properties was performed using a rotational viscosimeter at the temperature of 25 ˚C. We used the received experimental results to calculate rheological parameters which included consistency coefficient, flow behaviour index and apparent viscosity. The results of our research indicated that process parameters of homogenisation and certain ingredients of salad mayonnaise both affect its rheological properties. When using whey powder and sucrose sugar we obtained higher values for rheological parameters of consistency coefficient and apparent viscosity, and a lower flow behaviour index. - Rheologische Eigenschaften der Salatmayonnaise mit Zugabe der Kiwifruchtmark In der vorliegenden Arbeit wurden der Einfluss von Prozessparametern der Homogenisierung und der Typ des Systems Rotor/Stator auf rheologische Eigenschaften der Salatmayonnaise mit Zugabe des Kiwifruchtmarks untersucht. Darüber hinaus wurde auch der Einfluss der Zusammensetzung der Salatmayonnaise auf Änderung von rheologischen Eigenschaften untersucht. Die Ölphase der Salatmayonnaise besteht aus einer Mischung von raffiniertem Sonnenblumenöl und kaltgepresstem Kürbiskernöl. Als Kohlenhydraten wurden Glukose, Saccharose und Maltodextrin verwendet. Die Milchkomponente der Salatmayonnaise besteht aus Vollmilch, Molke und Kasein. Die Proben der Salatmayonnaise wurden mit frischem Eigelb des Hühnereis vorbereitet. Der Prozess der Homogenisierung der Salatmayonnaise wurde mit unterschiedlichen Drehgeschwindigkeiten des Rotors und unterschiedlichen Zeitdauern der Zubereitung der Mayonnaise durchgeführt. Die Messung der rheologischen Eigenschaften wurde an einem Rotationsviskosimeter bei einer Temperatur von 25 ˚C durchgeführt. Aus den gewonnenen Ergebnissen der Untersuchung wurden rheologische Parameter wie Konsistenzkoeffizient, Fließindex und Scheinviskosität ermittelt. Die Ergebnisse der Untersuchung haben ergeben, dass die Prozessparameter der Homogenisierung wie auch einzelne Inhaltsstoffe der Salatmayonnaise ihre rheologische Eigenschaften beeinflussen. Durch Verwendung von Molkenpulver und Saccharose wurden höhere Werte der rheologischen Parameter des Konsistenzkoeffizienten und der Scheinviskosität und der niedrigere Fließindex erreicht. - Características reológicas de la mayonesa de ensalada con la añadidura de pulpa de kiwi En este trabajo fue investigada la influencia de los parámetros del proceso de la homogenización y del tipo del sistema rotor/estator sobre las características reológicas de la mayonesa de ensalada con la añadidura de pulpa de kiwi. También fue investigada la influencia de la composición de la mayonesa de ensalada sobre el cambio de las características reológicas. La fase dispersa de la mayonesa de ensalada fue compuesta del aceite de girasol refinado y del aceite de semilla de calabaza prensado en frío. De los carbohidratos fueron usadas la glucosa, la sacarosa y la maltodextrina. El componente de leche de la mayonesa de ensalada fue compuesta de la leche, del suero de leche y de la caseína. Las muestras de la mayonesa de ensalada fueron preparadas con la yema fresca del huevo de gallina. El proceso de la homogenización de la mayonesa de ensalada fue hecho bajo varias velocidades del rotor y tiempos de la preparación de la mayonesa. La medición de las características reológicas fue hecha en el viscosímetro rotacional bajo la temperatura de 25 ˚C. De los resultados del análisis fueron calculados los parámetros reológicos como el coeficiente de coherencia, el índice de flujo y la viscosidad aparente. Los resultados de la investigación mostraron que los parámetros del proceso de la homogenización y varios ingredientes de la mayonesa de ensalada influyen sobre sus características reológicas. Con el uso del suero de leche en polvo y el azúcar la sacarosa fueron obtenidos los valores más altos de los parámetros reológicos - del coeficiente de coherencia y de la viscosidad aparente y el índice de fujo más bajo. - Caratteristiche reologiche della maionese da insalata con aggiunta di polpa di kiwi In questo studio è stata esaminata l’incidenza dei parametri di processo dell’omogeneizzazione e il tipo del sistema rotore/statore sulle caratteristiche reologiche della maionese da insalata con aggiunta di polpa di kiwi. È stata esaminata, inoltre, l’incidenza della composizione della maionese da insalata sulla modificazione delle caratteristiche reologiche. La fase oleosa della maionese da insalata è costituita da una miscela di olio di girasole raffinato e di olio di zucca spremuto a freddo. Tra i carboidrati impiegati, spiccano il glucosio, il saccarosio e la maltodestrina. La componente di latte della maionese da insalata è costituita da latte intero, siero del latte e caseina. I campioni di maionese da insalata sono stati preparati con tuorli freschi di uova di gallina. Il processo di omogeneizzazione della maionese da insalata è stato eseguito a diverse velocità e con diversi tempi. La misurazione delle caratteristiche reologiche è stata eseguita mediante viscosimetro a rotazione alla temperatura di 25 °C. Dai risultati ottenuti sono stati calcolati i seguenti parametri reologici: coefficiente di consistenza, indice di liquidità e viscosità apparente. I risultati della ricerca hanno dimostrato che i parametri di processo dell’omogeneizzazione e alcuni ingredienti della maionese da insalata incidono sulle sue caratteristiche reologiche. Impiegando siero del latte in polvere e saccarosio, i valori di alcuni parametri reologici, come il coefficiente di consistenza e la viscosità apparente, sono risultati maggiori, mentre l’indice di liquidità è risultato inferiore rispetto a quelli rilevati.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 2 ; str. 131-137   Elektronička verzija članka
Salatna majoneza -- Reološka svojstva -- Proces homogenizacije -- Sastojci majoneze -- Pulpa kivija
636/639
HA18-00833

GLUŠČIĆ, Goran, veterinar
Službene kontrole u klaonicama [Elektronička građa] / Goran Gluščić, Bela Njari, Nevijo Zdolec, Lidija Kozačinski. - Ilustr.
Bibliografija: 10 jed. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Resumen ; Riassunto. - Službene kontrole provode se radi provjere pridržavanja propisa o hrani i hrani za životinje te pravila o zdravlju i dobrobiti životinja. Njihova učestalost i opsežnost ovisi o kapacitetu klaonice i analizi rizika a provode ih ovlaštene osobe kontrolnog tijela, ovlašteni veterinari. U ovom su radu prikazani rezultati službenih kontrola u izvoznom klaoničkom objektu registriranom za uslužno klanje papkara i kopitara. Kontrole se provode jednom mjesečno a tijekom godine dana utvrđene su nesukladnosti koje se odnose na higijenu osoblja, prostorija u kojima se rukuje s hranom i higijenu klanja te postupanje s nusproizvodima. Također, uočene su nesukladnosti u postupanju sa životinjama u odnosu na propise o dobrobiti, kao i nedovoljna edukacija djelatnika u tom području. Nesukladnosti su se odnosile i na vođenje dnevnih evidencija. Određene su korektivne mjere koje je subjekt u poslovanju s hranom primijenio i uklonio nesukladnosti u predviđenom roku. - Official controls in slaughterhouses Official controls are performed to ensure the verification of compliance with feed and food law, animal health and animal welfare rules. Frequency and broadness of official controls depend on size of slaughterhouse and proper risk analysis. Official controls are carried out by the competent authorities, Official Veterinarians. In this diploma thesis, we present data from official controls carried out in export slaughterhouse registered for even-toed and odd-toed animals slaughtering. Official controls in this slaughterhouse carry out once per month and during a 12-month period we identified some non-compliances. Non-compliances identified in slaughterhouse referred to: personnel hygiene, slaughter hygiene, meat manipulation hygiene, condemned meat and offal disposal. Personnel also showed lack of knowledge related to animal welfare rules and aversion to daily evidence fulfilment. Corrective measures and deadline for implementation were defined. Slaughterhouse successfully fulfilled all the requirements within demanded deadline. - Amtliche Kontrollen in Schlachthöfen Amtliche Kontrollen werden durchgeführt, um die Einhaltung der Lebensmittel- und Futtermittelgesetze sowie der Regeln für die Gesundheit und das Wohlergehen der Tiere zu überprüfen. Ihre Häufigkeit und ihr Umfang hängen von der Kapazität des Schlachthofs und der Risikoauswertung aus; sie werden von autorisierten Vertretern der Kontrollbehörde, bzw. autorisierten Tierärzten durchgeführt. In dieser Arbeit sind die Ergebnisse der amtlichen Kontrollen in einem Exportschlachthof dargestellt, der für das Schlachten von Paarhufern und Equiden registriert ist. Die Kontrollen werden einmal monatlich durchgeführt. Im Laufe eines Jahrs wurden Abweichungen festgestellt, die sich auf die Hygiene des Personals, der Räumlichkeiten, in denen mit Nahrungsmitteln umgegangen wird, des Schlachtens sowie den Umgang mit Nebenerzeugnissen beziehen. Es wurden darüber hinaus Abweichungen beim Umgang mit den Tieren in Bezug auf die Vorschriften über das Wohlergehen der Tiere sowie eine mangelnde Schulung der Angestellten in diesem Bereich festgestellt. Die Abweichungen bezogen sich auch auf das Führen von Tagesbüchern. Es wurden Nachbesserungsmaßnahmen bestimmt, welche vom Schlachthof umgesetzt wurden, womit die Abweichungen in der vorgesehenen Frist beseitigt wurden. - Controles oficiales en los mataderos Se están haciendo controles oficiales para verificar el cumplimiento de los reglamentos sobre los alimentos y piensos y las normas de salud y bienestar de los animales. Su frecuencia y su alcance dependen de la capacidad del matadero y del análisis de riesgo que llevan a cabo las personas autorizadas dentro de los organismos de control, es decir los veterinarios autorizados. En este trabajo fueron demostrados los resultados de los controles oficiales en el matadero de exportación para el servicio de matanza de los artiodáctilos y ungulares. Los controles se llevan al cabo una vez por mes y durante un año fueron determinadas las disconformidades en relación con la higiene del personal, de las salas para la manipulación de alimentos, la higiene de matanza y el manejo de subproductos. También había una disconformidad en el trato de los animales en relación con las normas de bienestar y la educación insuficiente de los empleados en este campo. Las disconformidades se refirieron también al mantenimiento de los registros diarios. Se habían determinado las medidas correctivas que la entidad en el negocio de los alimentos aplicó y eliminó las disconformidades dentro del límite de tiempo prescrito. - Attività ispettiva nelle macellerie L’attività ispettiva viene posta in essere per verificare il rispetto della normativa che disciplina la sicurezza alimentare, la qualità dei mangimi e la salute e il benessere degli animali. La frequenza e la portata di tale attività ispettiva dipende dalla capacità produttiva delle macellerie e dall’analisi dei rischi. Essa è affidata al personale autorizzato dell’organo di controllo, composto da medici veterinari qualificati. In questo studio sono illustrati i risultati delle ispezioni effettuate in un impianto di macellazione per l’esportazione registrato per prestare servizi di macellazione di artiodattili e ungulati. I controlli sono svolti una volta al mese. In un anno sono state accertate varie irregolarità che riguardano l’igiene del personale e dei locali nei quali avviene la manipolazione del cibo, l’igiene del processo di macellazione e il trattamento dei sottoprodotti. Sono state anche riscontrate difformità nel trattamento degli animali rispetto alla normativa che ne disciplina la salute e il benessere, ma anche, sotto quest’aspetto, una certa insufficienza nell’educazione del personale. Difformità sono state riscontrate anche nella tenuta delle evidenze giornaliere. Sono state disposte misure correttive che il soggetto interessato, operante nell’industria alimentare, ha adottato, rimuovendo così le difformità entro il termine previsto.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 3 ; str. 234-240   Elektronička verzija članka
Klaonice -- Službene kontrole
636/639
HA18-00834

VUKŠIĆ Končevski, Neška
Što sve utječe na okus mesa divljači [Elektronička građa] / Neška Vukšić, Ivica Budor.
Bibliografija: str. 513-515. - Sažetak ; Summary ; Zusammenfassung ; Resumen ; Riassunto. - U radu su opisani različiti čimbenici koji utječu na kvalitetu i okus mesa divljači. Meso divljači alternativa je tradicionalnom crvenom mesu. Današnji potrošači sve više paze na kvalitetu i zdravstvenu ispravnost proizvoda. Od mesa na tržištu očekuje se povoljna nutritivna vrijednost, svježina, sočnost i dobar okus. Aroma je vrlo važan pokazatelj koji doprinosi senzornoj kvaliteti mesa i mesnih proizvoda. Vrlo je malo istraživanja dostupno o čimbenicima koji utječu na okus mesa divljači, stoga je cilj ovoga pregleda literature raspraviti o ključnim čimbenicima koji utječu na okus mesa divljači. - Factors affecting the flavour of game meat The paper describes various factors affecting the quality and taste of game meat. Game meat represents an alternative to traditional red meat. Consumers nowadays pay ever more attention to the quality, health and safety of products. The meat that is placed on the market is expected to be nutritionally valuable, fresh, juicy and savoury. Aroma is one of important factors that affect the sensory quality of meat and meat products. Since very little research on factors that affect the flavour of game meat is available, the aim of this scientific review was to discuss key factors affecting the flavour of game meat. - Einflussfaktoren auf den Fleischgeschmack In der Arbeit sind die Faktoren beschrieben, die sich auf die Qualität und den Geschmack von Wildfleisch auswirken. Das Wildfleisch ist eine Alternative zum traditionellen roten Fleisch. Die heutigen Verbraucher achten immer mehr auf die Qualität und die gesundheitlich einwandfreie Beschaffenheit von Produkten. Vom Fleisch, das auf dem Markt erhältlich ist, werden ein guter Nährwert, Frische, Saftigkeit und ein guter Geschmack erwartet. Der Geschmack ist ein sehr wichtiger Parameter, der zur sensorischen Qualität von Fleisch und Fleischerzeugnissen beiträgt. Es gibt nur wenige Forschungen, die sich mit den Faktoren beschäftigen, welche sich auf den Geschmack von Wildfleisch auswirken. Daher ist es das Ziel dieser Arbeit, die wichtigsten Faktoren, die sich auf den Geschmack von Wildfleisch auswirken, in Erwägung zu ziehen. - En este trabajo fueron descritos diferentes factores que afectan la calidad y el sabor de la carne de caza. La carne de caza es un alternativa a la carne roja tradicional. Los consumidores de hoy en día están preocupados con la calidad y la seguridad sanitaria de la comida. Esperan el valor nutritivo, frescura, jugosidad y un buen sabor de la carne en el mercado. El aroma es un indicador muy importante que contribuye a la calidad sensorial de la carne y de los productos cárnicos. Son escasas las investigaciones accesibles sobre los factores que afectan el sabor de la carne de caza, por eso el objetivo de esta revisión de literatura es hablar de los factores claves que afectan el sabor de la carne de caza. - In questo studio sono stati descritti differenti fattori che incidono sulla qualità e sul gusto della carne di selvaggina. La carne della selvaggina è un’alternativa alle carni rosse tradizionali. Il consumatore odierno presta grande attenzione alla qualità e all’idoneità igienico-sanitaria dei prodotti che consuma. Dalla carne in vendita sul mercato ci si attendono buoni valori nutrizionali, freschezza, succosità e un buon gusto. L’aroma è un indicatore molto importante che contribuisce alla qualità sensoriale della carne e dei prodotti a base di carne. È molto sparuto il numero di ricerche disponibili che si occupano dei fattori che incidono sul gusto della carne di selvaggina. Lo scopo di questa rassegna bibliografica.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 6 ; str. 510-516   Elektronička verzija članka
Divljač -- Kvaliteta mesa -- Meso divljači -- Okus mesa
636/639
HA18-00835

GĄSIOR, Robert
Using chemometrics and near-infrared reflectance spectroscopy for discrimination of poultry meat and prediction of cholesterol content [Elektronička građa] / Robert Gąsior, Wojciech Wróblewski, Katarzyna Połtowicz. - Ilustr.
Bibliografija: 22 jed. - Summary ; Sažetak. - Four calibrations were made for cholesterol content in poultry meat (breasts and legs from chickens, cockerels, capons, and breasts and legs from geese). Standard uncertainties expressed as SECV (%, relative) for chickens, cockerels and capons were 9.2 for breasts and 7.8 for legs. These values for geese were 8.4 and 9.0, respectively. The discriminant method with the highest predictive ability, based on residuals RMSX Residents, was used to classify the samples. Classification accuracy values were good and ranged, on average, from 96.8% to 98%. The NIRS calibrations on cholesterol content in the breast and leg meat of chickens, capons, cockerels, as well as in the breast and leg meat of geese, are suitable for rapid routine analyses to use in practice. - Provedene su četiri kalibracije za sadržaj kolesterola u mesu peradi (prsa i bataci pilića, pijetlića, kopuna i gusaka). Standardne kolebljivosti izražene kao SECV (Standardna pogreška rotirajuće procjene) (%, relativno) za piliće, pijetliće i kopune bile su 9,2 za prsa i 7,8 za batake. Te su vrijednosti za guske iznosile 8,4 odnosno 9,0. Metoda diskriminacije s najvećom mogućnošću predviđanja na temelju RMSX Residents korištena je za klasificiranje uzoraka. Vrijednosti točnosti klasifikacije bile su dobre i kretale su se, uglavnom, od 96,8% do 98%. Kalibracije NIRS za sadržaj kolesterola u mesu prsa i bataka pilića, kopuna, pijetlića kao i mesu prsa i bataka gusaka dobre su za brzu rutinsku analizu u praksi.
U: Krmiva (Online). - ISSN 1848-901X. - 60 (2018), 1 ; str. 9-16   Elektronička verzija članka
Kolesterol -- Meso peradi -- Rotirajuća procjena
636/639
HA18-00836

MARUŠIĆ, Nives, inženjerka prehrambene tehnologije
Usporedba dviju metoda za određivanje udjela masti i sastav masnih kiselina utrajnim mesnim proizvodima s hrvatskog tržišta [Elektronička građa] / Nives Marušić Radovčić, Hedviga Planinčić, Helga Medić. - Graf. prikazi.
Bibliografija: 23 jed. - Sažetak ; Summary ; Zusammenfassung ; Resumen ; Riassunto. - Cilj ovog rada bio je odrediti udio masti usporedbom dviju različitih metoda (metoda po Soxhletu i Smedesu) te sastav masnih kiselina u trajnim mesnim proizvodima s hrvatskog tržišta. Sastav masnih kiselina određen je metodom plinske kromatografije. Određeni su srednje vrijednosti ukupnih udjela masti: 3,24-3,36 % dalmatinski pršut, 5,24-5,47 % istarski pršut, 19,90-20,49 % kulen, 34,12-35,24 % kulenova seka, 34,22-34,40 % zimska kobasica, 41,20-42,65 % čajna kobasica, 46,63-46,79 % drniška panceta i 55,64-57,26 % dalmatinska panceta. Različita metoda ekstrakcije masti nije pokazala statistički značajnu razliku (P>0,05) u ukupnom udjelu masti dok je postojala razlika u udjelima pojedinih masnih kiselina. Metodom po Soxhletu određeno je više zasićenih masnih kiselina zbog korištenja medicinskog benzina i više temperature ekstrakcije u odnosu na metodu po Smedesu. Svi uzorci masti ekstrahirani metodom po Smedesu sadrže veći udio PUFA te u drniškoj panceti i veći udio MUFA. Masti ekstrahirane metodom po Soxhletu sadrže veće udjele SFA u svim uzorcima osim u uzorku dalmatinskog pršuta. Od pojedinačnih masnih kiselina u najvećoj količini je prisutna oleinska, palmitinska, stearinska i linolna masna kiselina. - The aim of this study was to determine the fat content with two different methods of extraction (Soxhlet and Smedes method) and the fatty acid composition in dry-cured meat products from the Croatian market. The composition of fatty acids was determined with the gas chromatography. Determined fat contents were: 3.24-3.36% in Dalmatinski pršut, 5.24-34.40% in Istarski pršut, 19.90-20.49% in kulen, 34.12-35.24% in kulenova seka, 34.22-34.40% in zimska sausage, 41.20-42.65% in čajna sausage, 46.63-46.79% in Drniš dry-cured bacon and 55.64-57.26% in Dalmatian dry-cured bacon. In total fat content different extraction methods did not show a statistically significant difference (P<0 ,05), but it was shown in the fatty acid composition. The Soxhlet method extracted more saturated fatty acids because of the use of medical gasoline and higher extraction temperature in comparison with the Smedes method. The recommendation for Soxhlet fat extraction is to repeat experiment with other organic solvents, which has lower boiling point like petroleum ether, chloroform or ether. - Ziel dieser Arbeit bestand darin, den Fettanteil anhand eines Vergleichs zwischen zwei unterschiedlichen Methoden (Methode nach Soxhlet und Smedes) sowie die Zusammensetzung der Fettsäuren in Dauerfleischprodukten vom kroatischen Markt festzulegen. Die Zusammensetzung der Fettsäuren wurde anhand der Gaschromatographie festgestellt. Es wurden folgende Werte des Gesamtanteils von Fetten festgelegt: 3,24-3,36 % dalmatinischer Rohschinken, 5,24-5,47 % istrischer Rohschinken, 19,90-20,49 % Kulen 34,12-35,24 % Wurst Kulenova seka, 34,22-34,40 % Winterwurst, 41,20-42,65 % Teerwurst, 46,63-46,79 % Drniš-Speck und 55,64-57,26 % dalmatinischer Speck. Die unterschiedlichen Methoden der Fettextraktion zeigten keine statistisch relevante Differenz (P>0,05) in Bezug auf den Gesamtanteil von Fetten; Unterschiede zeigten sich bei unterschiedlichen Anteilen einzelner Fettsäuren. Bei der Methode nach Soxhlet wurdenw egen der Verwendung von medizinischem Benzin und einer höheren Extraktionstemperatur mehr Fettsäuren als bei der Metthode nach Smedes festgelegt. Alle Fettproben, die nach der Smedes-Methode extrahiert wurden, enthalten einen höheren PUFA-Anteil und beim Drniš-Speck auch einen höheren MUFA-Anteil. Die nach der Soxhlet-Methode extrahierten Fette enthielten in allen Proben höhere SFA-Anteile mit Ausnahme des dalmatinischen Rohschinkens. - El objetivo de este estudio fue determinar el contenido de grasas por la comparación de dos métodos (el método de extracción Soxhlet y el método Smedes) y también determinar la composición de ácidos grasos en los productos cárnicos crudo-curados del mercado croata. La composición de ácidos grasos fue determinada por la cromatografía de gases. Fueron determinados los valores medios de los contenidos totales de grasas: 3,24-3,36 % en el jamón de Dalmacia, 5,24-5,47 % en el jamón de Istria, 19,90-20,49 % en el kulen, 34,12-35,24 % en la salchicha ‘kulenova seka’, 34,22-34,40 % en la salchicha curada ‘zimska kobasica’, 41,20-42,65 % en la salchicha ‘čajna kobasica’, 46,63-46,79 % en la panceta de Drniš y 55,64-57,26 % en la panceta de Dalmacia. Diferentes métodos de extracción de grasas no mostraron la diferencia estadísticamente significante (P> 0,05) en el contenido total de grasas, mientras sí existía una diferencia significante entre los contenidos de algunos ácidos grasos. Usando el método de extracción Soxhlet se había determinado más ácidos grasos debido al uso de bencina medicinal y la temperatura más alta durante la extracción en comparación con el método Smedes. Todas las muestras de grasa extraídas por el método Smedes tienen el contenido más alto de los PUFA y la panceta de Drniš contiene más de los MUFA. Las grasas extraídas por el método Soxhlet tienen los contenidos más altos de los SFA en todas las muestras, menos en la muestra del jamón de Dalmacia. Entre ácidos grasos individuales, los ácidos oleico, palmítico, esteárico y linoleico están presentes en cantidad más alta. - Questo studio è stato condotto al fine di rilevare la percentuale di grassi tramite la comparazione di due differenti metodi di analisi (metodo d’analisi secondo Soxhlet e metodo d’analisi secondo Smedes) e la composizione degli acidi grassi nei prodotti a base di carne stagionati provenienti dal mercato croato. La composizione degli acidi grassi è stata stabilita mediante il metodo della gascromatografia. Ecco le percentuali medie totali di grassi accertate: 3,24-3,36% per il prosciutto crudo dalmata; 5,24-5,47% per il prosciutto crudo istriano; 19,90-20,49% per il salame “kulen”; 34,12-35,24% per il salame “kulenova seka”; 34,22-34,40% per il salame “zimska kobasica”; 41,20-42,65% per il salame “čajna kobasica”; 46,63-46,79% per la pancetta di Drniš; 55,64-57,26% per la pancetta dalmata. Il differente metodo di estrazione dei grassi non ha evidenziato alcuna differenza statisticamente significativa (P>0,05) riguardo alla percentuale totale di grassi, mentre è stata evidenziata una differenza significativa nella percentuale dei singoli acidi grassi. Con il metodo d’analisi secondo Soxhlet, che fa uso dell’etere di petrolio e di una maggiore temperatura d’estrazione, è stata accertata la presenza di più acidi grassi saturi rispetto a quelli accertati con il metodo d’analisi secondo Smedes. Tutti i campioni di grassi estratti con il metodo d’analisi secondo Smedes contengono una maggior percentuale di PUFA (acidi grassi polinsaturi) e, nella pancetta di Drniš, anche una maggior percentuale di MUFA (acidi grassi monoinsaturi). I grassi estratti mediante il metodo d’analisi secondo Soxhlet contengono maggiori percentuali di SFA (acidi grassi saturi) in tutti i campioni, con la sola eccezione del campione di prosciutto crudo dalmata. Circa la presenza dei singoli acidi grassi, è stata accertata una maggior quantità acido grasso oleico, acido grasso palmitico, acido grasso stearico e acido grasso linoleico.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 4 ; str. 308-316   Elektronička verzija članka
Mesni proizvodi -- Udio masti -- Masne kiseline
636/639
HA18-00837

KAIĆ, Ana, agronomka
Utjecaj anatomske pozicije na sposobnost zadržavanja vode i mekoću konjskog mesa [Elektronička građa] / Ana Kaić, Silvester Žgur, Klemen Potočnik. - Ilustr.
Bibliografija: 19 jed. - Sažetak ; Summary ; Zusammenfassung ; Riassunto ; Resumen. - Cilj istraživanja bio je utvrditi sposobnost zadržavanja vode (kalo odmrzavanja, kalo kuhanja) i mekoću (silu presijecanja) najdužeg leđnog mišića (LT) i polutetivastog mišića (ST) konjskog mesa izuzetih nakon uobičajene klaoničke prakse. Prosječna vrijednost kala odmrzavanja LT mišića bila je 8,65 %, dok je prosječna vrijednost kala odmrzavanja ST mišića bila 6,69 %. Prosječna vrijednost kala kuhanja LT mišića bila je 19,35 %. Znatno veća prosječna vrijednost kala kuhanja utvrđena je u ST mišiću (23,41 %). Prosječna vrijednost sile presijecanja LT mišića bila je 28,10 N. Prosječna vrijednost sile presijecanja ST mišića bila je znatno veća od one utvrđene u LT mišiću te je iznosila 45,64 N. Usporednom analizom razlika srednjih vrijednosti kala odmrzavanja, kala kuhanja i mekoće utvrđene su statistički značajne razlike između LT i ST (p<0,0001) mišića konjskog mesa. Nadalje, rezultati potvrđuju umjereno visoku i pozitivnu korelaciju (r=0,60; p<0,0001) kala odmrzavanja između LT i ST mišića. Zaključno, anatomska pozicija je čimbenik kojeg je potrebno uzeti u obzir ne samo u istraživanjima nego i pri tehnološkoj obradi te izboru i kupnji konjskog mesa. - Effect of anatomical position on the water-holding capacity and tenderness of horse meat The aim of the study was to investigate water-holding capacity (thawing loss, cooking loss) and tenderness (shear force) of longissimus thoracis muscle (LT) and semitendinosus muscle (ST) of horse meat. The thawing loss value for LT muscle was 8.65%, whereas for ST muscle was 6.69%. The cooking loss for LT muscle was 9.35%, whereas for ST muscle was 23.41%. The shear force for LT muscle was 28.10 N, whereas for ST muscle was higher (45.64 N). Paired t-test analysis showed significant differences for thawing loss, cooking loss, and shear force between LT and ST muscles (p<0.0001). Furthermore, the results showed high correlation (r=0.60; p<0.0001) for cooking loss between LT and ST muscles. Finally, it could be concluded that the anatomical location is a trait that surely must be considered in further investigations, in meat processing and purchasing of horse meat. - Einfluss der anatomischen Lage auf das Wasserhaltevermögen und die Zartheit von Pferdefleisch Ziel dieser Arbeit bestand darin, das Wasserhaltevermögen (Wasserverlust beim Auftauen, Wasserverlust beim Kochen) und die Zartheit (Scherkraft) des längsten Rückenmuskels (LT) und des halbsehnigen Muskels (ST) beim Pferdefleisch zu untersuchen, deren Proben nach der üblichen Schlachtpraxis entnommen wurde. Der durchschnittliche Wert des Wasserverlusts beim Auftauen betrug beim LT Muskel 8,65%, während der durchschnittliche Wert des Wasserverlusts beim Auftauen beim ST Muskel 6,69% betrug. Der durchschnittliche Wert des Verlusts beim Kochen betrug beim LT Muskel 19,35%, während beim ST Muskel ein bedeutend höherer mittlerer Wert des Verlusts beim Kochen festgelegt wurde (23,41%). Der mittlere Wert der Scherkraft betrug beim LT Muskel 28,10 N. Der mittlere Wert der Scherkraft beim ST Muskel war mit einem Wert von 45,64 N bedeutend höher als beim LT Muskel. Bei einer vergleichenden Auswertung der mittleren Werte des Verlusts beim Auftauen, Kochen und bei der Zartheit wurden zwischen dem LT und ST Muskel beim Pferdefleisch statistisch relevante Unterschiede festgestellt (p<0,0001). Die Ergebnisse bestätigen darüber hinaus eine relativ hohe und positive Korrelation (r=0,60; p<0,0001) des Verlustes beim Auftauen zwischen dem LT und ST Muskel. Als Schlussfolgerung kann konstatiert werden, dass die anatomische Lage ein Faktor ist, der nicht nur bei Untersuchungen berücksichtigt werden sollte, sondern auch bei der technologischen Verarbeitung sowie bei der Wahl und dem Kauf von Pferdefleisch. - La influencia de la posición anatómica sobre la capacidad de retención del agua y sobre la blandura de la carne de caballo El fin de esta investigación fue determinar la capacidad de retención del agua (merma por descongelación, merma por cocción) y la blandura (fuerza de corte) del músculo más largo de la espalda (LT) y el músculo ST de la carne de caballo tomadas después de la práctica habitual en el matadero. El valor medio de la merma por descongelación del músculo LT fue 8,65%, mientras el valor medio de la merma por descongelación del músculo ST fue 6,69%. El valor medio de la merma por cocción del músculo LT fue 19,35%. El valor medio de la merma por cocción del músculo ST fue c considerablemente más alto, (23,41%). El valor medio de la fuerza de corte del músculo LT fue 28,10 N. El valor medio de la fuerza de corte del músculo ST fue considerablemente más alto que el valor determinado para el músculo LT y fue 45,64 N. Por el análisis comparativo de los valores medio de la merma por descongelación, de la merma por cocción y de la blandura fueron determinadas diferencias estadísticamente significantes entre los músculos LT y ST (p<0,0001) de carne de caballo. Además, los resultados confirman la correlación positiva moderada (r=0,60; p<0,0001) de la merma por descongelación entre los músculos LT y ST. En conclusión, la posición anatómica es un factor que hay que tomar en cuenta no sólo en las investigaciones sino también durante el procesamiento tecnológico y en la compra de la carne de caballo. - L'incidenza della posizione anatomica sulla capacità di trattenere l'acqua e sulla tenerezza della carne equina Lo scopo della ricerca è consistito nell'accertare la capacità di trattenere l'acqua (calo da scongelamento, calo da cottura) e la tenerezza (forza di taglio) del muscolo lunghissimo (LT) e del muscolo semitendinoso (ST) della carne equina prelevati dopo la consueta prassi di macellazione. Circa il calo da scongelamento del muscolo LT, la ricerca ha evidenziato un valore medio dell'8,65%, mentre, riguardo al calo da scongelamento del muscolo ST, ha evidenziato un valore medio del 6,69%. Circa il calo da cottura del muscolo LT, la ricerca ha evidenziato un valore medio del 19,35%. Il valore medio del calo da cottura evidenziato riguardo al muscolo ST è stato di molto maggiore (23,41%). Il valore medio della forza di taglio del muscolo LT è risultato di 28,10 N. Il valore medio della forza di taglio del muscolo ST, pari a 45,64 N, è risultato molto maggiore del valore medio registrato riguardo al muscolo LT. Mediante l'analisi comparativa delle differenze dei valori medi del calo da scongelamento, del calo da cottura e della tenerezza, sono state accertate differenze statisticamente significative tra il muscolo LT e il muscolo ST (p<0,0001) della carne equina. I risultati confermano anche una correlazione mediamente elevata e positiva (r=0,60; p<0,0001) del calo da scongelamento tra i muscoli LT e ST. In conclusione, la posizione anatomica è un fattore che va preso in considerazione non soltanto in sede di ricerca, ma anche nel processo tecnologico, nella scelta e nell'acquisto della carne equina.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 1 ; str. 38-44   Elektronička verzija članka
Meso -- Konjsko meso -- Anatomska pozicija -- Zadržavanje vode -- Mekoća mesa
636/639
HA18-00838

KRALIK, Zlata
Utjecaj hranidbe na kvalitetu i obogaćivanje jaja funkcionalnim sastojcima [Elektronička građa] / Zlata Kralik, Matea Lovreković. - Ilustr.
Bibliografija: str. 62-64. - Sažetak ; Summary ; Zusammenfassung ; Riassunto ; Resumen. - Jaja su vrijedan izvor bjelančevina, masti i mikroelemenata koji igraju važnu ulogu u osnovnoj prehrani ljudi. Proizvodnja i potrošnja jaja u svijetu posljednjih je desetljeća u porastu. Konzumacija jaja dugo vremena bila je povezana s nepovoljnim učincima u ljudskom zdravlju, uglavnom zbog sadržaja kolesterola. Međutim, danas je poznato da na razinu kolesterola u ljudskom serumu utječu više drugi čimbenici (genetska predispozicija, hormonski status, način prehrane i slično), a ne isključivo kolesterol iz jaja. Danas namirnice koje se koriste u svakodnevnom obroku nisu namijenjene samo pružanju potrebnih hranjivih tvari, već one potrošačima mogu pomoći kod prevencije bolesti povezanih s prehranom (bolji imunološki status, smanjen rizik od kardiovaskularnih bolesti, očuvanje vida i slično). Posebnom tehnologijom u proizvodnji konzumnih jaja, moguće je u jajima povećati sadržaj nekih funkcionalnih sastojaka kao što su omega-3 masne kiseline, selen, lutein, zeaksantin, te vitamini E i A. Ovaj rad nudi kratki pregled utjecaja tehnologije proizvodnje konzumnih jaja (hranidbe nesilica) na kvalitetu i obogaćivanje jaja funkcionalnim sastojcima. - Feed influence on quality and egg enrichment by functional ingredients Eggs are valuable source of proteins, fat and microelements which play a significant role in basic human diet. Egg production and consumption in the world has decreasing in the last decade. The egg consumption has been connected for a long time with unfavourable effects for human health, mostly due to cholesterol content. However, today, it is known that many other factors influence the cholesterol level in human serum (genetic predisposition, hormonal status, diet and so on), and not only egg cholesterol. Today, food used in everyday meal does not only serve for providing necessary nutrients, but it can also help in preventing illnesses connected with diet (better immunological status, decreased risk of cardiovascular disease, eyesight protection, and similar). By a special technology in the production of table eggs it is possible to increase the content of some functional ingredients in eggs like omega-3 fatty acids, selenium, lutein, zeaxanthin and vitamins E and A. This paper offers a short overview of the influence of table egg manufacturing technology (laying hens feed) on quality and egg enrichment by functional ingredients. - Auswirkung der Fütterung auf die Qualität und anreicherung von Eiern mit funktionalen bestandteilen Eier stellen eine wertvolle Quelle von Proteinen, Fetten und Mikronährstoffen dar, die in der menschlichen Ernährung eine bedeutende Rolle spielen. Die Produktion und der Verbrauch von Eiern sind in den letzten Jahrzehnten weltweit gestiegen. Lange Zeit wurde der Eierkonsum mit ungünstigen Auswirkungen auf die menschliche Gesundheit in Verbindung gebracht, vorwiegend wegen seines Cholesteringehalts. Heutzutage ist aber bekannt, dass sich andere Faktoren (genetische Prädisposition, hormoneller Status, Ernährung, usw.) mehr auf die Cholesterinwerte im Serum auswirken als das Cholesterin aus Eiern. Lebensmittel, die heutzutage täglich verbraucht werden, dienen nicht nur dazu, den Körper mit den notwendigen Nährstoffen zu versorgen, sondern der Vorbeugung von Krankheiten, die mit der Ernährung in Verbindung gebracht werden (besserer immunologischer Status, geringeres Risiko für Herz- und Gefäßkrankheiten, Aufrechterhaltung des Sehvermögens, usw.). Anhand einer speziellen Technologie bei der Produktion von Konsumeiern besteht die Möglichkeit, den Anteil bestimmter Bestandteile wie Omega-3-Fettsäuren, Selen, Lutein, Zeaxanthin, Vitamin E und Vitamin A zu erhöhen. In dieser Arbeit wird ein kurzer Überblick über den Einfluss der Technologie bei der Produktion von Konsumeiern (Fütterung von Legehennen) auf die Qualität von Eiern und ihre Anreicherung mit funktionalen Bestandteilen dargestellt. - La influencia del alimentación sobre la calidad y el enriquecimiento de los huevos con los ingredientes funcionales Los huevos son una fuente valiosa de proteínas, grasas y microelementos que tienen un papel importante en la dieta básica de los humanos. La producción y el consumo de los huevos en el mundo está creciendo en la última década. El consumo de lo huevos fue conectado con los efectos desfavorables sobre la salud humana por mucho tiempo, principalmente por el contenido de colesterol. Pero hoy sabemos que otros factores influyen más (predisposición genética, estado hormonal, la dieta etc.) sobre el nivel del colesterol en el suero humano y no solamente el colesterol de los huevos. Hoy, los alimentos que consumimos en la comida cada día no tienen la sola función de proveer con los nutrientes, sino pueden ayudar a los consumidores con los problemas conectados con la dieta (mejor estado inmune, reducido riesgo de enfermedades cardiovasculares, preservación de la vista etc.). Con las tecnologías especiales en la producción de los huevos de consumo es posible aumentar el contenido de algunos ingredientes funcionales en los huevos, como los ácidos grasos omega 3, selenio, luteína, zeaxantina y las vitaminas E y A. Este trabajo ofrece una revisión corta de la influencia de la tecnología de la producción de los huevos de consumo (alimentación de las gallinas ponedoras) sobre la calidad y el enriquecimiento con los ingredientes funcionales. - L’impatto dell’alimentazione sulla qualità e l’arricchimento delle uova con elementi funzionali Le uova sono una preziosa fonte di proteine, grassi e microelementi che giocano un ruolo importante nell’alimentazione di base dell’uomo. La produzione e la consumazione delle uova nel mondo, negli ultimi decenni, sono in aumento. Per lungo tempo le uova sono state accusate di incidere negativamente sulla salute umana, in particolare per il loro contenuto di colesterolo. Tuttavia, oggi è noto che sul livello di colesterolo nel siero sanguigno umano incidono molti altri fattori (come la predisposizione genetica, lo stato ormonale, il tipo di alimentazione, ecc.) e non soltanto il colesterolo contenuto nelle uova. Oggigiorno gli alimenti che si utilizzano quotidianamente non sono destinati soltanto a fornire all’organismo umano le sostanze nutritive di cui ha bisogno, ma possono aiutare chi li consuma a prevenire l’insorgere di determinate malattie legate all’alimentazione (rendendo migliore il sistema immunitario, riducendo il rischio delle malattie cardiovascolari, preservando la vista, ecc.). Utilizzando una speciale tecnologia, nella produzione di uova fresche è possibile aumentare il contenuto di alcuni elementi funzionali quali gli acidi grassi omega-3, il selenio, la luteina, la zeaxantina e le vitamine E e A. Questo studio offre un breve quadro dell’impatto della tecnologia di produzione delle uova fresche sulla qualità e sull’arricchimento delle uova con elementi funzionali.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 1 ; str. 58-65   Elektronička verzija članka
Jaja -- Nesilice -- Hranidba -- Funkcionalni sastojci
636/639
HA18-00839

GREGIĆ, Maja
Utjecaj prve natjecateljske sezone na mladog preponskog konja [Elektronička građa] / Maja Gregić, Mirjana Baban, Stjepan Gregić, Tina Bobić, Denis Kučević, Dragan Dokić, Vesna Gantner. - Ilustr.
Bibliografija: 14 jed. - Sažetak ; Summary. - Cilj rada je prikazati utjecaj napora na organizam mladog preponskog konja u prvoj natjecateljskoj sezoni. Istraživanja su provedena na šest mladih pastuha (u dobi od četiri i pet godina) treniranih i korištenih u preponskom konjičkom sportu, uzgojnog tipa hrvatski sportski konj. Praćeni su treninzi u skakanju prepona u parkuru u dva ponavljanja na početku (svibanj) i na kraju (rujan) natjecateljske sezone. Pripremu i skakanje parkura provela je uvijek ista osoba koja se brine i za kondicijsko stanje konja. Uzimanje uzorka sline (uz pomoć tampona vate) provedeno je u 60. i 15. minuti prije skakanja parkura te neposredno prije skakanja parkura i neposredno nakon skakanja parkura te u 5., 15. i 120. minuti nakon završetka svakoga skakanja parkura (u razdoblju odmora konja). U prvoj natjecateljskoj sezoni mladi preponski konji imali su 23,63% manju koncentraciju kortizola u slini tijekom rujna prije i nakon savladavanja parkura s preponama. Prema utvrđenim vrijednostima koncentracije kortizola u slini mladih preponskih konja može se zaključiti da su konji tijekom rujna identičan parkur savladali s manje stresa i straha. Prva natjecateljska sezona imala je adaptivan učinak na stres i strah mladih konja u preponskom jahanju. - The aim of this study was to show the effect of first competition season on the organism of a young jumping horse (aged four and five). The research was conducted on six young stallions trained and used in jumping equestrian sports. All stallions were breeding type Croatian sports horse. The trainings in hurdle jumping in the parkour were monitored in two repetitions, at the beginning (May) and in the end (September) of the competition season. All the horses during the competition period in two repetitions (May and September) passed the same intensity of trainings in hurdle jumping in the parkour. The samples of saliva were taken before the jumping parkour; in the 60th, 15th minute and immediately before the jumping parkour, then after the jumping parkour; immediately and in the 5th, 15th, and 120th minute after the jumping parkour. The efforts during the first competition season through training and competition resulted in 23.63% reduction in cortisol concentrations in saliva during September in comparison to May. In accordance to determined values of cortisol concentrations in saliva of a young jumping horses, it could be concluded that horses during September identical parkour overcome with less stress and fear. The first competition season resulted in adaptation of young jumping horse to stress and fear that is present in jumping equestrian sports.
U: Krmiva (Online). - ISSN 1848-901X. - 60 (2018), 1 ; str. 3-7   Elektronička verzija članka
Konji -- Konjički sport -- Preponski konjički sport -- Napor
636.09
796/799
HA18-00840

GANIĆ, Amir
Utjecaj različitih količina dodane kuhinjske soli na senzorna svojstva "Visočke pečenice" [Elektronička građa] / Amir Ganić, Munevera Begić, Alma Zorlak. - Ilustr.
Bibliografija: 26 jed. - Sažetak ; Summary ; Zussamenfassung ; Riassunto ; Resumen. - Kuhinjska sol (NaCl) najzastupljeniji je sastojak u mesnim proizvodima. Utječe na stvaranje specifičnih tehnoloških i senzornih svojstava mesnih proizvoda. Osim toga, u značajnoj mjeri povećava sposobnost vezivanja vode, a smanjivanje aktivnosti vode u proizvodu ima i bakteriostatski učinak. Prekomjerno unošenje NaCl-a može izazvati i negativne učinke za zdravlje konzumenata, kao što je izravan rizik od srčanog udara, hipertrofija lijeve klijetke, povećanje tvrdoće, odnosno smanjenje elastičnosti stjenke krvnih žila. Stoga se u posljednje vrijeme nastoji smanjiti NaCl u mesnim proizvodima, do nivoa u kojem to smanjenje neće značajnije utjecati na ukupnu kvalitetu proizvoda. Cilj istraživanja bio je utvrditi intenzitet promjena kod senzornih pokazatelja kvalitete „Visočke pečenice“, u zavisnosti od količine soli tijekom tehnološkog postupka. Hipoteza je istraživanja da zbog smanjenja dodane količine NaCl tijekom tehnološkog postupka dolazi do promjena senzorne kvalitete proizvoda. Kao materijal za istraživanje poslužilo je 40 uzoraka „Visočke pečenice“ koji su podijeljeni u četiri skupine. U prvoj su skupini bili uzorci sa standardnom količinom dodanog NaCl-a (4,5 %). U drugoj skupini uzoraka količina dodane soli smanjena je za 10 %, u trećoj za 30 %, a u četvrtoj za 50 %. Za obradu dobivenih rezultata primijenjen je deskriptivni statistički paket, inferencijalna statistika za dokazivanje hipoteze (F test) i post hoc test LSD (multipla komparacija). Testiranje je obavljeno na razini značajnosti p≤0,05. Za statističke testove korišten je statistički softver SPSS 22.0. Dobiveni rezultati pokazuju statistički značajne razlike (p<0,05), što je povezano s utjecajem smanjenja količine soli na senzorne parametre. Osim toga, ustanovljeno je da su uzorci sa standardnom i smanjenom količinom soli za 10 % imali najbolje senzorne ocjene. - The influence of different quantities of the added NaCl on the sensory properties of “Visočka pečenica” Common salt (NaCl) is the prevalent ingredient of meat products. It affects the formation of some specific technological and sensory properties of meat products. Besides, it significantly increases the water bonding capacity whereas the reduction of water activity in the product has a bacteriostatic effect. Except for the positive effect, the excessive intake of NaCl can cause some negative effects on the consumer’s health, such as direct risk of a heart attack, hypertrophy of the left heart chamber, hardening and decreased elasticity of blood vessels, etc. Therefore, there has been an intention recently to reduce the quantity of NaCl in meat products to the level at which the reduction will not affect the general quality of the product in a negative way and to a great extent. The aim of the research is to determine the intensity of changes with sensory indicators of the quality of “Visočka pečenica”, depending on the salt quantity during the technological procedure. The hypothesis of the research is that there will be changes of the sensory quality of the product due to the reduction of the added quantity of NaCl during the technological procedure. As the research material twenty samples of „Visočka pečenica“, divided into four groups. The first group comprised samples with a standard quantity of the added NaCl (4,5 %). In the second group the quantity of the added salt was reduced by 10 %, in the third group it was reduced by 30%, and in the fourth group it was reduced by 50 %. While processing the obtained results we applied a descriptive statistical package, the interferential statistics for proving the hypothesis (F test) and the post hoc test LSD (multiple comparison). The testing was done at the significance level p≤0,05. Statictical tests were done by using statistics software SPSS 22.0. - Auswirkung der Zugabe unterschiedlicher Mengen von NaCl auf die sensorischen Eigenschaften der Bratwurst “Visočka pečenica” Speisesalz (Na Cl) ist die häufigste Zutat in Fleischprodukten. Es wirkt sich auf spezifische technologische und sensorische Eigenschaften von Fleischprodukten aus. Darüber hinaus steigert es die Fähigkeit zur Bindung von Wasser und infolge der Senkung der Wasseraktivität im Produkt verfügt es außerdem über eine bakteriostatische Auswirkung. Außer den positiven Auswirkungen kann eine übertriebene Zufuhr von Na Cl auch negative Auswirkungen auf die Gesundheit der Verbraucher haben, die sich im unmittelbarem Risiko eines Herzinfarkts, der Linksherzhypertrophie, der Reduktion der Elastizität der Gefäßwände, bzw. deren Versteifung widerspiegeln. Daher wird in der letzten Zeit der Gehalt von Na Cl in Fleischprodukten bis zum Gehalt reduziert, welcher die Qualität des Produktes insgesamt nicht beeinträchtigt. Das Ziel dieser Untersuchung bestand darin, die Intensität der Veränderungen bei den sensorischen Qualitätsmerkmalen der Bratwurst „Visočka pečenica“ in Abhängigkeit vom Salzgehalt während des technologischen Verfahrens festzulegen. Die Untersuchung ging von der Hypothese aus, dass es infolge der Reduktion der Zugabe von NaCl während des technologischen Verfahrens zur Veränderung der sensorischen Produktqualität kommt. Als Untersuchungsmaterial dienten 40 Proben der Bratwurst „Visočka pečenica“, welche in vier Gruppen eingeteilt wurden. Die erste Gruppe bestand aus Proben mit einem üblichen NaCl-Gehalt (4,5 %). In der zweiten Gruppe wurde die Menge des beigefügten Salzes um 10%, in der dritten Gruppe um 30% und in der vierten Gruppe um 50% reduziert. Für die Bearbeitung der gewonnenen Ergebnisse wurden das deskriptive Statistikpaket, die inferentielle Statistik zum Nachweis der Hypothese (F-Test) und der Post-hoc-Test LSD (Mehrfachvergleich) herangezogen.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 1 ; str. 50-55   Elektronička verzija članka
Meso -- Kuhinjska sol -- Visočka pečenica -- Senzorna kvaliteta -- Tehnologija proizvodnje
636/639
HA18-00841

GĄSIOR, Robert
The volatile compounds composition of the Polish Carpathian goat using HS-SPME-GC/MS - chemometric classification based on age [Elektronička građa] / Robert Gąsior, Aldona Kawęcka, Krzysztof Wojtycza, Jacek Sikora, Angelika Odrzywolska. - Ilustr.
Bibliografija: 30 jed. - Sažetak ; Summary. - Radi utvrđivanja hlapljivih sastojaka u mesu poljske karpatske koze uzorci pečenog mišića noge u dvije skupine u dobi od 9 i 12 mjeseci podvrgnuti su plinskoj kromatografiji/masenoj spektrometriji (HS-SPM-GC/MS) mikroekstrakcije čvrste faze prostora glave. Obavljena je raznovrsna statistika uključujući metodu Fisherovog omjera za predselekciju varijabla i analiza glavnog sastojka zajedno s linearnom diskriminantnom analizom. Pronađena su 93 hlapljiva sastojka od kojih je 49 potvrđeno u dva stupca: nepolarni ZB-5MSi i polarni ZB-Wax, dok ih je 5 potvrđeno primjenom autentičnih standarda. HS-SPME-GC/MS analiza zajedno s kemometrijom čini se da je djelotvorno sredstvo za razlikovanje mesa karpatskih koza u dobi 12 i 9 mjeseci. Prva dva glavna sastojka iznosila su 88,8% ukupnog neslaganja. Te su vrijednosti za prva tri glavna sastojka bile 94,6%, a vrijednosti točnosti klasifikacije za obje skupine bile su 100%. - In order to identify the volatile compounds in Polish Carpathian goat meat, baked leg muscle samples from two groups aged 12 and 9 months were subjected to a headspace solid phase microextraction gas chromatography/mass spectrometry (HS–SPME–GC/MS). The multivariate statistics was done, which included the Fisher's ratio method for variables pre-selection, and principal component analysis together with linear discriminant analysis. 93 volatile compounds were found, out of which 49 were confirmed on two columns: non-polar ZB-5MSi and polar ZB-Wax, whereas 5 were verified by using of authentic standards. HS-SPME-GC/MS analysis together with chemometrics occurs to be the effective tool for the discrimination of the meat from the Carpathian goats aged 12 and 9 months. The first two principal components accounted for 88.8% of the total variance. These values for the first three principal components were 94.6% and the classification accuracy values for both groups were 100%.
U: Krmiva (Online). - ISSN 1848-901X. - 60 (2018), 1 ; str. 25-34   Elektronička verzija članka
Meso hlapljivi sastojci;SPME-GC/MS -- Karpatska koza -- Analiza mesa -- Hlapljivi sastojci
636/639
HA18-00842

Vidi br.: HA18-00751

Vidi br.: HA18-00807

Vidi br.: HA18-00719

Vidi br.: HA18-00859

636.09   Veterinarska znanost

65   Komunikacijska i prijevozna industrija. Računovodstvo. Poslovno upravljanje. Odnosi s javnošću

Vidi br.: HA18-00618

654   Telekomunikacije i daljinsko upravljanje

Vidi br.: HA18-00666

655   Grafička industrija. Tiskarstvo. Izdavaštvo. Knjižarstvo

HAJDEK, Krunoslav
Color perception of the observer with the manifestation of the chromatic effect of crispening [Elektronička građa] / Krunoslav Hajdek, Petra Bradić, Martina Hajdek, Mile Matijević. - Graf. prikazi.
Bibliografija: 26 jed. - Abstract. - This research presents the results of the appearance of chromatic effect of crispening on a designer solution in which the primary stimuli are made in the purple color with the values of 55% RTV and 65% RTV and backgrounds are made in the green-blue color, and their variations are designed in the values of 25% RTV, 50% RTV, 75% RTV and 100% RTV that are placed around the primary stimuli. The test subjects (n=10) that took part in the research had the task to equalize the test primary stimuli with the referential stimuli on a computer screen with the help of the technique of simultaneous binocular harmonization. The strength of the crispening effect was defined and shown in the CIEDE00 system. The conclusion of the conducted tests indicates that the intensity of crispening was stronger on the test primary stimuli 65% RTV, where the differences in the perception of color were more significant.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 3 ; str. 159-165   Elektronička verzija članka
Boja -- Percepcija boje -- Promatrači -- Prilagodba vida -- Vizualna psihofizika
655
HA18-00843

656   Prijevozne i poštanske usluge. Organizacija i kontrola prometa

ZHAO, Shiwei
Active disturbance rejection control for heavy cargo airdrop operations [Elektronička građa] / Shiwei Zhao, Xiuxia Sun, Ri Liu, Dong Wang. - Ilustr.
Bibliografija: 18 jed. - Abstract. - In view of the strong nonlinear and coupling characteristics of the airdrop operations, a novel control method is proposed based on the active disturbance rejection control (ADRC) for decoupling control strategy of the pitch angle and airspeed. The unknown disturbances, including aerodynamic uncertainty and nonlinear coupling effect between the aircraft and cargo dynamics, are estimated and compensated with the extended state observer (ESO). Meanwhile, the nonlinear law state error feedback (NLSEF) is adopted to restrain the compensation residual. Simulation and flight quality evaluation shows the satisfactory capacity and strong robustness of the proposed control method in guaranteeing the airdrop task and flight safety.
U: Engineering review (Online). - ISSN 1849-0433. - 38 (2018), 2 ; str. 143-154   Elektronička verzija članka
Zračni promet -- Prometna sigurnost
656
HA18-00844

YANG, Jianrong
Falling weight impact test of a new-type flexible rock-shed [Elektronička građa] / Jianrong Yang, Yonghong Chen, Zhiyu Zhang, Yunfei Luo. - Ilustr.
Bibliografija: 19 jed. - Abstract. - A new concept of a flexible rock-shed is presented for protection of the railway from falling rocks. The flexible rock-shed is made of flexible nets connected by specific spring spacer bars to an array of reinforced concrete portable frames which are linked by a longitudinal steel tube truss. To evaluate the performance of the flexible rock-shed, experimental and numerical studies are carried out in the present study. Impact tests are conducted on a full-scale partial model of the prototype structure when it is subjected to a falling block of 340 kg. The impact time interval, maximum deflection of the flexible net, tensile forces in the supporting ropes, and axial strains of spring spacer bars are recorded. To further examine the dynamic behavior of the flexible rock-shed, numerical simulations are also carried out by using the explicit finite element code ANSYS/LS-DYNA. It is found that the numerical results coincide well with the experimental data and both the numerical and experimental studies reveal that the structure can withstand impact energy of 50 kJ with all the materials working in the elastic range. The structural details are improved and the basis for the design and construction of similar structures in the future is provided.
U: Engineering review (Online). - ISSN 1849-0433. - 38 (2018), 2 ; str. 242-252   Elektronička verzija članka
Željeznička infrastruktura -- Zaštita od odrona -- Građevinske konstrukcije
656
624/625
HA18-00845

LV, Maolong
Neural networks-based robust adaptive flight path tracking control of large transport [Elektronička građa] / Maolong Lv, Xiuxia Sun, G. Z. Xu, Z. T. Wang. - Ilustr.
Bibliografija: 26 jed. - Abstract. - For the ultralow altitude airdrop decline stage, many factors such as actuator nonlinearity, the uncertain atmospheric disturbances, and model unknown nonlinearity affect the precision of trajectory tracking. A robust adaptive neural network dynamic surface control method is proposed. The neural network is used to approximate unknown nonlinear continuous functions of the model, and a nonlinear robust term is introduced to eliminate the actuator’s nonlinear modeling error and external disturbances. From Lyapunov stability theorem, it is rigorously proved that all the signals in the closed-loop system are bounded. Simulation results confirm the perfect tracking performance and strong robustness of the proposed method.
U: Engineering review (Online). - ISSN 1849-0433. - 38 (2018), 3 ; str. 268-278   Elektronička verzija članka
Neuronske mreže -- Dinamička kontrola -- Zračni promet -- Kut upravljanja
656
004
HA18-00846

MUHIČ, Simon
Transport emissions and electric mobility in private transport in the Republic of Slovenia [Elektronička građa] / Simon Muhič, Ante Čikić, Jadran Pištan, Marinko Stojkov, Mladen Bošnjaković. - Ilustr.
Bibliografija: 24 jed. - Abstract. - Since the ratification of the Kyoto Protocol more and more emphasis is laid on reducing greenhouse gas emissions. The article analyses the feasibility of introducing electric vehicles into traffic rather than vehicles with internal combustion engines. From standpoint of emission sources use of electricity for transport is analysed with stress on private cars and typical emissions from power sector by energy conversion in Slovenia. Results of research shows that electric car has a little more than twice better efficiency of the primary energy use, taking into account only efficiency in the energy chain. Electric mobility brings a more efficient use of energy in road transport with demand to reduce emission at power generation. So presented number can vary greatly, depending on the electrical energy source. In the present research problems connected with immediate initiation of the electric cars are not analysed.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 2 ; str. 98-103   Elektronička verzija članka
Električna vozila -- Električna mobilnost -- Emisije plinova
656
621.3
HA18-00847

Vidi br.: HA18-00747

657   Računovodstvo

Vidi br.: HA18-00675

658   Poslovni menadžment, upravljanje, administracija. Organizacija poslovanja

ZAIR, Firdaous
Advanced optimization model of resource allocation in the B2C supply chain [Elektronička građa] / Firdaous Zair, Naoufal Sefiani, Mohamed Fourka. - Ilustr.
Bibliografija: 25 jed. - Abstract. - Resource allocation plays a critical role in the strategic, tactical, and operational planning of the supply chain. The study focuses on aspects of resource allocation in the case of pure players, manufacturers, and Clicks & Mortars that have launched online sales. These e-retailers offer a wide selection of customized services and so need an efficient management on every level and process. The goal of the research was to explore a concrete approach to improve customer satisfaction, reduce costs and risks and to maintain the benefits of e-retailers and of its collaborators. Our contribution is a decision support system and a tool to improve operational resources allocation in B2C supply chains. Hence, we started by modeling operations and the different scenarios. Then we introduced an optimization model founded on the analysis of resource allocation in B2C supply chains and applicable on any B2C e-retailer. It helps in choosing the most optimal resources for each order. The model is based on a multi-objective optimization approach that takes into consideration the collaboration of resources throughout the supply chain operations process including dynamic costs and collaborator capabilities as well as associated risks and the quality of delivered services.
U: Engineering review (Online). - ISSN 1849-0433. - 38 (2018), 3 ; str. 328-337   Elektronička verzija članka
Opskrbni lanac -- Elektronička trgovina -- Raspodjela resursa
658
004
HA18-00848

RONDOVIĆ, Biljana
Analysis of the insufficiente implementation of the basic instruments of internet marketing in the banking sector of Montenegro [Elektronička građa] / Biljana Rondovic, Dijana Kovacevic, Tamara Djurickovic. - Ilustr.
Bibliografske bilješke na kraju teksta. - Sažetak ; Abstract. - U ovom radu autori su kritički istraživali razinu korištenja internet marketinga u bankarskoj industriji, proveli analizu trenutačne situacije, postavili razloge koji zahtijevaju sveobuhvatniju implementaciju internetskih marketinških tehnika i identificiranih čimbenika koji utječu na odabir njihove optimalne kombinacije. Za potrebe ove analize koristili smo kvalitativno istraživanje temeljeno na polustrukturiranom dubinskom intervjuu. Kvalitativno istraživanje provedeno je na uzorku od 19 predstavnika banaka. Uz ove vrste anketa provedena je analiza i evaluacija banaka web stranica, temeljena na indeksu procjene weba (WAI), dok je metoda Facebook procjene procjene (FAI) korištena za procjenu učinaka upotrebe Facebooka (kao suštinskog predstavnika društvenih mreža). Rezultati pokazuju da internet marketing ima ogroman potencijal u bankarskoj industriji, da potencijal različitih instrumenata internet marketinga nije isti i da postoje brojna ograničenja za njihovu implementaciju u bankama. Ovaj rad ima za cilj koristiti dobivene rezultate kako bi zaposlenicima i menadžmentu banaka prepoznali i razmotrili potencijal internet marketinga na dubljoj razini te pravilno prilagodili odabranu kombinaciju instrumenata na različite profile klijenata. Identificirane prepreke provedbi ovog marketinškog koncepta u crnogorskim bankama mogu pružiti osnovu za traženje rješenja za njihovo uklanjanje, pa će u konačnom dijelu rada, osim razmišljanja o identificiranim problemima, autori predočiti svoje preporuke i prijedloge. Rezultati analize mogu poslužiti kao literarna baza za usporednu analizu ove vrste u zemljama u razvoju, kao što je Crna Gora. - In this paper, the authors have critically explored the level of use of internet marketing in the banking industry, conducted an analysis of the current situation, set out the reasons calling for a more comprehensive implementation of internet marketing techniques and identified factors which affect the selection of their optimum combination. For the purposes of this analysis, we have used qualitative research based on a semi-structured in-depth interview. Qualitative research conducted on a sample of 19 representatives of banks. In addition to these type of surveys, an analysis and evaluation of the websites banks was carried out as well, based on the Web Assessment Index (WAI), whereas the Facebook Assessment Index (FAI) method was used for assessing the effects of using Facebook (as the quintessential representative of social networks). The results indicate that internet marketing has vast potential in the banking industry, that the potential of various instruments of internet marketing are not the same and that there are numerous limitations to their implementation banks. This paper aims to use the obtained results to help the banks’ employees and management recognize and consider the potential of internet marketing at a more profound level and properly adapt the selected combination of instruments to different client profiles. The identified barriers to the implementation of this marketing concept in Montenegrin banks may provide a basis for seeking solutions for their removal, and thus, in the final part of the paper, in addition to reflecting on the identified problems, the authors put forward their recommendations and suggestions. Results of the analysis can serve as a literary base for the comparative analysis of this kind in developing countries, such as Montenegro.
U: Informatologia (Online). - ISSN 1848-7793. - 51 (2018), 1/2 ; str. 53-65   Elektronička verzija članka
Internet marketing -- Poslovne strategije -- Bankarski sektor -- Zadovoljstvo kupaca
658
004
336
HA18-00849

KANIŠKI, Ivica
Business processes as business systems [Elektronička građa] / Ivica Kaniški, Ivan Vincek. - Graf. prikazi.
Bibliografija: 7 jed. - Abstract. - Business process is the foundation of the work organization of every business. It is a set of different activities or tasks that are carried out in a certain order and use certain resources of an organization with the aim of fulfilling the mission or the purpose of its existence. As each business process is defined by parameters such as output quality, speed, cost, added value and the like, it is logical that they are the cornerstone of achieving competitive advantage. It is therefore important to monitor and analyze them in order to remove any drawbacks in their performance before endangering the survival of a company. Business process is a structured, analytical, inter-functional set of activities that require continuous improvement. It represents a repetitive flow of activities with a clearly defined beginning and end, and in more or less constant intervals, creates value for the buyers.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 1 ; str. 55-61   Elektronička verzija članka
Poslovni procesi -- Poslovni sustavi -- Upravljanje znanjem
658
HA18-00850

OPETUK, Tihomir
Green supply chain management in Croatian companies [Elektronička građa] / Tihomir Opetuk, Goran Dukic, Hrvoje Cajner, Davor Kolar. - Ilustr.
Bibliografija: 14 jed. - Abstract. - The scope of this paper is to present current state and trends of Green Supply Chain Management (GSCM) in Croatian companies. Due to the need for reduction of GHG emissions related to the climate change, many standards, directives, concepts, methods and models dealing with sustainability have appeared. The first part of the paper consists of an overview of GSCM where the greening diagram of GSCM is presented. The second part of the paper presents the survey which has been carried out in the Croatian business sector in view of current state and trends, barriers and drivers of the GSCM implementation. According to the results of the survey, barriers and drivers of the GSCM implementation are ranked by its significance and are compared with similar surveys carried out in the European Union (EU) and the United States of America (USA). New categorization of the drivers of the GSCM implementation is presented using the factor analysis.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 4 ; str. 211-220   Elektronička verzija članka
Opskrbni lanac -- Zeleni opskrbni lanac -- Zeleni marketing
658
HA18-00851

TAMAS, Peter, informatičar
Simulation investigational method for intermittent production systems [Elektronička građa] / Péter Tamás. - Ilustr.
Bibliografija: 27 jed. - Abstract. - Nowadays, production system process improvement is going through sweeping changes. The trends include an increase in the number of product variants to be produced, as well as the reduction of the production’s lead time. These trends were induced by new devices of the industry’s 4.0, namely the Internet of Things and cyber physical systems. The companies have been applying intermittent production systems (job production, batch production) in increasing number because of the increase in the number of product variants. Consequently, increasing the efficiency of these systems has become especially important. The aim of development in the long term – not achievable in many cases – is the realisation of unique production with mass production’s productivity and specific cost. The improvement of complex production systems can be realized efficiently only through simulation modeling. The intermittent production systems’ standardized simulation investigational method has not elaborated so far. In this paper I will introduce a simulation investigational method conception for complex system improvement and also present a practical example in connection with the elaborated method.
U: Engineering review (Online). - ISSN 1849-0433. - 38 (2018), 2 ; str. 215-225   Elektronička verzija članka
Proizvodni sustavi -- Optimizacija procesa -- Simulacijski model
658
HA18-00852

KANIŠKI, Ivica
Success measurement of business processes [Elektronička građa] / Ivica Kaniški, Ivan Vincek. - Graf. prikazi.
Bibliografija: 8 jed. - Abstract. - A business process is an activity or set of activities that accomplish a specific goal of an organization. In almost every organization there are three important pillars that keep the whole organization together - people, processes and technology. All three are linked and if one of them does not work well, others can easily collapse. Success Measurement is a complex activity that includes at least four disciplines: economics, IT, management and accounting, implying the process of quantifying the effectiveness and effectiveness of an action. Success Measurement is a dynamic system that supports the decision-making process by collecting and analyzing information.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 2 ; str. 113-119   Elektronička verzija članka
Poslovni procesi -- Analiza poslovanja -- Uspješnost poslovanja -- Programski alati
658
HA18-00853

Vidi br.: HA18-00652

659   Reklama. Informiranje. Odnosi s javnošću

MIŠKULIN Saletović, Lucia
Funkcionalna obilježja tekstne vrste reklama za čokoladne proizvode u američkim i njemačkim časopisima / Lucia MIškulin Saletović, Adrian Jadranko Beljo. - Ilustr.
Znanstveni simpozij s međunarodnim sudjelovanjem Uloga riječi i slike u doba vizualnih medija, Skradin, 27.-29.5. 2011. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 3 str. - Summary.
U: Riječ i slika u doba vizualnih medija. - ISSN . - str. 237-270
Reklame za čokoldane proizvode -- Višemodalni reklamni tesktovi -- Časopisi
659
HA18-00854

POPOVIĆ, Goran, komunikolog
Komunikološka analiza vizualnog identiteta internetskih stranica : komparacija s redizajniranim Vjesnikovim portalom / Goran Popović, Tanja Grmuša.
Znanstveni simpozij s međunarodnim sudjelovanjem Uloga riječi i slike u doba vizualnih medija, Skradin, 27.-29.5. 2011. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 12 jed. - Summary.
U: Riječ i slika u doba vizualnih medija. - ISSN . - str. 83-108
Vizualni elementi -- Vizualni identitet -- Novi medij -- Grafički dizajn
659
HA18-00855

MIHALJEVIĆ, Vine
Konvergencijska televizija : praksa i model / Vine Mihaljević.
Znanstveni simpozij s međunarodnim sudjelovanjem Uloga riječi i slike u doba vizualnih medija, Skradin, 27.-29.5. 2011. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 2 str.. - Summary.
U: Riječ i slika u doba vizualnih medija. - ISSN . - str. 53-82
Konvergencija -- Televizija -- Kulturne promjene
659
HA18-00856

VRHOVSKI Peran, Suzana
Kršćansko poimanje riječi i slike u vizualnim medijima / Suzana Peran.
Znanstveni simpozij s međunarodnim sudjelovanjem Uloga riječi i slike u doba vizualnih medija, Skradin, 27.-29.5. 2011. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 2 str. - Summary.
U: Riječ i slika u doba vizualnih medija. - ISSN . - str. 133-150
Mediji -- Crkva -- Film -- SIGNIS
659
HA18-00857

MILAS, Zdeslav
Poslovno izvješće kao instrument strateške komunikacije visokog učilišta / Zdeslav Milas.
Znanstveni simpozij s međunarodnim sudjelovanjem Uloga riječi i slike u doba vizualnih medija, Skradin, 27.-29.5. 2011. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 4 str. - Summary.
U: Riječ i slika u doba vizualnih medija. - ISSN . - str. 293-314
Odnosi s javnošću -- Strateška komunikacija -- Visoko učilište
659
HA18-00858

Vidi br.: HA18-00654

Vidi br.: HA18-00885

66   Kemijska tehnologija. Kemijska i srodne industrije

662   Eksplozivi. Goriva

Vidi br.: HA18-00671

664   Proizvodnja i konzerviranje krutih prehrambenih proizvoda

MOSLAVAC, Tihomir, inženjer prehrambene tehnologije
Utjecaj antioksidanasa na oksidacijsku stabilnost svinjske masti [Elektronička građa] / Tihomir Moslavac, Stela Jokić, Drago Šubarić, Krunoslav Aladić. - Ilustr.
Bibliografija: str. 322-323. - Sažetak ; Summary ; Zusammenfassung ; Resumen ; Riassunto. - Oksidacija lipida predstavlja glavni problem u životinjskim mastima, ona prouzrokuje važnu promjenu kemijskih, senzorskih i nutritivnih svojstava. Svinjska mast podliježe oksidaciji tijekom proizvodnje, skladištenja i toplinske obrade. U ovom radu istraživan je utjecaj dodatka prirodnih antioksidanasa (ekstrakt ružmarina tip Oxy’Less CS, ekstrakt kadulje, ekstrakt maslinove komine, alfa tokoferol, mješavina tokoferola) i sintetskih antioksidanasa (PG, BHA) na promjenu oksidacijske stabilnosti svinjske masti. Oksidacijska stabilnost masti, sa i bez dodanog antioksidansa, ispitivana je primjenom Testa održivosti na 98 oC. Rezultati testa prikazani su kao vrijednost peroksidnog broja (mmol O2/kg) nakon određenog vremena držanja uzorka pri temperaturi 98 °C. Rezultati istraživanja pokazuju da veću antioksidacijsku aktivnost ima ekstrakt ružmarina tip Oxy’Less CS, ostvario je veću efikasnost zaštite svinjske masti od oksidacije, u odnosu na druge ispitivane antioksidanse. Sintetski antioksidansi propil galat i butilhidroksianisol uspješno su povećali stabilnost svinjske masti prema oksidaciji pri čemu veće antioksidacijsko djelovanje pokazuje propil galat. - Lipid oxidation is a major problem in animal fats, it is the cause of important deteriorative changes in their chemical, sensory and nutritional properties. Pork fat is subject to oxidation during the production, storage and heat treatment. This study researched the effect of natural antioxidants (rosemary extract type Oxy’Less CS, sage extract, olive pomace extract, alpha tocopherol, mixture tocopherol) and synthetic antioxidants (PG, BHA) on the oxidative stability of pork fat. The oxidative stability of pork fat, with and without added antioxidant, was evaluated using the sustainability test at 98 oC. The results are expressed as peroxide number value (mmol O2/kg) after keeping the sample for a certain period of time at temperature of 98°C. The result showed that greater antioxidant activity has a rosemary extract of the type Oxy'Less CS, has achieved greater efficacy of the protection of pork fat than oxidation, compared to other antioxidants tested. Synthetic antioxidants propyl galate and utylhydroxyanisole have successfully increased the stability of pork fat to oxidation, with a higher antioxidant activity showing propyl galate. - Die Lipidoxidation stellt das wichtigste Problem bei tierischen Fetten dar, weil sie bedeutende Veränderungen der chemischen, sensorischen und nutritiven Eigenschaften verursacht. Schweineschmalz ist der Oxidation während der Herstellung, Lagerung und thermischen Behandlung ausgesetzt. In dieser Arbeit wurden die Auswirkungen von zugesetzten natürlichen Antioxidantien (Rosmarinextrakt, Typ Oxy’Less CS, Salbeiextrakt, Oliventresterextrakt, Alpha-Tocopherol, Tocopherol-Mischung) und synthetischen Antioxidantien (PG, BHA) auf die Veränderung der Oxidationsstabilität bei Schweineschmalz untersucht. Die Oxidationsstabilität des Fettes, mit und ohne zugesetzten Antioxidantien, wurde anhand des Beständigkeitstests auf 98 °C untersucht. Die Untersuchungsergebnisse wurden als Wert der Peroxidzahl dargestellt (mmol O2/kg), nachdem die Probe eine Zeit lang auf einer Temperatur von 98 °C gehalten wurde. Die ntersuchungsergebnisse zeigen, dass das Rosmarinextrakt vom Typ Oxy’Less CS über eine höhere antioxidative Aktivität verfügt und einen besseren Schutz des Schweineschmalzes vor Oxidation im Vergleich zu anderen untersuchten Antioxidantien bietet. Die synthetischen Antioxidantien wie Propylgallat und Butylhydroxyanisol konnten die Stabilität von Schweineschmalz gegenüber der Oxidation erfolgreich erhöhen, wobei Propylgallat eine stärkere antioxidative Wirkung zeigte. - La oxidación de lípidos es el problema principal en las grasas animales que causa el cambio importante en las características químicas, sensoriales y nutritivas. La grasa de cerdo está sujeta a la oxidación durante el procesamiento, almacenamiento y el tratamiento térmico. En este trabajo fue investigada la influencia de la añadidura de los antioxidantes naturales (extracto de romero tipo Oxy’Less CS, extracto de salvia, extracto de orujo de oliva, alfa-tocoferol, mezcla de tocoferol) y de antioxidantes sintéticos (PG, BHA) sobre el cambio de la estabilidad a la oxidación de la grasa de cerdo. La estabilidad a la oxidación de la grasa, con y sin la añadidura de antioxidantes, fue examinada por la Prueba de estabilidad a los 98 °C. Los resultados de la prueba fueron presentados como el índice de peróxido (mmol O2/kg) después de mantener la muestra a la temperatura de 98 °C por un tiempo. Los resultados muestran que la actividad antioxidante más alta tiene el extracto de romero tipo Oxy’Less CS porque mostró la eficaz más alta en la protección de la grasa de cerdo de la oxidación, en comparación con otros antioxidantes probados. Los antioxidantes sintéticos el galato de propilo y butilhidroxianisol han aumentado satisfactoriamente la estabilidad de la grasa de cerdo a la oxidación, donde el galato de propilo ha mostrado mayor actividad antioxidante. - L’ossidazione dei lipidi rappresenta il principale problema nei grassi animali poiché determina in essi importanti alterazioni delle proprietà chimiche, sensoriali e nutritive. Lo strutto è soggetto a ossidazione durante la produzione, l’immagazzinamento e il trattamento termico. In questo studio è stato analizzato l’impatto dell’aggiunta di antiossidanti naturali (estratto di rosmarino tipo Oxy’Less CS, estratto di salvia, estratto di sansa d’oliva, α-tocoferolo, miscela di tocoferoli) e sintetici (PG, BHA) sulla stabilità ossidativa dello strutto. La stabilità ossidativa dello strutto, con o senza l’aggiunta di antiossidanti, è stata testata mediante il test di sostenibilità a 98 °C. I risultati del test sono stati illustrati come valore del numero di perossidi (mmol O2/kg) dopo un certo tempo in cui il campione è stato tenuto alla temperatura di 98°C. I risultati della ricerca hanno dimostrato che l’estratto di rosmarino tipo Oxy’Less CS, risultando più efficace nella protezione dello strutto dall’ossidazione, ha una maggiore efficacia antiossidante rispetto agli altri antiossidanti analizzati. Gli antiossidanti sintetici, come il propile gallato e il butilidrossianisolo, hanno aumentato la stabilità dello strutto all’ossidazione; tra i due, il propile gallato ha mostrato una maggiore e fficacia antiossidante.
U: Meso (Online). - ISSN 1848-8323. - 20 (2018), 4 ; str. 317-324   Elektronička verzija članka
Svinjska mast -- Oksidacijska stabilnost -- Antioksidansi
664
636/639
HA18-00859

Vidi br.: HA18-00811

Vidi br.: HA18-00830

Vidi br.: HA18-00812

67/68   Različite industrije, zanati i obrti

UYANIK, Seval
A comparative study on the performance properties of breathable and non-breathable baby diaper back sheet [Elektronička građa] / Seval Uyanik, Hatice Kübra Kaynak. - Ilustr.
Bibliografija: 11 jed. - Abstract. - Disposable diapers are very important in terms of babies’ health because they are in touch with the baby’s skin. Disposable diapers have sheets with different functions from each other. The main layers of disposable diapers are as follows: top sheet, absorbent layer and back sheet. The function of the top sheet is to pass the liquid to the lower absorbent layer whereas the function of the absorbent layer is to absorb the liquid. As for the back sheet, this layer keeps the liquid inside and prevents it from leaving the diaper. The back sheet is usually a nonwoven/ polyethylene (PE) film composite. Considering the babies’ health, breathable back sheets are mostly used in baby diapers to keep the skin drier. These have a positive effect on the baby’s skin, especially in terms of occlusion, diaper dermatitis. In this study, the performance properties of some commercial baby diaper back sheet layers have been investigated. For this purpose, weight, thickness, air permeability, water vapor permeability and water resistance tests were applied to back sheet samples with different fabric mass as breathable and non-breathable films. All back sheet samples are SMS nonwoven/ polyethylene (PE) film composites. Breathable samples have a larger fabric mass than non-breathable samples. For breathable samples, while increasing mass, air permeability and water vapor permeability decrease, water resistance increases. On the other hand, the same tendency is not seen in non-breathable samples. Breathable samples have higher air permeability, water vapor permeability, water resistance, and bursting strength than non-breathable samples. Consequently, the using of a baby diaper containing breathable back sheet is more proper in terms of baby’s skin health.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 2 ; str. 74-78   Elektronička verzija članka
Dječje pelene -- Nepropusni sloj -- Vrste materijala -- Koža
67/68
HA18-00860

69   Građevinski zanat. Građevinski materijali

JIA, Jingfu
Optimizing air velocity for the underfloor forced ventilation to protect a refrigerated warehouse from frost heaving [Elektronička građa] / Jingfu Jia, Manjin Hao, Jianhua Zhao. - Ilustr.
Bibliografija: 14 jed. - Abstract. - Forced or natural ventilation is the most common measure of frost heave protection for refrigerated warehouse floor. To optimize air velocity for the underfloor forced ventilation system of refrigerated warehouse, a steady state three-dimensional mathematical model of heat transfer is set up in this paper. The temperature fields of this system are simulated and calculated by CFD software PHOENICS under different air velocity, 1.5m/s, 2.5m/s or 3.5m/s. The results show that the optimized air velocity is 1.5m/s when the tube spacing is 1.5m.
U: Engineering review (Online). - ISSN 1849-0433. - 38 (2018), 3 ; str. 321-327   Elektronička verzija članka
Ventilacija -- Smrzavanje -- Skladišni prostori -- Prijenos topline
69
HA18-00861

7UMJETNOST. RAZONODA. SPORT


72   Arhitektura

ZHYDKOVA, Tatiana
Past centuries industrial architecture renovation methods [Elektronička građa] / Tatiana Zhydkova, Svetlana Chepurna, Olga Popova, Petr Chabanenko. - Ilustr.
Bibliografija: 8 jed. - Abstract. - The problems of exploitation of industrial territories located in big city centers and their impact on architectural and space urban composition have been investigated in the paper. The question of refurbishing former industrial territories to residential or social purposes has been examined. The examples of industrial territories use in other countries as well as in Kyiv and Kharkiv have been shown. The term loft has been defined in the article for industrial buildings converted to residential purpose by preserving industrial design elements or new buildings in an industrial style including those that combine residential function with professional or social.
U: Tehnički glasnik (Online). - ISSN 1848-5588. - 12 (2018), 4 ; str. 265-270   Elektronička verzija članka
Industrijska arhitektura -- Arhitektonska adaptacija -- Prenamjena prostora
72
HA18-00862

791   Kinematografija. Filmovi

ŠEGO, Jasna
U potrazi za čovjekom kojeg nema : dokumentarni film u nastavi hrvatskog jezika / Jasna Šego.
Znanstveni simpozij s međunarodnim sudjelovanjem Uloga riječi i slike u doba vizualnih medija, Skradin, 27.-29.5. 2011. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 9 jed. - Summary.
U: Riječ i slika u doba vizualnih medija. - ISSN . - str. 163-174
Dokumentarni film -- Stvaralačko gledanje filma -- Književno-filmska korelacija
791
378
HA18-00863

792   Kazalište

SCUDERI, Cristina
Bilješke o opernom kazališnom poduzetništvu istočnog Jadrana u austrougarskom razdoblju [Elektronička građa] / Cristina Scuderi.
Bibliografske bilješke uz tekst. - Sažetak ; Summary ; Riassunto. - Analiza kazališnih fondova sačuvanih u državnim arhivima i knjižnicama te muzejima na istarskoj i dalmatinskoj obali omogućuje nam upoznavanje identiteta i aktivnosti opernih impresarija koji su djelovali na tom području u kasnom austrougarskom razdoblju. Riječ je uglavnom bila o talijanskim impresarijima koji su nastojali osigurati pristup brojnim kazalištima, kao i određen broj predstava. Uzimajući u obzir ekonomske rizike kojima su impresariji išli ususret, kao i značajne troškove koje je organiziranje operne sezone iziskivalo, zasigurno bi se isplatio oslonac na dobro utemeljen sustav, poput onoga koji je Pietro Ciscutti 1884. predlagao. Ciscutti je nastojao povezati kazalište Politeama u Puli, koje je i osnovao, s onima u Rijeci i Zadru, pa i s kazalištima u Šibeniku i Dubrovniku. Ova se umreženost ipak nije dogodila, između ostaloga, i zbog Ciscuttijeve smrti nekoliko godina kasnije. Proučavanje suradnje među impresarijima dopušta započinjanje sveopćega diskursa o najčešćim zahtjevima upućenima kazališnim direkcijama, kao i o umjetničkim prijedlozima te o ponuđenome umjetničkom kadru. Impresariji su, kao i većina umjetnika, dolazili iz Italije parobrodima. Scenska oprema, kostimi i partiture također su bili prenošeni tim putem. Ponekad se kasnilo s polascima, primjerice, kada bi puhala bura, što bi ugrožavalo održavanje proba i/ili same predstave. Plaćanje vanjskih umjetničkih suradnika predstavljalo je dodatne troškove za impresarije. Na teritoriju su često nedostajali članovi orkestra, zbora i baleta te su se oni morali angažirati izvana kako bi se ispoštovao broj, prema natječajima kazališta, nužnoga osoblja. Tijekom godina su potrebe za umjetnicima rasle. - The analysis of theatre fonds preserved in state archives, libraries and museums on the Istrian and Dalmatian coasts enables us to get familiar with the identity and activities of opera impresarios active in this area in the late Austro-Hungarian period. These were mostly Italian impresarios that sought to provide access to numerous theatres but also a certain number of performances. Taking into consideration the economic risks faced by the impresarios, as well as the significant costs incurred by organizing an opera season, being supported by a well-founded system, such as the one suggested by Pietro Ciscutti in 1884, would certainly have paid off. Namely, Ciscutti sought to connect the Politeama Theatre in Pula, which he founded, with those in Rijeka and Zadar, even with the theatres in Šibenik and Dubrovnik. This networking did not happen, among other things, because of Ciscutti’s death a few years later. The study of the co-operation among the impresarios allows the commencement of a universal discourse on the most common requirements addressed to theatre directorates, as well as on the offered artistic proposals and artistic staff. Impresarios, along with most of the artists, came from Italy by steamships. Stage equipment, costumes and musical scores were also transported in the same way. Sometimes departures were delayed, for example due to strong gusts of bora wind, which would hinder rehearsals and/or shows. Paying for external artists was an additional cost to impresarios. Members of the orchestra, choir and ballet often could not be found locally and had to be hired from the outside in order to comply with the number of the necessary staff required by theatre competitions. Over the years, the need for artists grew. - L’analisi dei fondi teatrali conservati negli archivi e biblioteche nazionali nonché nei musei sulla costa dell’Istria e della Dalmazia ci aiuta a conoscere l’identità e le attività degli impresari d’opera lirica che operavano nel territorio nel periodo del tardo impero austro-ungarico. Si tratta perlopiù di impresari italiani che cercavano di rendere possibile l’accesso ai numerosi teatri e un determinato numero di rappresentazioni. Prendendo in considerazione i rischi economici a cui gli impresari andavano incontro, nonché le notevoli spese che dovevano sostenere per organizzare una stagione d’opera, di sicuro sarebbe convenuto il sostegno di un sistema ben fondato, come quello proposto da Pietro Ciscutti nel 1884. Ciscutti ha cercato di collegare il teatro Politeama di Pola, che lui stesso fondò, con quelli di Fiume e Zara, poi con i teatri di Sebenico e Ragusa. Non si è giunto poi a questo collegamento, tra l’altro anche per via della morte di Ciscutti avvenuta alcuni anni dopo. Lo studio della collaborazione tra gli impresari permette l’inizio di un discorso generale sulle richieste più frequenti indirizzate alle direzioni teatrali nonché sulle proposte artistiche e sullo staff artistico offerto. Gli impresari, come tra l’altro la maggior parte degli artisti, venivano dall’Italia con le navi a vapore. L’attrezzatura da palcoscenico, costumi e spartiti, arrivavano nello stesso modo. Qualche volta le partenze erano rinviate, per esempio, quando soffiava la bora, e questo poneva in pericolo le prove e/oppure le rappresentazioni. Il pagamento dei collaboratori artistici esterni rappresentava spese aggiuntive agli impresari. Nel territorio spesso mancavano membri d’orchestra, del coro e ballerini e per questo motivo era necessario avvalersi di collaboratori esterni per rispettare il numero dell’organico necessario, in base ai concorsi del teatro. Negli anni successivi aumentava il bisogno degli artisti.
U: Vjesnik Istarskog arhiva (Online). - ISSN 1849-1472. - 25 (2018) ; str. 145-157   Elektronička verzija članka
Kazalište -- Opera -- Operna produkcija -- Austrougarsko razdoblje
792
HA18-00864

796/799   Sport

LACKOVIĆ, Krešimir
Information system for support in basketball game and player analysis [Elektronička građa] / Krešimir Lacković, Tomislav Horvat, Ladislav Havaš. - Ilustr.
Bibliografske bilješke na kraju teksta. - Sažetak ; Abstract. - Razvoj i upotreba ICT tehnologija svakim danom sve je veća. ICT tehnologija koristi se u gotovo svim granama industrije, a u zadnje vrijeme posebno brzo razvija se u sportu. Informacije vezane uz sportske događaje i sportske aktere zapisuju se u baze podataka te samim time omogućuju i računalnu obradu. U ovom radu bit će prikazan informacijski sustav Basketball Coach Assistant. Rad će prikazati trenutnu verziju informacijskog sustava te opisati mogućnosti samog sustava, počevši od same arhitekture sustava pa sve do pojedinih dijelova sustava. Bit će objašnjen način prikaza prilagođenog izbornika, ali i korisnički definiranog indeksa korisnosti igrača. - The development and usage of ICT technologies are increasing every day. Nowadays, ICT technologies are being used in almost every industry and lately, especially rapidly in sports. Information related to sports events and sports participants are recorded in a database, which thus enables computer analysis. This paper presents an information system Basketball Coach Assistant. The paper presents a current version of the information system and describes the possibilities of the information system, starting with the architecture up to the individual parts of the information system. The paper also explains a display of a custom menu and user-defined player efficiency index.
U: Informatologia (Online). - ISSN 1848-7793. - 51 (2018), 1/2 ; str. 66-72   Elektronička verzija članka
Sport -- Košarka -- Informacijski sustav potpore -- Analiza utakmice
796/799
004
HA18-00865

Vidi br.: HA18-00840

Vidi br.: HA18-00712

8JEZICI. LINGVISTIKA. KNJIŽEVNOST


81   Lingvistika i jezici

VLAŠIĆ-ANIĆ, Anica
Aracionalno, interdisciplinarno do otktića glagoljskih, latinskih i hebrejskih "pergamena iz traperica" FgCapVla / Anica Vlašić-Anić. - Ilustr.
16. međunarodni slavistički kongres, Beograd, 20.–27. 8. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija 2 str. - Summary.
U: Hrvatski prilozi 16. međunarodnom slavističkom kongresu, Beograd, 20. – 27. kolovoza 2018.. - ISSN . - str. 151-161
Aracionalizam -- FgCapVla -- Glagoljica -- Pergamene
81
HA18-00866

VUKŠA Nahod, Perina
Dijalektna slika Doline Neretve / Perina Vukša Nahod.
16. međunarodni slavistički kongres, Beograd, 20.–27. 8. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija 2 str. - Summary.
U: Hrvatski prilozi 16. međunarodnom slavističkom kongresu, Beograd, 20. – 27. kolovoza 2018.. - ISSN . - str. 183-196
Štokavsko narječje -- Novoštokavski ikavski dijalekt
81
811.163.42
HA18-00867

VUKOVIĆ, Petar, lingvist
Dva prijevoda sa srpskoga na hrvatski iz južne Ugarske / Petar Vuković.
16. međunarodni slavistički kongres, Beograd, 20.–27. 8. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija 1 str. - Summary.
U: Hrvatski prilozi 16. međunarodnom slavističkom kongresu, Beograd, 20. – 27. kolovoza 2018.. - ISSN . - str. 163-171
Prijevodi sa srpskoga na hrvatski
Ivan Ambrozović -- Franjo Bodolszky
81
811.163.42
HA18-00868

ŽAGAR, Mateo
Elementi leksičkog odabiranja u izdanjima hrvatskih protestanata (Urach, 1561-1564) : kontekst i metodološke pretpostavke / Perina Vukša Nahod.
16. međunarodni slavistički kongres, Beograd, 20.–27. 8. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija 2 str. - Summary.
U: Hrvatski prilozi 16. međunarodnom slavističkom kongresu, Beograd, 20. – 27. kolovoza 2018.. - ISSN . - str. 213-224
Reformacija -- Glagoljica -- Štokavština -- Ćirilica
81
811.163.42
HA18-00869

LISAC, Josip
Hrvatska dijalektalna leksikografija 1990.-2015. / Josip Lisac.
16. međunarodni slavistički kongres, Beograd, 20.–27. 8. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija 10 jed. - Summary.
U: Hrvatski prilozi 16. međunarodnom slavističkom kongresu, Beograd, 20. – 27. kolovoza 2018.. - ISSN . - str.73-79
Dijalekt -- Leksikografi -- Narječje
81
811.163.42
HA18-00870

BERBIĆ Kolar, Emina
O jeziku kao identitetu i vrijednoj nematerijalnoj kulturnoj baštini slavenskoga dijalekta / Emina Berbić KOlar, Igor Marko Gligorić.
Međunarodni znanstveni skup Tadijino stoljeće : povijest, kultura, identitet, Slavonski Brod, 26. - 27. lipnja 2017. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 23 jed. - Summary.
U: Tadijino stoljeće. - ISSN . - str. 189-200
Jezik -- Identitet -- Slavonski dijalekt
81
HA18-00871

LAKUŠ, Dunja
Utjecaj ekstralingvističkih znakova i glasa na uvjeriljivosti govorinika / Dunja Lakuš.
Znanstveni simpozij s međunarodnim sudjelovanjem Uloga riječi i slike u doba vizualnih medija, Skradin, 27.-29.5. 2011. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 1 str. - Summary.
U: Riječ i slika u doba vizualnih medija. - ISSN . - str. 203-236
Mediji -- Neverbalni znakovi -- Ekstralingvistički znakovi
81
HA18-00872

Vidi br.: HA18-00899

Vidi br.: HA18-00904

Vidi br.: HA18-00908

811.16   Slavenski jezici

MARTINOVIĆ, Blaženka
Govorna riječ hrvatskoga standardnog jezika / Blaženka Martinović.
16. međunarodni slavistički kongres, Beograd, 20.–27. 8. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija 12 jed. - Summary.
U: Hrvatski prilozi 16. međunarodnom slavističkom kongresu, Beograd, 20. – 27. kolovoza 2018.. - ISSN . - str. 101-113
Govorna riječ -- Jezična riječ -- Neutralni varijetet
811.16/.17
821.16/.17
HA18-00873

MENAC-MIHALIĆ, Mira
Hrvatski dijalektni frazemi sa sastavnicama - nepromijenjivim vrstama riječi / Mira Menac-MIhalić, Marija Malnar Jurišić.
16. međunarodni slavistički kongres, Beograd, 20.–27. 8. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija 14 jed. - Summary.
U: Hrvatski prilozi 16. međunarodnom slavističkom kongresu, Beograd, 20. – 27. kolovoza 2018.. - ISSN . - str. 115-127
Dijalektni frazem -- Dijalektologija -- Frazeologija
811.16/.17
821.16/.17
HA18-00874

BOTICA, Stipe, književni povjesničar
Koncept povijesti hrvatske usmene književnosti u 21. stoljeću / Stipe Botica.
16. međunarodni slavistički kongres, Beograd, 20.–27. 8. 2018. - Bibliografija: 27 jed.
U: Hrvatski prilozi 16. međunarodnom slavističkom kongresu, Beograd, 20. – 27. kolovoza 2018.. - ISSN . - str. 21-34
Hrvatska usmena književnost -- Tradicijska kultura -- Povijest usmene književnosti
811.16/.17
821.16/.17
HA18-00875

KOVAČ, Zvonko
Ljubljanski i zagrebački "južnoslavenski študiji" / Zvonko Kovač, Ivana Latković.
16. međunarodni slavistički kongres, Beograd, 20.–27. 8. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija 13 jed. - Summary.
U: Hrvatski prilozi 16. međunarodnom slavističkom kongresu, Beograd, 20. – 27. kolovoza 2018.. - ISSN . - str. 63-71
Studij slavistike -- Južna slavistika -- Modeli studija
811.16/.17
821.16/.17
HA18-00876

HUDEČEK, Lana
Normiranje hrvatskoga jezikoslovnog nazivlja / Lana Hudeček, Milica Mihaljević.
16. međunarodni slavistički kongres, Beograd, 20.–27. 8. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija 32 jed. - Summary.
U: Hrvatski prilozi 16. međunarodnom slavističkom kongresu, Beograd, 20. – 27. kolovoza 2018.. - ISSN . - str. 49-61
Jezikoslovno nazivlje -- Teminologija -- Normiranje
811.16/.17
821.16/.17
HA18-00877

MARJANIĆ, Suzana
Pregled suvremenih istraživanja hrvatske mitologije / Suzana Marjanić, Lidija Bajuk.
16. međunarodni slavistički kongres, Beograd, 20.–27. 8. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija 2 str. - Summary.
U: Hrvatski prilozi 16. međunarodnom slavističkom kongresu, Beograd, 20. – 27. kolovoza 2018.. - ISSN . - str. 91-100
Hrvatska mitologija -- Usmena književnost
Natko Nodilo -- Vitomir Belaj -- Radoslav Katičić
811.16/.17
821.16/.17
HA18-00878

KORTLANDT, Frederik
Rise and fall of vowel length in Slavic [Elektronička građa] / Frederik Kortlandt. - Ilustr.
Bilješke uz tekst. - Bibliografija: str. 295-296. - Summary ; Sažetak. - My observation that Mate Kapović’s ideas about Slavic accentuation lack a chronological perspective has evoked a furious reaction (Kortlandt 2016b: 478f., Kapović 2017). Since his account can easily leave a false impression on an uninitiated reader, I will here try to clarify the major issues in the simplest way possible. I will limit myself to the five topics that Kapović apparently found most difficult to appreciate: pretonic vowel length, the genitive plural, monosyllabic lengthening, length in medial syllables, and length in Czech monosyllables. The numbers of the stages mentioned below refer to the detailed relative chronology of Slavic phonological developments that I have proposed elsewhere (Kortlandt 1989, 2011: 157-176, 277-309). - Moja opaska da viđenju Mate Kapovića o slavenskoj akcentologiji nedostaje kronološka perspektiva izazvala je burnu reakciju. Ovdje se ograničujem na pet tema koje mu je očigledno bilo najteže uzeti u obzir: prednaglasnu dužinu, genitiv množine, duljenje jednosložnih riječi, dužinu u srednjim slogovima i dužinu u češkim jednosložnicama. Unatoč svojoj snažnoj retorici Kapovićeva dijatriba nije donijela nov uvid, nego je samo pokazala slabost njegova konceptualnog okvira. Nema održive alternative teoriji slavenske akcentuacije koju sam predložio prije 45 godina.
U: Rasprave Instituta za hrvatski jezik i jezikoslovlje (Online). - ISSN 1849-0379. - 44 (2018), 1 ; str. 287-297   Elektronička verzija članka
Slavenski jezici -- Slavenska akcentologija -- Akcentuacija -- Naglasni sustav -- Vokalska dužina
Kapović, Mate
811.16/.17
HA18-00879

BARČOT, Branka
Slaveni u jezičnoj slici svijeta govornika hrvatskoga jezika : (lingvokulturološka perspektiva) / Branka Barčot.
16. međunarodni slavistički kongres, Beograd, 20.–27. 8. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija 5 jed. - Rezime.
U: Hrvatski prilozi 16. međunarodnom slavističkom kongresu, Beograd, 20. – 27. kolovoza 2018.. - ISSN . - str. 9-19
Lingvokulturologija -- Slaveni -- Jezična slika svijeta
811.16/.17
821.16/.17
HA18-00880

MARINKOVIĆ, Dušan, profesor književnosti
Srpski jezik i književnost u obrazovnom sustavu Republike Hrvatske / Dušan Marinković, Dubravka Bogutovac.
16. međunarodni slavistički kongres, Beograd, 20.–27. 8. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija 22 jed. - Summary.
U: Hrvatski prilozi 16. međunarodnom slavističkom kongresu, Beograd, 20. – 27. kolovoza 2018.. - ISSN . - str. 81-90
Srpski jezik i književnost -- Obrazovni sustav -- Nacionalna manjina
811.16/.17
821.16/.17
HA18-00881

ČUPKOVIĆ, Gordana
Vrh-genitivi u odlomcima evanđelja iz Kašićeve Biblije (oko 1633.) i ćiriličnoga Novoga testamenta (1563.) / Gordana Čupković.
16. međunarodni slavistički kongres, Beograd, 20.–27. 8. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija 15 jed. - Summary.
U: Hrvatski prilozi 16. međunarodnom slavističkom kongresu, Beograd, 20. – 27. kolovoza 2018.. - ISSN . - str. 35-48
Glagoljaštvo -- Semantika prijedloga -- Prijevodi Biblije
811.16/.17
821.16/.17
HA18-00882

811.163.42   Hrvatski jezik

HORVAT, Marijana
The dative in Croatian Štokavian and Kajkavian grammars up to 1860 [Elektronička građa] / Marijana Horvat, Ljiljana Šarić.
Bilješke uz tekst. - Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: str. 154-157. - Sažetak ; Summary. - This article deals with the approach to the dative case in Kajkavian and Štokavian grammars from 1604 to 1859. We concentrate on seventeen grammars, primarily focusing on their presentation of the meaning of the dative case. Remarks related to the meaning of the dative are mainly found in the parts of these grammars discussing syntax, and to a lesser extent in other parts. A significant feature of the majority of the grammars examined is their presentation of what modern grammars consider dative and locative (constructions) under the same umbrella of the dative case or the “third” case. The reason for this is a “morphology first” rule: the identical morphological form (in the singular) influenced grammarians’ conceptualization of what are considered typical dative constructions (e.g., those with the preposition k) and locative ones (e.g., those with the preposition u in static contexts) as dative constructions. Including the dative and locative prepositions in the scope of a single case in the singular led to an implicit assumption about the semantic profile of the dative: it occurs in static and dynamic constructions, and its semantic profile is different in the singular and plural. - U članku se istražuje opis dativnih konstrukcija u odabranim hrvatskim štokavskim i kajkavskim slovnicama objavljenima u razdoblju od 1604. do 1859. godine, odnosno od pojave prve hrvatske gramatike Institutionum linguae Illyricae libri duo (1604.) Bartola Kašića do Skladnje ilirskoga jezika za niže gimnazije (1859.) Adolfa Vebera Tkalčevića, prve hrvatske sintakse tiskane kao posebna knjiga. Analizom je obuhvaćeno 17 gramatika, a propituje se na koji su način stari hrvatski gramatičari obrađivali dativ te donose zaključci o njegovu poimanju u starijoj hrvatskoj gramatikografiji. Istraživanje je ponajprije usmjereno na značenje dativa, njegove karakteristične prijedloge te gramatičke opise i zaključke koje su gramatičari izvodili na temelju identičnoga morfološkog oblika dativa i lokativa u jednini. Činjenice da se hrvatska gramatička tradicija razvijala pod utjecajem latinske gramatike te isti oblik dativa i lokativa jednine u hrvatskom jeziku utjecale su na variranje broja i poimanja padeža u gramatikama promatranoga razdoblja, stoga i na izbor prijedloga koji su se pripisivali dativu. Naime, važno je obilježje većine proučavanih gramatika zajednički prikaz kao dativa onoga što se u suvremenim gramatikama smatra dativom i lokativom, ponajprije kada je riječ o jednini. Drugim riječima, identičan morfološki oblik (u jednini) utjecao je na gramatičku konceptualizaciju onoga što se smatra tipičnim dativnim konstrukcijama (npr. s prijedlogom k) i tipičnim lokativnim konstrukcijama (npr. s prijedlogom u u statičnom kontekstu) samo kao dativne konstrukcije. Uključivanje dativnih i lokativnih prijedloga u djelokrug jednoga padeža (dativa) u jednini može dovesti do implicitnih pretpostavki o semantičkom profilu dativa: pojavljuje se i u statičnim i u dinamičnim konstrukcijama, a njegov je semantički profil različit u jednini i množini.
U: Rasprave Instituta za hrvatski jezik i jezikoslovlje (Online). - ISSN 1849-0379. - 44 (2018), 1 ; str. 133-158   Elektronička verzija članka
Hrvatski jezik -- Slavenski jezici -- Gramatike -- Dativ -- Kajkavske gramatike -- Štokavske gramatike
811.163.42
HA18-00883

BUDJA, Jurica
Napomene o leksemu splav [Elektronička građa] / Jurica Budja.
Bibliografija: str. 110-111. - Sažetak ; Abstract. - Da bi se očistio put do etimologije imenice splav, autor se dotiče nekoliko njezinih aspekata: pitanja zemljopisnoga razmještaja, pitanja semantike i pitanja roda starih potvrda. Pretresa se i njezina tvorba. - In an attempt at the elusive etymology of the Croatian and Serbian word splav, the author addresses some aspects of its origin, namely the issues of geographical distribution, semantics and gender of early attestations. The formation of the word is also discussed.
U: Rasprave Instituta za hrvatski jezik i jezikoslovlje (Online). - ISSN 1849-0379. - 44 (2018), 1 ; str. 89-111   Elektronička verzija članka
Hrvatski jezik -- Srpski jezik -- Tvorba riječi -- Etimologija -- Povijesni pregled
811.163.42
HA18-00884

HUDEČEK, Lana
Odnos slike i teksta u medijima / Lana Hudeček, Milica Mihaljević. - Ilustr.
Znanstveni simpozij s međunarodnim sudjelovanjem Uloga riječi i slike u doba vizualnih medija, Skradin, 27.-29.5. 2011. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 6 jed. - Summary.
U: Riječ i slika u doba vizualnih medija. - ISSN . - str. 13-22
Slika -- Tekst -- Medij -- Jezične značajke
811.163.42
659
HA18-00885

LONČARIĆ, Mijo
Osvrt na kajkavski i štokavske govore Reke kod Koprivnice [Elektronička građa] / Mijo Lončarić. - Ilustr.
Bibliografija: str. 328-330. - Sažetak ; Abstract. - U Reki se govori kajkavski i štokavski, i to tri idioma: kajkavski (s dvije starije i jednom novijom varijantom) te dva štokavska. Većina Hrvata govori, odnosno govorila je kajkavski, a manji dio govori istočnobosanskim, ijekavsko-šćakavskim dijalektom. Srbi govore novoštokavskom (i)jekavštinom („novoštakavskom”), istočnohercegovačkim dijalektom. Kajkavski govor, koji je moj rodni idiom, istražio sam za Hrvatski jezični atlas (punkt 37a). Iznosim pretpostavku o jeziku u Podravini prije migracija, govorim o nastanku sela te prikazujem glavne osobine govora. Osvrćem se i na susjedne govore. - People in Reka speak altogether three idioms of Kajkavian and Štokavian: one Kajkavian with three varieties and two Štokavian ones. Most Croats speak, or spoke, Kajkavian, while fewer speak the East-Bosnian Ijekavian-šćakavian dialect. Serbs speak the Neoštokavian Ijekavian („Neoštakavian”, the interrogative pronoun is šta) East-Herzegovinian dialect. I have reviewed the Kajkavian idiom in the monograph Bilogorski kajkavski govori (Kajkavian idioms of Bilogora), and the Štokavian ones in the article Kalničko-bilogorska štokavština (Štokavian idioms of Kalnik and Bilogora). Since the Kajkavian idiom is my native idiom, I undertook a research of it for the Croatian language atlas (point 37a). I make a hypothesis about a language in Podravina before migrations, I speak about how the village emerged and I present the main characteristics of the idioms. I draw parallels with the neighbouring idioms as well.
U: Rasprave Instituta za hrvatski jezik i jezikoslovlje (Online). - ISSN 1849-0379. - 44 (2018), 1 ; str. 299-330   Elektronička verzija članka
Hrvatski jezik -- Hrvatska dijalektologija -- Kajkavsko narječje -- Štokavsko narječje
811.163.42
HA18-00886

KAPOVIĆ, Mate
Povijest glagolske akcentuacije u štokavskom (i šire) [Elektronička građa] / Mate Kapović. - Ilustr.
Bilješke uz tekst. - Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: str. 278-285. - Sažetak ; Summary. - U radu se obrađuje povijest glagolske akcentuacije u štokavskom, tj. njezin razvoj od praslavenskoga do suvremenih dijalekata. Uz nešto manje detaljâ govori se i o glagolskoj akcentuaciji u čakavskom i kajkavskom. Naglasak je na rekonstrukciji i razvoju naglasnih paradigama u njihovu međuodnosu s kompleksnom glagolskom morfologijom. Glagoli su podijeljeni po prezentsko-infinitivnim vrstama i razredima te su unutar njih obrađeni svi glagolski oblici. - The paper discusses the history of verbal accentuation in Štokavian, i.e. its development from Proto-Slavic to modern dialects. The paper also discusses the verbal accentuation of Čakavian and Kajkavian but in less detail. The emphasis is on the reconstruction and development of accentual paradigms in relation with the complex verbal morphology. Verbs are grouped according to present-infinitive groups and subgroups. All verbal forms are discussed under each specific group.
U: Rasprave Instituta za hrvatski jezik i jezikoslovlje (Online). - ISSN 1849-0379. - 44 (2018), 1 ; str. 159-285   Elektronička verzija članka
Glagoli -- Akcentuacija -- Naglasak -- Štokavsko narječje
811.163.42
HA18-00887

BENIĆ, Mislav
Prepričavanje diskursa na primjeru osječkoga govora [Elektronička građa] / Mislav Benić. - Ilustr.
Bilješke uz tekst. - Tekst drugog sažetka je na ćirilici. - Bibliografija: str. 52-53. - Sažetak ; Rezyume. - Tema je članka prepričavanje diskursa (upravni i neupravni govor te neke bliske pojave). Autor ukratko izlaže u znatnoj mjeri vlastit pristup prepričavanju diskursa i ilustrira ga opisom toga fenomena u spontanom govoru osoba koje žive u Osijeku, a rođene su u Osijeku ili okolnim mjestima. U uvodu se daju osnovni podaci o predmetu i metodama istraživanja. Drugi dio rada sadrži kratak pregled pristupa prepričavanju diskursa u literaturi. U trećem se dijelu ukratko izlaže autorova koncepcija toga fenomena, a u sljedeća se četiri dijela rada opisuju načini prepričavanja diskursa u osječkom govoru: upravni govor, neupravni govor, priopćaj činjenice i polunavođenje. Slijedi dio u kojem se ukratko prikazuju neke oznake približnosti i skraćivanja originalnoga diskursa pri prepričavanju u osječkom govoru. Na kraju rada je zaključak, u kojem se navode bitniji rezultati.
U: Rasprave Instituta za hrvatski jezik i jezikoslovlje (Online). - ISSN 1849-0379. - 44 (2018), 1 ; str. 1-55   Elektronička verzija članka
Hrvatski jezik -- Upravni govor -- Neupravni govor -- Osječki govor
811.163.42
HA18-00888

ĆUŽIĆ, Tomislav
Restandardizacijski/retrostandardizacijski aspekti s vidika pravopisne norme (pravopisno prenormiranje) [Elektronička građa] / Tomislav Ćužić. - Ilustr.
Bilješke uz tekst. - Bibliografija: str. 130-131. - Sažetak ; Summary. - U radu ćemo sagledavanjem mogućih restandardizacijskih aspekata razmatrati odnos između standardizacijskih i restandardizacijskih procesa te pokušati propitati koliko je opravdano relativno minorne izmjene u pisanome hrvatskome jeziku poimati kao kodifikacijski relevantnu restandardizaciju. S obzirom na to da su restandardizacijski momenti utemeljeni dijelom na rješenjima koja su postojala u starijim raz dobljima standardnog jezika, zaključuje se da ih uvjetno možemo zvati i retrostandardizacijskima. - In this paper we shall observe the relation between processes of standardization and restandardization by analysing aspects of re-standardization, and endeavour to inquire on how justified it is to consider the relatively minor changes in the written Croatian language as re-standardization in the relevant sense of codification. Since some orthographic changes were partly based on solutions from the periods of standard language, we may conclude that in those cases it is conditionally possible to refer to retro-standardization interventions.
U: Rasprave Instituta za hrvatski jezik i jezikoslovlje (Online). - ISSN 1849-0379. - 44 (2018), 1 ; str. 113-132   Elektronička verzija članka
Hrvatski jezik -- Južnoslavenski jezici -- Standardizacija -- Pravopisna norma -- Normizacija hrvatskoga jezika
811.163.42
HA18-00889

BOŠNJAK Botica, Tomislava
Rodovna i sklonidbena dvojnost imenica u hrvatskome jeziku [Elektronička građa] / Tomislava Bošnjak Botica, Jurica Budja, Gordana Hržica. - Ilustr.
Bibliografija: str. 85-87. - Sažetak ; Abstract. - Novija istraživanja o morfološkom preobilju podastrla su dovoljno podataka koji dovode u pitanje dosad prevladavajuće mišljenje da jezik izbjegava sinonimiju, odnosno da postojanje jednoga oblika sprječava nastajanje drugoga oblika istoga značenja. U ovom se radu ta pojava obrađuje u okviru hrvatske imenične fleksije, u imenica koje pripadaju dvama rodovima i dvjema sklonidbenim vrstama. Istraživanje prati pojavu i zastupljenost deset odabranih imenica kroz dijakronijske i suvremene potvrde. - Recent studies on morphological doublets (overview, Naghzguy-Kohan and Kuteva 2016) have provided many examples that challenge the assumed existence of the blocking effect or synonymy avoidance in language (e.g. Aronoff 1976, Carstairs-McCarthy 2010). Using corpus data, we present this issue in the light of the nominal inflectional morphology of the Croatian language. In principle, the Croatian language displays a clear correspondence between grammatical form and gender. However, some nouns appear with two genders and two inflectional classes. The nouns researched here end in a consonant in the N.sg. and are attested both in the a-declension (masculine gender) and the i-declension (feminine gender). Ten double-gender and double-declension nouns were selected (bol ‘pain’, čar ‘spell, enchantment, charm’, glad ‘hunger, famine’, trulež i gnjilež ‘rot, decay’, živež ‘provisions’, izrast ‘growth’, varoš ‘town’, pelud ‘pollen’, splav ‘raft’). Relevant historical documents from the onset of Croatian literacy were analysed to describe the one-gender stage of the noun (if possible) and to detect the appearance of the second paradigm. Two relevant corpora were used to determine the ratio between two paradigms: CLC, the Croatian Language Corpus (Ćavar and Brozović Rončević 2012) and HrWaC, the Croatian Web Corpus (Ljubešić and Klubička 2014). The study focuses on five questions: 1. Do these nouns appear in two genders in Croatian texts? 2. Will the transition period end in exclusively one declension (and gender)? 3. Is there a constant ratio between the two inflection classes (and genders) through time? 4. How fast is the change, i.e. do rival patterns disappear rapidly? 5. Is this a case of internal or external change? In most current texts, nine out of ten nouns appear in both genders in their respective declensions, but they differ in the ratio between the two patterns.
U: Rasprave Instituta za hrvatski jezik i jezikoslovlje (Online). - ISSN 1849-0379. - 44 (2018), 1 ; str. 57-88   Elektronička verzija članka
Hrvatski jezik -- Morfološka sinonimija -- Dvorodne imenice
811.163.42
HA18-00890

BAKOTA, Lidija
Sintaksa Tadijanovićeva pjesništva / Lidija Bakota i Jadranka Mlikota.
Međunarodni znanstveni skup Tadijino stoljeće : povijest, kultura, identitet, Slavonski Brod, 26. - 27. lipnja 2017. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 42 jed. - Summary.
U: Tadijino stoljeće. - ISSN . - str. 55-84
Tadijanovićev pjesnički jezik -- Sintaksa hrvatskog književnog jezika
Dragutin Tadijanović
811.163.42
HA18-00891

Vidi br.: HA18-00893

Vidi br.: HA18-00868

Vidi br.: HA18-00867

Vidi br.: HA18-00870

Vidi br.: HA18-00869

82   Književnost

ZARADIJA Kiš, Antonija
Cvijet kreposti : animalistički uzori čovjekove naravi / Antonija Zaradija Kiš.
16. međunarodni slavistički kongres, Beograd, 20.–27. 8. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija 3 str. - Summary.
U: Hrvatski prilozi 16. međunarodnom slavističkom kongresu, Beograd, 20. – 27. kolovoza 2018.. - ISSN . - str. 197-212
Cvijet od kreposti -- Glagoljica -- Književnost
82
821.163.42
HA18-00892

REM, Goran
Filmičnost Majke Marije Tucaković-Grgić / Goran Rem i Sanja Jukić.
Međunarodni znanstveni skup Tadijino stoljeće : povijest, kultura, identitet, Slavonski Brod, 26. - 27. lipnja 2017. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 21 jed. - Summary.
U: Tadijino stoljeće. - ISSN . - str. 227-241
Prozni kod -- Filmičnost -- Ekspresionizam
Marija Tucaković-Grgić
82
811.163.42
HA18-00893

PLEJIĆ Poje, Lahorka
Hrvatska tekstologija : stanje i perspektive / Lahorka Plejić Poje.
16. međunarodni slavistički kongres, Beograd, 20.–27. 8. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija 22 jed. - Summary.
U: Hrvatski prilozi 16. međunarodnom slavističkom kongresu, Beograd, 20. – 27. kolovoza 2018.. - ISSN . - str. 129-137
Hrvatska tekstologija -- Kritičko izdanje -- Ranovijekovna hrvatska književnost
82
821.163.42
HA18-00894

RUDAN Kapec, Evelina
Kodiranje straha u usmenim proznim žanrovima : prilog istraživanju emocija iz folklorističke perspektive / Evelina Rudan.
16. međunarodni slavistički kongres, Beograd, 20.–27. 8. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija 2 str. - Summary.
U: Hrvatski prilozi 16. međunarodnom slavističkom kongresu, Beograd, 20. – 27. kolovoza 2018.. - ISSN . - str. 139-149
Usmeni prozni žanrovi -- Emocije -- Predaja
82
821.163.42
HA18-00895

TADIĆ-ŠOKAC, Sanja
Mjesta pamćenja u romanu Berenikina kosa Nedjeljka Fabrija / Sanja Tadić-Šokac.
Međunarodni znanstveni skup Tadijino stoljeće : povijest, kultura, identitet, Slavonski Brod, 26. - 27. lipnja 2017. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 19 jed. - Summary.
U: Tadijino stoljeće. - ISSN . - str. 257-269
Kulturno pamćenje -- Mjesta pamćenja
Nedjeljko Fabrio
82
HA18-00896

SOREL, Sanjin
Pjesništvo osamdesetih, slike o njemu / Sanjin Sorel.
Međunarodni znanstveni skup Tadijino stoljeće : povijest, kultura, identitet, Slavonski Brod, 26. - 27. lipnja 2017. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 37 jed. - Summary.
U: Tadijino stoljeće. - ISSN . - str. 243-256
Postmodernizam -- Dijalektalna poezija -- Žensko pjesništvo
82
14
HA18-00897

VUKOVIĆ, Tvrtko
Živjeti u lešu : predodžbe bolesti u hrvatskoj književnosti i kulturi kasnog 19. i ranog 20. stoljeća / Petar Vuković.
16. međunarodni slavistički kongres, Beograd, 20.–27. 8. 2018. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija 19 jed. - Summary.
U: Hrvatski prilozi 16. međunarodnom slavističkom kongresu, Beograd, 20. – 27. kolovoza 2018.. - ISSN . - str. 173-182
Modernizam -- Tuberkuloza -- Hrvatska književnost fin de siéclea
82
821.163.42
HA18-00898

Vidi br.: HA18-00902

Vidi br.: HA18-00903

Vidi br.: HA18-00901

821   Svjetska književnost

821.16   Slavenske književnosti

Vidi br.: HA18-00876

Vidi br.: HA18-00877

Vidi br.: HA18-00875

Vidi br.: HA18-00882

Vidi br.: HA18-00873

Vidi br.: HA18-00874

Vidi br.: HA18-00878

Vidi br.: HA18-00881

Vidi br.: HA18-00880

821.163.42   Hrvatska književnost

KULIHOVÁ, Alica
20 stoljeće - stoljeće najboljih prijevoda hrvatske književnosti na slovački jezik / Alica Kulihová.
Međunarodni znanstveni skup Tadijino stoljeće : povijest, kultura, identitet, Slavonski Brod, 26. - 27. lipnja 2017. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 12 jed. - Summary.
U: Tadijino stoljeće. - ISSN . - str. 93-110
Prijevodna književnost -- Slovački prevoditelji -- Kulturne i književne veze
Dragutin Tadijanović
821.163.42
81
HA18-00899

BAKIJA, Katja
Dubrovnik u pjesništvu Dragutina Tadijanović / Katja Bakija.
Međunarodni znanstveni skup Tadijino stoljeće : povijest, kultura, identitet, Slavonski Brod, 26. - 27. lipnja 2017. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 7 jed. - Summary.
U: Tadijino stoljeće. - ISSN . - str. 9-20
Pjesništvo -- Dubrovački motivi
Dragutin Tadijanović
821.163.42
HA18-00900

MILANOVIĆ, Zvonimir
Lirika - zrcalo života : u kontrapunktu melankolije i vedrine / Zvonimir Milanović.
Međunarodni znanstveni skup Tadijino stoljeće : povijest, kultura, identitet, Slavonski Brod, 26. - 27. lipnja 2017. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 34 jed. - Summary.
U: Tadijino stoljeće. - ISSN . - str. 141-153
Lirika -- Melankolija -- Renesansa
Dragutin Tadijanović
821.163.42
82
HA18-00901

LALÍKOVÁ, Erika
Pamćenje u ubrzanom vremenu / Erika Lalíková.
Međunarodni znanstveni skup Tadijino stoljeće : povijest, kultura, identitet, Slavonski Brod, 26. - 27. lipnja 2017. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 23 jed. - Summary.
U: Tadijino stoljeće. - ISSN . - str. 125-140
Pamćenje -- Autobiografija -- Poezija
821.163.42
82
HA18-00902

MAJDENIĆ, Valentina
Patnje mladog Tadije ili neuzvraćena ljubav na dvanaest načina / Valentina Majdenić i Andrea Vučetić.
Međunarodni znanstveni skup Tadijino stoljeće : povijest, kultura, identitet, Slavonski Brod, 26. - 27. lipnja 2017. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 5 jed. - Summary.
U: Tadijino stoljeće. - ISSN . - str. 111-124
Ljubavna pisma
Dragutin Tadijanović
821.163.42
82
HA18-00903

ZIELIŃSKI, Bogusław
Pejzaž Dragutina Tadijanovića : estetika i identitet / Bogusław Zieliński.
Međunarodni znanstveni skup Tadijino stoljeće : povijest, kultura, identitet, Slavonski Brod, 26. - 27. lipnja 2017. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 30 jed. - Summary.
U: Tadijino stoljeće. - ISSN . - str. 169-186
Pejzaž -- Lirika
Dragutin Tadijanović
821.163.42
81
HA18-00904

BAKOTA, Lidija
Pjesme Dragutina Tadijanovića u čitankama za osnovnu školu / Lidija Bakota i Valentina Majdenić.
Međunarodni znanstveni skup Tadijino stoljeće : povijest, kultura, identitet, Slavonski Brod, 26. - 27. lipnja 2017. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 9 str. - Summary.
U: Tadijino stoljeće. - ISSN . - str. 21-54
Pjesništvo -- Udžbenik književnosti
Dragutin Tadijanović
821.163.42
37
HA18-00905

VUČETIĆ, Andrea
Poetika krika kao antiratni manifest / Andrea Vučetić.
Međunarodni znanstveni skup Tadijino stoljeće : povijest, kultura, identitet, Slavonski Brod, 26. - 27. lipnja 2017. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 12 jed. - Summary.
U: Tadijino stoljeće. - ISSN . - str. 155-167
Pacifizam -- Antiratna lirika -- Krik
Dragutin Tadijanović
821.163.42
HA18-00906

BILIĆ, Anica
Rijeka Bosut u hrvatskoj književnoj hidrografiji i kulturnoj geografiji Pobosuća / Anica Bilić.
Znanstveni skup Rijeka Bosut i Pobosuće u prošlosti, sadašnjosti i budućnosti, Vinkovci, 2014. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 2 str. - Summary.
U: Rijeka Bosut i Pobosuće u prošlosti, sadašnjosti i budućnosti. - ISSN . - str. 211-261
Ahetip -- Književni diskurs -- Imagem
821.163.42
HA18-00907

ĐURIĆ, Željko, talijanist
Šuštanje i prah pisanoga : pisma Dragutina Tadijanovića Erosu Sequiju / Željko Jurić i Petar Bašić.
Međunarodni znanstveni skup Tadijino stoljeće : povijest, kultura, identitet, Slavonski Brod, 26. - 27. lipnja 2017. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 4 jed. - Summary.
U: Tadijino stoljeće. - ISSN . - str. 85-92
Pisma
Dragutin Tadijanović
Eros Sequi
821.163.42
81
HA18-00908

NJEGOVAN, Dijana
Značenje spomenika ljudskog iskustva u romanima Daše Drndić / Diana Njegovan.
Međunarodni znanstveni skup Tadijino stoljeće : povijest, kultura, identitet, Slavonski Brod, 26. - 27. lipnja 2017. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 23 jed. - Summary.
U: Tadijino stoljeće. - ISSN . - str. 211-226
Postmodernizam -- Povijest -- Iskustvo
Daša Drndić
821.163.42
HA18-00909

Vidi br.: HA18-00894

Vidi br.: HA18-00898

Vidi br.: HA18-00895

Vidi br.: HA18-00892

9ARHEOLOGIJA. GEOGRAFIJA. BIOGRAFIJA. POVIJEST


902/904   Arheologija

DRNIĆ, Ivan
Assemblages from marginal spaces [Elektronička građa] : the results of the excavations in Mala (Nova) Pećina near Muć and the Neolithic of Dalmatinska Zagora = Nalazi iz marginalnih prostora : rezultati istraživanja Male (Nove) pećine pokraj Muća i neolitik Dalmatinske zagore / Ivan Drnić, Konstantinos P. Trimmis, Alexandra Hale, Richard Madgwick, Kelly Reed, Antonela Barbir, Marin Mađerić ; translation, prijevod Kristina Brkić i Ivan Drnić. - Ilustr.
Bibliografske bilješke uz tekst ; Bibliografija: str. 60-61. - Sažetak ; Summary. - Špilja Mala (Nova) pećina smještena je u planinskome području dalmatinskoga zaleđu koje predstavlja dodirnu zonu između istočne jadranske obale i unutrašnjosti. U arheološkim iskopavanjima u Maloj pećini istražen je rano- i kasnoneolitički špiljski lokalitet koji bi mogao biti ključan za bolje razumijevanje odnosa između obalnih zajednica te onih smještenih u zapadnobalkanskoj unutrašnjosti. U članku će biti predstavljeni nalazi i kontekstualni podaci prikupljeni u istraživanju iz 2016. godine, kao i rezultati njihove obrade provedene 2017. godine, koji uključuju keramičke i litičke nalaze te zooarheološke i arheobotaničke analize. Preliminarni dokazi ukazuju da špilja nije korištena kao nastamba duži vremenski period, već kao privremeno sklonište od strane zajednica koje su se kretale kroz okolne planine ili onih koje su posjećivale špilju u sklopu kratkotrajnih aktivnosti. Iskopavanja su također ukazala na moguću razliku u korištenju špilje u ranome neolitiku s tragovima naseobinskih, ali i potencijalnih ritualnih aktivnosti, u odnosu na kasni neolitik s isključivo pastoralnom funkcijom. Mala pećina je stoga iznimno važna za bolje razumijevanje odnosa između obale i zaleđa u razdoblju neolitika. - Mala (Nova) Pećina cave is located in Croatia, in the Dalmatian Hinterland (Dalmatinska Zagora), a mountainous region which is the contact zone between the eastern Adriatic coast and the interior. The excavations in Mala Pećina uncovered an Early and Late Neolithic cave site that might be key for a better understanding of the relationship between the coastal groups and the communities of the western Balkan interior. This paper aims to present the finds and contextual data from the 2016 excavations and the consequent 2017 study season. It presents an account of the pottery and lithic assemblages along with the zooarchaeological and archaeobotanical data from the cave. The preliminary evidence suggests that the cave was not used as a long term dwelling but rather as a temporary shelter, either for groups that were moving through the mountains or for groups that visited the cave for short term activities. The excavations have also shown a possible distinction between the use of the cave in the Early Neolithic, when people dwelled there and possibly engaged in ritual activities, and the Late Neolithic, when it was mostly used by shepherds. Mala Pećina is therefore particularly important as it offers the potential to better understand the interactions between the coast and the hinterland during the Neolithic.
U: Prilozi Instituta za arheologiju u Zagrebu (Online). - ISSN 1848-6371. - 35 (2018),; str. 29-70   Elektronička verzija članka
Arheološki nalazi -- Špiljska arheologija -- Impresso kultura -- Hvarska kultura
902/904
HA18-00910

MILAVEC, Tina
The elusive early medieval glass [Elektronička građa] : remarks on vessels from the Nin - Ždrijac cemetery, Croatia = Izmikajoče se zgodnjesrednjeveško steklo : komentar k posodam z grobišča Nin - Ždrijac, Hrvaška / [text and translation, tekst in prevod] Tina Milavec. - Ilustr.
Bibliografija: str. 249-250. - Summary ; Povzetek. - In graves 322 and 310 of the early medieval Nin – Ždrijac cemetery three glass vessels, two stemmed goblets and one bottle were found. They have been interpreted as remains of Late Antique glass production, but a closer look brings further information. The best comparisons for the goblets come from the North Adriatic area while the bottle is most probably of early Islamic production. Interesting possibilities of interpretation arise with the graves being furnished with glass products of such different origin at a time when local secondary glass production seems to have been absent. - V grobovih 322 in 310 na zgodnjesrednjeveškem grobišču Nin – Ždrijac so bile najdene tri steklene posode, dva kozarca na visoki nogi in ena steklenica. Bile so interpretirane kot ostanek poznoantične proizvodnje, a natančnejši pogled prinaša nove podatke. Najboljše primerjave za kozarca na nogi prihajajo iz severnojadranskega prostora, steklenica pa je najverjetneje zgodnjeislamske proizvodnje. Oprema grobov s predmeti tako različnega izvora prinaša zanimive možnosti interpretacije v času, ko lokalna sekundarna proizvodnja steklenega posodja ni delovala.
U: Prilozi Instituta za arheologiju u Zagrebu (Online). - ISSN 1848-6371. - 35 (2018) ; str. 239-250   Elektronička verzija članka
Arheološki nalazi -- Grobovi -- Stakleni predmeti -- Čaše
902/904
HA18-00911

VUJEVIĆ, Dario
Izvor - špilja Ričina u Buškome jezeru [Elektronička građa] : prvi tragovi paleolitika na području zapadne Hercegovine = The Ričina spring cave in Buško Jezero : the first traces of the Palaeolithic in the western Herzegovina region / Dario Vujević, Stipan Dilber ; prijevod, translation Marija Kostić. - Ilustr.
Bibliografija: str. 25-26. - Sažetak ; Summary. - Izvor - špilja Ričina nalazi se na širem području zaseoka Vrilo u blizini Tomislavgrada. Dio je većega kompleksa, točnije riječ je o tri špiljska ulaza međusobno povezana špiljskim kanalima koji su nastali korozivnim djelovanjem snažnoga podzemnog toka. Za vrijeme viših vodostaja akumulacijskoga jezera kompleks, ali i područje uokolo je potopljeno. Špiljski kompleks je već prije speleološki dokumentiran, a prilikom jednoga posjeta speleolozi su ispred špilje uočili ostatke kremenoga oruđa. Pronalazak je potaknuo arheološka istraživanja prilikom kojih je, ispred ulaza u pećinu, pronađeno mjesto izrade litičkih predmeta. Tanki kulturni sloj i prostorna dispozicija nalaza asocira na sekundarni položaj nalaza, ali geomorfološke karakteristike terena pokazuju da je, ipak, riječ o izvornoj zoni litičke obrade. Postojanje gotovo svih faza lanca operacija (nedostaje jedino faza prikupljanja sirovine) ukazuje kako se cjelokupni proces obrade odvijao na ovome mjestu. Iako kronološke analize za sada nisu moguće, tipološke i tehnološke karakteristike, uz pojavu obrađenih sječiva, grebala i pločica s hrptom, sasvim jasno ukazuju na epigravetijensku kulturu. Time nalazište na izvoru Ričine postaje prvo paleolitičko nalazište na prostoru zapadne Hercegovine. - The Ričina spring cave is located in the wider region of the Vrilo hamlet in the vicinity of Tomislavgrad. It is a part of a larger complex, more precisely there are three cave entrances mutually connected with cave channels, created as a consequence of the corrosive activity of a strong underground stream. The complex and the surrounding region are flooded when there is a high water level in the reservoir. The cave complex has already been documented speleologically, and remains of stone tools were noticed by speleologists in one of their visits to the cave. This discovery incited archaeological research that resulted in the identification of a place in front of the cave where lithic objects were made. The thin cultural layer and spatial disposition of the finds imply their secondary position, but the geomorphological characteristics of the terrain indicate that it was the original zone of lithic production. The presence of almost all the phases of the operational sequence (only the collection of raw material is missing) indicates that the entire process of production happened at this spot. Though chronological analyses are unavailable for the time being, typological and technological characteristics, along with the presence of retouched blades, end scrapers and backed bladelets, clearly indicate the Epigravettian culture. It means that the site at the source of Ričina is the first Palaeolithic site in the western Herzegovina region.
U: Prilozi Instituta za arheologiju u Zagrebu (Online). - ISSN 1848-6371. - 35 (2018) ; str. 5-27   Elektronička verzija članka
Arheološka istraživanja -- Špilje -- Epigravetijen
902/904
HA18-00912

ZANINOVIĆ, Marin
Kako sam ustanovio postojanje grčkoga katastra (chora) u Starigradskom polju [Elektronička građa] = How I identified a Greek cadastre (chora) on the Stari Grad Plain / Marin Zaninović ; prijevod, translation Marko Maras. - Ilustr.
Bibliografija: str. 297. - Sažetak ; Summary. - U plodnome Starigradskom polju na otoku Hvaru sačuvana je grčka podjela zemljišta koje je bilo podjeljeno stanovnicima grada Farosa i koji su na njemu uzgajali vinovu lozu i masline. U istraživanjima, posebno na osnovi zračnih snimaka, prepoznate su karakteristične uske i duge čestice, a sačuvan je i jedan kameni međaš s grčkim natpisom. Podjele zemljišta potom su dokumentirane i na drugim istočnojadranskim otocima, no niti jedna nije tako dobro sačuvana kao grčka chora u Starigradskome polju koja danas predstavlja jedan od najistaknutijih mediteranskih antičkih kulturnih krajolika. - The fertile Stari Grad Plain on the island of Hvar has preserved the Greek division of the land that was distributed to the inhabitants of the town of Pharos, who cultivated grapes and olives there. The research, which relied on aerial photographs, recognized the characteristic oblong parcels. There is also a preserved boundary stone with a Greek inscription. Such land divisions were later documented on other islands of the eastern Adriatic, but none have been as well preserved as the Greek chora on the Stari Grad Plain, which is one of the most notable ancient cultural landscapes in the Mediterranean.
U: Prilozi Instituta za arheologiju u Zagrebu (Online). - ISSN 1848-6371. - 35 (2018) ; str. 291-297   Elektronička verzija članka
Arheološka istraživanja -- Kulturni krajolik -- Katastar -- Grci
902/904
HA18-00913

KALAFATIĆ, Hrvoje
Krugovi parnjaci [Elektronička građa] : novi uvidi u neolitičke obrasce naseljavanja = Twin circles : new insights in the Neolithic settlment pattern / Hrvoje Kalafatić, Bartul Šiljeg ; prijevod, translation Edward Bosnar, Ana Đukić. - Ilustr.
Bilješke uz tekst. - Bibliografija: str. 110-111. - Sažetak ; Summary. - Neolitička naselja (6./5. tisućljeće pr. Kr.) okružena opkopom rasprostiru se širom Europe, pa i na prostoru istočne Hrvatske o čemu postoji opsežna bibliografija. Istraživanja provedena posljednjih nekoliko godina utvrdila su postojanje do sada nezabilježenoga načina formiranja i organizacije takvih naselja na području istočne Hrvatske – naselja u parovima. Novi tip naselja utvrđen je daljinskim istraživanjima snimanjem iz aviona kao i drona, u kombinaciji sa serijama satelitskih i avionskih vertikalnih snimaka, a rezultati terenskih pregleda tako otkrivenih nalazišta potvrdili su kako su navedena naselja uglavnom višeslojna, dugotrajna te pripadaju sopotskoj kulturi, pri čemu se okvirno mogu datirati u 5. tisućljeće pr. Kr. - Neolithic settlements (6th/5th millennium BC) encircled by moats were widespread throughout Europe, including eastern Croatia, on which there is an extensive bibliography. Excavations conducted over the last several years have confirmed the existence of thus far unrecorded methods for the formation and organization of such settlements in eastern Croatia – twin settlements. This new type of settlement was ascertained by means of remote sensing from aircraft and by means of drones, in combination with a series of satellite and aerial vertical photographs, while the results of field surveys of the sites so discovered have confirmed that they were generally multi-layered, long-term and attributed to the Sopot culture, so that they may be generally dated to the 5th millennium BC.
U: Prilozi Instituta za arheologiju u Zagrebu (Online). - ISSN 1848-6371. - 35 (2018) ; str. 71-111   Elektronička verzija članka
Naselja -- Utvrde -- Sopotska kultura -- Daljinska istraživanja -- Krajolik
902/904
HA18-00914

FORENBAHER, Stašo
Ljubljana i Cetina [Elektronička građa] : lončarski stilovi 3. tisućljeća prije Krista na prostoru istočnoga Jadrana = Ljubljana and Cetina : pottery styles of the third millennium BC in the Eastern Adriatic / [tekst i prijevod, text and translation] Stašo Forenbaher. - Ilustr.
Bilješke uz tekst. - Bibliografija: str. 155-157. - Sažetak ; Summary. - Ovaj rad nudi nov sintetički pregled lončarskih stilova trećega tisućljeća prije Krista na prostoru istočnoga Jadrana, temeljen na 146 nalazišta s objavljenom karakterističnom lončarijom. Odmičući se od tradicionalnih koncepata arheoloških kultura i razdoblja, najprije se nastoji jasno definirati ljubljansko-jadranski i cetinski lončarski stil. Potom se kritički preispituje građa koja je dosad bila korištena za datiranje tih stilova: stratigrafski podaci iz višeslojnih nalazišta i asocijacije karakteristične lončarije s metalnim nalazima. Slijedi prvi pokušaj približnoga datiranja spomenutih stilova putem raspoloživih radiokarbonskih datuma. U zaključku rada, ljubljansko-jadranski i cetinski stil smještaju se na temelju svega iznesenog u svoj širi prostorni i vremenski kontekst. - This contribution provides a new synthetic overview of the eastern Adriatic pottery styles of the third millennium BC, based on 146 sites from which characteristic pottery has been published. Parting with the traditional concepts of archaeological cultures and periods, it first seeks clear definitions of Ljubljana-Adriatic and Cetina pottery styles. It follows with a critical reexamination of the evidence that, up to the present, has been used for the dating of those styles: stratigraphic information from stratified sites and the association of characteristic pottery with objects made of metal. This is followed by a pioneering attempt to date the same styles by using the available radiocarbon dates. In conclusion, Ljubljana-Adriatic and Cetina styles are placed in their wider spatial and temporal context.
U: Prilozi Instituta za arheologiju u Zagrebu (Online). - ISSN 1848-6371. - 35 (2018) ; str. 113-157   Elektronička verzija članka
Arheološki nalazi -- Lončarstvo -- Lončarski stilovi
902/904
HA18-00915

BOJČIĆ, Zvonimir
Nove spoznaje o kronologiji groblja Batina - Sredno na početku starijega željeznog doba [Elektronička građa] = New knowledge about the chronology of The Batina - Sredno cemetery at the beginning of the Early Iron Age / Zvonko Bojčić, Daria Ložnjak Dizdar, Tomislav Hršak ; prijevod, translation Marko Maras. - Ilustr.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija: str. 187-188. - Sažetak ; Summary. - Jedno od najznačajnijih nalazišta na jugu Karpatske kotline za kraj kasnoga brončanog i početak starijega željeznog doba predstavlja Batina (Kiskőszeg). Iz Batine je već više od stoljeća poznat niz iznimnih nalaza, danas pohranjenih u nekoliko europskih muzejskih zbirki, za koje se pretpostavlja kako potječu iz uništenih grobnih cjelina, a poslužili su u kronološkom definiranju razvoja daljske grupe. S ciljem određivanja položaja groblja daljske grupe u Batini, proveden je sustavni terenski pregled čiji su rezultati ukazali na mogući položaj groblja na položaju Sredno južno od istovremenoga naselja na Gracu. Potom je uslijedila provedba arheoloških iskopavanja na Srednom u kojima su otkriveni brojni paljevinski grobovi daljske grupe iz kasnoga brončanog i s početka starijega željeznog doba. U grobovima su pronađeni keramički, metalni i stakleni nalazi koji su potvrdili dosadašnje pretpostavke o iznimnoj važnosti Batine kao istaknutoga južnopanonskog centra s kraja 2. i prvih stoljeća 1. tis. pr. Kr. smještenoga na važnoj komunikaciji koja je slijedila tok Dunava. - Batina (Kiskőszeg) is one of the most significant sites in the southern Carpathian Basin from the end of the Late Bronze Age and the beginning of the Early Iron Age. For more than a century, Batina has been the source of many exceptional finds, now stored in the collections of several European museums, which are considered to originate from destroyed funerary complexes and which helped define the chronology of the development of the Dalj Group. A systematic field survey was done to determine the location of the Dalj Group cemetery in Batina. Its results indicated that the cemetery could have been located in Sredno, a site south of the contemporary settlement on Gradac. This was followed by archaeological excavations in Sredno, which revealed many cremation graves of the Dalj Group from the Late Bronze Age and the beginning of the Early Iron Age. The graves contained ceramic, metal and glass finds, confirming the earlier hypotheses about the great significance of Batina as an important southern Pannonian centre from the end of the 2nd millennium BC and the first centuries of the 1st millennium BC, which stood on an important communication line along the Danube.
U: Prilozi Instituta za arheologiju u Zagrebu (Online). - ISSN 1848-6371. - 35 (2018) ; str. 159-192   Elektronička verzija članka
Arheološki nalazi -- Groblja -- Keramika -- Daljska grupa -- Kronologija
902/904
HA18-00916

AZINOVIĆ Bebek, Ana
Novovjekovna arheologija u Hrvatskoj [Elektronička građa] : problemi metodologije, terminologije i imena = Early modern archaeology in Croatia : problems of methodology, terminology and nomenclature / Ana Azinović Bebek ; prijevod, translation Nataša Đurđević i Danijel Lončar. - Ilustr.
Bibliografija i izvori: str. 319. - Sažetak ; Summary. - U članku se daje pregled korištenja i značenja termina novovjekovna arheologija u svijetu i Hrvatskoj. Angloamerička i britanska znanstvena zajednica bave se arheologijom novoga vijeka od 60.-ih i 70.-ih godina 20. stoljeća. Zapadnoeuropska arheologija posvećuje ovoj grani više pažnje 70.-ih i 80.-ih godina 20. stoljeća. Srednjoeuropska arheologija intenzivnije se bavi pitanjima novovjekovne arheologije posljednjih 30-ak godina. U ovome se radu iznose svi termini koji se pojavljuju u stručnoj i znanstvenoj literaturi, pojašnjava se njihovo značenje u povijesnom i arheološkom kontekstu te se sagledava metodološki pristup obuhvaćenih znanstvenih zajednica. Također se iznosi stanje istraženosti u Hrvatskoj, statistički podaci o vrsti i broju istraživanja novovjekovnih nalazišta Hrvatske, kao i prijedlozi periodizacije, terminologije i nazivlja. Arheologija novoga vijeka u Hrvatskoj relativno je mlada znanstvena disciplina koja ima priliku učiti na uspjesima i pogreškama europske novovjekovne arheologije te se razviti u jaku i dominantnu, multidisciplinarnu struku, metodološki se nastavljajući na sveukupnu hrvatsku arheologiju. - The article gives an overview of the use and meaning of the term "early modern archaeology" around the world and in Croatia. The Anglo-American and British scientific communities have been interested in early modern archaeology since the 1960s and 1970s. West European archaeology has devoted more attention to this scientific branch from the 1970s and 1980s, while archaeologists from Central Europe have showed more interest in this field in the last 30 years. This article presents all the terms used in professional and scientific literature, explains their meaning in the historical and archaeological context, and examines the methodological approaches of particular scientific communities. Furthermore, it presents the state of research in Croatia, the statistical data on the type and number of excavated Croatian early modern sites, as well as suggestions on periodization, terminology, and nomenclature. Early modern archaeology in Croatia is a relatively new scientific discipline that has an opportunity to learn from the successes and failures of European early modern archaeology and develop into a strong and dominant multidisciplinary profession, methodologically continuing Croatian archaeology.
U: Prilozi Instituta za arheologiju u Zagrebu (Online). - ISSN 1848-6371. - 35 (2018) ; str. 299-319   Elektronička verzija članka
Arheologija novoga vijeka -- Historijska arheologija -- Terminologija -- Periodizacija -- Metodologija -- Multidisciplinarnost
902/904
HA18-00917

ĐUKIĆ, Ana
Prapovijesne glačane kamene izrađevine sjeverozapadne Hrvatske [Elektronička građa] = Prehistoric polished stone implements from northwestern Croatia / [tekst i prijevod, text and translation] Ana Đukić. - Ilustr.
Bilješke uz tekst. - Bibliografija: str. 279-280. - Sažetak ; Summary. - Glačano kameno oruđe vrlo je važna vrsta pokretnoga arheološkog materijala s prapovijesnih lokaliteta. U fundusu Arheološkoga muzeja u Zagrebu čuva se oko 220 neobjavljenih predmeta te vrste s područja sjeverozapadne Hrvatske. U ovome radu ti će predmeti biti tipološki, kronološki i prostorno analizirani, s ciljem proširenja spoznaja o razdobljima neolitika i eneolitika na spomenutome području. Iako su nalazi u muzej stizali odvojeno i bez podataka o kontekstu pronalaska, i to početkom 20. stoljeća, njegova brojnost i tipološka raznolikost svjedoče o intenzivnom naseljavanju toga prostora u spomenutim razdobljima. Nalazi potječu sa 71 lokacije, a podijeljeni su u osam tipoloških cjelina koje su zatim kronološki određene. Prema tipološkim obilježjima i usporedbama s drugim, dobro datiranim nalazima, dio analiziranih nalaza pripisan je neolitičkima starčevačkoj, linearnotrakastoj i sopotskoj kulturi ili bakrenodobnima lasinjskoj, retzgajarskoj i vučedolskoj kulturi, s napomenom da prema nekim obilježjima dio nalaza može biti datiran u brončano te rano željezno doba. Osim tipološke analize glačanih kamenih izrađevina, cilj ovog rada jest i utvrđivanje arheološke topografije proučavanoga prostora te izrada plana za buduće terenske preglede i arheološka istraživanja. - Polished stone tools are a highly important kind of movable archaeological material from prehistoric sites. The Archaeological Museum in Zagreb keeps about 220 unpublished finds of this kind from the territory of northwestern Croatia. This paper brings the typological, chronological and spatial analysis of these finds, with the aim of expanding knowledge on the Neolithic and Copper Age periods on the discussed territory. Although the material made its way to the Museum on different occasions at the beginning of the 20th century, with no data on the context of discovery, the number of finds and their typological diversity testify to the intensive settling of the area in the aforementioned periods. The material originated from 71 locations and was divided into eight typological groups that were then chronologically defined. Based on the typological characteristics and comparisons to other, well-dated finds, some of these finds were ascribed to the Neolithic Starčevo, Linear Pottery and Sopot, the Copper Age Lasinja, Retz-Gajary and Vučedol cultures, noting that some of the traits indicate a part of the material could be dated to the Bronze and the Early Iron Age. In addition to the typological analysis of polished stone tools, the aim was to establish the archaeological topography of the studied area and to create a plan for future field surveys and archaeological research.
U: Prilozi Instituta za arheologiju u Zagrebu (Online). - ISSN 1848-6371. - 35 (2018) ; str. 251-290   Elektronička verzija članka
Arheološki nalazi -- Kameno oruđe
902/904
HA18-00918

APPIO Giunio, Kornelija
Šest baza počasnih statua iz Jadera [Elektronička građa] = Six honorary statue bases from Iader / Kornelija A. Giunio, [tekst i prijevod, text and translation] Nikola Cesarik, [tekst i prijevod, text and translation] David Štrmelj. - Ilustr.
Bibliografija: str. 217-218. - Sažetak ; Summary. - Tijekom arheoloških iskopavanja na Poljani pape Ivana Pavla II. u Zadru, u temeljima srednjovjekovnoga zida, otkriveno je šest rimskih baza za počasne statue s natpisima. Baze su bile uronjene u mješavinu kišnice, izvorskih voda te obližnjega mora. Zbog važnosti nalaza, sve su baze uklonjene iz temelja bedema te promptno konzervirane. Nakon konzervacije, spomenici su vraćeni u novoorganizirani arheološki park, koji je sada povezan s kompleksom rimskoga foruma, te srednjovjekovnim bedemom. Osobe koje su spomenute na natpisima ovih baza dolaze iz gotovo svih društvenih slojeva rimskoga svijeta – od senatora i vitezova do municipalne elite i sinova oslobođenika. Svaki od natpisa zaslužuje punu pažnju te su stoga kronološki analizirani u zasebnim poglavljima. - During the archaeological excavations on Poljana pape Ivana Pavla II in Zadar, six Roman monumental statue bases with inscriptions were discovered in the foundations of a mediaeval wall. They were submerged in a mixture of rainwater and the nearby sea. Because of the importance of the find, all the bases were removed from the foundations and promptly conserved. After the conservation, the statue bases were brought back to the newly organised archaeological park, which is now connected to the complex of the Roman Forum and includes the mediaeval wall. The persons who were honoured in the inscriptions on the statue bases in Iader come from almost all the social classes of the Roman world – from senators and equestrians to the municipal elite and the sons of freedmen. Each of the inscriptions deserves full attention, and they are chronologically analysed in separate chapters.
U: Prilozi Instituta za arheologiju u Zagrebu (Online). - ISSN 1848-6371. - 35 (2018) ; str. 193-218   Elektronička verzija članka
Arheološka istraživanja -- Baze počasnih statua -- Natpisi
902/904
HA18-00919

908   Studije područja. Proučavanje lokaliteta

MARKOVIĆ, Ivančica
Brodska tvrđava : temelj prošlosti i budućnosti grada Broda / Ivančica Marković, Maja Koporčić i Petar Bašić.
Međunarodni znanstveni skup Tadijino stoljeće : povijest, kultura, identitet, Slavonski Brod, 26. - 27. lipnja 2017. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 8 jed. - Summary.
U: Tadijino stoljeće. - ISSN . - str. 201-210
Digitalni mediji -- Turizam -- Tvrđava Brod
908
304
HA18-00920

Vidi br.: HA18-00626

92   Biografske studije. Genealogija. Heraldika. Zastave

BOŽIĆ Bogović, Dubravka
Najstarija matična knjiga krštenih katoličke župe u Gradištu (1790.-1815.) / Dubravka Božić Bogović.
Znanstveni skup Rijeka Bosut i Pobosuće u prošlosti, sadašnjosti i budućnosti, Vinkovci, 2014. - Bibliografske bilješke uz tekst; bibliografija: 10 jed. - Summary.
U: Rijeka Bosut i Pobosuće u prošlosti, sadašnjosti i budućnosti. - ISSN . - str. 75-85
Povijesna demografija -- Matična knjiga krštenih
929
HA18-00921

93   Povijest

930   Povijesna znanost. Pomoćne povijesne znanosti

LEMIĆ, Vlatka
Vjesnikova novinska dokumentacija u Hrvatskom državnom arhivu kao izvor za istraživanje povijesti Istre [Elektronička građa] / Vlatka Lemić. - Graf. prikazi.
Bibliografske bilješke uz tekst ; bibliografija i izvori: 13 jed. - Sažetak ; Summary ; Riassunto. - Hemeroteke koje brojne ustanove vode sa svrhom dokumentiranja svojih aktivnosti predstavljaju značajan dokumentacijski izvor za povijesni pregled djelovanja i rada pojedine institucije, a često i cijeloga područja neke djelatnosti, društvenih zbivanja i povijesnoga konteksta svojega nastanka. Vjesnikova novinska dokumentacija, kao jedinstvena zbirka novinskih isječaka iz tiskovina koje su izlazile na području Jugoslavije i Hrvatske u razdoblju od pedesetak godina, svjedoči i o povijesti novinarstva i o životu u Hrvatskoj i susjednim zemljama u drugoj polovici dvadesetoga stoljeća. Vjesnikova Hemeroteka, kao jedna od serija fonda Vjesnik, čuva se u Hrvatskom državnom arhivu od 2013. godine i sadrži oko 580 d/m gradiva – isječaka članaka iz novina, tjednika i časopisa objavljivanih u tiskovinama iz Jugoslavije i Hrvatske u razdoblju 1962. – 2006. Ova je zbirka od svoga nastanka značajan informacijski izvor novinarima, medijskoj industriji i brojnim stručnjacima i znanstvenicima te je stoga u proteklih petnaestak godina bilo više pokušaja digitalizacije ovoga gradiva, što se nastavilo i u Arhivu. U radu se na primjeru Istre opisuju mogućnosti istraživanja ove Hemeroteke i načini njezina korištenja, detaljnije u okviru tematske cjeline Unutarnja politika. Kako je znatan dio ove dokumentacije u svezi s lokalnim temama, osobama i značajnim događajima iz javnoga života, vidljiva je njena korisnost za raznovrsna tematska istraživanja kao nadopuna, poveznica i ilustracija drugim izvorima. - Newspaper and periodicals libraries kept by numerous institutions for the purpose of documenting their activities represent a significant source of documentation for a historical overview of the activities and work of an institution, and often of the whole area of an activity, social events and the historical context of its creation. The Vjesnik Newspaper Documentation, as a unique collection of press clippings from daily publications and other periodicals published in Yugoslavia and Croatia for over fifty years, is a witness of the history of journalism and life in Croatia and neighbouring countries in the second half of the twentieth century.Vjesnik’s Hemeroteka – the Newspaper and Periodicals Library, as one of the series in the Vjesnik Fonds, has been kept by the Croatian State Archives since 2013 and contains about 580 linear meters of material – press clippings from daily and weekly publications and magazines published in Yugoslavia and Croatia in the period between 1962 and 2006. This collection has been an important source of information for journalists, the media industry and many experts and scholars ever since its emergence. For this reason, over the past fifteen years, there have been several attempts to digitize this material, which has continued in the Archives. On the example of Istria, the paper explores the possibilities of research of the Hemeroteka and the ways it can be used, more specifically within the topical unit of Domestic Affairs. As a significant part of this documentation is related to local topics, people and significant public life events, it appears useful for various thematic researches as a complement, link and illustration to other sources. - Le emeroteche, che vengono tenute da numerose istituzioni con lo scopo di documentare le proprie attività, rappresentano una fonte di documentazione importante per l’analisi dal punto di vista storico delle attività e dell’esercizio di una determinata istituzione, e spesso dell’intero settore di un’attività, delle vicende sociali e del contesto storico in cui sono nate. Inoltre, la documentazione giornalistica del Vjesnik, come raccolta unica di articoli dei giornali pubblicati nel territorio della Jugoslavia e Croazia nel periodo di una cinquantina d’anni, testimonia la storia del giornalismo e la vita in Croazia e nei Paesi vicini nella seconda metà del Novecento. L’Emeroteca del Vjesnik, come una delle serie del fondo Vjesnik, è conservata nell’Archivio di Stato croato dal 2013 e contiene circa 580 metri lineari del materiale - inserti di articoli dei giornali, settimanali e riviste pubblicati sugli stampati della Jugoslavia e della Croazia nel periodo tra il 1962 e il 2006. Questa raccolta, dai suoi inizi, rappresenta una fonte informativa importante per i giornalisti, per l’industria mediatica e per innumerevoli professionisti e scienziati ed è per questo motivo che nell’ultima quindicina d’anni ci sono stati diversi tentativi mirati alla digitalizzazione di questo materiale, con cui hanno proseguito anche nell’Archivio. Nel testo vengono descritte, sull’esempio dell’Istria, le possibilità di esaminare tale Emeroteca e le modalità del suo utilizzo, nello specifico, nell’ambito dell’unità tematica Politica interna. Dato che una parte significativa di questa documentazione è relativa ai temi locali, alle persone e vicende importanti della vita pubblica, risulta evidente la sua utilità per le varie ricerche tematiche come supplemento, punto di riferimento e illustrazione alle altre fonti.
U: Vjesnik Istarskog arhiva (Online). - ISSN 1849-1472. - 25 (2018) ; str. 19-35   Elektronička verzija članka
Novine -- Dokumentacija
Hrvatski državni arhiv -- Vjesnik
930
002
HA18-00922

Vidi br.: HA18-00619

Vidi br.: HA18-00635

930.85   Kulturna povijest

930.85(497.5)   Kulturna povijest Hrvatske

BERTOŠA, Slaven
Karojba i okolica na prijelazu iz XIX. u XX. stoljeće [Elektronička građa] / Slaven Bertoša. - Graf. prikazi.
Znanstveno-stručni skup povodom 100. obljetnice osnutka osnovne škole u Karojbi, Karojba, 7. 7. 2012. - Bibliografske bilješke uz tekst. - Sažetak ; Summary ; Riassunto. - Ukratko se osvrnuvši na najznačajnije događaje na Karojštini krajem XIX. i u prvih desetak godina XX. stoljeća, autor opisuje političko i gospodarsko stanje, pitanje opskrbe vodom i otvaranje škola s nastavom na hrvatskom jeziku. Piše o hrvatskom narodnom preporodu u karojskim selima te o Parenzani, željezničkoj pruzi koja je prolazila i ovim krajem. Dotiče se i gradnje i obnove sakralnih objekata spomenutoga kraja. Ističe osobitu važnost dugo zaboravljenoga lokaliteta Valigaštar, o kojem se posljednjih dvadesetak godina sve više piše, otkako je njegovo iznimno značenje, poglavito za srednjovjekovnu povijest Istre, istaknuo povjesničar Miroslav Bertoša. - Briefly referring to the most significant events in the Karojba area at the end of the 19th century and in the first decade of the 20th century, the author describes the political and economic situation, the issue of water supply and the opening of schools with classes conducted in the Croatian language. He writes about the Croatian national revival in the villages around Karojba and about Parenzana, the railway that has passed through this region. The construction and reconstruction of sacral buildings within the mentioned area are also discussed. He emphasizes the particular importance of the long forgotten locality of Valigaštar, which has been the topic of numerous papers over the past twenty years, ever since its extraordinary significance, especially for the medieval history of Istria, was highlighted by the historian Miroslav Bertoša. - Accennando brevemente le vicende importanti che interessavano Caroiba e dintorni alla fine del XIX secolo e nel primo decennio del XX secolo, l’autore descrive la situazione politica ed economica, la questione dell’approvvigionamento idrico e l’apertura delle scuole con lingua d’insegnamento croata. Scrive del Risorgimento nazionale croato nei villaggi di Caroiba, e di Parenzana, la linea ferroviaria che attraversava anche questo territorio. Affronta inoltre la costruzione e il rinnovo delle costruzioni sacre del citato territorio. Mette in rilievo una località per lungo tempo dimenticata, Valigaštar, di cui nell’ultima ventina d’anni si sta scrivendo sempre di più, da quando lo storico Miroslav Bertoša ha parlato della sua importanza, soprattutto per la storia dell’Istria medievale.
U: Vjesnik Istarskog arhiva (Online). - ISSN 1849-1472. - 25 (2018) ; str. 135-144   Elektronička verzija članka
Kulturna povijest -- Školstvo
930.85(497.5)
HA18-00923

Vidi br.: HA18-00626

94   Opća povijest. Povijest pojedinih zemalja i naroda

94(497.5)   Povijest Hrvatske

Vidi br.: HA18-00682

Vidi br.: HA18-00676